Xana Xikwembu Xa Khathala Hi Wena?
XANA u titwa u rhandziwa? Xana minkarhi yin’wana u vona onge vanhu a va na mhaka na wena? Emisaveni leyi, leyi vanhu va kona va tshamaka va khomekile naswona va nga ni vutianakanyi, swa olova ku titwa u nga pfuni nchumu. Leswi swi tiyisekisa nhlamuselo ya Bibele leyi hlamuselaka minkarhi leyi hi hanyaka eka yona, leyi kombisaka leswaku vanhu namuntlha va tirhandza naswona a va na mhaka ni van’wana.—2 Timotiya 3:1, 2.
Ku nga khathariseki malembe, ndhavuko, ririmi kumbe rixaka, vanhu hinkwavo va swi lava ku rhandziwa. Hi ku ya hi swiviko swin’wana, ku vuriwa leswaku fambiselo ra hina ra misiha yo twa ra swi kota ku swi xiya loko hi rhandziwa naswona hi khathaleriwa. Yehovha Xikwembu la hi vumbeke, u xi twisisa ku antswa xilaveko xa hina xo lava ku rhandziwa. Xana u nga titwa njhani loko o ku tiyisekisa leswaku u wa nkoka eka yena? U nga nkhensa hilaha ku nga heriki. Hi nga tiyiseka njhani leswaku Yehovha u ni mhaka ni vanhu lava nga hetisekangiki? Xana wa khathala hi un’wana ni un’wana wa hina? Loko swi ri tano, i yini leswi endlaka munhu a tsakeriwa hi Yehovha?
Yehovha Wa Khathala
Eka malembe ya kwalomu ka 3 000 lama hundzeke, mupisalema la chavaka Xikwembu a a nga tikoti hi ku tsaka loko a vona vuxongi bya tinyeleti nivusiku. A a nga kanakani nikatsongo leswaku Muvumbi wa tinyeleti u tlakukile swinene. Loko a anakanyisisa hi vukulu bya Yehovha ni hi ndlela leyi vanhu va nga nyawuriki ha yona loko va ringanisiwa na Yehovha, mupisalema u vule ndlela leyi sweswo swi n’wi hlamariseke ha yona loko a ku: “Loko ndzi vona matilo ya wena, mintirho ya tintiho ta wena, n’weti ni tinyeleti leswi u swi lunghiseleleke, xana munhu wa nyama wo va yini lerova u nga n’wi anakanya, ni n’wana wa munhu wa nyama leswaku u n’wi khathalela?” (Pisalema 8:3, 4) Swa olova ku gimeta hileswaku Lowa Matimba Hinkwawo u tshama a khomekile swinene lerova a nga na mhaka ni vanhu lava nga hetisekangiki. Kambe mupisalema u swi xiyile leswaku hambileswi hi nga riki nchumu loko hi ringanisiwa ni Xikwembu naswona hi hanyaka nkarhi wutsongo, hi va nkoka swinene eka xona.
Mupisalema un’wana na yena u hlamusele ndlela leyi hi nga va nkoka ha yona eka Yehovha loko a ku: “Yehovha u tsakisiwa hi lava va n’wi chavaka, lava va rindzelaka musa wakwe wa rirhandzu.” (Pisalema 147:11) Leswi vuriwaka eka tindzimana letimbirhi ta tipisalema swa khutaza. Hambileswi Yehovha a tlakukeke, a ngo va na mhaka ntsena ni vanhu, kambe wa ‘khathala’ ha vona naswona va n’wi ‘tsakisa.’
Yinhla leyi yi tlhela yi kandziyisiwa ni hi vuprofeta bya Bibele lebyi hlamuselaka swiendlakalo leswi endlekaka eminkarhini ya hina. Hi ku tirhisa muprofeta Hagayi, Yehovha u vule leswaku mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo. Vuyelo a byi ta va byihi? Xiya byin’wana bya byona: “Swilo leswi navelekaka swa matiko hinkwawo swi fanele swi nghena; ndzi ta tata yindlu leyi hi ku vangama.”—Hagayi 2:7.
I yini “swilo leswi navelekaka” leswi hlengeletiwaka ematikweni hinkwawo? Swi le rivaleni leswaku a hi rifuwo. (Hagayi 2:8) Yehovha a nga tsakisiwi hi silivhere ni nsuku. U rhandza vanhu lava n’wi gandzelaka hi ku swi rhandza hambiloko va nga hetisekanga. (Swivuriso 27:11) “Swilo leswi navelekaka” i vanhu lava n’wi dzunisaka naswona u tlangela ndlela leyi va tinyiketelaka ha yona ni ndlela leyi va wu hisekelaka ha yona ntirho wakwe. Xana na wena u un’wana wa vona?
Mhaka ya leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va nga va lava navelekaka eka Muvumbi la Tlakukeke, yi nga ha tikomba yi nga tshembisi. Kambe leswi hi swona leswi faneleke swi hi susumetela ku amukela xirhambo xo tshinela eka yena.—Esaya 55:6; Yakobo 4:8.
“U Munhu Loyi A Navelekaka Swinene”
Siku rin’wana nivusiku, muprofeta Daniyele u vone xivono xo hlamarisa naswona se a a dyuharile. Loko a ha khongela, ku humelele muendzi hi xitshuketa. Vito rakwe a ku ri Gabriyele. A ku nga ri ro sungula Daniyele a hlangana na yena naswona a a swi tiva leswaku i ntsumi ya Yehovha. Gabriyele u n’wi byele leswi a a tele swona, u te: “Wena Daniyele, sweswi ndzi tele ku ta ku nyika vutlhari lebyi nga ni ku twisisa . . . hikuva u munhu loyi a navelekaka swinene.”—Daniyele 9:21-23.
Yin’wana ya tintsumi ta Yehovha yi tshame yi byela Daniyele yi ku: “Wena Daniyele, wena munhu la navelekaka.” Leswaku yi n’wi tiyisa yi te: “U nga chavi, Wena munhu la navelekaka swinene. Onge u nga va ni ku rhula.” (Daniyele 10:11, 19) Daniyele u hlamuseriwe tanihi “la navelekaka swinene” ku ringana kanharhu. Xiga lexi, xi nga ha vula la “rhandzekaka swinene” kumbe la “xiximekaka.”
Swi le rivaleni leswaku Daniyele se a titwa a ri ekusuhi ni Xikwembu naswona a xi wu tsakela ntirho wakwe. Rungula leri vuriweke hi tintsumi ta Xikwembu, ri fanele ri n’wi tiyisekise swinene leswaku i wa nkoka eka xona. Kutani a swi hlamarisi leswi a nga te: “U ndzi tiyisile.”—Daniyele 10:19.
Ndlela leyi Yehovha a a va rhandza ha yona vaprofeta vakwe vo tshembeka leyi hlamuseriwaka eRitweni rakwe yi fanele yi hi tiyisa. (Varhoma 15:4) Ku anakanyisisa hi xikombiso xa Daniyele swi hi pfuna ku vona leswi endlaka munhu a va la navelekaka eka Tata wa hina wa le tilweni.
Hlaya Bibele Nkarhi Na Nkarhi
Daniyele a a swi hisekela ku hlaya Bibele. Sweswo hi swi tiva hikwalaho ka leswi yena a nga te: “Hi tibuku, ndzi twisise nhlayo ya malembe . . . ya ku hetisisa ku herisiwa ka Yerusalema.” (Daniyele 9:2) Tibuku leti a a ri na tona hi nkarhi wolowo a ti katsa matsalwa lama huhuteriweke ya Muxe, Davhida, Solomoni, Esaya, Yeremiya, Ezekiyele ni vaprofeta van’wana. Hi mahlo ya mianakanyo hi nga vona Daniyele a rhendzeriwe hi tibuku-nsongwa, a ri karhi a ti hlaya ni ku vona ndlela leyi vuprofeta lebyi vulavulaka hi ku vuyeteriwa ka vugandzeri bya ntiyiso eYerusalema byi nga hetiseka ha yona. Swi nga ha endleka leswaku loko a ri endlwini yakwe, laha a a nga kavanyetiwi, a a anakanyisisa hileswi a a swi hlaya. Sweswo swi tiyise ripfumelo rakwe ni ku n’wi tshineta eka Yehovha.
Ku hlaya Bibele swi tlhele swi cinca vumunhu byakwe ni ku khumba vutomi byakwe. A swi kanakanisi leswaku ku va a tive Matsalwa a ha ri ntsongo swi endle leswaku a tiyimisela ku dyondza Nawu wa Xikwembu eka tibuku ta Bibele leti a ti ri kona hi nkarhi wolowo. (Daniyele 1:8) Hi ku famba ka nkarhi u ve ni xivindzi xo byela valawuri va le Babilona rungula ra Xikwembu. (Swivuriso 29:25; Daniyele 4:19-25; 5:22-28) Ku hiseka kakwe ni ku tshembeka kakwe a swi tiveka swinene. (Daniyele 6:4) Ku tlula kwalaho, a nga ri landzulanga ripfumelo rakwe leswaku a ta sirhelela vutomi byakwe, kambe u tshembe Yehovha. (Swivuriso 3:5, 6; Daniyele 6:23) Kutani a swi hlamarisi leswi a a ri la “navelekaka swinene” eka Xikwembu!
Ku hambana na Daniyele, namuntlha swa hi olovela ku hlaya Bibele. Tibuku-nsongwa leti a a ti hlaya se ti endliwe tibuku. Sweswi hi ni Bibele leyi heleleke, ku katsa ni rungula ra ndlela leyi vuprofeta bya Daniyele byi hetisekeke ha yona. Hi hala tlhelo, hi ni minkandziyiso yo tala leyi hi pfunaka ku twisisa Bibele ni ku endla ndzavisiso.a Xana wa swi tirhisa? Xana nkarhi na nkarhi u tiendlela xiyimiso xo hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hileswi u swi hlayaka? Ku endla tano swi ta ku vuyerisa hilaha swi n’wi vuyeriseke hakona Daniyele. U ta va ni ripfumelo leri tiyeke ni ku tiyisa vuxaka bya wena na Yehovha. Rito rakwe ri ta ku kongomisa naswona ri ta ku tiyisekisa leswaku wa ku rhandza naswona wa khathala ha wena.
Phikelela eXikhongelweni
Xikhongelo a xi ri xa nkoka eka Daniyele. U kombele swilo leswi faneleke eka Xikwembu. Loko a ha ri ntsongo, vutomi byakwe byi tshame byi va ekhombyeni hikwalaho ko tsandzeka ku hlamusela norho wa Nebukadnetsara, Hosi ya le Babilona. Handle ko kanakana, Daniyele u kombele Yehovha leswaku a n’wi seketela ni ku n’wi sirhelela. (Daniyele 2:17, 18) Endzhaku ka malembe, loko a xiye leswaku a nga hetisekanga, u phofule xidyoho xakwe ni xa vanhu vakwe kutani a kombela Yehovha leswaku a va rivalela. (Daniyele 9:3-6, 20) Loko a nga swi twisisi swilo leswi moya wu n’wi kombeke swona, u kombele Xikwembu leswaku xi n’wi pfuna. Siku rin’wana loko a ta va a endzeriwe hi ntsumi leswaku yi ta n’wi byela rungula rin’wana, yi tlhele yi n’wi tiyisekisa yi ku: “Marito ya wena ma twiwile.”—Daniyele 10:12.
Ku ni swilo swo tala leswi Daniyele wo tshembeka a swi endleke ku tlula ku kombela mpfuno eka Xikwembu. Daniyele 6:10 yi ri: “Kanharhu hi siku a a . . . khongela, a dzunisa emahlweni ka Xikwembu xakwe, hilaha a a hamba a endla hakona.” A a ri ni swivangelo swo tala swo nkhensa ni ku vangamisa Yehovha, naswona sweswo a a swi endla nkarhi na nkarhi. Xikhongelo a xi ri xa nkoka swinene evugandzerini byakwe lerova a nga xi tshikanga hambiloko vutomi byakwe byi ri ekhombyeni. Leswi swi endle leswaku Yehovha a n’wi rhandza swinene.
Hakunene xikhongelo i lunghelo ra nkoka! Siku ri nga hundzi u nga vulavulanga ni Tata wa wena wa le tilweni. Tsundzuka ku n’wi nkhensa ni ku n’wi dzunisa eka hinkwaswo leswi a ku endlelaka swona. N’wi byele leswi ku karhataka. Anakanya hi ndlela leyi swikhongelo swa wena a swi hlamulaka ha yona kutani u kombisa ku tlangela. Khongela nkarhi na nkarhi. Loko hi phofulela Yehovha leswi nga etimbilwini ta hina hi xikhongelo, hi ta yi vona ndlela leyi a hi rhandzaka ha yona. Onge sweswo swi nga hi susumetela ku “phikelela exikhongelweni”!—Varhoma 12:12.
Kwetsimisa Vito Ra Xikwembu
Vunghana a byi nge tiyi loko loyi un’wana a ri ni vutianakanyi. Swi tano ni hi vuxaka bya hina na Yehovha. Daniyele a a swi tiva leswi. Xiya ndlela leyi a a karhateke ha yona malunghana ni ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu.
Loko Xikwembu xi hlamula xikhongelo xa Daniyele hi ku n’wi byela leswi norho wa Nebukadnetsara wu vulaka swona, u te: “Vito ra Xikwembu a ri dzunisiwe ku sukela enkarhini lowu nga riki na makumu ku ya enkarhini lowu nga riki na makumu, hikuva vutlhari ni matimba—i swa xona.” Endzhaku ka loko a byele Nebukadnetsara leswi norho wakwe wu vulaka swona, Daniyele u vangamise Yehovha hi ku phindha-phindha, a kandziyisa leswaku hi yena ntsena “Muhlavuteri wa swihundla.” Hilaha ku fanaka, loko a kombela ku rivaleriwa ni ku kutsuriwa, u khongele a ku: “Wena Xikwembu xanga, . . . vito ra wena ri vitaniwile ehenhla ka muti wa wena ni le henhla ka vanhu va wena.”—Daniyele 2:20, 28; 9:19.
Ku ni swiyimo swo tala leswi na hina hi nga tekelelaka Daniyele eka swona. Loko hi khongela, onge hi nga phofula leswi hi karhataka leswaku ‘vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa.’ (Matewu 6:9, 10) A hi swi lavi leswaku mahanyelo ya hina ma tisa xisandzu evitweni ra Xikwembu ro kwetsima. Onge minkarhi hinkwayo hi nga kwetsimisa Yehovha hi ku byela van’wana mahungu lamanene malunghana ni Mfumo wakwe.
I ntiyiso leswaku emisaveni leyi hi hanyaka eka yona i swa nkoka ku khathala hi vanhu van’wana ni ku va kombisa rirhandzu. Hambiswiritano, hi nga kuma nchavelelo hi ku tiva leswaku Yehovha wa khathala hi mugandzeri un’wana ni un’wana wakwe. Mupisalema u te: “Yehovha u tsakela vanhu vakwe. U sasekisa lavo rhula hi ku va ponisa.”—Pisalema 149:4.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Timbhoni ta Yehovha ti endla minkandziyiso leyi nga ku pfunaka leswaku u tiphina loko u hlaya Bibele naswona u vuyeriwa. Loko u yi lava, tihlanganise ni un’wana wa Timbhoni ta Yehovha.
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 21]
Xikwembu xi kombise leswaku xa khathala hi Daniyele hi ku rhumela ntsumi Gabriyele leswaku a ya n’wi tiyisa
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 23]
Ku va Daniyele a hisekele ku hlaya ni ku khongela swi cince vumunhu byakwe swi tlhela swi n’wi endla a rhandzeka eka Xikwembu