Ndzima Ya Vumakumembirhi-nkombo
Yehovha U Karihela Matiko
1, 2. (a) I yini lexi hi nga tiyisekaka ha xona malunghana ni ku rihisela ka Yehovha? (b) Xikwembu xi hetisisa yini hi ku rihisela ka xona?
YEHOVHA XIKWEMBU u lehisa mbilu loko a tirhisana ni malandza yakwe yo tshembeka, a tlhela a lehisa mbilu ni le ka valala vakwe loko sweswo swi pfumelelana ni xikongomelo xakwe. (1 Petro 3:19, 20; 2 Petro 3:15) Valala va Yehovha va nga ha tsandzeka ku twisisa ku lehisa ka yena mbilu naswona va nga ha ehleketa leswaku a nga swi koti ku teka goza kumbe a nga swi lavi. Kambe, hilaha ndzima ya vu-34 ya Esaya yi kombisaka hakona, Yehovha minkarhi hinkwayo u lava leswaku valala va yena va tihlamulela eku heteleleni. (Sofaniya 3:8) Xikwembu xi tshike tiko ra Edomu ni matiko man’wana leswaku ma lwisana ni vanhu va xona xi nga va lamuleli, ku ringana nkarhi wo karhi. Kambe Yehovha a a veke nkarhi wakwe wa ku rihisela. (Deteronoma 32:35) Hilaha ku fanaka, enkarhini wakwe lowu vekiweke, Yehovha u ta tirihisela eka swilo hinkwaswo swa misava leyi yo biha leswi delelaka vuhosi byakwe lebyikulu.
2 Xikongomelo lexikulu xa ku rihisela ka Xikwembu i ku kombisa vuhosi bya xona lebyikulu ni ku vangamisa vito ra xona. (Pisalema 83:13-18) Ku rihisela ka xona ku tlhela ku kombisa kahle leswaku malandza ya xona i vayimeri va xona va ntiyiso naswona xa va kutsula eka swiyimo leswi nga tsakisiki. Ku tlula kwalaho, ku rihisela ka Yehovha nkarhi hinkwawo ku fambisana khwatsi ni vululami bya yena.—Pisalema 58:10, 11.
Nyikelani Nyingiso, N’wina Matiko
3. Hi xihi xirhambo lexi Yehovha a xi yiseke eka matiko hi ku tirhisa Esaya?
3 A nga si tirihisela eka tiko ra Edomu, Yehovha, hi ku tirhisa Esaya u rhambe matiko hinkwawo: “Tshinelani, n’wina matiko, mi ta twa; na n’wina vanhu va matiko, nyikelani nyingiso. Misava ni leswi teleke eka yona a swi yingise, tiko leri noneke ni ntshovelo wa rona hinkwawo.” (Esaya 34:1) Hi ku phindha-phindha muprofeta loyi u vule marito yo avanyisa matiko lama nga xi chaviki Xikwembu. Sweswi u le kusuhi ni ku boxa ku avanyisiwa ka wona hi Xikwembu. Xana switsundzuxo leswi swi vula swo karhi esikwini ra hina?
4. (a) Xana matiko ma rhambiwe leswaku ma endla yini, hilaha ku tsariweke hakona eka Esaya 34:1? (b) Xana marito ya Yehovha ya ku avanyisa matiko ma kombisa leswaku i Xikwembu xa tihanyi? (Vona bokisi leri nga eka tluka 363.)
4 Ina. Hosi ya vuako hinkwabyo yi hehla swiyenge hinkwaswo swa mafambiselo lawa ya swilo lama nga xi chaviki Xikwembu. Hi yona mhaka leyi “vanhu va matiko” ni “misava” va vitaniwaka leswaku va ta twa rungula leri sekeriweke eBibeleni leri Yehovha a endleke leswaku ri twarisiwa emisaveni hinkwayo. Hi mavekelo yo kotisa ya Pisalema 24:1, Esaya u vule leswaku misava hinkwayo yi ta funengetiwa hi rungula leri—ku nga vuprofeta lebyi hetisekeke enkarhini wa hina, laha Timbhoni ta Yehovha ti chumayelaka “ku ya fika endhawini ya le kule swinene ya misava.” (Mintirho 1:8) Hambiswiritano, matiko a ma yingisanga. A ma xi tekelanga enhlokweni xitsundzuxo lexi khumbaka makumu lama taka. Kambe, sweswo a swi nge endli leswaku Yehovha a nga ri hetisisi rito rakwe.
5, 6. (a) Xana Xikwembu xi lava leswaku matiko ma tihlamulela hikwalaho ka yini? (b) Xana swi ta endlekisa ku yini leswaku ‘tintshava ti n’oka hikwalaho ka ngati ya wona’?
5 Vuprofeta byi ye emahlweni byi hlamusela vumundzuku lebyi nga tshembisiki bya matiko lama nga xi chaviki Xikwembu—lebyi hambaneke ngopfu ni ntshembo lowu vangamaka wa vanhu va Xikwembu lowu hlamuseriweke endzhaku ka sweswo. (Esaya 35:1-10) Muprofeta u te: “Yehovha u hlundzukele matiko hinkwawo, u karihele vuthu hinkwaro ra wona. U ta ma lovisa; u ta ma nyikela ma dlayiwa. Kutani lava dlayiweke va wona va ta cukumetiwa; kasi mintsumbu ya wona, ku nun’hwa ka yona ku ta tlhandluka; kutani tintshava ti ta n’oka hikwalaho ka ngati ya wona.”—Esaya 34:2, 3.
6 Nandzu wa ngati wa matiko wu nyikiwe nyingiso. Namuntlha, matiko ya Vujagana ma ni nandzu wa ngati ku tlula matiko man’wana. Eka tinyimpi timbirhi ta misava ni le ka madzolonga yo tala, ma mbyindle misava hi ngati ya vanhu. I mani loyi a nga ni mfanelo ya ku rihisela hikwalaho ka nandzu lowu hinkwawo wa ngati? A ku na un’wana handle ka Muvumbi, la nga Munyiki lonkulu wa Vutomi. (Pisalema 36:9) Nawu wa Yehovha wu veke mpimanyeto: “U ta humesa moya-xiviri hi moya-xiviri.” (Eksoda 21:23-25; Genesa 9:4-6) Hi ku landza nawu lowu, yena u ta endla leswaku ngati ya matiko yi khuluka—kutani va fa. Ku nun’hwa ka mintsumbu ya vona leyi nga celeriwangiki ku ta hangalaka ni moya—kunene i rifu leri khomisaka tingana! (Yeremiya 25:33) Ngati leyi laviwaka yo riha yi ta va yi ringene, ku n’okisa kumbe ku nyamalarisa tintshava, hi ndlela yo fanekisela. (Sofaniya 1:17) Hi ku lovisiwa loku heleleke ka mavuthu ya wona ya nyimpi, matiko ya misava ma ta vona ku wa ka tihulumendhe ta wona, leti evuprofeteni bya Bibele ti pfaka ti fanisiwa ni tintshava.—Daniyele 2:35, 44, 45; Nhlavutelo 17:9.
7. ‘Matilo’ i yini, naswona “vuthu ra le matilweni” i yini?
7 Nakambe hi ku tirhisa mahlo ya mianakanyo, Esaya u ye emahlweni a ku: “Hinkwavo va vuthu ra le matilweni va ta bola. Kutani matilo ma ta songiwa, ku fana ni buku leyi songiwaka; ni vuthu ra vona ri ta tlhentlha hinkwaro, ku fana niloko tluka ri khutuka emurhini wa vhinya ni ku fana ni kuwa loko ri khutuka enkuweni.” (Esaya 34:4) Marito lama nge “hinkwavo va vuthu ra le matilweni” a ma vuli tinyeleti ta xiviri ni tipulanete. Tindzimana 5 na 6 ti vulavula hi banga ra ku avanyisa leri tsakamisiwaka hi ngati “ematilweni” wolawo. Hikwalaho, sweswo swi fanele swi yimela nchumu wo karhi lowu nga exivandleni xa vanhu. (1 Vakorinto 15:50) Hikwalaho ka ku tlakuka ka tona tanihi valawuri lava tlakukeke, tihulumendhe ta vanhu ti fana ni matilo lama fumaka ehenhla ka vandla ra vanhu ra laha misaveni. (Varhoma 13:1-4) Hikwalaho “vuthu ra le matilweni” ri yimela mavuthu lama hlanganeke ya tihulumendhe leti ta vanhu.
8. Xana matilo yo fanekisela ma “fana ni buku leyi songiwaka” hi ndlela yihi, naswona ku endleka yini hi ‘mavuthu’ ya wona?
8 “Vuthu” leri ri ta “bola,” ri mbumburheka ku fana ni nchumu lowu onhakaka. (Pisalema 102:26; Esaya 51:6) Hi tihlo ra munhu, matilo ya xiviri ma tikomba ma songekile, ku fana ni tsalwa-nsongwa ra khale, leri hakanyingi a ku tsariwa endzeni ka rona. Loko muhlayi a hete ku hlaya rungula leri nga eka tsalwa-nsongwa, u songa tsalwa-nsongwa rolero a ri veka. Hilaha ku fanaka, “matilo ma ta songiwa, ku fana ni buku leyi songiwaka,” hikuva tihulumendhe ta vanhu ti fanele ti herisiwa. Loko ti fika eka tluka ra tona ro hetelela ematin’wini, ti fanele ti herisiwa eArmagedoni. ‘Mavuthu’ ya tona lama chavisaka ma ta wa kukota matluka lama vuneke loko ma wa emurhini wa vhinya kumbe kukota “kuwa” loko ri khutuka enkuweni. Nkarhi wa tona wu ta va wu herile.—Ringanisa Nhlavutelo 6:12-14.
Siku Ra Ku Rihisela
9. (a) Xana tiko ra Edomu ri huma kwihi, naswona vuxaka a byi ri njhani exikarhi ka tiko ra Israyele ni ra Edomu? (b) Xana Yehovha u lerise yini malunghana ni tiko ra Edomu?
9 Sweswi vuprofeta byi boxa rixaka leri a ri ri kona esikwini ra Esaya—ku nga ra Edomu. Vaedomu a va ri vatukulu va Esawu (Edomu), loyi a xaviseke mfanelo yakwe ya ku va mativula eka makwavo, Yakobe, leswaku a kuma xinkwa ni xiculu xa tinyawa. (Genesa 25:24-34) Leswi Yakobe a n’wi tekeleke mfanelo yakwe ya ku va mativula, Esawu u venge makwavo hi ndlela yo chavisa. Endzhaku ka nkarhi tiko ra Edomu ni tiko ra Israyele ma hundzuke valala, hambileswi a ma huma eka vamakwavo lava nga mahahlwa. Hikwalaho ka ku vengiwa loku ka vanhu va Xikwembu, tiko ra Edomu ri langutane ni vukarhi bya Yehovha, loyi endzhaku a vuleke a ku: “Kunene banga ra mina ri ta tsakamisiwa ematilweni. Waswivo! Ri ta ta ehenhla ka Edomu, ni le henhla ka vanhu lava ndzi va nyikeleke endzovisweni hi vululami. Yehovha u ni banga; ri ta tala ngati; ri ta ntonta mafurha, hi ngati ya makhuna lamatsongo ni swiphongo, hi mafurha ya tinso ta makhuna. Hikuva Yehovha u ni xitlhavelo eBosira, ni ku dlayetela lokukulu etikweni ra Edomu.”—Esaya 34:5, 6.
10. (a) I mani loyi Yehovha a n’wi wisaka loko a tlakusa banga rakwe “ematilweni”? (b) Xana tiko ra Edomu ri kombise langutelo rihi loko tiko ra Yuda ri hlaseriwa hi Babilona?
10 Tiko ra Edomu a ri kumeka endhawini yo tlakuka, leyi nga ni tintshava. (Yeremiya 49:16; Obadiya 8, 9, 19, 21) Nilokoswiritano, hambi ku ri swisirhelelo leswi swa ntumbuluko a swi nga ta pfuna nchumu loko Yehovha a teka tlhari rakwe ra ku avanyisa “ematilweni,” a susa vafumi va Edomu exikhundlheni xa vona lexi tlakukeke. Tiko ra Edomu a ri ri ni matlhari yo tala, naswona mavuthu ya rona lama hlomeke a ma gwirima etintshaveni to leha leswaku ma sirhelela tiko. Kambe tiko ra Edomu leri nga ni matimba a ri ri pfunanga tiko ra Yuda loko ri hlaseriwa hi mavuthu ya Babilona. Kambe, tiko ra Edomu ri tsake ngopfu loko ri vona ku wa ka mfumo wa tiko ra Yuda naswona ri phokotelele tinghwazi ta rona. (Pisalema 137:7) Tiko ra Edomu ri kale ri hlongorisa Vayuda lava hlanulaka swirhendze kutani ri va yisa eka Vababilona. (Obadiya 11-14) Vaedomu a va kunguhate ku teka tiko leri Vaisrayele va ri siyeke, naswona va vulavule hi ku titlakusa eka Yehovha.—Ezekiyele 35:10-15.
11. Xana Yehovha a a ta va rihisa njhani Vaedomu hikwalaho ka vuxengi bya vona?
11 Xana Yehovha u ku honisile ku tikhoma loku ka Vaedomu ko pfumala vumunhu? E-e. Ematshan’weni ya sweswo, u profete leswi hi tiko ra Edomu: “Tinkunzi to leva ti ta ta na vona, swinkunzana swin’we ni lava matimba; tiko ra vona ri ta tsakamisiwa hi ngati, ritshuri ra vona ri ta tala mafurha.” (Esaya 34:7) Yehovha u vulavule hi lavakulu ni lavatsongo etikweni, tanihi tinkunzi to leva ni swinkunzana, ku fana ni makhuna lamatsongo ni swiphongo. Ndhawu ya tiko leri leri ri nga ni nandzu wa ngati a yi fanele yi tsakamisiwa hi ngati ya vanhu va rona hikwalaho ka “banga” ra Yehovha ro avanyisa.
12. (a) Xana Yehovha u tirhise mani leswaku a xupula tiko ra Edomu? (b) Xana muprofeta Obadiya u vule yini ka ha ri emahlweni malunghana na Edomu?
12 Xikwembu a xi ta xupula tiko ra Edomu hikwalaho ka swiendlo swa tihanyi leswi ri swi endleke eka nhlengeletano ya xona ya laha misaveni, leyi vuriwaka Siyoni. Vuprofeta byi te: “Yehovha u ni siku ra ku rihisela, lembe leri a nga ta rihisa Siyoni hikwalaho ka nandzu wa wona.” (Esaya 34:8) Endzhakunyana ka ku lovisiwa ka muti wa Yerusalema hi 607 B.C.E., hilaha ku faneleke Yehovha u tirihisele eka Vaedomu hi ku tirhisa hosi ya le Babilona, Nebukadnetsara. (Yeremiya 25:15-17, 21) Loko mavuthu ya Babilona ma hlasela tiko ra Edomu, a ku nga ta va na nchumu lexi nga ponisaka Vaedomu! Rero a ku ri ‘lembe ra ku rihisa’ tiko rero leri nga ni tintshava. Yehovha u profete sweswo hi ku tirhisa muprofeta Obadiya: “Hikwalaho ka madzolonga lawa u ma endleke eka makwenu Yakobe, tingana ti ta ku funengeta, u ta dlayiwa hilaha ku nga riki na makumu. . . . Ndlela leyi u endleke ha yona, ku ta endliwa ha yona eka wena. Ndlela leyi u va khomeke ha yona van’wana yi ta vuyela enhlokweni ya wena.”—Obadiya 10, 15; Ezekiyele 25:12-14.
Vumundzuku Lebyi Nga Tshembisiki Bya Vujagana
13. I mani loyi a fanaka ni tiko ra Edomu namuntlha, naswona ha yini?
13 Eminkarhini ya manguva lawa, ku ni nhlengeletano leyi nga ni matimu yo fana ni ya Edomu. Hi yihi nhlengeletano ya kona? Ina, i mani loyi namuntlha a rhangaka emahlweni eka ku tlhontlha ni ku xanisa malandza ya Yehovha? Xana a hi byona Vujagana, lebyi tirhisaka ntlawa wa byona wa vafundhisi? Ina! Vujagana byi titlakusele ehenhla exivandleni xo kota xa tintshava etimhakeni ta misava leyi. Byi tiveke exikhundleni lexi vonakaka emafambiselweni ya swilo ya vanhu, naswona byi endla xiphemu lexikulu xa Babilona Lonkulu. Kambe Yehovha u veke ‘lembe ra ku tirihisela’ eka tiko ra Edomu ra manguva lawa hikwalaho ka ku khoma vanhu va Yena hi ndlela yo biha, Timbhoni ta Yena.
14, 15. (a) Xana ku ta endleka yini hi tiko ra Edomu ni le ka Vujagana? (b) Ntita lowu pfurhaka ni musi lowu tlhandlukaka hilaha ku nga riki na makumu wu yimela yini, naswona i yini leswi wu nga yimeriki swona?
14 Hikwalaho, loko hi ri karhi hi anakanya hi xiyenge lexin’wana xa vuprofeta bya Esaya, hi nga ehleketi hi Edomu wa khale ntsena kambe hi fanele hi tlhela hi ehleketa hi Vujagana: “Swinambyana swa yena swi ta hundzuka ntita, ritshuri ra yena ri hundzuka xivavula; tiko ra yena ri ta fana ni ntita lowu pfurhaka. A wu nge timiwi nivusiku kumbe ninhlikanhi; musi wa yena wu ta tlhandluka hilaha ku nga riki na makumu.” (Esaya 34:9, 10a) Tiko ra Edomu a ri ome ngopfu lerova ritshuri ra rona a ri kotisa xivavula kasi swinambyana a swi tele ntita, ku nga ri mati. Kutani swilo leswi swi khomaka ndzilo hi ku hatlisa swi lumekiwile!—Ringanisa Nhlavutelo 17:16.
15 Van’wana va vona onge leswi ku vulavuriwaka hi ndzilo, ntita ni xivavula swi kombisa leswaku tihele leti pfurhaka ndzilo ti kona. Kambe tiko ra Edomu a ri hoxiwanga endzilweni wa tihele lowu nga tivikaniki, leswaku ri tshwa hilaha ku nga riki na makumu. Kambe, ri lovisiwe ri nyamalala emisaveni ku fana ni loko ri hisiwe hi ndzilo ni xivavula. Hilaha vuprofeta byi yaka emahlweni byi kombisa hakona, vuyelo bya kona a byi vanga ku xanisiwa hilaha ku nga heriki, kambe byi ve ‘vuhava, ku onhaka, ku nga vi nchumu.’ (Esaya 34:11, 12) Musi ‘lowu tlhandlukeke hilaha ku nga riki na makumu’ wu swi kombisa kahle sweswo. Loko yindlu yi tshwile, musi wu ya emahlweni wu tuvika hambiloko malangavi se ma herile, swi endla leswaku lava hlaleleke, va vona leswaku a ku ri ni langavi ra ndzilo. Tanihi leswi Vakreste namuntlha va dyondzaka swo karhi eku lovisiweni ka tiko ra Edomu, musi wa ku tshwa ka Edomu wa ha tlhandluka hi ndlela yo karhi.
16, 17. Xana tiko ra Edomu a ri ta hundzuka yini, naswona a ri ta tshama ri ri exiyin’weni xexo ku fikela rini?
16 Vuprofeta bya Esaya byi ya emahlweni, byi vula leswaku vaaki va Edomu a va ta siviwa hi swiharhi swa nhova, leswi yimelaka ndzoviso lowu taka: “U ta va kwandzasi ku suka eka xitukulwana xin’wana ku ya eka xitukulwana xin’wana; a ku na munhu la nga ta tsemakanya eka yena hi masiku ni masiku. Kutani gumba ni nungu swi ta tshama kona, swikhovha swa tindleve letikulu ni mawukuwuku swi ta tshama kona; kutani ehenhla ka yena u ta tshambulutela ngoti ya ku pima ya vuhava ni maribye ya ku onhaka. Vanhu va yena va xiyimo xa le henhla—a va kona lava nga ta vitaneriwa evuhosini, tihosana ta yena hinkwato a ti nge vi nchumu. Eka swihondzo swa yena swo tshama eka swona ku ta huma mitwa, swigatlu ni swihlonhlwana etindhawini ta yena leti tiyisiweke; u ta va ndhawu yo tshama ya tinhlati, xivava xa tinca. Kutani lava tshamaka etindhawini leti nga riki na mati va ta hlangana ni swiharhi leswi rilaka, ni dimona leri nga ni xivumbeko xa mbuti ri ta vitana nakulobye. Ina, kunene makhuhunu ma ta humula, ma kuma ndhawu yo wisela eka yona. Nyoka leyi tlulaka yi endle xisaka kona yi tshikela mandza.”—Esaya 34:10b-15.a
17 Ina, tiko ra Edomu ri sale ri nga ri na vanhu. Ri hundzuke nhova leyi nga ni swiharhi swa nhova, tinyanyana ni tinyoka ntsena. Xiyimo lexi xa tiko xa ku va nhova a xi ta tshama xi ri kona, hilaha ndzimana 10 yi kombisaka hakona, “hi masiku ni masiku.” A ri nge pfuxetiwi.—Obadiya 18.
Rito Ra Yehovha Leri Nga Ta Hetiseka
18, 19. ‘Buku ya Yehovha’ i yini, naswona i yini leswi vekeriweke Vujagana “ebukwini” leyi?
18 Kunene sweswo swi kombisa vumundzuku lebyi nga tshembisiki eka Edomu wa manguva lawa, ku nga Vujagana! Byi tikombise byi ri nala lonkulu wa Yehovha Xikwembu, la xaniseke Timbhoni ta yena hi tihanyi. Kutani a swi kanakanisi leswaku Yehovha u ta hetisisa rito rakwe. Loko munhu a ringanisa vuprofeta lebyi swin’we ni ku hetiseka ka byona, haswimbirhi swi ta fambelana—tanihi swivumbiwa leswi tshamaka etikweni ra Edomu leri nga riki na vaaki, hinkwaswo ‘swi nga ni vanghana va swona.’ Esaya u vulavule hi swichudeni swa nkarhi lowu taka swa vuprofeta bya Bibele, a ku: “Lavisisani ebukwini ya Yehovha, mi hlaya swi twala: a xi kona ni xin’we lexi pfumalekaka eka swona; entiyisweni xin’wana ni xin’wana a xi tsandzeki ku va ni munghana, hikuva i nomu wa Yehovha lowu leriseke, naswona i moya wa yena lowu swi hlengeleteke. Hi Yena loyi a swi hoxeleke vuhlolotwana, ni voko ra yena ri swi avele ndhawu hi ngoti ya ku pima. Swi ta tshama eka yona hilaha ku nga riki na makumu; swi ta tshama kona eka xitukulwana xin’wana ku ya eka xitukulwana xin’wana.”—Esaya 34:16, 17.
19 Ku lovisiwa loku tshinelaka ka Vujagana ku profetiwile “ebukwini ya Yehovha.” ‘Buku leyi ya Yehovha’ yi hlamusela timhaka leti Yehovha a nga ta ti tenga ni valala va yena lavakulu ni lava yaka emahlweni va tshikilela vanhu va yena. Leswi swi tsariweke malunghana ni tiko ra Edomu ra khale swi hetisekile, naswona sweswo swi hi endla hi khorwiseka ngopfu leswaku vuprofeta lebyi kongomisiweke eka Vujagana, ku nga Edomu wa manguva lawa, byi ta hetiseka. “Ngoti ya ku pima,” ku nga xiboho xa Yehovha xa ku teka goza, yi tiyisekisa leswaku nhlengeletano leyi yi langutaneke ni rifu ra moya yi ta hundzuka ndhawu leyi nga riki na vaaki.
20. Ku fana ni tiko ra khale ra Edomu, ku ta endleka yini hi Vujagana?
20 Vujagana byi endla leswi nga ematimbeni ya byona ku nyika vanakulobye va byona va politiki rhambu ro tirivatisa, kambe a swi pfuni nchumu! Hi ku ya hi Nhlavutelo tindzima 17 na 18, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, Yehovha, xi ta swi nghenisa etimbilwini ta vona ku lwa na Babilona Lonkulu, ku katsa ni Vujagana. Sweswo swi ta susa Vukreste bya mavunwa emisaveni hinkwayo. Xiyimo xa Vujagana xi ta fana ni xiyimo lexi nga tshembisiki lexi hlamuseriwaka eka Esaya ndzima 34. Kahle-kahle a byi nge vi kona ni ku va kona enkarhini wa “nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo,” leyi nga nyimpi ya tinyimpi! (Nhlavutelo 16:14) Ku fana ni tiko ra khale ra Edomu, Vujagana byi ta susiwa hi ku helela ehenhla ka misava, “hi masiku ni masiku.”
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Vuprofeta lebyi se a byi hetisekile hi nkarhi wa Malakiya. (Malakiya 1:3) Malakiya u vike leswaku Vaedomu a va ri ni ntshembo wa ku tlhela va kuma tiko ra vona leri nga riki na vaaki. (Malakiya 1:4) Hambiswiritano, sweswo a ku nga ri ku rhandza ka Yehovha, kutani endzhaku vanhu van’wana, Vanabataya, va teke tiko leri khale a ri ri ra Edomu.
[Bokisi leri nga eka tluka 363]
Xana I Xikwembu Lexi Hlundzukeke?
Marito yo fana ni lama kumekaka eka Esaya 34:2-7 ma susumetele vo tala ku ehleketa leswaku Yehovha, hilaha a hlamuseriwaka hakona eMatsalweni ya Xiheveru, i Xikwembu xa tihanyi ni xa vukarhi. Xana swi tano?
Doo. Hambileswi Xikwembu xi pfaka xi kombisa ku kariha ka xona, ku kariha koloko ku va ku fanerile nkarhi hinkwawo. Nkarhi hinkwawo ku fambisana ni misinya ya milawu, ku nga ri hi ku teka timhaka hi ximatsi. Tlhandlakambirhi, nkarhi hinkwawo vukarhi bya xona byi lawuriwa hi mfanelo leyi Muvumbi a nga na yona, ya leswaku ku gandzeriwa yena ntsena swin’we ni ku namarhela ka yena ntiyiso nkarhi hinkwawo. Ku kariha ka Xikwembu ku lawuriwa hi ku rhandza ka xona ku lulama ni hi ku rhandza ka xona vanhu lava endlaka leswo lulama. Yehovha u swi vona hinkwaswo leswi katsekaka emhakeni yo karhi naswona xiyimo u xi tiva kahle, hi ku helela. (Vaheveru 4:13) U kambela mbilu; u kota ku lemuka mihoni, futa kumbe xidyoho lexi endliwaka hi vomu; naswona loko a teka goza a nga yi hi nghohe.—Deteronoma 10:17, 18; 1 Samuwele 16:7; Mintirho 10:34, 35.
Hambiswiritano, Yehovha Xikwembu hi “la hlwelaka ku hlundzuka, la teleke musa wa rirhandzu ni ntiyiso.” (Eksoda 34:6) Lava va n’wi chavaka va tlhela va lwela ku endla leswo lulama, va kombiwa tintswalo, hikuva Lowa Matimba Hinkwawo wa swi xiya leswaku munhu a nga hetisekanga naswona u n’wi komba tintswalo hi mhaka ya sweswo. Namuntlha, Xikwembu xi endla sweswo hi ku tirhisa gandzelo ra Yesu. (Pisalema 103:13, 14) Loko vanhu va pfumela xidyoho xa vona kutani va hundzuka, va tirhela Yehovha hi ntiyiso, vukarhi byakwe bya suka ehenhla ka vona. (Esaya 12:1) Kahle-kahle, Yehovha a hi Xikwembu lexi karihaka kambe i Xikwembu lexi tsakeke, a swi tiki ku tshinela eka xona naswona xi amukela vanhu, xi ni ku rhula ni musa eka lava tshinelaka eka xona hi ndlela leyi faneleke. (1 Timotiya 1:11) Sweswo swi hambane ngopfu ni nsele lowu nga ni swikwembu swa mavunwa swa vahedeni ni lowu vonakaka loko munhu a languta swifaniso swa swikwembu sweswo.
[Mepe lowu nga eka tluka 362]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
Lwandle Lerikulu
Damaska
Sidoni
Tiri
ISRAYELE
Dani
Lwandle Ra Galeliya
Nambu Wa Yordani
Megido
Rhamoti-giliyadi
Samariya
FILISITA
YUDA
Yerusalema
Libna
Lakixi
Bera-xeba
Kadexi-baniya
Lwandle Ra Munyu
AMONI
Rhaba
MOWABU
Kiri-hareseti
EDOMU
Bosira
Temani
[Swifaniso leswi nga eka tluka 359]
Vujagana byi mbyindle misava hi ngati
[Xifaniso lexi nga eka tluka 360]
“Matilo ma ta songiwa, ku fana ni buku leyi songiwaka”