Endla Swiboho Swa Vutlhari Wa Ha Ri Muntshwa

 1. I mintokoto yihi yo tsakisa leyi vantshwa vo tala lava nga Vakreste va tiphinaka ha yona?

HI HANYA eminkarhini yo tsakisa. I ro sungula ematin’wini leswaku vanhu va timiliyoni lava humaka ematikweni hinkwawo va ta evugandzerini bya ntiyiso. (Nhlav. 7:9, 10) Vantshwa vo tala va va ni mintokoto leyi tsakisaka loko va pfuna van’wana leswaku va twisisa ntiyiso wa le Bibeleni lowu ponisaka vutomi. (Nhlav. 22:17) Vantshwa van’wana va fambisa tidyondzo ta Bibele, va pfuna vanhu leswaku va hanya vutomi byo antswa. Van’wana va ya va ya chumayela mahungu lamanene ensin’wini leyi ku vulavuriwaka ririmi rimbe. (Ps. 110:3; Esa. 52:7) I yini lexi u faneleke u xi endla leswaku na wena u ta endla leswi endliwaka hi vanhu va Yehovha?

 2. Xikombiso xa Timotiya xi swi kombisa njhani leswaku Yehovha u tiyimiserile ku nyika vantshwa vutihlamuleri? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

² Tanihi muntshwa, u nga endla swiboho leswi hi ku famba ka nkarhi swi nga ta endla leswaku u pfulekeriwa hi malunghelo lama engetelekeke yo tirhela Xikwembu. Hi xikombiso, swi le rivaleni leswaku Timotiya wa le Listra u endle swiboho swa vutlhari leswi endleke leswaku a kuma xiavelo xo va murhumiwa loko kumbexana a ri kusuhi no hlanganisa malembe ya 20 kumbe a ri ehenhlanyana ka wona. (Mint. 16:1-3) Swi tikomba onge endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, endzhaku ka loko muapostola Pawulo a boheke ku siya vandlha leri a ra ha ku vumbiwa eTesalonika hikwalaho ka nkaneto wa tihanyi lowu a wu ri kwalaho, Pawulo u nyike Timotiya ntirho wo tlhelela eTesalonika leswaku a ya tiyisa vamakwerhu. (Mint. 17:5-15; 1 Tes. 3:1, 2, 6) Anakanya ndlela leyi Timotiya a faneleke a tsake ha yona loko a nyikiwe xiavelo xolexo!

 3. Hi xihi xiboho xa nkoka swinene lexi u nga xi endlaka evuton’wini, naswona u nga xi endla rini?

³ U fanele u endla swiboho swa wena swa nkoka swinene loko wa ha ri muntshwa. Kambe xiboho xa nkoka swinene ku tlula hinkwaswo i xiboho xa wena xo tirhela Yehovha. Hi wihi nkarhi lowunene wo endla xiboho xolexo? Yehovha u ri: “Tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu emasikwini ya vujaha bya wena.” (Ekl. 12:1) Ndlela yin’we ntsena leyi amukelekaka yo “tsundzuka” Yehovha i ku n’wi tirhela hi mbilu hinkwayo. (Det. 10:12) Xiboho xa wena xo tirhela Xikwembu hi mbilu ya wena hinkwayo i xa nkoka swinene ku tlula swiboho leswi u nga ta swi endla. Xi ta khumba vutomi bya wena hinkwabyo.—Ps. 71:5.

 4. Handle ka ku tirhela Yehovha, hi swihi swiboho swin’wana swa nkoka evuton’wini leswi nga ta khumba ndlela leyi u n’wi tirhelaka ha yona?

⁴ Xiboho lexi u xi endleke xo tirhela Yehovha a hi xona ntsena lexi khumbaka vumundzuku bya wena. Hi xikombiso, u nga ha tlhela u tivutisa loko u fanele u nghenela vukati, leswaku u ta tekana na mani ni leswaku mi ta tihanyisa njhani. Leswi i swiboho swa nkoka, u ta va u tlharihile loko u rhanga u endla xiboho xo tirhela Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo. (Det. 30:19, 20) Ha yini? Hikuva swiboho leswi swa fambisana. Xiboho lexi u nga ta xi endla malunghana ni ku nghenela vukati ni ntirho xi ta khumba ndlela leyi u tirhelaka Xikwembu ha yona. (Ringanisa na Luka 14:16-20.) Hi hala tlhelo, ku navela ka wena ku tirhela Xikwembu ku ta khumba swiboho leswi u swi endlaka malunghana ni vukati ni ntirho. Hikwalaho endla xiboho xa leswaku hi swihi swilo leswi nga ta va swa nkoka swinene evuton’wini bya wena.—Filp. 1:10.

5, 6. Kombisa ndlela leyi ku endla swiboho leswinene swi nga endlaka leswaku munhu a va ni mintokoto leyi tsakisaka evuton’wini loko se a kurile. (Nakambe vona xihloko lexi nge “Xiboho Lexi Ndzi Xi Endleke Loko Ndza Ha Ri Ntsongo” enkandziyisweni lowu.)

⁵ Loko u kala u endla xiboho xo tirhela Xikwembu, u nga anakanyisisa hi leswi xi lavaka u swi endla, naswona u nga endla xiboho xa ndlela leyi u nga ta xi tirhela ha yona. Makwerhu un’wana wa xinuna wa le Japani u tsale a ku: “Siku rin’wana loko ndza ha ri ni malembe ya 14, a ndzi ri karhi ndzi chumayela ni nkulu wa vandlha loyi a swi xiyeke leswaku a ndzi nga swi tsakeli ku chumayela. Hi moya wo rhula u te: ‘Yuichiro muka. Loko u fika ekaya anakanyisisa hi leswi Yehovha a ku endleleke swona.’ Ndzi fike ndzi endla tano. Entiyisweni, ndzi ye emahlweni ndzi anakanya ha swona ndzi tlhela ndzi khongela ku ringana masiku yo hlayanyana. Langutelo ra mina ri cincile hakatsongo-tsongo. Swi nga si ya kule, ndzi sungule ku tsakela ku tirhela Yehovha. A ndzi tsakela ku hlaya hi varhumiwa, naswona ndzi sungule ku anakanya hi ku tirhela Xikwembu hilaha ku engetelekeke.”

⁶ Yuichiro u ya emahlweni a ku: “Ndzi sungule ku endla swiboho leswi a swi ta endla leswaku siku rin’wana ndzi kota ku tirhela Yehovha ndzi ri etikweni rin’wana. Hi xikombiso, ndzi endle xiboho xo dyondza Xinghezi. Loko ndzi heta xikolo, ndzi kume ntirho wo dyondzisa vanhu Xinghezi lowu a wu ta endla leswaku ndzi kota ku phayona. Loko ndzi ri ni malembe ya 20, ndzi sungule ku dyondza Ximongolia naswona ndzi kote ku endzela ntlawa wa vahuweleri lava vulavulaka Ximongolia. Hi 2007, endzhaku ka malembe mambirhi, ndzi endzele tiko ra Mongolia. Loko ndzi ye ensin’wini ni maphayona man’wana kutani ndzi xiya leswaku vanhu vo tala a va lava ku dyondza ntiyiso, a ndzi swi navela ku rhurhela kwalaho ndzi ya pfuna. Ndzi tlhelele eJapani leswaku ndzi ya kunguhata kahle. Ndzi sungule ku phayona eMongolia hi April 2008. Swa tika ku hanya etikweni leri. Kambe vanhu va ma amukela mahungu lamanene naswona ndzi kota ku va pfuna leswaku va tshinela eka Yehovha. Ndza swi vona leswaku xiboho lexi ndzi xi endleke xi endle leswaku ndzi kuma ntsako wa xiviri evuton’wini.”

 7. Hi swihi swiboho leswi hi faneleke hi tiendlela swona, naswona Muxe u hi vekele xikombiso xihi?

⁷ Munhu un’wana ni un’wana u fanele a tiendlela xiboho malunghana ni leswi a nga ta swi endla tanihi Mbhoni ya Yehovha. (Yox. 24:15) A hi nge ku byeli loko u fanele u nghenela vukati, leswaku u fanele u tekana na mani kumbe leswaku u fanele u tirha ntirho wa njhani. Xana u ta hlawula ntirho lowu u nga ta boheka ku kuma ndzetelo wutsongo? Van’wana va n’wina vantshwa lava nga Vakreste va tshama etindhawini leti nga le vuswetini; van’wana va tshama emadorobeni lama fuweke. Emisaveni hinkwayo, a mi na vumunhu lebyi fanaka, vuswikoti lebyi fanaka, ntokoto lowu fanaka, a mi rhandzi swilo leswi fanaka naswona a mi na ripfumelo leri fanaka. Kumbexana mi hambana swinene ku fana ni vantshwa va Vaheveru lava a va ri aEgipta wa khale lava a va hambanile na Muxe. A a ri n’wana wa n’wana wa hosi naswona a a fuwile kasi Vaheveru lavan’wana a va ri mahlonga. (Eks. 1:13, 14; Mint. 7:21, 22) A va hanya enkarhini lowu a va fanele va endla swiboho leswikulu ku fana na hina. (Eks. 19:4-6) Un’wana ni un’wana a a fanele a endla xiboho xa loko a ta tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo. Muxe u endle xiboho lexinene.—Hlaya Vaheveru 11:24-27.

 8. Vantshwa lava lavaka ku endla swiboho swa vutlhari evuton’wini va nga wu kuma kwihi mpfuno?

⁸ Yehovha wa ku pfuna leswaku u endla swiboho swa vutlhari loko wa ha ri muntshwa. U ku nyika xitsundzuxo hi ku tirhisa nkongomiso lowu sekeriweke eBibeleni, lowu u nga wu tirhisaka eswiyin’weni swin’wana ni swin’wana leswi u nga tikumaka u ri eka swona. (Ps. 32:8) Ku engetela kwalaho, vatswari va wena lava nga vapfumeri ni vakulu va vandlha va nga ku komba ndlela leyi u faneleke u wu tirhisa ha yona nkongomiso lowu. (Swiv. 1:8, 9) A hi kambisiseni minkongomiso yinharhu leyi sekeriweke eBibeleni, leyi nga ku pfunaka ku endla swiboho swa vutlhari leswi nga ta khumba vumundzuku bya wena hi ndlela leyi vuyerisaka.

 9. (a) Yehovha u hi kombisa njhani xichavo hi leswi a hi nyikeke ntshunxeko wo tihlawulela? (b) ‘Ku lava Mfumo ku sungula’ swi ta endla leswaku u vuyeriwa njhani?

⁹ Lava Mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka xona ku sungula. (Hlaya Matewu 6:19-21, 24-26, 31-34.) Yehovha u hi kombisa xichavo hi ku hi nyika ntshunxeko wo tihlawulela. A nga vuli leswaku u fanele u heta nkarhi wo tanihi kwihi wa vuntshwa bya wena u ri karhi u chumayela hi Mfumo. Kambe Yesu u hi dyondzise nkoka wo lava Mfumo ku sungula. Ndlela leyi u swi tirhisaka ha yona leswi a swi vuleke swi ta endla leswaku u pfulekeriwa hi nkarhi wo kombisa ndlela leyi u xi rhandzaka ha yona Xikwembu, ndlela leyi u khathalaka ha yona hi vaakelani va wena ni ndlela leyi u wu tlangelaka ha yona ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. Loko u ri karhi u anakanyisisa hi ku nghenela vukati ni ntirho, anakanya hi loko swiboho swa wena swi ta ku vangela ku vilela swinene hi swilaveko swa wena swa nyama kumbe swi ta kombisa leswaku u hisekela Mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka xona.

10. I yini lexi a xi endla leswaku Yesu a tsaka, naswona i swiboho swihi leswi nga ta ku endla u tsaka?

¹⁰ Kuma ntsako hi ku tirhela van’wana. (Hlaya Mintirho 20:20, 21, 24, 35.) Yesu hi musa u hi dyondzise ntiyiso lowu wa xisekelo evuton’wini. A a tsake swinene evuton’wini hikuva a a endla ku rhandza ka Tata wakwe ematshan’weni yo endla ku rhandza ka yena. Yesu a a tsakela ku vona vanhu va timbilu letinene va amukela mahungu lamanene. (Luka 10:21; Yoh. 4:34) Kumbexana se u wu kumile ntsako wolowo loko u ri karhi u pfuna van’wana. Loko u sekela swiboho swa wena leswikulu eka minkongomiso leyi sekeriweke eBibeleni, leyi Yesu a yi dyondziseke, u ta kuma ntsako naswona u ta tsakisa Yehovha.—Swiv. 27:11.

11. Ha yini Baruku a heleriwe hi ntsako, naswona Yehovha u n’wi nyike ndzayo yihi?

¹¹ Hi nga va ni ntsako lowukulu loko hi tirhela Yehovha. (Swiv. 16:20) Swi tikomba onge Baruku matsalana wa Yeremiya a a yi rivele mhaka yoleyo. A ku ri ni nkarhi lowu a a nga ha swi tsakeli ku tirhela Yehovha. Yehovha u n’wi byele leswi: “U tshamela ku lava swilo leswikulu. U nga tshameli ku swi lava. Hikuva ndzi tisa khombo ehenhla ka nyama hinkwayo, . . . naswona ndzi ta ku nyika moya-xiviri wa wena kukota leswi phangiweke etindhawini hinkwato leti u nga ta ya eka tona.” (Yer. 45:3, 5) U swi vonisa ku yini? I yini lexi a xi ta endla leswaku Baruku a tsaka—xana a ku ta va ku lava swilo leswikulu kumbe ku pona tanihi nandza wo tshembeka wa Xikwembu loko muti wa Yerusalema wu lovisiwa?—Yak. 1:12.

12. I xiboho xihi lexi endleke leswaku Ramiro a va ni vutomi lebyi tsakisaka?

¹² Makwerhu un’wana wa xinuna la kumeke ntsako hikwalaho ko pfuna van’wana i Ramiro. U ri: “Ndzi huma endyangwini lowu nga swisiwana lowu tshamaka eximutanini xin’wana eTintshaveni ta Andes. Hikwalaho loko buti wa mina a vule leswaku u ta ndzi hakelela ku ya eyunivhesiti, a ku ri lunghelo lerikulu. Kambe a ndza ha ku khuvuriwa tanihi Mbhoni ya Yehovha naswona a ndzi kume xirhambo—phayona rin’wana a ri ndzi rhambe ku ya chumayela na rona exidorobanini xin’wana lexitsongo. Ndzi fambe na rona, ndzi fika ndzi dyondza ku tsemeta misisi kutani ndzi pfula ndhawu yo tsemeta vanhu misisi eka yona leswaku ndzi ta kota ku tihanyisa. Loko hi ri karhi hi dyondzisa vanhu Matsalwa, vo tala va kombise ku tlangela lokukulu. Endzhakunyana, ndzi sungule ku hlanganyela ni vandlha leri a ra ha ku vumbiwa leri a ri tirhisa ririmi ra kwalaho. Se ndzi ni malembe ya khume ndzi ri phayona ra nkarhi hinkwawo. A ku na ntirho wun’wana lowu nga ndzi nyikaka ntsako lowu ndzi wu kumaka loko ndzi ri karhi ndzi pfuna vanhu ku dyondza mahungu lamanene hi ririmi ra vona.”

13. Ha yini swi ri swinene ku sungula ku tirhela Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo wa ha ri muntshwa?

¹³ Kuma ntsako hi ku tirhela Yehovha wa ha ri muntshwa. (Hlaya Eklesiasta 12:1.) A wu fanelanga u anakanya leswaku u fanele u rhanga u kuma ntirho lowu holelaka leswaku u ta kota ku tirhela Yehovha loko se u kurile. Nkarhi lowunene wo sungula ku tirhela Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo hi loko wa ha ri muntshwa. Vantshwa vo tala a va na vutihlamuleri byo tala bya ndyangu naswona va ni rihanyo lerinene ni matimba yo kota ku endla swiavelo swo tika. U nga tsakela ku n’wi endlela yini Yehovha loko wa ha ri muntshwa? Kumbexana pakani ya wena i ku va phayona. U nga ha va u lava ku ya tirha ensin’wini leyi ku vulavuriwaka ririmi rimbe. Kumbexana u vona tindlela tin’wana leti u nga endlaka leswi engetelekeke evandlheni ra ka n’wina. Ku nga khathariseki leswaku pakani ya wena hi yihi entirhweni wa Xikwembu, u fanele u kuma ndlela yo tihanyisa. U ta lava ndzetelo wo fika kwihi? Xana u ta hlawula yini?

14. I yini leswi munhu a faneleke a tivonela eka swona loko a ri karhi a lava ntirho?

¹⁴ Minkongomiso yinharhu ya le Bibeleni leyi hi buleke ha yona yi nga ku pfuna loko u endla xiboho xa leswaku i mintirho yihi leyi nga amukelekaka eka wena. A swi kanakanisi leswaku vadyondzisi va wena va swi tiva leswaku i mintirho yihi leyi nga kona endhawini ya ka n’wina kumbe endhawini leyi u navelaka ku ya tirha eka yona. Kumbe ku nga ha va ku ri ni ndzawulo ya hulumendhe leyi nga ku byelaka leswaku i vatirhi va muxaka muni lava lavekaka swinene endhawini ya ka n’wina kumbe laha u navelaka ku ya tirha kona. Rungula leri humaka eka vanhu volavo ri nga ha pfuna—kambe u fanele u tivonela. Vanhu lava nga rhandziki Yehovha va nga ha ringeta ku ku endla leswaku u rhandza misava. (1 Yoh. 2:15-17) Loko u languta leswi misava yi swi tshembisaka, mbilu ya wena yi nga ha kanganyisiwa hi ku olova.—Hlaya Swivuriso 14:15; Yer. 17:9.

15, 16. I vamani lava nga ku nyikaka xitsundzuxo xa vutlhari malunghana ni ntirho?

¹⁵ Loko u kala u twisisa leswaku hi yihi mintirho leyi u nga yi kumaka, u fanele u tirhisa xitsundzuxo lexi twalaka. (Swiv. 1:5) I vamani lava nga ku pfunaka ku hlawula ntirho u ri karhi u pfuniwa hi nkongomiso lowu sekeriweke eBibeleni? Yingisa vanhu lava rhandzaka Yehovha, lava ku rhandzaka naswona va ku tivaka kahle va tlhela va swi tiva kahle swiyimo swa wena. Va ta ku pfuna leswaku u tikambisisa hi ku tshembeka malunghana ni leswi u kotaka ku swi endla ni leswi u lavaka ku swi endla. Kumbexana leswi va nga ta ku byela swona swi ta ku pfuna ku tlhela u anakanyisisa hi tipakani ta wena. U katekile hakunene loko vatswari va wena va rhandza Yehovha! Nakambe, vakulu va le vandlheni ra ka n’wina va faneleka hi tlhelo ra moya leswaku va ku kongomisa. Ku engetela kwalaho, vulavula ni maphayona ni valanguteri va swifundzha ni va miganga. Ha yini va endle xiboho xo nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo? Va sungule njhani ku phayona naswona a va tihanyisa njhani? Ntirho wa vona wu va enerisa njhani?—Swiv. 15:22.

¹⁶ Lava ku tivaka kahle va nga ku nyika xitsundzuxo xa vutlhari. Hi xikombiso, a hi nge u lava ku tshika xikolo kutani u sungula ku phayona hikwalaho ka leswi u nga wu tsakeliki ntirho wa matimba lowu faneleke wu endliwa exikolweni. Munhu la ku rhandzaka a nga ha xiya xivangelo xa wena xo lava ku tshika xikolo kutani a ku pfuna ku xiya leswaku xikolo xi nga ku pfuna ku dyondza ku nga lan’wi hi ku hatlisa, ku nga mfanelo ya nkoka leyi u faneleke u va na yona loko u lava ku tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo.—Ps. 141:5; Swiv. 6:6-10.

17. Hi swihi swiboho leswi hi faneleke hi swi papalata?

¹⁷ Munhu un’wana ni un’wana la tirhelaka Yehovha u ta langutana ni swiyimo leswi nga tsanisaka ripfumelo rakwe leswi nga ha endlaka a tshika ku tirhela Yehovha. (1 Kor. 15:33; Kol. 2:8) Kambe mintirho yin’wana yi nga ha va ni khombo swinene eka ripfumelo ra wena ku tlula yin’wana. Xana ku ni vanhu endhawini ya ka n’wina lava “ripfumelo ra vona ri [tshovekeke] ku fana ni xikepe lexi tshovekeke,” endzhaku ka loko va hlawule ntirho wa muxaka wo karhi? (1 Tim. 1:19) U ta va u tlharihile loko u papalata ku endla swiboho leswi nga hoxaka vuxaka bya wena na Xikwembu ekhombyeni.—Swiv. 22:3.

18, 19. Loko munhu a titwa a nga swi tsakeli ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha, u fanele a endla yini?

¹⁸ Loko embilwini ya wena u hlakulele ku navela ku tirhela Yehovha, tiphine hi malunghelo lawa u nga ta ma kuma hi ku va nandza wa Xikwembu la ha riki muntshwa. Lowu i nkarhi wo endla swiboho leswi nga ta ku pfuna ku tiphina hi ku tirhela Yehovha.—Ps. 148:12, 13.

¹⁹ U fanele u endla yini loko u titwa u nga swi tsakeli ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha? U nga tshiki ku ringeta ku tiyisa ripfumelo ra wena. Endzhaku ka loko muapostola Pawulo a hlamusele leswi a swi endleke leswaku a katekisiwa hi Xikwembu, u tsale a ku: “Loko hi ndlela yo karhi mi ri ni mboyamelo wa mianakanyo lowu hambaneke ni lowu, Xikwembu xi ta hlavutela langutelo leri nga laha henhla eka n’wina. Kambe, hi mpimo lowu hi endleke nhluvuko ha wona, a hi hambeteni hi famba hilaha ku hlelekeke eka ntila lowu fanaka.” (Filp. 3:15, 16) Yana emahlweni u anakanyisisa hi rirhandzu ra Xikwembu ni hi xitsundzuxo xa xona xa vutlhari. Ku tlula munhu wihi na wihi, Yehovha a nga ku pfuna leswaku u endla swiboho swa vutlhari loko wa ha ri muntshwa.