Ha Yini Vanhu Va Endla Swilo Swo Biha?

VANHU vo tala va nga pfumelelana na yona mhaka leyi: Hinkwerhu ka hina a hi hetisekanga naswona hi endla swihoxo ni swilo leswi hi ku famba ka nkarhi hi nga ta tisola ha swona. Kambe, xana leswi hi swona swi endlaka leswaku ku va ni swiendlo swo tala swo biha leswi hi swi vonaka, hi swi twaka hi vanhu kumbe hi swihaxa-mahungu?

Hambileswi vanhu va nga hetisekangiki, va swi tiva leswaku ku ni mahanyelo lama nga riki manene lawa va faneleke va ma papalata naswona vanhu hi ntumbuluko va swi kota ku papalata swiendlo swo biha. Vanhu vo tala va swi tiva leswaku ku ni ku hambana exikarhi ko vula swo karhi hi xihoxo ni ku hemba, ni le xikarhi ko dlaya munhu hi xihoxo ni ku n’wi dlaya hi vomu. Minkarhi yo tala swilo swo biha swi endliwa hi vanhu lava tolovelekeke lava hi tshamaka na vona. Kutani, ha yini vanhu va endla swilo swo biha?

Bibele yi hi nyika nhlamulo ya xivutiso lexi. Yi nyikela swivangelo-nkulu leswi endlaka leswaku vanhu va endla swilo leswi va swi tivaka kahle leswaku swi bihile. Xiya leswi yi swi vulaka.

▪ “Ku tshikileriwa ku nga hlanganisa nhloko ya lowo tlhariha.”—EKLESIASTA 7:7.

Bibele ya pfumela leswaku minkarhi yin’wana swiyimo leswi vanhu va langutanaka na swona swi endla leswaku va endla swilo leswi a va nga ta swi endla. Van’wana va nga ha endla swilo leswi nga ta endla leswaku va khotsiwa ku ri hileswaku vona a va tibyela leswaku va ringeta ku tlhantlha swiphiqo leswi va langutanaka na swona. Buku leyi vuriwaka Urban Terrorism yi ri: “Eswiyin’weni swo tala vutherorisi byi vangiwa hi swiyimo swa tipolitiki, swa ntshamisano ni swa ikhonomi, leswi swi vonakaka onge a swi nge cinci.”

▪ “Ku rhandza mali i rimitsu ra mixaka hinkwayo ya swilo swo biha.”—1 TIMOTIYA 6:10.

Van’wana va vula leswaku hambi ku ri vanhu lavanene va nga tshika mahanyelo ya vona lamanene leswaku va kuma mali. Vanhu van’wana lava nga ni musa loko swilo swi va fambela kahle, mahanyelo ya vona ma nga cinca loko va fanele va kuma mali kumbe yi va lahlekela, va nga sungula ku endla swilo swo biha. Ehleketa hi vukhamba lebyi endliwaka hi vanhu lava nga ni makwanga, byo tanihi ku onhiwa vito, vukanganyisi, ku tlhakisiwa swin’we ni ku dlaya.

▪ “Hikuva xigwevo ehenhla ka ntirho wo biha a xi humesiwanga hi ku hatlisa, hi yona mhaka leyi mbilu ya vana va vanhu yi tshameke yi va namarherile leswaku yi endla swo biha.”—EKLESIASTA 8:11.

Tsalwa leri ri swi veka erivaleni leswi endlaka leswaku vanhu va ehleketa leswaku va nga endla swilo swo biha kutani va nga kumiwi. Leswi hi swona swi endlaka leswaku va chayela hi rivilo lerikulu, va kopela exikambelweni, va dya timali ta mfumo ni swin’wana. Loko nawu wu nga landzeriwi kumbe vanhu va endla swilo handle ko chava, van’wana lava landzelaka nawu na vona va nga ha sungula ku endla swilo leswi a va nga ta swi endla. Magazini lowu vuriwaka Arguments and Facts wu ri: “Leswi swigevenga swi nga xupuriwiki swi endla leswaku vaaka-tiko va endla vugevenga lebyi tsemaka nhlana.”

▪ “Un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi ku navela ka yena n’wini. Kutani ku navela, loko ku xurhe, ku veleka xidyoho.”—YAKOBO 1:14, 15.

Vanhu hinkwavo va swi ehleketa swilo swo biha. Siku ni siku ku ni swilo swo tala leswi nga hi ringaka leswaku hi endla swilo swo biha. Eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele, Vakreste va byeriwe leswi: “A mi si weriwa hi ndzingo loko wu nga ri lowu tolovelekeke evanhwini.” (1 Vakorinto 10:13) Nilokoswiritano, vuyelo bya leswi hi swi ehleketaka byi titshege hi xiboho lexi hi nga ta xi endla, hi nga hatla hi yi bakanyela etlhelo miehleketo yoleyo yo biha kumbe hi yi pfumelela yi dzima timitsu. Tsalwa leri nga laha henhla leri humaka eka papila ra Yakobo ri swi veka erivaleni leswaku loko munhu a pfumelela ku navela ko biha ku ‘xurha,’ ku ta landzela swiendlo swo biha.

▪ “Loyi a fambaka ni vanhu vo tlhariha u ta tlhariha, kambe loyi a tirhisanaka ni lavo hunguka, a swi nge n’wi fambeli kahle.”—SWIVURISO 13:20.

Vanhu lava hi tshamaka na vona va nga hi khutaza leswinene kumbe swo biha. Minkarhi yo tala vanhu va endla swilo leswi a va nga ta pfuka va swi endlile hikwalaho ka ntshikilelo wa tintangha kumbe hikwalaho ko tshama ni vanghana vo biha. Loko Bibele yi vulavula hi vanhu vo “hunguka” a yi kombeteli eka lava nga tlharihangiki, kambe yi vula vanhu lava nga riki na mhaka ni ndzayo ya vutlhari leyi nga eRitweni ra Xikwembu. Ku nga khathariseki leswaku ha ha ri vatsongo kumbe se hi kurile, loko hi nga va hlawuli hi vutlhari vanghana, swilo a swi nge hi “fambeli kahle.” Vanghana lavanene hi lava hanyaka hi milawu ya Bibele.

Ndzimana leyi nga laha henhla ni tindzimana tin’wana eBibeleni ti swi veka erivaleni leswaku ha yini vanhu—kumbexana vanhu lava hi va tivaka va ri vanene—va endla swilo swo biha leswi tsemaka nhlana. Hambileswi swi nga swa nkoka ku tiva leswaku i yini lexi endlaka leswaku vanhu va endla swilo swo biha, xana ku ni ntshembo wa leswaku vanhu volavo va nga cinca? Wu kona, hikuva Bibele a yo hlamusela ntsena swivangelo swo va vanhu va endla swilo swo biha, kambe yi tlhela yi tshembisa leswaku swiendlo swo biha swi ta kuma ndzhuti swi yima. Hi swihi switshembiso swa kona? Xana swilo swo biha leswi nga kona laha misaveni swi ta kala swi hela? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula swivutiso leswi.