Yehovha I Vutshamo Bya Hina

1, 2. Malandza ya Xikwembu ma titwe njhani hi mafambiselo ya sweswi ya swilo, naswona i kaya rihi leri ma nga na rona?

XANA u titwa u sirhelelekile emisaveni leyi? Loko u nga titwi tano, a hi wena ntsena u titwaka hi ndlela yoleyo! Ku sukela eminkarhini ya khale, vanhu hinkwavo lava a va rhandza Yehovha hi mbilu hinkwayo a va titwa va ri vafambi kumbe valuveri emafambiselweni lawa ya swilo. Hi xikombiso, loko vagandzeri vo tshembeka va Xikwembu va ri karhi va rhurha va ya etindhawini to hambana-hambana etikweni ra Kanana va “[vule] erivaleni leswaku a va ri vafambi ni vatshami va nkarhinyana.”—Hev. 11:13.

² Hilaha ku fanaka, valandzeri va Kreste lava totiweke, lava ‘lunghelo ra vona ra vutshamo ri nga le matilweni,’ va titeka va ri “valuveri ni vatshami va nkarhinyana” emafambiselweni lawa ya swilo. (Filp. 3:20; 1 Pet. 2:11) “Tinyimpfu tin’wana” ta Kreste na tona “a hi xiphemu xa misava, tanihi leswi [Yesu a a nga ri] xiphemu xa misava.” (Yoh. 10:16; 17:16) Nilokoswiritano, vanhu va Xikwembu va ni “kaya.” Entiyisweni, i kaya leri hi nga ri vonaka hi mahlo ya ripfumelo, kaya leri sirhelelekeke swinene ni leri ku nga ni rirhandzu. Muxe u tsarile a ku: “Oho Yehovha, kunene wena u ve vutshamo bya hina bya xiviri eka xitukulwana xin’wana ku ya eka xitukulwana xin’wana.”a (Ps. 90:1) Yehovha u tikombise a ri ‘vutshamo bya xiviri’ eka malandza ya yena yo tshembeka ya khale hi ndlela yihi? Yehovha i ‘vutshamo bya xiviri’ eka vanhu va yena namuntlha hi ndlela yihi? Naswona u ta tikombisa a ri vutshamo lebyi nga byoxe lebyi sirhelelekeke enkarhini lowu taka hi ndlela yihi?

 3. Hi yihi nhloko-mhaka, xifaniso ni nchumu lowu ku fanisiwaka na wona leswi hi swi kumaka eka Pisalema 90:1?

³ Ku fana ni swiga-ririmi swo tala swa le Bibeleni, Pisalema 90:1 yi ni nhloko-mhaka, xifaniso ni nchumu lowu ku fanisiwaka na wona. Nhloko-mhaka i Yehovha. Xifaniso i vutshamo, kumbe ndhawu yo tshama eka yona. Yehovha u fana swinene ni ndhawu yoleyo. Hi xikombiso, Yehovha u sirhelela vanhu va yena. Leswi swi pfumelelana ni mhaka ya leswaku i ximunhuhatwa xa rirhandzu. (1 Yoh. 4:8) Nakambe i Xikwembu xa ku rhula, lexi endlaka leswaku lavo tshembeka va xona va “tshama [va] sirhelelekile.” (Ps. 4:8) Hi xikombiso, xiya ndlela leyi a tirhisaneke ha yona ni vapatriyaka vo tshembeka, ku sukela eka Abrahama.

4, 5. Xikwembu xi tikombise xi ri ‘vutshamo bya xiviri’ eka Abrahama hi ndlela yihi?

⁴ Hi nga anakanya ndlela leyi Abrahama, loyi hi nkarhi wolowo a a ri Abrama, a titweke ha yona loko Yehovha a ku eka yena: “Huma etikweni ra rikwenu ni le maxakeni ya wena . . . u ya etikweni leri ndzi nga ta ku komba rona.” Loko ku ri hileswaku Abrahama a a karhatekile, a swi kanakanisi leswaku u chaveleriwe hi marito ya Yehovha lama landzelaka: “Ndzi ta endla tiko lerikulu ha wena ndzi ku katekisa naswona ndzi ta kurisa vito ra wena . . . Ndzi ta katekisa lava ku katekisaka, kutani loyi a ku rhukanaka ndzi ta n’wi rhukana.”—Gen. 12:1-3.

⁵ Hi marito wolawo, Yehovha u tshembise ku va vutshamo lebyi sirhelelekeke eka Abrahama ni vatukulu va yena. (Gen. 26:1-6) Yehovha u xi hetisisile xitshembiso xa yena. Hi xikombiso, u sivele Faro wa le Egipta na Hosi Abimeleke wa le Gerara leswaku va nga etleli na Sara naswona va nga dlayi Abrahama. U sirhelele Isaka na Raveka hi ndlela leyi fanaka. (Gen. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) Ha hlaya: “[Yehovha] a nga va pfumelelanga vanhu van’wana leswaku va va dyelela, kambe u tshinye tihosi hikwalaho ka vona, a ku: ‘N’wina mi nga tshuki mi va khumba vatotiwa va mina, naswona mi nga endli nchumu xo biha eka vaprofeta va mina.’”—Ps. 105:14, 15.

 6. Isaka u byele Yakobe ku endla yini, naswona Yakobe a nga ha va a titwe njhani?

⁶ Vaprofeta volavo a va katsa Yakobe ntukulu wa Abrahama. Loko ku fike nkarhi wa leswaku Yakobe a titekela nsati, Isaka, tata wa yena u te: “U nga teki nsati eka vana va Kanana. Suka, famba u ya ePadani-aramu eka yindlu ya Bethuwele tata wa mana wa wena, u teka nsati kona eka vana va Labani.” (Gen. 28:1, 2) Yakobe u endle leswi Isaka a n’wi byeleke swona. Yakobe u siye ndyangu wa ka vona lowu a wu tshama eKanana, kutani a famba madzana ya tikhilomitara a ya eHarani, handle ko kanakana a ri yexe. (Gen. 28:10) Kumbexana a a tivutisa: ‘Xana ndzi ta va ndzi nga ri kona ku ringana nkarhi wo tanihi kwihi? Xana malume u ta ndzi amukela hi mandla mambirhi kutani a ndzi nyika nsati la chavaka Xikwembu?’ Loko ku ri leswaku Yakobe a a vilela hi swilo sweswo, a swi kanakanisi leswaku u tshike ku vilela loko a fika eLuzi, kwalomu ka tikhilomitara ta 100 ku suka eBera-xeba. Ku humelele yini eLuzi?

 7. Xikwembu xi n’wi tiyisekise njhani Yakobe hi ku tirhisa norho?

⁷ Yehovha u humelele eka Yakobe enorhweni loko a ri eLuzi, a ku: “Sweswi ndzi na wena naswona ndzi ta ku hlayisa endleleni hinkwayo leyi u yi fambaka, kutani ndzi ta ku tlherisela eka misava leyi, hikuva a ndzi nge ku tshiki ku fikela loko entiyisweni ndzi endle leswi ndzi ku byeleke swona.” (Gen. 28:15) Marito wolawo ya musa ma fanele ma n’wi tiyisile ma tlhela ma n’wi chavelela Yakobe! Xana u nga n’wi vona hi mahlo ya mianakanyo a ri karhi a famba hi ku hatlisa, a hisekela ku vona ndlela leyi Xikwembu xi nga ta ri hetisisa ha yona rito ra xona? Loko u suke ekaya, kumbexana u ya tirha etikweni rin’wana, swi nga endleka wa yi twisisa ndlela leyi Yakobe a a titwa ha yona. Kambe, a swi kanakanisi leswaku u vone vumbhoni bya ndlela leyi Yehovha a ku khathalelaka ha yona.

8, 9. Yehovha u tikombise a ri ‘vutshamo bya xiviri’ eka Yakobe hi tindlela tihi, naswona hi nga dyondza yini emhakeni leyi?

⁸ Loko Yakobe a fika eHarani, malume wa yena Labani u n’wi amukele hi mandla mambirhi ivi endzhaku a n’wi nyika Leya na Rahele leswaku va va vasati va yena. Kambe, hi ku famba ka nkarhi Labani u ringete ku dyelela Yakobe, a hundzula hakelo ya yena ka khume! (Gen. 31:41, 42) Kambe, Yakobe u tiyisele swilo leswi hinkwaswo, a tiyiseka leswaku Yehovha u ta ya emahlweni a n’wi khathalela—naswona U n’wi khathalerile! Hakunene, loko Xikwembu xi ta byela Yakobe leswaku a tlhelela eKanana, mupatriyaka loyi, se a a ri ni “mintlhambi leyikulu ni malandza ya xisati ni ya xinuna ni tikamela ni timbhongolo.” (Gen. 30:43) Yakobe u khongerile a kombisa ku tlangela swinene a ku: “A ndzi faneriwanga hi musa wa rirhandzu hinkwawo ni hi vutshembeki hinkwabyo lebyi u byi kombeke nandza wa wena, hikuva ndzi pele Yordani lowu ndzi ri ni nhonga ya mina ntsena kambe sweswi ndzi ni mixaxa yimbirhi.”—Gen. 32:10.

⁹ Xikhongelo xa Muxe a xi ri ntiyiso: “Oho Yehovha, kunene wena u ve vutshamo bya hina bya xiviri eka xitukulwana xin’wana ku ya eka xitukulwana xin’wana”! (Ps. 90:1) Marito wolawo ma tirha hi ndlela leyi fanaka namuntlha, hikuva Yehovha, loyi “a nga [cinca-cinciki] ku fana ni ku hundzuluka ka ndzhuti,” u ya emahlweni a ri vutshamo lebyi rhandzekaka ni lebyi sirhelelekeke bya vanhu va yena vo tshembeka. (Yak. 1:17) A hi kambisiseni leswaku njhani.

10. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku Yehovha u ya emahlweni a va vutshamo lebyi sirhelelekeke eka malandza ya yena?

¹⁰ Anakanya hi mhaka leyi: U le ku nyikeleni ka vumbhoni ehubyeni lebyi lwisanaka ni nhlengeletano ya swigevenga leyi nga kona emisaveni hinkwayo. Murhangeri wa yona u tlharihe swinene, u ni matimba naswona i muhembi la nga ni tihanyi naswona i mudlayi. A wu ta titwa njhani loko u huma ehubyeni hi siku rero? Xana a wu ta titwa u sirhelelekile? Nikatsongo! Hakunene, a wu ta va ni xivangelo lexi twalaka xo kombela ku sirheleriwa. Xifaniso lexi xi kombisa xiyimo lexi malandza ya Yehovha ma nga eka xona, lawa hi xivindzi ma nyikelaka vumbhoni lebyi hlantswaka vito ra Yehovha naswona handle ko chava ma paluxaka Sathana nala wakwe lonkulu la nga ni tihanyi. (Hlaya Nhlavutelo 12:17.) Kambe xana Sathana u swi kotile ku miyeta vanhu va Xikwembu? Doo! Entiyisweni, hi ya emahlweni hi chumayela vanhu vo tala emisaveni hinkwayo, ku nga ntiyiso lowu nga ni nhlamuselo yin’we ntsena: Yehovha wa ha ri vutumbelo bya hina, “vutshamo bya hina bya xiviri” ngopfu-ngopfu emasikwini lawa ya makumu. (Hlaya Esaya 54:14, 17.) Hambiswiritano, Yehovha a nge vi vutshamo bya hina lebyi sirhelelekeke loko hi pfumelela Sathana leswaku a hi kanganyisa hi huma evutshan’weni bya hina.

11. Hi nga dyondza yini eka vapatriyaka?

¹¹ Hi nga tlhela hi dyondza dyondzo yin’wana eka vapatriyaka. Hambileswi a va tshama etikweni ra Kanana, a va tihlanganisanga ni vanhu va tiko rolero, naswona va venge tindlela to homboloka ni mahanyelo yo biha ya vanhu volavo. (Gen. 27:46) A va ri vavanuna lava nga ni nawu lava a va nga titsheganga hi nxaxamelo wo leha wa swilo leswi a va fanele va swi endla ni leswi a va nga fanelanga va swi endla leswaku wu va kongomisa. Leswi a va swi tiva hi Yehovha ni hi vumunhu bya yena a swi enerile eka vona. Leswi a a ri vutshamo bya vona, a va nga swi lavi ku va xiphemu xa misava. Ku ri na sweswo, va tihambanise ni misava. Va hi vekele xikombiso lexinene! Xana u tikarhatela ku tekelela vapatriyaka lava vo tshembeka loko u hlawula vanghana kumbe vuhungasi? Khombo ra kona, van’wana evandlheni ra Vukreste va kombisa leswaku va titwa va sirhelelekile emisaveni ya Sathana hi tindlela to karhi. Loko u titwa hi ndlela yoleyo, hambi ku ri katsongo, khongela hi mhaka yoleyo. Tsundzuka leswaku misava leyi i ya Sathana. Yi kombisa moya wa yena wa vutianakanyi ni wa ku nga khathali.—2 Kor. 4:4; Efe. 2:1, 2.

12. (a) Yehovha u va pfuna njhani vandyangu wa yena wa moya? (b) U titwa njhani hi malunghiselelo lawa?

¹² Leswaku hi lwisana ni marhengu ya Sathana, hi fanele hi ma tirhisa hi ku helela malunghiselelo ya moya lawa Yehovha a ma lunghiseleleke vandyangu wa yena wa ripfumelo, vanhu lava n’wi endlaka vutshamo bya vona. Malunghiselelo wolawo ma katsa minhlangano ya Vukreste, vugandzeri bya ndyangu ni “tinyiko leti nga vanhu”—varisi lava vekiweke hi Xikwembu leswaku va hi chavelela ni ku hi seketela leswaku hi kota ku tiyisela swiphiqo evuton’wini. (Efe. 4:8-12) Makwerhu George Gangas, loyi a a ri xirho xa Huvo leyi Fumaka ku ringana malembe yo tala, u tsarile a ku: “Loko ndzi ri exikarhi [ka vanhu va Xikwembu] ndzi titwa ndzi sirhelelekile ndzi ri ni ndyangu wa ka hina, ndzi titwa ndzi ri eparadeyisini ya moya.” Xana na wena u titwa hi ndlela leyi fanaka?

13. I dyondzo yihi ya nkoka leyi hi nga yi dyondzaka eka Vaheveru 11:13?

¹³ Mfanelo yin’wana ya vapatriyaka leyi hi faneleke hi yi tekelela i ku tiyimisela ka vona ku va lava hambaneke ni vanhu lava va hanyaka na vona. Hilaha hi swi xiyeke hakona eka ndzimana 1, va “[vule] erivaleni leswaku a va ri vafambi ni vatshami va nkarhinyana etikweni.” (Hev. 11:13) Xana u tiyimiserile ku va la hambaneke? I ntiyiso leswaku a swi olovi minkarhi hinkwayo ku endla tano. Kambe u nga swi kota hi ku pfuniwa hi Xikwembu ni hi ku seketeriwa hi Vakreste-kuloni. Tsundzuka, a wu wexe. Hinkwavo lava lavaka ku tirhela Yehovha va le nyimpini! (Efe. 6:12) Nilokoswiritano, hi nga hlula enyimpini leyi loko hi tshemba Yehovha naswona hi n’wi endla vutshamo bya hina lebyi sirhelelekeke.

14. Malandza ya Yehovha a ma rindzele “muti” wihi?

¹⁴ Mhaka yin’wana ya nkoka hi leyi: Tekelela Abrahama hi ku tshama u langute hakelo. (2 Kor. 4:18) Muapostola Pawulo u tsale leswaku Abrahama “a a rindzele muti lowu nga ni masungulo lama tiyeke, muti lowu muaki ni muendli wa wona ku nga Xikwembu.” (Hev. 11:10) “Muti” wolowo wu tikombise wu ri Mfumo wa Mesiya. Abrahama a a fanele a wu rindzela “muti” wolowo. Hina hi ndlela yo karhi a hi boheki ku wu rindzela. Wa fuma sweswi etilweni. Ku engetela kwalaho, vumbhoni byo tala byi kombisa leswaku ku nga ri khale wu ta fuma misava hinkwayo. Xana Mfumo wolowo i wa xiviri eka wena? Xana wa wu rhangisa evuton’wini kutani u tshama u ri karhi u tihambanise ni misava leyi?—Hlaya 2 Petro 3:11, 12.

15. Byi ta va byihi vumundzuku bya vanhu lava tshembaka misava leyi?

¹⁵ Tanihi leswi misava ya Sathana yi nga le kusuhi ni ku herisiwa, “switlhavi swa maxangu” swa yona swi ta nyanya. (Mat. 24:7, 8) Swilo swi ta nyanya hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu. Emisaveni hinkwayo ku ta va ni ku lovisiwa ni ku pfilunganyeka naswona vanhu va ta chava. (Hab. 3:16, 17) Va ta tumbela hi ndlela yo fanekisela “emabakweni ni le maribyeni lamakulu ya tintshava” hikwalaho ko chava. (Nhlav. 6:15-17) Kambe ku hava bako ra xiviri leri nga ta va sirhelela, kumbe bindzu rihi ni rihi lerikulu kumbe nhlangano wa tipolitiki lowu fanaka ni ntshava.

16. Hi fanele hi ri teka njhani vandlha ra Vukreste, naswona ha yini?

¹⁶ Hambiswiritano, vanhu va Yehovha va ta ya emahlweni va sirhelelekile ‘evutshan’weni bya vona bya xiviri,’ ku nga Yehovha Xikwembu. Va “ta khana eka Yehovha” ku fana na muprofeta Habakuku. Va “ta tsakela Xikwembu xa ku ponisiwa ka [vona].” (Hab. 3:18) Yehovha u ta tikombisa hi tindlela tihi leswaku i ‘vutshamo bya xiviri’ hi nkarhi wolowo wo tika? Hi ta boheka ku rindza hi vona. Kambe hi nga tiyiseka hi mhaka leyi: Ku fana ni Vaisrayele loko va huma aEgipta, “ntshungu lowukulu” wu ta tshama wu hlelekile, wu xalamukele nkongomiso wa Xikwembu. (Nhlav. 7:9; hlaya Eksoda 13:18.) Swi nga ha endleka leswaku Yehovha u ta tirhisa vandlha leswaku a hi byela leswi hi faneleke hi swi endla. Hakunene, mavandlha ya magidi yo tala emisaveni hinkwayo ma tikomba ma ri ‘makamara ya le mpfungwe’ lama ku profetiweke ha wona eka Esaya 26:20. (Yi hlaye.) Xana u teka minhlangano ya vandlha yi ri ya nkoka? Xana minkarhi hinkwayo u endla leswi Yehovha a ku byelaka leswaku u swi endla hi ku tirhisa vandlha?—Hev. 13:17.

17. Yehovha i ‘vutshamo bya xiviri’ hi ndlela yihi eka malandza ya yena yo tshembeka lama feke?

¹⁷ Ni vanhu lava nga ha faka va tshembekile nhlomulo lowukulu wu nga si sungula, va sirhelelekile eka Yehovha, ‘vutshamo bya vona bya xiviri.’ Njhani? Malembe yo tala endzhaku ka loko vapatriyaka vo tshembeka va file, Yehovha u byele Muxe a ku: “Hi mina Xikwembu xa . . . Abrahama, Xikwembu xa Isaka ni Xikwembu xa Yakobe.” (Eks. 3:6) Endzhaku ko tshaha marito wolawo, Yesu u tlhele a ku: “A hi Xikwembu xa lava feke, kambe i xa lava hanyaka, hikuva eka xona hinkwavo va hanya.” (Luka 20:38) Ina, eka Yehovha, vanhu va yena vo tshembeka lava feke va tshembekile eka yena swi fana niloko va ha hanya; u ta va pfuxa eku feni.—Ekl. 7:1.

18. Emisaveni leyintshwa, Yehovha u ta va ‘vutshamo bya xiviri’ njhani eka vanhu va yena hi ndlela yo hlawuleka?

¹⁸ Emisaveni leyintshwa leyi nga kwala nyongeni, Yehovha u ta va ‘vutshamo bya xiviri’ eka vanhu va yena ni hi ndlela yin’wana. Nhlavutelo 21:3 yi ri: “Waswivo! Ntsonga wa Xikwembu wu le vanhwini, xi ta tshama na vona.” Yehovha u ta tshama ni vanhu va yena laha misaveni hi ku tirhisa Kreste Yesu ku fuma misava eka malembe ya gidi yo sungula. Loko ma hela Yesu u ta va a xi hetisisile xikongomelo xa Xikwembu hi misava kutani u ta tlherisela Mfumo eka Tata wa yena. (1 Kor. 15:28) Endzhaku ka sweswo, Yesu a nge he vi muyimeri wa vanhu lava hetisekeke; Yehovha u ta va na vona. Mawaku vumundzuku lebyi tsakisaka lebyi hi nga ta va na byona! Kutani, a hi tikarhateleni ku tekelela malandza yo tshembeka ya khale hi ku endla Yehovha ‘vutshamo bya hina bya xiviri’ sweswi.