2. Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa malunghana ni ku tirhisa swakunwa swa xihoko?

² Nyiko i yinene ntsena loko munhu a yi tirhisa hi mfanelo. Hi xikombiso, vulombe “i byinene,” kambe “ku dya vulombe byo tala a hi swinene.” (Swivuriso 24:13; 25:27) Hambileswi ku nwa “vhinyo yitsongo” swi nga riki xidyoho, ku nwa ku tlula mpimo i mhaka yikulu. (1 Timotiya 5:23) “Vhinyo i muhlekuri,” ku lemukisa Bibele, “swakunwa leswi pyopyaka swi ni matimba, naswona loyi swi n’wi pepetsekisaka a nga tlharihanga.” (Swivuriso 20:1) Kambe ke, xana swi vula yini ku pepetsekisiwa hi swakunwa swa xihoko?a Munhu u va a nwe ngopfu loko swi te yini? Hi rihi langutelo leri faneleke emhakeni leyi?

‘Ku Pepetsekisiwa’ Hi Vhinyo—Njhani?

3, 4. (a) I yini lexi kombaka leswaku Bibele yi sola ku nwa u kala u dakwa? (b) Hi swihi swilo swin’wana leswi kombaka leswaku munhu se u dakwile?

³ Etikweni ra khale ra Israyele, n’wana loyi a a ala ku tshika makolo ni vudakwa a a fanele a khandliwa hi maribye a fa. (Deteronoma 21:18-21) Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste a ku: “Mi tshika ku tihlanganisa na mani na mani loyi a vuriwaka makwerhu, kasi i mbhisa kumbe munhu wa makwanga kumbe mugandzeri wa swifaniso swa hava kumbe murhuketeri kumbe xidakwa kumbe mudyeleri, hambi ku ri ku dya mi nga dyi na yena munhu wo tano.” Swi le rivaleni leswaku ku nwa u kala u dakwa swi yirisiwa hi ku kongoma eMatsalweni.—1 Vakorinto 5:11; 6:9, 10.

⁴ Loko yi hlamusela swilo leswi kombisaka leswaku munhu u dakwile, Bibele yi ri: “U nga yi languti vhinyo loko yi ri yo tshwuka, loko yi humesa swimbyaru-mbyaru exinwelweni, loko yi rhelela. Eku heteleleni yi luma ku fana ni nyoka, naswona yi humesa vuxungu ku fana ni mhiri. Mahlo ya wena ma ta vona swilo leswi nga tolovelekangiki, ni mbilu ya wena yi ta vulavula swilo leswi humeke endleleni.” (Swivuriso 23:31-33) Ku nwa ku tlula mpimo swi luma ku fana ni nyoka ya vuxungu, swi vanga mavabyi, ku hlangana nhloko, hambi ku ri ku endla swilo u nga titwi. Munhu la pyopyiweke a nga vona “swilo leswi nga tolovelekangiki” hikuva a nga hahama ri lo hosi, kumbe a vonaka onge u hundze muti ri xile, hi ku hlaya-hlaya swilo swo ka swi nga ri kona. Nakambe a nga tikuma a rhete ririmi, a vula swilo swo huma endleleni leswi a tshamaka a ri karhi a swi anakanya kumbe ku swi navela, kasi a a nga ta swi vula loko a nga nwanga.

 5. Ku nwa byala ku tlula mpimo swi ni khombo hi ndlela yihi?

⁵ Ku vuriwa yini loko munhu a kukutlela byala kambe a va ni vukheta leswaku a nga nwi ku fikela laha swi voniwaka hi mani na mani leswaku se byi n’wi hahele ematihlweni? Van’wana a va tikombi leswaku va pyopyiwile ni loko va nwe swikalo swo hlayanyana. Kambe ku anakanya leswaku mukhuva wo tano a wu na khombo i ku tixisa. (Yeremiya 17:9) Hakatsongo-tsongo munhu a nga godzomberiwa hi byala kutani a va “[hlonga ra] vhinyo yo tala.” (Tito 2:3) Malunghana ni swilo leswi yisaka eku godzomberiweni hi byala, mutsari la vuriwaka Caroline Knapp u ri: “Swi endleka hakatsongo-tsongo hi ndlela leyi tumbeleke.” Ku nwa ku tlula mpimo i xirimbana lexi nga ni khombo swinene!

 6. Ha yini munhu a fanele a papalata ku nwa ni ku dya ku tlula mpimo?

⁶ Nakambe xiya xilemukiso xa Yesu: “Tivoneleni leswaku timbilu ta n’wina ti nga tshuki ti tshikileriwa hi ku dya ngopfu ni ku nwa ngopfu ni ku vilela hi vutomi, kutani hi xitshuketa siku rero ri mi wela hi xihatla ku fana ni ntlhamu. Hikuva ri ta wela hinkwavo lava tshamaka emisaveni hinkwayo.” (Luka 21:34, 35) Munhu a nga khudzehela ni ku ngheniwa hi vulolo bya xiviri ni bya moya hambiloko a nga nwanga a dakwa. Ku vuriwa yini loko siku ra Yehovha ri n’wi fikela a ri exiyin’weni xo tano?

10. Byala byi nga yi khumba njhani mianakanyo ya hina, naswona ha yini sweswo swi ri ni khombo?

¹⁰ Ku nwa ku tlula mpimo a swi vavisi vanhu enyameni ntsena, kambe ni le moyeni. Bibele yi ri: “Vhinyo ni vhinyo yo tsokombela hi swona leswi swi susaka miehleketo leyinene.” (Hosiya 4:11) Byala byi khumba mianakanyo. Buku leyi kandziyisiwaka hi Nhlangano wa Tiko ra United States wo Lwa ni Swidzidzirisi yi ri: “Loko munhu a nwile, xihoko xi hatla xi tswongiwa hi miri kutani xi famba ni ngati xi ya ebyongweni. Xi sungula ku tsanisa swiphemu swa byongo leswi lawulaka miehleketo ni mintlhaveko. Munhu se u tsandzeka ku tikhoma, a ntshunxeka ku tlula mpimo.” Loko hi ri exiyin’weni xo tano, hi nga hatla hi ‘pepetseka,’ hi sungula ku tolovela-tolovela vanhu ku tlula mpimo, xisweswo hi tipeta emiringweni yo tala.—Swivuriso 20:1.