Ku Tirha Ni Murindzi

“Oho Yehovha, ndzi yime ehenhla ka xihondzo xo rindza nkarhi hinkwawo ninhlikanhi, naswona ndzi yime exivandleni xa ku rindza xa mina vusiku hinkwabyo.”—ESAYA 21:8.

 1. Yehovha i mbhoni ya yena n’wini eka switshembiso swihi swo hlawuleka?

YEHOVHA i Muendli-nkulu wa Swikongomelo. Ntsumi leyi xandzukeke kutani yi hundzuka Sathana Diyavulosi a yi nge swi koti ku sivela xikongomelo xa Yena xo hlawuleka xa ku kwetsimisa vito ra Yena ni ku simeka Mfumo lowu dzunekaka lowu nga ta lawula misava ya paradeyisi. (Matewu 6:9, 10) Ehansi ka vulawuri byebyo, vanhu va ta katekisiwa hakunene. Xikwembu xi “ta mita rifu hi masiku, kunene Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo.” Vanhu lava tsakeke, lava nga ni vun’we va ta kuma ku rhula va tlhela va humelela hilaha ku nga heriki. (Esaya 25:8; 65:17-25) Yehovha i mbhoni ya yena n’wini eka switshembiso leswi swo hlawuleka!

 2. Hi tihi timbhoni leti nga vanhu va nyama leti Yehovha a ti vekeke?

² Hambiswiritano, nakambe Mutumbuluxi Lonkulu u ni timbhoni leti nga vanhu va nyama. Eminkarhini ya le mahlweni ka Vukreste, “papa . . . ra timbhoni,” ku sungula hi Avele, ri tsutsume mphikizano wa ku tiyisela, hakanyingi ri langutane ni swihinga leswikulu. Swikombiso swa vona leswinene i xikhutazo eka Vakreste lava tshembekaka namuntlha. Kreste Yesu i xikombiso xo hlawuleka xa mbhoni ya xivindzi. (Vaheveru 11:1–12:2) Hi xikombiso, tsundzuka vumbhoni byakwe byo hetelela lebyi a byi nyikeleke emahlweni ka Pontiyo Pilato. Yesu u te: “Leswi ndzi velekeriweke swona, ni leswi ndzi teleke swona emisaveni i ku ta nyikela vumbhoni malunghana ni ntiyiso.” (Yohane 18:37) Ku sukela hi 33 C.E. ku ta fika eka lembe leri ra 2000 C.E., Vakreste lava hisekaka va landzele xikombiso xa Yesu kutani va hambeta va nyikela vumbhoni, va twarisa “swilo leswikulu ngopfu swa Xikwembu” hi xivindzi.—Mintirho 2:11.

Mimpambukwa Ya Le Babilona

 3. Sathana u byi kanetise ku yini vumbhoni lebyi a byi nyikeriwa malunghana na Yehovha ni ku rhandza ka yena?

³ Hi magidi ya malembe, Nala lonkulu, Sathana Diyavulosi, u tirhise mano yo biha leswaku a onha vumbhoni bya timbhoni ta Xikwembu. Tanihi “tata wa mavunwa,” “dragona [leyi] leyikulu . . . , nyoka ya khale,” a yi ri karhi yi “[xisa] misava hinkwayo leyi akiweke.” A yi ri karhi yi lwa hi ku phikelela ni lava va “hlayisaka swileriso swa Xikwembu,” ngopfu-ngopfu emasikwini lawa yo hetelela.—Yohane 8:44; Nhlavutelo 12:9, 17.

 4. Babilona Lonkulu u sungurise ku yini?

⁴ Malembe ya kwalomu ka 4 000 lama hundzeke, endzhaku ka Ndhambi ya siku ra Nowa, Sathana u tirhise Nimrodo, “muhloti wa matimba la lwaka na Yehovha.” (Genesa 10:9, 10) Muti wa Nimrodo lowukulu, Babilona (Babele), wu ve xitiko xa vukhongeri bya vudimona. Loko Yehovha a pfilunganye ririmi ra vaaki va xihondzo xa Babele, vanhu va hangalake ni misava hinkwayo, va hangalaka ni vukhongeri bya vona bya mavunwa. Hikwalaho, Babilona wu ve xihlovo xa mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa, lebyi vuriwaka Babilona Lonkulu ebukwini ya Nhlavutelo. Buku yoleyo yi profeta ndzoviso wa mafambiselo lawa ya khale ya vukhongeri.—Nhlavutelo 17:5; 18:21.

Tiko Ra Timbhoni

 5. I tiko rihi leri Yehovha a ri hleleke leswaku ri va timbhoni ta yena, kambe ha yini a ri tshike ri yisiwa evuhlongeni?

⁵ Kwalomu ka 500 wa malembe endzhaku ka nkarhi wa Nimrodo, Yehovha u hlele vatukulu va Abrahama wo tshembeka va va tiko ra Israyele, leswaku va va timbhoni ta Yena emisaveni. (Esaya 43:10, 12) Vo tala etikweni rero va tirhele Yehovha hi ku tshembeka. Hambiswiritano, hi madzana ya malembe, tidyondzo ta mavunwa ta matiko lama vandzamaneke na Vaisrayele ti va onhile, kutani vanhu lava Yehovha a endleke ntwanano na vona va n’wi fularherile va gandzela swikwembu swa mavunwa. Hikwalaho, hi 607 B.C.E., mavuthu ya le Babilona, lama rhangeriweke hi Hosi Nebukadnetsara, ma lovise muti wa Yerusalema ni tempele ya wona, ma yisa Vayuda vo tala evuhlongeni le Babilona.

 6. Hi wahi mahungu lamanene lawa murindzi wa vuprofeta la vekiweke hi Yehovha a ma twariseke, naswona ma hetiseke rini?

⁶ Koloko a ku ri ku hlula lokukulu ka vukhongeri bya mavunwa! Hambiswiritano, vulawuri bya Babilona a byi tlhaveriwanga hi dyambu. Kwalomu ka 200 wa malembe emahlweni ka xiendlakalo lexi, Yehovha a a lerisile a ku: “Famba u ya veka murindzi leswaku a ta vula leswi a swi vonaka.” Xana murindzi loyi a a ta tivisa mahungu wahi? “U wile! Babilona u wile, ni swifaniso leswi vatliweke hinkwaswo swa swikwembu swakwe u swi fayetele emisaveni!” (Esaya 21:6, 9) Kunene, hi 539 B.C.E., vuprofeta byebyo byi hetisekile. Babilona wa matimba u wile, naswona endzhakunyana, vanhu lava Xikwembu xi endleke ntwanano na vona va kote ku tlhelela eka rikwavo.

 7. (a) Vayuda va dyondze yini eka ndzayo ya Yehovha? (b) Vayuda lava vuyeke evuhlongeni va phasiwe hi mintlhamu yihi, naswona vuyelo byi ve byihi?

⁷ Vayuda lava vuyeke va kume dyondzo leyikulu ya ku fularhela vugandzeri bya swikwembu swa hava ni vukhongeri bya vudimona. Hambiswiritano, endzhaku ka malembe, va phasiwe hi mintlhamu yin’wana. Van’wana va phasiwe hi filosofi ya Magriki. Van’wana va sungule ku kandziyisa ndhavuko wa vanhu ematshan’weni ya Rito ra Xikwembu. Van’wana vona va phasiwe hi moya wa vutiko. (Marka 7:13; Mintirho 5:37) Loko Yesu a velekiwa, tiko leri a ri tlhele ri fularhela vugandzeri lebyi tengeke. Hambileswi Vayuda van’wana va amukeleke mahungu lamanene lama twarisiweke hi Yesu, tiko leri hi ku angarhela a ri nga lavi no twa hi yena, leswi endleke leswaku ri fularheriwa hi Xikwembu. (Yohane 1:9-12; Mintirho 2:36) Vaisrayele a va nga ha ri timbhoni ta Xikwembu, kutani hi lembe ra 70 C.E., muti wa Yerusalema wu tlhele wu lovisiwa swin’we ni tempele ya wona, laha se wu lovisiweke hi masocha ya Rhoma.—Matewu 21:43.

 8. I vamani lava veke timbhoni ta Yehovha, naswona ha yini xi fike hi nkarhi xitsundzuxo lexi Pawulo a xi nyikeke timbhoni leti?

⁸ Hi nkarhi lowu fanaka, ku tswariwe Vakreste va “Israyele wa Xikwembu,” lava veke timbhoni leti yimelaka Xikwembu ematikweni. (Vagalatiya 6:16) Handle ko ba mariri, Sathana u luke mano yo onha tiko leri rintshwa ra moya. Loko ku ya hela lembe-xidzana ro sungula, nkucetelo wa mimpambukwa se a wu vonaka emavandlheni. (Nhlavutelo 2:6, 14, 20) Kutani a xi fike hi nkarhi xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Tivoneleni: swi nga ha endleka ku va ni un’wana loyi a nga ta mi phasa hi filosofi ni vuxisi bya hava hi ku ya hi ndhavuko wa vanhu, hi ku ya hi swilo swa masungulo swa misava, ku nga ri hi ku ya hi Kreste.”—Vakolosa 2:8.

 9. Hilaha Pawulo a lemukiseke hakona, i yini leswi vangeke ku tangunuka ka Vujagana?

⁹ Eku heteleleni, filosofi ya Magriki, tidyondzo ta le Babilona, ivi ku landzela “vutlhari” bya vanhu byo tanihi dyondzo ya hundzuluko ni ku xopaxopiwa ka matsalwa, swi nyamise vukhongeri bya vo tala lava a va tivula Vakreste. Ku hetiseke vuprofeta bya Pawulo lebyi nge: “Ndza swi tiva leswaku loko se ndzi fambile timhisi leti tshikilelaka ti ta nghena exikarhi ka n’wina naswona ntlhambi a ti nge wu khomi hi rirhandzu, kutani exikarhi ka n’wina ku ta humelela vavanuna va vulavula swilo leswi soholotiweke leswaku va tikokela vadyondzisiwa.” (Mintirho 20:29, 30) Hikwalaho ka vugwinehi lebyi, ku tangunuke Vujagana.

10. I swiendlakalo swihi leswi kombiseke leswaku a hi vanhu hinkwavo lava hluriweke hi vugandzeri lebyi onhakeke bya Vujagana?

¹⁰ Lava hakunene va tinyiketeleke evugandzerini lebyi tengeke a va fanele va “lwa hi matimba [va] lwela ripfumelo leri nyikiweke vakwetsimi kan’we swi helela kwalaho.” (Yudha 3) Xana timbhoni ta vugandzeri lebyi tengeke ni ta Yehovha a ti ta nyamalala emisaveni? Doo. Loko ku tshinela nkarhi wa ku lovisiwa ka muxandzuki Sathana ni mintirho yakwe hinkwayo, swi ve erivaleni leswaku a hi vanhu hinkwavo lava a va hluriwe hi vugandzeri bya vagwinehi bya Vujagana. Eku heleni ka lembe-xidzana ra vu-19, le Pittsburgh, Pennsylvania, eU.S.A., ku hleriwe ntlawa wa swichudeni swa Bibele leswi tshembekaka, leswi veke nsika ya ntlawa wa namuntlha wa timbhoni ta Xikwembu. Vakreste lava va dzikise mianakanyo eka vumbhoni bya Matsalwa bya leswaku makumu ya mafambiselo ya misava ya namuntlha ma tshinele. Ku pfumelelana ni vuprofeta bya Bibele, “makumu” ya misava leyi ma sungule hi 1914, laha ma kombisiweke hi nyimpi yo sungula ya misava. (Matewu 24:3, 7) Ku ni vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku Sathana ni mavandla yakwe ya madimona va hlongoriwe etilweni endzhaku ka lembe rero. Lembe-xidzana ra vu-20 leri teleke maxangu ri ve ni vumbhoni lebyi nga kanakanisiki bya swiendlo swa Sathana ni bya ku hetiseka loku xiyekaka ka xikombiso xa vukona bya Yesu a ri hosi eMfun’weni wa le tilweni.—Matewu, ndzima 24 na 25; Marka, ndzima 13; Luka, ndzima 21; Nhlavutelo 12:10, 12.

11. Sathana u ringete ku endla yini, kambe matshalatshala yakwe ma tsandzekise ku yini?

¹¹ Hi June 1918, Sathana u ringete hi matimba ku herisa swichudeni sweswo swa Bibele, leswi hi nkarhi wolowo a swi chumayela ematikweni yo hlayanyana. Nakambe u tinyiketele ku yimbela nhlangano wa tona wa le nawini, wa Watch Tower Bible and Tract Society. Valanguteri va Sosayiti lava nga ni vutihlamuleri va pfaleriwe ekhotsweni, va lumbetiwa hi ku pfukela mfumo, hilaha Yesu a lumbetiweke hakona eka lembe-xidzana ro sungula. (Luka 23:2) Kambe hi 1919, valanguteri lava va ntshunxiwile, va kota ku ya emahlweni ni vutirheli bya vona. Endzhaku, va kumiwe va nga ri na nandzu hi ku helela.

“Murindzi” U Xalamukile

12. I vamani namuntlha lava vumbaka ntlawa wa Yehovha wa “murindzi,” naswona hi rihi langutelo leri va veke na rona?

¹² Hikwalaho, loko ku sungula ‘nkarhi wa makumu,’ Yehovha u tlhele a veka murindzi, a lemukisa vanhu hi swiendlakalo leswi fambisanaka ni ku hetiseka ka swikongomelo swa Yena. (Daniyele 12:4; 2 Timotiya 3:1) Ku ta fikela namuntlha, ntlawa wolowo wa varindzi—Vakreste lava totiweke, ku nga Israyele wa Xikwembu—a wu endla hi ku pfumelelana ni nhlamuselo ya Esaya ya murindzi wa vuprofeta: “A nyikela nyingiso wa rixaladza, hi vukheta swinene. A huwelela ku fana ni nghala a ku: ‘Oho Yehovha, ndzi yime ehenhla ka xihondzo xo rindza nkarhi hinkwawo ninhlikanhi, naswona ndzi yime exivandleni xa ku rindza xa mina vusiku hinkwabyo.’” (Esaya 21:7, 8) Loyi i murindzi loyi a khathalaka swinene hi ntirho wakwe!

13. (a) I rungula rihi leri twarisiweke hi murindzi la vekiweke hi Yehovha? (b) Ha yini ku vuriwa leswaku Babilona Lonkulu u wile?

¹³ Xana murindzi loyi u vone yini? Murindzi wa Yehovha, ku nga ntlawa wakwe wa timbhoni, u tlhele a huwelela a ku: “U wile! Babilona u wile, ni swifaniso leswi vatliweke hinkwaswo swa swikwembu swakwe [Yehovha] u swi fayetele emisaveni!” (Esaya 21:9) Enkarhini wolowo, endzhaku ka Nyimpi yo Sungula ya Misava, i Babilona Lonkulu, mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa, la tlhuviweke emaninginingini ya vulawuri byakwe a ta mbeyeka ehansi. (Yeremiya 50:1-3; Nhlavutelo 14:8) Sweswo a swi hlamarisi! Phela Nyimpi Leyikulu, hilaha a yi vuriwa hakona enkarhini wolowo, yi sungule eVujaganini, laha vafundhisi va mintlawa leyi lwaka va pfurheteleke nyimpi hi ku khutaza vantshwa va tikereke ta vona leswaku va ya eku lweni. A hi ku nyumisa ka swona! Hi 1919, Babilona Lonkulu a nga swi kotanga ku sivela Swichudeni swa Bibele, ku nga vito leri Timbhoni ta Yehovha a ti tiviwa hi rona enkarhini wolowo, loko swi tlhela swi sungula ku hlanganyela etsimeni ra ku nyikela vumbhoni emisaveni hinkwayo, leri ra ha endliwaka ni sweswi. (Matewu 24:14) Xexo xi ve xikombiso xa ku wa ka Babilona Lonkulu, tanihi leswi ku ntshunxiwa ka Israyele eka lembe-xidzana ra vutsevu B.C.E. ku veke xikombiso xa ku wa ka Babilona wa khale.

14. Hi wihi magazini lowu ntlawa wa Yehovha wa varindzi wu wu tirhiseke swinene, naswona Yehovha u ku katekise njhani ku tirhisiwa ka wona?

¹⁴ Ntlawa wa varindzi minkarhi hinkwayo wu endle ntirho wa wona hi ku hiseka ni hi ku swi navela swinene ku endla leswi lulameke. Hi July 1879, Swichudeni swa Bibele swi sungule ku humesa magazini lowu, lowu hi nkarhi wolowo a wu vuriwa Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Ku sukela hi 1879 ku ya eka December 15, 1938, exifunengetweni xa nkandziyiso wun’wana ni un’wana, a ku ri ni marito lama nge “‘Murindzi, Ti Ri Yini Ta Vusiku?’—Esaya 21:11.”a Hi ku tshembeka, Xihondzo xo Rindza xi xalamukele swiendlakalo swa misava ni nhlamuselo ya swona ya vuprofeta hi malembe ya 120. (2 Timotiya 3:1-5, 13) Ntlawa wa varindzi wa Xikwembu ni vanghana va wona va “tinyimpfu tin’wana” wu tirhise magazini lowu hi matimba wu tivisa vanhu leswaku ku lweriwa ka vuhosi bya Yehovha hi Mfumo wa Kreste ku tshinele. (Yohane 10:16) Xana Yehovha u wu katekisile magazini lowu ke? Phela, enkandziyisweni wo sungula wa Xihondzo xo Rindza hi 1879 ku kandziyisiwe tikopi ta 6 000, kambe sweswi ku kandziyisiwa tikopi to tlula 22 000 000 hi tindzimi ta 132 emisaveni hinkwayo—laha 121 wa tona ti humaka hi nkarhi wun’we. Swa fanela swonghasi leswi magazini lowu wa vukhongeri lowu hangalasiwaka swinene emisaveni wu nga wona lowu tlakusaka vito ra Xikwembu xa ntiyiso, Yehovha!

Ku Basisiwa Hakatsongotsongo

15. Hi kwihi ku basisiwa loku endliweke hakatsongotsongo loku sunguriweke emahlweni ka 1914?

¹⁵ Hi malembe ya kwalomu ka 40, ku fikela eku sunguleni ka ku fuma ka Kreste a ri etilweni hi 1914, Swichudeni swa Bibele swi ntshunxiwile etidyondzweni to tala ta Vujagana leti nga pfumelelaniki na Bibele, to tanihi ku khuvuriwa ka tincece, ku nga fi ka moya-xiviri wa munhu, pagatori, ku xanisiwa ka vanhu etiheleni ni Xikwembu xa Vunharhu-un’we. Kambe ku yimbela tidyondzo hinkwato leti hoxeke swi teke nkarhi. Hi xikombiso, hi va-1920, Swichudeni swo tala swa Bibele a swi vehela xikhaviso lexi nga ni xihambano ni harhi, naswona a swi tlangela Khisimusi ni tiholideyi tin’wana ta vuhedeni. Hambiswiritano, leswaku vugandzeri byi va lebyi tengeke, masalela hinkwawo ya vugandzeri bya swikwembu swa hava a ma fanele ma herisiwa. Rito ra Xikwembu, Bibele yo Kwetsima, ri fanele ri va rona ntsena xisekelo xa ripfumelo ra Mukreste ni ndlela yakwe ya ku hanya. (Esaya 8:19, 20; Varhoma 15:4) Swi hoxile ku engetela kumbe ku hunguta swo karhi eRitweni ra Xikwembu.—Deteronoma 4:2; Nhlavutelo 22:18, 19.

16, 17. (a) I dyondzo yihi leyi hoxeke leyi ntlawa wa varindzi a wu yi pfumela ku ringana makume yo karhi ya malembe? (b) Hi yihi nhlamuselo leyi pakanisaka ya “alitari” ni “phuphu” ya le “Egipta”?

¹⁶ Xikombiso xin’wana xi kandziyisa mhaka leyi leswi swi nga swa nkoka ha yona. Hi 1886, loko C. T. Russell a humesa buku leyi nge The Divine Plan of the Ages, vholumo leyi a yi tamele chati leyi a yi pimanisa malembe ya vanhu ni Xihondzo Lexikulu (Great Pyramid) xa le Egipta. A ku anakanyiwa leswaku xitsundzuxo lexi xa Faro Khufu a xi ri phuphu leyi ku vulavuriwaka ha yona eka Esaya 19:19, 20 leyi nge: “Esikwini rero ku ta va ni alitari ya Yehovha exikarhi ka tiko ra Egipta, ni phuphu ya Yehovha etlhelo ka ndzilakana wa yena. Kutani yi ta va xikombiso ni vumbhoni eka Yehovha wa mavuthu etikweni ra Egipta.” Xana xihondzo lexi a xi ta hlangana njhani ni Bibele? Hi xikombiso, vulehi bya tiphacisi tin’wana ta Xihondzo Lexikulu a ku vuriwa leswaku byi kombisa nkarhi wa ku sungula ka “nhlomulo lowukulu” wa Matewu 24:21, hilaha a wu twisisiwa hakona enkarhini wolowo. Swichudeni swin’wana swa Bibele swi tinyiketele ku pima tindhawu to hambana-hambana ta xihondzo lexi leswaku swi kumisisa timhaka to tanihi siku leri swi nga ta ya etilweni ha rona!

¹⁷ Xihondzo lexi a xi vuriwa Bibele ya Ribye xi xiximiwe ku ringana makume yo karhi ya malembe, ku fikela loko nkandziyiso wa Xihondzo xo Rindza (wa Xinghezi) wa November 15 ni wa December 1, 1928, yi swi veka erivaleni leswaku Yehovha a nga lavi xitsundzuxo xa maribye lexi akiweke hi tihosi ta vahedeni ni lexi nga ni swifaniso swa vudimona swa vungoma bya swilo swa le mpfhukeni, leswaku xi va xona xi tiyisaka vumbhoni lebyi nyikeriwaka hi Bibele. Ku ri na sweswo, vuprofeta bya Esaya byi twisisiwe byi ri lebyi tirhaka etimhakeni ta swa moya. Tanihi le ka Nhlavutelo 11:8, “Egipta” ri yimela misava ya Sathana. “Alitari ya Yehovha” yi hi tsundzuxa hi magandzelo lama amukelekaka lama nyikeriweke hi Vakreste lava totiweke loko va ha ri vaaki va nkarhinyana emisaveni leyi. (Varhoma 12:1; Vaheveru 13:15, 16) Phuphu ya le “tlhelo ka ndzilakana wa [Egipta]” i vandlha ra Vakreste lava totiweke, leri nga “phuphu tlhelo xiseketelo xa ntiyiso” ni leri nga mbhoni ‘aEgipta,’ misava leyi va nga ta yi siya ku nga ri khale.—1 Timotiya 3:15.

18. (a) Yehovha u hambete njhani a veka timhaka erivaleni leswaku swichudeni swa Bibele leswi tshembekaka swi ti twisisa? (b) Loko Mukreste swi n’wi nonon’hwela ku twisisa nhlamuselo yo karhi ya Matsalwa, hi rihi langutelo ra vutlhari leri a faneleke a va na rona?

¹⁸ Loko malembe ma ri karhi ma hundza, Yehovha u ya emahlweni a hi nyika nhlamuselo leyi twisisekaka swinene ya ntiyiso, ku katsa ni matwisiselo lamanene ya rito rakwe ra vuprofeta. (Swivuriso 4:18) Emalembeni ya sweswinyana, hi khutaziwe ku anakanyisisa hi matwisiselo lama dzikeke swinene—hi swilo swo kota—xitukulwana lexi nga ta ka xi nga hundzi makumu ma nga si fika, xifaniso xa tinyimpfu ni timbuti, nchumu lowu nyenyetsaka ni nkarhi lowu wu nga ta yima ha wona endhawini yo kwetsima, ntwanano lowuntshwa, xivono xa ku hundzuriwa ka Yesu ni xa tempele xa buku ya Ezekiyele. Minkarhi yin’wana swi nga nonon’hwa ku twisisa tinhlamuselo to tano leti lulamisiweke, kambe swivangelo swa tona swi ya swi twisiseka hi ku famba ka nkarhi. Loko Mukreste a nga yi twisisi kahle nhlamuselo leyintshwa ya matsalwa, u ta va a endla kahle loko na yena a vula leswi vuriweke hi muprofeta Mikiya a ku: “Ndzi ta kombisa moya wo rindza eka Xikwembu lexi xi ndzi ponisaka.”—Mikiya 7:7.

19. Xana masalela lama totiweke ni vanghana va wona va tinyimpfu tin’wana va byi kombise njhani vurhena byo fana ni bya nghala emasikwini lawa ya makumu?

¹⁹ Tsundzuka leswaku murindzi “[a a] huwelela ku fana ni nghala a ku: ‘Oho Yehovha, ndzi yime ehenhla ka xihondzo xo rindza nkarhi hinkwawo ninhlikanhi, naswona ndzi yime exivandleni xa ku rindza xa mina vusiku hinkwabyo.’” (Esaya 21:8) Masalela lama totiweke ma kombise vurhena byo fana ni bya nghala hi ku paluxa vukhongeri bya mavunwa ni ku komba vanhu ndlela yo kuma ntshunxeko. (Nhlavutelo 18:2-5) Tanihi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” va lunghiselele Tibibele, timagazini, ni tibuku tin’wana hi tindzimi to tala—‘swakudya hi nkarhi lowu faneleke.’ (Matewu 24:45) Va rhangerile eku hlengeleteni ka ‘ntshungu lowukulu, lowu humaka ematikweni hinkwawo, ni le tinyimbeni hinkwato ni le vanhwini hinkwavo wu ri wa tindzimi hinkwato.’ Lava na vona va basisiwa hi ngati leyi kutsulaka ya Yesu naswona va va ni vurhena byo kota bya nghala, loko va endlela Xikwembu “ntirho wo kwetsima nhlikanhi ni vusiku.” (Nhlavutelo 7:9, 14, 15) Xana yi ve yihi mihandzu ya n’wexemu ya ntlawa lowu wutsongo wa masalela ya Timbhoni ta Yehovha leti totiweke, kun’we ni vanghana va tona va ntshungu lowukulu? Xihloko xa hina lexi landzelaka xi ta hi chumbutela.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• I timbhoni tihi leti Yehovha a ti vekeke emalembeni lawa hinkwawo?

• Babilona Lonkulu u sungurise ku yini?

• Ha yini Yehovha a tshike Yerusalema, ntsindza wa tiko rakwe ra timbhoni wu lovisiwa hi 607 B.C.E.? ni hi 70 C.E.?

• Ntlawa wa varindzi lava vekiweke hi Yehovha ni vanghana va vona va kombise moya wihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

“Oho Yehovha, ndzi yime ehenhla ka xihondzo xo rindza nkarhi hinkwawo”

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Ntlawa wa varindzi lava vekiweke hi Yehovha wu endla ntirho wa wona hi ku tinyiketela