Ndzima Ya Vunharhu
“Muhlawuriwa Wa Mina, Loyi Moya-xiviri Wa Mina Wu N’wi Amukeleke!”
1, 2. Ha yini ndzima 42 ya Esaya yi ri ya nkoka eka Vakreste namuntlha?
“‘N’WINA mi timbhoni ta mina,’ ku vula Yehovha, ‘nandza wa mina loyi ndzi n’wi hlawuleke.’” (Esaya 43:10) Marito lawa ya Yehovha, lama tsariweke hi muprofeta Esaya eka lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E., ma komba leswaku vanhu va Yehovha va khale lava a endleke ntwanano na vona, tanihi tiko, a va ri timbhoni. A va ri malandza lawa Xikwembu xi ma hlawuleke. Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 2 600, hi 1931, Vakreste lava totiweke va twarise erivaleni leswaku marito lawa ma tirha eka vona. Va amukele vito leri nge Timbhoni ta Yehovha, va byarha ni vutihlamuleri lebyi fambisanaka ni ku va nandza wa Xikwembu wa laha misaveni, hi mbilu hinkwayo.
2 Timbhoni ta Yehovha ti swi navela hi mbilu hinkwayo ku tsakisa Xikwembu. Hikwalaho, yin’wana ni yin’wana ya tona yi khumbiwa swinene hi ndzima ya vu-42 ya buku ya Esaya, hikuva yi vulavula hi nandza loyi Yehovha a n’wi amukelaka ni nandza loyi a nga laviki ku twa nchumu ha yena. Ku kambisisa vuprofeta lebyi ni ku hetiseka ka byona swi hi pfuna ku tiva leswi endlaka leswaku vanhu va amukeriwa kumbe va fularheriwa hi Xikwembu.
“Ndzi Nghenise Moya Wa Mina Eka Yena”
3. Yehovha u profeta yini hi nomu wa Esaya, malunghana ni loyi a n’wi vulaka “nandza wa mina”?
3 Hi nomu wa Esaya, Yehovha u profeta ku ta ka nandza loyi a a ta hlawuriwa hi yena: “Waswivo! Nandza wa mina, loyi ndzi n’wi khomaka swi tiya! Muhlawuriwa wa mina, loyi moya-xiviri wa mina wu n’wi amukeleke! Ndzi nghenise moya wa mina eka yena. U ta tisa vululami ematikweni. A nge huweleli kumbe a tlakusa rito, naswona rito rakwe a nge ri twarisi exitarateni. Ku hava rihlanga leri khinyekeke leri a nga ta ri pfotlosa; naswona rivoni ra ngoti leri ketimelaka a nge ri timi. U ta tisa vululami hi ntiyiso. A nge tsani kumbe a pfotlosiwa kukondza a veka vululami emisaveni; naswona swihlala swi ta tshama swi rindzele nawu wakwe.”—Esaya 42:1-4.
4. I mani “muhlawuriwa” la profetiweke, naswona hi swi tivisa ku yini sweswo?
4 I mani Nandza loyi ku vulavuriwaka ha yena laha? Nhlamulo ya kona yi le rivaleni. Evhangeli ya Matewu yi tshahe marito lawa, yi kombetela eka Yesu Kreste. (Matewu 12:15-21) Yesu i Nandza la rhandzekaka, i “muhlawuriwa.” Xana Yehovha u wu nghenise rini moya wa yena eka Yesu? Hi 29 C.E., loko Yesu a khuvuriwa. Rungula leri huhuteriweke ri hlamusela nkhuvulo wolowo, ri vula leswaku loko Yesu a humile ematini, “tilo ri pfuleka kutani moya lowo kwetsima hi xivumbeko xa tuva wu xikela ehenhla ka yena, kutani rito ri huma etilweni: ‘U N’wana wa mina, la rhandzekaka; ndzi ku amukerile.’” Hi ndlela yoleyo, Yehovha hi byakwe u tivise Nandza wa yena la rhandzekaka. Vutirheli bya Yesu ni masingita lawa a ma endleke endzhaku, swi kombise leswaku moya wa Yehovha a wu ri ehenhla ka yena hakunene.—Luka 3:21, 22; 4:14-21; Matewu 3:16, 17.
‘U Ta Tisa Vululami eXikarhi Ka Matiko’
5. Ha yini vululami a byi fanele byi hlamuseriwa kahle eka lembe-xidzana ro sungula C.E.?
5 Muhlawuriwa wa Yehovha a a ta “tisa” vululami bya ntiyiso kumbe ku byi kombisa. “Vululami u ta byi hlamusela kahle eka matiko.” (Matewu 12:18) Leswi a swi laveka hakunene eka lembe-xidzana ro sungula C.E.! Varhangeri va vukhongeri bya Vayuda a va dyondzisa vanhu leswaku va va ni langutelo leri soholokeke hi vululami. A va lava ku fikelela ku lulama hi ku landzela milawu yo pfumala ntwela-vusiwana—leyi yo tala ya yona va nga lo tiendlela. Milawu ya vona a yi nga tsetseleli naswona a yi nga ri na ntwela-vusiwana.
6. Yesu u byi twarise njhani vululami bya ntiyiso?
6 Ku hambana ni sweswo, Yesu u paluxe langutelo ra Xikwembu hi vululami. Madyondziselo ni mahanyelo ya Yesu ma kombe leswaku vululami bya ntiyiso byi ni ntwela-vusiwana ni tintswalo. Xiya Dyondzo yakwe ya le Ntshaveni leyi dumeke. (Matewu, tindzima 5-7) Yoleyo i nhlamuselo ya matimba swinene ya ndlela leyi vululami byi faneleke byi kombisiwa ha yona! Loko hi hlaya marungula ya Tievhangeli, xana a hi khumbeki hi ntwela-vusiwana lowu Yesu a wu kombeke swisiwana ni lava xanisekaka? (Matewu 20:34; Marka 1:41; 6:34; Luka 7:13) U yise rungula rakwe leri chavelelaka eka vo tala lava a va fana ni tinhlanga leti khinyekeke, leti khotsekeke ni ku pandzekela. A va fana ni rivoni leri ketimelaka, va ri endzhutini wa rifu. Yesu a nga ri tshovanga “rihlanga leri khinyekeke” kumbe ku tima “rivoni ra ngoti leri ketimelaka.” Ku ri na sweswo, marito ni swiendlo swakwe swa rirhandzu ni swa ntwela-vusiwana swi tiyise timbilu ta lava titsongahataka.—Matewu 11:28-30.
7. Ha yini vuprofeta byi vule leswaku Yesu a a ‘nga ta huwelela kumbe ku tlakusa rito exitarateni’?
7 Kutani ke, ha yini vuprofeta byi vula leswaku Yesu a a ‘nga ta huwelela kumbe ku tlakusa rito, naswona a a nga ta twarisa rito rakwe exitarateni’? Hikuva a a nga ri munhu wa ku tibuma, hilaha vo tala a va endla hakona enkarhini wa yena. (Matewu 6:5) Loko a hanyise munhu wa nhlokonho, u n’wi byele a ku: “Tiyiseka leswaku a ku na munhu loyi u n’wi byelaka xanchumu.” (Marka 1:40-44) Ematshan’weni ya ku lava ndhuma ni ku endla leswaku vanhu va gimeta mhaka hi ku ya hi mavari-vari ntsena, Yesu a a lava leswaku va endla xiboho hi ku ya hi vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku a a ri yena Kreste, Nandza wa Yehovha la totiweke.
8. (a) Yesu u byi tise njhani “vululami ematikweni”? (b) Xifaniso xa Yesu lexi vulavulaka hi Musamariya wa muakelani xi hi dyondzisa yini hi vululami?
8 Nandza la Hlawuriweke a a fanele a tisa “vululami ematikweni.” Yesu u swi endlile sweswo. Ematshan’weni ya ku kandziyisa ntsena leswaku vululami bya Xikwembu byi fambisana ni ntwela-vusiwana, Yesu u tlhele a dyondzisa leswaku vululami byi fanele byi kombiwa vanhu hinkwavo. Siku rin’wana Yesu u tsundzuxe wanuna la tivaka Nawu leswaku u fanele a rhandza Xikwembu ni warikwavo. Wanuna loyi u vutise Yesu a ku: “Xana kahle-kahle warikwerhu i mani?” Kumbexana a a langutele leswaku Yesu u ta n’wi hlamula a ku: “I Muyuda-kuloni.” Kambe Yesu u rungule xifaniso xa Musamariya wa muakelani. Exifanisweni xa kona, Musamariya u fike a pfuna munhu la dumeriweke hi swigevenga, kasi Mulevhi ni muprista a va n’wi pfunanga. Muvutisi wa xivutiso u boheke ku pfumela leswaku emhakeni leyi, Musamariya la languteriwaka ebodlheleni a ku ri yena warikwavo, hayi Mulevhi kumbe muprista. Yesu u gimete xifaniso xa yena hi xitsundzuxo lexi nge: “Endla tano na wena.”—Luka 10:25-37; Levhitika 19:18.
“A Nge Tsani Kumbe A Pfotlosiwa”
9. Xana ku twisisa leswi vululami bya ntiyiso byi nga swona swi ta hi khumba njhani?
9 Tanihi leswi Yesu a swi vekeke erivaleni leswaku vululami bya ntiyiso hi lebya muxaka muni, vadyondzisiwa vakwe va dyondze ku kombisa mfanelo yoleyo. Na hina hi fanele hi endla tano. Xo sungula, hi fanele hi amukela mimpimanyeto ya Xikwembu leyi hi kombisaka leswinene ni leswo biha, tanihi leswi xi nga ni mfanelo ya ku hi kombisa leswaku hi swihi leswi lulameke. Loko hi wa hi pfuka hi ringeta ku endla swilo hi ndlela ya Yehovha, mahanyelo ya hina lamanene ma ta komba leswi vululami bya ntiyiso byi nga swona.—1 Petro 2:12.
10. Ha yini ku kombisa vululami swi katsa ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela ni ku dyondzisa?
10 Ndlela yin’wana yo kombisa vululami bya ntiyiso i ku hlanganyela hi nkhinkhi entirhweni wa ku chumayela ni ku dyondzisa. Hi malwandla, Yehovha u endle leswaku vanhu va ponisiwa hi ku tiva yena, N’wana wakwe ni swikongomelo swa yena. (Yohane 17:3) Hi ta va hi nga endli kahle loko hi fukamela vutivi byo tano. Solomoni u ri: “U nga tshuki u ala ku va endlela leswinene lava swi va lulameleke, loko swi ri ematimbeni ya voko ra wena ku swi endla.” (Swivuriso 3:27) Leswi hi swi tivaka hi Xikwembu a hi swi byeleni vanhu hinkwavo swi suka embilwini, hi nga yi hi rixaka, xivongo kumbe tiko ra ka vona.—Mintirho 10:34, 35.
11. Hi fanele hi n’wi tekelela njhani Yesu hi ndlela leyi hi khomaka van’wana ha yona?
11 Ku tlula kwalaho, Mukreste wa xiviri u khoma vanhu van’wana hilaha Yesu a a va khoma hakona. Vo tala namuntlha va dya mbitsi va xeva hi nhlomulo, kutani va lava ku kombiwa ntwela-vusiwana ni ku tiyisiwa. Ni Vakreste van’wana lava tinyiketeleke va nga va va rhikinyiwa hi swiyimo lerova va sala va fana ni tinhlanga leti khinyekeke kumbe timboni leti lavaka ku timeka. Xana a va lavi ku tiyisiwa hi hina ke? (Luka 22:32; Mintirho 11:23) Swi verhamisa moya swinene ku va swirho swa nhlengeletano ya Vakreste va ntiyiso, lava waka va pfuka va ringeta ku tekelela Yesu eku kombiseni ka vululami!
12. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku vanhu hinkwavo va ta byi kuma vululami ku nga ri khale?
12 Xana vanhu hinkwavo va ta kala va byi kuma vululami? Hambi ko ba lexi dumaka va ta byi kuma. Muhlawuriwa wa Yehovha “a nge tsani kumbe a pfotlosiwa kukondza a veka vululami emisaveni.” Ku nga ri khale, Hosi leyi vekiweke exiluvelweni, ku nga Kreste Yesu la pfuxiweke eku feni, yi ta “tisa ndzihiselo eka lava va nga xi tiviki Xikwembu.” (2 Vatesalonika 1:6-9; Nhlavutelo 16:14-16) Vulawuri bya vanhu byi ta siviwa hi Mfumo wa Xikwembu. Vululami a byi nge kayiveli. (Swivuriso 2:21, 22; Esaya 11:3-5; Daniyele 2:44; 2 Petro 3:13) Malandza ya Yehovha hinkwako-nkwako—hambi ma ri lama nga etindhawini ta le kule, ‘eswihlaleni’—ma langutele siku rero hi mahlo-ngati.
‘Ndzi Ta N’wi Veka A Va Ku Vonakala eXikarhi Ka Matiko’
13. Yehovha u profeta yini malunghana ni Nandza wakwe la Hlawuriweke?
13 Esaya u ya emahlweni a ku: “Leswi hi leswi vuriweke hi Xikwembu xa ntiyiso, Yehovha, Mutumbuluxi wa matilo ni Lonkulu loyi a ma anamisaka; Loyi a andlalaka misava ni ntshovelo wa yona, Loyi a nyikaka vanhu lava nga eka yona ku hefemula, ni moya eka lava fambaka eka yona.” (Esaya 42:5) Vona ndlela yo hlamarisa leyi Yehovha Mutumbuluxi a hlamuseriwaka ha yona! Xitsundzuxo lexi xa matimba lawa Yehovha a nga na wona xi ma kandziyisa swinene marito yakwe. Yehovha u ri: “Mina Yehovha ndzi ku vitane hi ku lulama, hiloko ndzi khoma voko ra wena. Ndzi ta ku hlayisa kutani ndzi ku nyika u va ntwanano wa vanhu, u kotisa ku vonakala ka matiko, leswaku u pfula mahlo lama feke, u humesa mukhotsiwa ekhotsweni ra munyama, u va humesa eku bohiweni lava tshamaka emunyameni.”—Esaya 42:6, 7.
14. (a) Xana swi vula yini ku va Yehovha a khoma voko ra Nandza wakwe la amukelekaka? (b) Hi byihi vutihlamuleri lebyi Nandza la Hlawuriweke a nga na byona?
14 Mutumbuluxi Lonkulu wa vuako, Munyiki ni Muhlayisi wa vutomi, u khoma voko ra Nandza wakwe la Hlawuriweke, a n’wi tshembisa leswaku u ta n’wi seketela nkarhi hinkwawo. Sweswo swi tiyisa marhambu hakunene! Ku tlula kwalaho, Yehovha wa n’wi sirhelela leswaku a n’wi veka a va “ntwanano wa vanhu.” Ntwanano i xiboho, ku pfumelelana ni xitshembiso lexi tiyeke. I nawu lowu nga hundzukiki. Ina, Yehovha u endle Nandza wakwe a va “xihlambanyo evanhwini.”—An American Translation.
15, 16. Yesu u ve “ku vonakala ka matiko” hi ndlela yihi?
15 Tanihi “ku vonakala ka matiko,” Nandza la tshembisiweke u ta pfula “mahlo lama feke,” a ntshunxa “lava tshamaka emunyameni.” Yesu u swi endlile sweswo. Hi ku yimela ntiyiso, Yesu u kote ku vangamisa vito ra Tata wakwe wa le tilweni. (Yohane 17:4, 6) U paluxe mavunwa ya vukhongeri, a chumayela mahungu lamanene ya Mfumo, a tlhela a pfulela lava va khungiweke hi vuhlonga bya vukhongeri nyangwa ya ku ya entshunxekweni wa moya. (Matewu 15:3-9; Luka 4:43; Yohane 18:37) U tsundzuxe vanhu leswaku va kendlukela ku endla mintirho ya munyama, a tlhela a vula a nga jikajiki leswaku Sathana i “tata wa mavunwa” ni “mufumi wa misava leyi.”—Yohane 3:19-21; 8:44; 16:11.
16 Yesu u te: “Hi mina ku vonakala ka misava.” (Yohane 8:12) Sweswo u swi kombise hi ndlela leyi xiyekaka loko a nyikela vutomi byakwe tanihi munhu la hetisekeke, byi va nkutsulo. Kutani u pfulele vanhu lava kombisaka ripfumelo ndlela ya ku rivaleriwa swidyoho, va va ni vuxaka lebyinene na Xikwembu ni ku kuma ntshembo wa ku hanya hi masiku. (Matewu 20:28; Yohane 3:16) Leswi Yesu evuton’wini byakwe hinkwabyo a hanyeke hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu, hi ku hetiseka, u seketele vuhosi bya Yehovha a tlhela a kombisa leswaku Diyavulosi i muhembi. Hakunene Yesu u hanyise mahlo ya mabofu a tlhela a ntshunxa lava pfaleriweke emunyameni wa moya.
17. Hi nga va vabyarhi va ku vonakala hi tindlela tihi?
17 EDyondzweni ya le Ntshaveni, Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “N’wina mi ku vonakala ka misava.” (Matewu 5:14) Xana na hina a hi vabyarhi va ku vonakala ke? Hi mahanyelo ya hina ni hi ntirho wa hina wa ku chumayela, hi ni lunghelo ra ku kongomisa van’wana eka Yehovha, Xihlovo xa ku vonakala ka ntiyiso. Hi ku tekelela Yesu, hi twarisa vito ra Yehovha, hi seketela vuhosi bya Yena ni ku twarisa Mfumo wa Yena tanihi ntshembo wu ri woxe wa vanhu. Ku tlula kwalaho, tanihi vabyarhi va ku vonakala, hi paluxa mavunwa ya vukhongeri, hi lemukisa vanhu hi mintirho leyi nga tengangiki ya munyama, hi tlhela hi paluxa Sathana, munhu wo homboloka.—Mintirho 1:8; 1 Yohane 5:19.
“Yimbelelelani Yehovha Risimu Lerintshwa”
18. Yehovha u va tivisa yini vanhu va yena?
18 Yehovha u hundzulukela eka vanhu vakwe, a ku: “Hi mina Yehovha. Rero i vito ra mina; naswona ku vangama ka mina a ndzi ku nyiki un’wana, ni ku dzunisa ka mina a ndzi ku nyiki swifaniso leswi vatliweke. Swilo swo sungula—hi leswi swi fikile, kambe ndzi twarisa swilo leswintshwa. Swi nga si humelela, ndzi mi twisa swona.” (Esaya 42:8, 9) Vuprofeta lebyi vulavulaka hi loyi Xikwembu xi n’wi vulaka “nandza wa mina,” a byi vuriwanga hi xin’wana xa swikwembu leswi nga pfuniki nchumu, kambe byi vuriwe hi Xikwembu lexi hanyaka ni xa ntiyiso ntsena. A swi boha leswaku byi hetiseka, kutani byi hetisekile. Kunene, Yehovha Xikwembu hi yena Xihlovo xa swilo leswintshwa, naswona u tivisa vanhu vakwe ha swona swi nga si humelela. Xana hina hi fanele hi angurisa ku yini?
19, 20. (a) I risimu rihi leri faneleke ri yimbeleriwa? (b) I vamani namuntlha lava yimbelelaka risimu ra ku dzunisa Yehovha?
19 Esaya wa tsala: “Yimbelelelani Yehovha risimu lerintshwa, ku dzunisa ka yena ku ya fika emakumu ya misava, n’wina lava rhelelaka elwandle ni le ka leswi teleke eka rona, n’wina swihlala na n’wina lava tshamaka eka swona. Mananga ni miti ya wona a ma tlakuse rito, swimitana leswi Kedari a tshamaka eka swona. Lava akeke eribyeni a va be nkulungwana. Vanhu a va huwelele hi matimba va ri ehenhla ka tintshava. A va nyike Yehovha ku vangama naswona a va twarise ku dzuneka ka yena va ri eswihlaleni.”—Esaya 42:10-12.
20 Vaaki va miti, va swimitana emananga, va swihlala, hambi va ri va “Kedari,” kumbe emixaxeni ya le mananga—vanhu hinkwako-nkwako—va khutaziwa leswaku va yimbelelela Yehovha risimu ra ku n’wi dzunisa. A hi ku tsakisa ka swona leswi esikwini ra hina vanhu va timiliyoni va amukeleke xikhutazo lexi xa vuprofeta! Va amukele ntiyiso wa Rito ra Xikwembu naswona va pfumele leswaku Yehovha a va Xikwembu xa vona. Vanhu va Yehovha va yimbelela risimu leri rintshwa—va dzunisa Yehovha—ematikweni yo tlula 230. A hi ku tsakisa ka swona ku hlanganyela eka risimu leri ri yimbeleriwaka hi vanhu va mindhavuko, tindzimi ni tinxaka to tala!
21. Ha yini valala va vanhu va Xikwembu va nga ta swi kota ku xaxisa risimu ra ku dzunisa Yehovha?
21 Xana vakaneti va nga swi kota ku jamelana ni Xikwembu, va xaxisa risimu leri ra ku xi dzunisa? Hambi vo ba lexi dumaka, a va nge swi koti! “Yehovha u ta huma kukota munhu wa matimba. U ta hiseka ku fana ni loyi a lwaka nyimpi. Ina, u ta huwelela, a ba hungwe ra nyimpi; u ta tikomba a ri ni matimba lamakulu ehenhla ka valala vakwe.” (Esaya 42:13) I mani la nga ni matimba ya ku jamelana na Yehovha? Malembe ya kwalomu ka 3 500 lama hundzeke, muprofeta Muxe kun’we ni vana va Israyele va yimbelele va ku: “Yehovha i nhenha ya nyimpi. Yehovha i vito rakwe. Makalichi ya Faro ni mavandla yakwe ya nyimpi u swi hoxe elwandle, valwi va yena va nyimpi vo hlawuleka u va mbombomerise eLwandle ro Tshwuka.” (Eksoda 15:3, 4) Yehovha u kote ku hlula vuthu ra matimba swinene enkarhini wolowo. A nga kona nala wa vanhu va Xikwembu la nga humelelaka loko Yehovha a huma kukota nhenha ya matimba.
“Ndzi Miyele Nkarhi Wo Leha”
22, 23. Ha yini Yehovha a “miyele nkarhi wo leha”?
22 Yehovha a nga hlawuli hove a siya ndluwa, naswona u tirhisa vululami, hambiloko a avanyisa valala va yena. U ri: “Ndzi miyele nkarhi wo leha. Ndzi tshame ndzi miyerile. Ndzi hambete ndzi tikhoma. Ndzi ta konya kukota wansati la velekaka, ndzi hefemulela ehenhla, ndzi hefemuteka hi nkarhi lowu fanaka. Ndzi ta onha tintshava ni switsunga, naswona swimila swa swona hinkwaswo ndzi ta swi omisa. Kutani milambu ndzi ta yi hundzula swihlala, tindhawu ta mati leti nga ni tinhlanga ndzi ta ti omisa.”—Esaya 42:14, 15.
23 Loko Yehovha a nga si tekela vadyohi goza ra vuavanyisi, u va nyika nkarhi wa ku tshika tindlela ta vona to biha. (Yeremiya 18:7-10; 2 Petro 3:9) Xiya mhaka ya Vababilona, lava loko va ri mfumo lowukulu wa misava, va loviseke Yerusalema hi lembe ra 607 B.C.E. Yehovha u swi pfumelerile leswi leswaku a khawurisa Vaisrayele, hileswi a va nga tshembekanga. Kambe Vababilona va honise vutihlamuleri lebyi a va ri na byona. Va khome vanhu va Xikwembu hi lunya ku tlula leswi vuavanyisi bya Xikwembu a byi lava swona. (Esaya 47:6, 7; Zakariya 1:15) Xikwembu xa ntiyiso xi fanele xi twe ku vava swinene loko xi vona vanhu va xona va cangayila! Kambe xi khoma vukari bya xona xi rindzela nkarhi lowu faneleke. Hiloko xi kanya mbilu—ku fana ni wansati loyi a velekaka—leswaku xi ntshunxa vanhu lava xi endleke ntwanano na vona, leswaku va ta va tiko leri tifumaka. Leswaku xi endla tano, hi 539 B.C.E., xi phyise mati ya muti wa Babilona xi susa ni swisirhelelo swa wona.
24. Hi wihi ntshembo lowu Yehovha a wu nyikeke vanhu vakwe va Israyele?
24 Vanhu va Xikwembu va fanele va tsake ngopfu loko va hetelele va pfulekeriwa hi ndlela yo tlhelela eka rikwavo, endzhaku ka loko va hete malembe yo tala swinene va ri evuhlongeni! (2 Tikronika 36:22, 23) Swi fanele swi va tsakisile ku vona ku hetiseka ka xitshembiso xa Yehovha lexi nge: “Ndzi ta endla lava feke mahlo va famba endleleni leyi va nga yi tivangiki; ndzi ta va fambisa endleleni leyi va nga yi tivangiki. Ndhawu ya munyama leyi nga emahlweni ka vona ndzi ta yi hundzula ku vonakala, kasi misava leyi nga rikhwarha ndzi ta yi hundzula tiko leri nga rivala. Leswi i swilo leswi ndzi nga ta va endlela swona, a ndzi nge va siyi.”—Esaya 42:16.
25. (a) I yini lexi vanhu va Yehovha va nga tiyisekaka ha xona namuntlha? (b) Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?
25 Xana marito lawa ma tirha njhani namuntlha? Se ku hundze nkarhi wo leha—malembe-xidzana yo tala—Yehovha a tshike matiko ma tifambela hi ndlela ya wona. Hambiswiritano, se wu kwala nyongeni nkarhi lowu a wu vekeleke ku lulamisa timhaka. Eminkarhini ya hina, u veke vanhu leswaku va yimela vito rakwe. U suse swihinga hinkwaswo endleleni ya vona, a va khulela ndlela leswaku va n’wi gandzela “hi moya ni ntiyiso.” (Yohane 4:24) U tshembisile a ku: “A ndzi nge va siyi,” naswona u hlayise xitshembiso xakwe. Ku vuriwa yini hi lava va phikelelaka va gandzela swikwembu swa mavunwa? Yehovha u ri: “Va ta tlheriseriwa endzhaku, va ta khomiwa hi tingana letikulu, lava tshembaka xifaniso lexi kovotliweke, lava byelaka xifaniso lexi endliweke hi ku n’okisiwa va ku: ‘N’wina mi swikwembu swa hina.’” (Esaya 42:17) I swa nkoka hakunene leswaku hi tshama hi tshembekile eka Yehovha, hilaha Muhlawuriwa wa yena a endleke hakona!
‘Nandza La Feke Tindleve Ni Mahlo’
26, 27. Israyele u tikombise njhani leswaku i ‘nandza la feke tindleve ni mahlo,’ naswona vuyelo byi ve byihi?
26 Nandza wa Xikwembu la Hlawuriweke, Yesu Kreste, u tshame a tshembekile ku fikela loko a fa. Kambe vanhu va Yehovha, ku nga Vaisrayele, va tikombe va ri nandza la nga tshembekiki, la feke tindleve ni mahlo hi tlhelo ra moya. Loko a vulavula na vona, Yehovha u te: “Twanani, n’wina lava feke tindleve; kutani mi languta leswaku mi vona, n’wina lava feke mahlo. I mani la feke mahlo, loko ku nga ri nandza wa mina, naswona i mani la feke tindleve ku fana ni murhumiwa wa mina loyi ndzi n’wi rhumaka? I mani la feke mahlo ku fana ni loyi a hakeriwaka, kumbe la feke mahlo ku fana ni nandza wa Yehovha? A ku ri mhaka ya ku vona swilo swo tala, kambe a wu xiyanga. A ku ri mhaka ya ku pfula tindleve, kambe a wu yingisanga. Yehovha hi byakwe hikwalaho ka ku lulama u tsakele ku tlakusa nawu, a wu endla wu va wukulu.”—Esaya 42:18-21.
27 Vaisrayele va hluleke hi ndlela leyi hlomulaka mbilu! A va tshamela ku hambuka va gandzela swikwembu swa madimona swa matiko mambe. Yehovha a a tshamela ku rhumela varhumiwa vakwe, kambe vanhu vakwe a va ala ku byeriwa. (2 Tikronika 36:14-16) Esaya u profete vuyelo bya kona a ku: “I vanhu lava phangeriweke, va tekeriwa swilo, hinkwavo va siveleriwe emigodini, naswona va fihliwe etindlwini ta vubohiwa. Va phangiwe ku nga ri na mukutsuri, va tekiwa ku nga ri na loyi a nge: ‘Vuyisa!’ I mani loyi a nga ta yingisa leswi exikarhi ka n’wina? I mani la nga ta nyikela nyingiso, a yingisa eminkarhini leyi nga ta ta? I mani loyi a nyikeleke Yakobe a va wo phanga, na Israyele eka vaphangi? Xana a hi yena Yehovha, Loyi hi n’wi dyoheleke, loyi va nga swi lavangiki ku famba etindleleni ta yena ni nawu wa yena va nga wu yingisangiki? Kutani Yena a ya emahlweni a chululela vukarhi ehenhla ka yena, ku hlundzuka kakwe ni ntamu wa nyimpi. Hiloko swi hambeta swi n’wi dya matlhelo hinkwawo, kambe a nga lemukanga; swi hambeta swi vuvumela ehenhla ka yena, kambe a swi nghenanga embilwini yakwe.”—Esaya 42:22-25.
28. (a) Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa vaaka-tiko va Yuda? (b) Hi nga endla yini leswaku hi kota ku amukeriwa hi Yehovha?
28 Hikwalaho ka ku nga tshembeki ka vaaka-tiko va Yuda, Yehovha u ri tshike ri phangiwa ri sala ntsena hi 607 B.C.E. Vababilona va hise tempele ya Yehovha, va lovisa Yerusalema, va teka Vayuda va va yisa evuhlongeni. (2 Tikronika 36:17-21) Onge hi nga anakanyisisa hi xikombiso lexi xi lemukisaka naswona hi nga tshuki hi bakanya swiletelo swa Yehovha kumbe ku honisa Rito rakwe leri tsariweke. Ku ri na sweswo, onge hi nga lwela ku amukeriwa hi Yehovha hi ku tekelela Kreste Yesu, Nandza loyi Yehovha hi byakwe a n’wi amukeleke. Ku fana na Yesu, onge hi nga twarisa vululami bya ntiyiso hi leswi hi swi vulaka ni ku swi endla. Hi ndlela yoleyo, hi ta tshama exikarhi ka vanhu va Yehovha, hi va vabyarhi va ku vonakala lava dzunisaka Xikwembu xa ntiyiso ni ku xi vangamisa.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 33]
Vululami bya ntiyiso byi fambisana ni ntwela-vusiwana ni tintswalo
[Xifaniso lexi nga eka tluka 34]
Exifanisweni xa yena malunghana ni Musamariya wa muakelani, Yesu u kombe leswaku vululami bya ntiyiso byi endliwa eka vanhu hinkwavo
[Swifaniso leswi nga eka tluka 36]
Loko hi tiyisa van’wana ni ku va komba musa, hi ta va hi kombisa vululami bya Xikwembu
[Swifaniso leswi nga eka tluka 39]
Loko hi endla ntirho wo chumayela, hi ta va hi kombisa vululami bya Xikwembu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 40]
Nandza la amukelekaka u vekiwile a va “ku vonakala ka matiko”