“Lava Va Lulameke Va Ta Voninga Ngopfu Kukota Dyambu”
“Enkarhini wolowo lava va lulameke va ta voninga ngopfu kukota dyambu emfun’weni wa Tata wa vona.”—MAT. 13:43.
1. Yesu u tirhise swifaniso ku hlamusela swiyenge swihi swo hambana-hambana swa Mfumo?
YESU KRESTE u tirhise swifaniso swo tala leswaku a hlamusela swiyenge swo hambana-hambana swa Mfumo. U “[vulavule ni mintshungu] hi ku tirhisa swifaniso. Entiyisweni, a a nga vulavuli na vona handle ko tirhisa xifaniso.” (Mat. 13:34) Eka swifaniso leswi vulavulaka hi ku byala mbewu ya ntiyiso wa Mfumo, Yesu u kandziyise xiyenge lexi xiyimo xa mbilu ya munhu xi xi hetisisaka eku amukeleni ka rungula, swin’we ni xiyenge lexi Yehovha a xi hetisisaka eku endleni ka leswaku munhu a kula hi tlhelo ra moya. (Mar. 4:3-9, 26-29) Yesu u tlhele a kombisa ku andza loku hlamarisaka ka vanhu lava yingisaka rungula ra Mfumo laha misaveni hambiloko ku andza koloko eku sunguleni ku nga vonakiki. (Mat. 13:31-33) Ku engetela kwalaho, u kandziyise leswaku a hi vanhu hinkwavo lava amukelaka rungula ra Mfumo lava nga ta va vanhu lava swi fanelekelaka ku fumiwa hi Mfumo.—Mat. 13:47-50.a
2. Exifanisweni xa Yesu xa koroni ni mfava, xana mbewu leyinene yi fanekisela yini?
2 Hambiswiritano, xin’wana xa swifaniso swa Yesu xi vulavula hi ku hlengeletiwa ka lava va nga ta fuma na Yesu eMfun’weni wa yena. Vanhu vo tala va xi vitana xifaniso xa koroni na mfava naswona xi kumeka eka Matewu ndzima 13. Eka xifaniso xin’wana Yesu u hi byela leswaku mbewu leyi byariweke i “rito ra mfumo,” kasi eka xifaniso lexi u hi byela leswaku mbewu leyinene yi fanekisela nchumu wun’wana lowu hambaneke—“vana va mfumo.” (Mat. 13:19, 38) Lava a hi vanhu lava nga ta fumiwa hi Mfumo, kambe i “vana,” kumbe vadyandzhaka va Mfumo.—Rhom. 8:14-17; hlaya Vagalatiya 4:6, 7.
Xifaniso Xa Koroni Ni Mfava
3. Hlamusela xiphiqo lexi wanuna wa le xifanisweni lexi a langutaneke na xona ni ndlela leyi a endlaka xiboho xo langutana ni xiphiqo lexi ha yona.
3 Hi lexi xifaniso xa kona: “Mfumo wa matilo wu fana ni munhu la haxeke mbewu leyinene ensin’wini yakwe. Loko vanhu va ha etlele, nala wakwe a ta kutani a haxa mfava exikarhi ka koroni, kutani a suka. Loko khava ri rhumbuka, ri tswala, ku humelele ni mfava. Kutani mahlonga ya n’wini wa yindlu ma ta ivi ma ku eka yena, ‘N’wini wa hina, xana a wu haxanga mbewu leyinene ensin’wini ya wena? Kutani, xana swi tisa ku yini leswaku ku va ni mfava?’ A ku eka vona, ‘Leswi swi endliwe hi munhu, la nga nala.’ Va ku eka yena, ‘Kutani, xana u lava leswaku hi huma hi ya wu hlengeleta?’ A ku, ‘E-e; leswaku mi nga tshuki mi simula ni koroni, loko mi hlengeleta mfava. Swi tshikeni swi kula haswimbirhi kukondza ku fika ntshovelo; kutani hi nguva ya ntshovelo ndzi ta byela vatshoveri ndzi ku, Sungulani hi ku hlengeleta mfava mi wu boha wu va tinyandza leswaku mi wu hisa, endzhaku ka sweswo mi hlengeleta koroni mi yi nghenisa exitlatini xa mina.’”—Mat. 13:24-30.
4. (a) I mani wanuna wa le xifanisweni? (b) Yesu u sungule rini ku byala mbewu leyi naswona u swi endle njhani sweswo?
4 I mani wanuna loyi a byaleke mbewu leyinene ensin’wini ya yena? Yesu u nyikela nhlamulo endzhakunyana loko a hlamusela vadyondzisiwa va yena a ku: “Muhaxi wa mbewu leyinene i N’wana wa munhu.” (Mat. 13:37) Yesu, “N’wana wa munhu,” u rime nsimu leswaku a ta byala emalembeni manharhu ni hafu lawa a ma heteke a endla vutirheli bya yena bya laha misaveni. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Kutani ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. ku ya emahlweni, u sungule ku byala mbewu leyinene—“vana va mfumo.” Ku byala loku entiyisweni ku sungule loko Yesu, tanihi muyimeri wa Yehovha, a chululela moya lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa, xisweswo a va tota leswaku va va vana va Xikwembu.b (Mint. 2:33) Mbewu leyinene yi kurile yi va koroni leyi wupfeke. Hikwalaho xikongomelo xa ku byala mbewu leyinene eku heteleleni a ku ri ku hlengeleta nhlayo leyi heleleke ya lava a va ta va vadyandzhaka-kulobye tlhelo vafumi swin’we na Yesu eMfun’weni wa yena.
5. I mani nala exifanisweni, naswona mfava wu fanekisela vamani?
5 I mani nala naswona i vamani mfava? Yesu u hi byela leswaku nala “i Diyavulosi.” Mfava wu hlamuseriwa tanihi “vana va lowo homboloka.” (Mat. 13:25, 38, 39) Hi ku kongoma, mfava lowu Yesu a a vulavula ha wona swi nga ha endleka a ku ri ximilana lexi nga ni chefu lexi fanaka swinene ni koroni loko xa ha ri xitsongo. Xifaniso lexi xi va fanela swinene vanhu lava tivulaka Vakreste, lava tivulaka vana va Mfumo kambe va nga humesiki mihandzu ya xiviri! Vakreste lava va vukanganyisi lava tivulaka valandzeri va Kreste entiyisweni i xiphemu xa “mbewu” ya Sathana Diyavulosi.—Gen. 3:15.
6. Mfava wu sungule ku humelela rini, naswona vanhu a va “etlele” hi ndlela yihi hi nkarhi wolowo?
6 Xana Vakreste lava fanaka ni mfava va sungule rini ku humelela? Yesu u ri: “Loko vanhu va ha etlele.” (Mat. 13:25) Xana sweswo swi endleke rini? Hi kuma nhlamulo eka marito ya muapostola Pawulo lawa a ma tsaleleke vakulu va le Efesa a ku: “Ndza swi tiva leswaku loko se ndzi fambile timhisi leti tshikilelaka ti ta nghena exikarhi ka n’wina naswona ntlhambi a ti nge wu khomi hi rirhandzu, kutani exikarhi ka n’wina ku ta humelela vavanuna va vulavula swilo leswi soholotiweke leswaku va tikokela vadyondzisiwa.” (Mint. 20:29, 30) U ye emahlweni a tsundzuxa vakulu volavo leswaku va tshama va xalamukile hi tlhelo ra moya. Endzhaku ka loko vaapostola, lava a va ri “xirhalanganya” eka vugwinehi, va sungula ku fa, Vakreste vo tala va sungule ku etlela hi tlhelo ra moya. (Hlaya 2 Vatesalonika 2:3, 6-8.) Vugwinehi lebyikulu byi sungule hi nkarhi wolowo.
7. Xana koroni yin’wana yi hundzuke mfava? Hlamusela.
7 Yesu a nga vulanga leswaku koroni a yi ta hundzuka mfava kambe u vule leswaku mfava wu byariwe exikarhi ka koroni. Hikwalaho xifaniso lexi a xi vuli Vakreste va ntiyiso lava weke entiyisweni. Ku ri na sweswo, xi kombetela eka matshalatshala ya Sathana ya hi vomu yo thyakisa vandlha ra Vakreste hi ku nghenisa vanhu lava hombolokeke eka rona. Loko muapostola wo hetelela loyi a ku ri Yohane se a dyuharile, vugwinehi lebyi a byi vonaka kahle.—2 Pet. 2:1-3; 1 Yoh. 2:18.
“Swi Tshikeni Swi Kula Haswimbirhi Kukondza Ku Fika Ntshovelo”
8, 9. (a) Ha yini swileriso leswi N’wini a swi byeleke malandza ya yena a swi twala eka vayingiseri va Yesu? (b) Xana koroni ni mfava swi kula swin’we hi ndlela yihi loko ku hetiseka xifaniso lexi?
8 Malandza ya N’wini ma n’wi byela hi xiphiqo lexi kutani ma vutisa ma ku: “Kutani, xana u lava leswaku hi huma hi ya . . . hlengeleta [mfava]?” (Mat. 13:27, 28) Nhlamulo ya yena yi nga ha tikomba yi hlamarisa. U ma byela leswaku ma tshika koroni ni mfava swi kula swin’we kukondza ku fika nkarhi wa ntshovelo. Xileriso xexo a xi twala eka vadyondzisiwa va Yesu. A va yi tiva ndlela leyi a swi tika ha yona ku hambanisa koroni ni mfava lowu fanaka ni koroni. Lava va toloveleke ku rima a va tlhela va swi xiya leswaku timitsu ta mfava lowu fanaka ni koroni ti khomana ni ta koroni.c A swi hlamarisi leswi N’wini a va byeleke leswaku va rindza!
9 Hilaha ku fanaka, eka malembe-xidzana lama hundzeke, mimpambukwa ya Vujagana yo hambana-hambana yi tswale ntshovelo lowukulu wa mfava—ro sungula exikarhi ka kereke ya Rhoma Khatoliki ni ya Orthodox kutani endzhakunyana exikarhi ka mintlawa yo hlayanyana ya Vuprotestente leyi veke kona. Hi nkarhi lowu fanaka, timbewu ti nga ri tingani ta koroni ya xiviri ti ye emahlweni ti byariwa emisaveni hinkwayo. N’wini wa nsimu loyi ku vulavuriweke ha yena exifanisweni u lehise mbilu a rindza leswaku koroni yi kula kukondza ku fika nkarhi wo koma wa ku tshovela.
Nkarhi Wo Tshovela Lowu Ku Nga Khale Wu Languteriwile
10, 11. (a) Nkarhi wo tshovela wu sungule rini? (b) Koroni yo fanekisela yi nghenisiwa exitlatini xa Yehovha hi ndlela yihi?
10 Yesu wa hi byela: “Ntshovelo i makumu ya mafambiselo lawa ya swilo, naswona vatshoveri i tintsumi.” (Mat. 13:39) Emasikwini lawa yo hetelela ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo, vana va Mfumo va ta hlengeletiwa va hambanisiwa ni vanhu lava fanaka ni mfava. Malunghana ni mhaka leyi, muapostola Petro wa hi byela a ku: “I nkarhi lowu vekiweke wa leswaku vuavanyisi byi sungula hi yindlu ya Xikwembu. Kutani loko byi rhanga hi hina ku sungula, makumu ya lava nga yingisiki mahungu lamanene ya Xikwembu ma ta va wahi?”—1 Pet. 4:17.
11 Endzhakunyana ka loko ku sungule masiku yo hetelela, kumbe “makumu ya mafambiselo lawa ya swilo,” lava va tivulaka Vakreste va xiviri va sungule ku avanyisiwa—ku nga khathariseki leswaku a va ri “vana va mfumo” hakunene kumbe a va ri “vana va lowo homboloka.” Loko ku sungula ntshovelo, ku ‘sungule’ ku wa Babilona Lonkulu ivi “endzhaku ka sweswo” vana va Mfumo va hlengeletiwa. (Mat. 13:30) Kambe xana koroni yo fanekisela yi nghenisiwa njhani exitlatini xa Yehovha? Vanhu lava lava tshoveriweke va nghenisiwe evandlheni ra Vukreste leri vuyeteriweke laha va amukelekaka eka Xikwembu xi tlhela xi va sirhelela, kumbe va kume hakelo ya vona ya le tilweni.
12. Xana ntshovelo wu teka nkarhi wo tanihi kwihi?
12 Xana ku avanyisa ku teka nkarhi wo tanihi kwihi? Yesu u vule leswaku ntshovelo i “nguva,” hikwalaho wu teka nkarhi wo leha. (Nhlav. 14:15, 16) Ku avanyisiwa ka xirho ha xin’we xa vatotiwa ku ya emahlweni enkarhini lowu wa makumu. Ku ta hela loko va funghiwa ro hetelela.—Nhlav. 7:1-4.
13. Mfava wu vanga ku khunguvanyeka hi ndlela yihi, naswona wu endla swilo swo kala nawu hi ndlela yihi?
13 I vamani lava nga ta humesiwa eMfun’weni, naswona va khunguvanyisa njhani ni ku endla swilo swo kala nawu? (Mat. 13:41) Vafundhisi lava fanaka ni mfava va Vujagana va xise vanhu va timiliyoni ku ringana madzana ya malembe. Sweswo va swi endle hi ku dyondzisa tidyondzo leti tisaka xisandzu eka Xikwembu, ku nga ‘swilo leswi khunguvanyisaka’ swo tanihi dyondzo ya ku xanisiwa hilaha ku nga heriki etiheleni ni dyondzo leyi nga twisisekiki ya xikwembu xa tinhloko tinharhu. Vafundhisi vo tala va vekele mintlhambi ya vona xikombiso xo biha hi ku va ni xinghana ni misava leyi naswona minkarhi yin’wana va tikhoma hi ndlela yo biha swinene. (Yak. 4:4) Ku engetela kwalaho, Vujagana byi ye byi swi pfumelela swinene leswaku swirho swa byona swi tikhoma hi ndlela yo biha. (Hlaya Yudha 4.) Ku nga khathariseki swilo leswi hinkwaswo, va ya emahlweni va endla onge va rhandza vukhongeri naswona va chava Xikwembu. Vana va Mfumo va tsakile hakunene leswi va nga ha riki ehansi ka minkucetelo yoleyo leyi fanaka ni mfava ni tidyondzo leti onhakeke leti vangaka ku khunguvanyeka!
14. Vanhu lava fanaka ni mfava va rila va tlhela va getserisa meno hi ndlela yihi?
14 Vanhu lava fanaka ni mfava va rila ni ku getserisa meno hi ndlela yihi? (Mat. 13:42) “Vana va lowo homboloka” va xanisiwa hi mhaka ya leswaku “vana va mfumo” va paluxe chefu ya moya leyi vanhu lava fanaka ni mfava va nga na yona. Va tlhela va rilela leswi swirho swa tikereke ta vona ti nga ha va seketeliki ngopfu ni leswi va nga ha swi kotiki ku lawula swirho swoleswo.—Hlaya Esaya 65:13, 14.
15. Vanhu lava fanaka ni mfava va hisiwa hi ndzilo hi ndlela yihi?
15 Mfava wu hlengeletiwa wu tlhela wu hisiwa hi ndzilo hi ndlela yihi? (Mat. 13:40) Leswi swi kombetela eka vuyelo byo hetelela bya mfava. Ku lahleriwa ka vona hi ndlela yo fanekisela ekheleni ra ndzilo swi kombisa leswaku va ta loviseriwa makumu. (Nhlav. 20:14; 21:8) Vanhu lava tivulaka Vakreste, lava fanaka ni mfava, vakanganyisi va ta lovisiwa hi nkarhi wa “nhlomulo lowukulu.”—Mat. 24:21.
“Va Ta Voninga Ngopfu Kukota Dyambu”
16, 17. Malakiya u profete yini malunghana ni tempele ya Xikwembu, naswona vuprofeta lebyi byi sungule ku hetiseka rini?
16 Xana vanhu lava fanaka ni koroni va “voninga ngopfu kukota dyambu” rini? (Mat. 13:43) Malakiya u profetile malunghana ni ku basisiwa ka tempele ya Xikwembu, a ku: “‘Hi xitshuketa ku ta ta Hosi ya ntiyiso etempeleni ya Yena, leyi n’wina mi yi lavaka, ni murhumiwa wa ntwanano, loyi mi n’wi tsakelaka. Maswivo! Kunene u ta ta,’ Yehovha wa mavuthu u vurile. ‘Kambe i mani loyi a nga ta tiyiselela siku ra ku ta ka yena, naswona i mani loyi a nga ta yima loko a humelela? Hikuva u ta fana ni ndzilo wa loyi a tengisaka ni xisibi xa vahlantswi. U fanele a tshama a ri la tengisaka ni mubasisi wa silivhere naswona u fanele a va tengisa ku fana ni vana va Levhi; a va tengisa ku fana ni nsuku ni silivhere, kunene eka Yehovha va ta va vanhu lava va endlaka gandzelo ra nyiko hi ku lulama.’”—Mal. 3:1-3.
17 Eminkarhini ya manguva lawa, vuprofeta lebyi entiyisweni byi sungule ku hetiseka hi 1918 loko Yehovha swin’we ni “murhumiwa wa ntwanano,” ku nga Yesu Kreste va kambele tempele ya moya. Malakiya u hi byele leswi endlekaka loko ku basisiwa loku ku herile: “N’wina mi ta tlhela mi vona ku hambana exikarhi ka lowo lulama ni lowo homboloka, exikarhi ka loyi a tirhelaka Xikwembu ni loyi a nga xi tirheliki.” (Mal. 3:18) Ku andza ka ntirho wa Vakreste va ntiyiso lava tlheleke va kuma matimba swi kombetela eka nkarhi wolowo tanihi ku sungula ka nkarhi wa ku tshovela.
18. Daniyele u profete leswaku ku ta humelela yini esikwini ra hina?
18 Muprofeta Daniyele a a vulavula hi siku ra hina loko a profeta a ku: “Lava va nga ni ku twisisa va ta voninga kukota ku vangama ka xibakabaka; lava va tisaka vo tala eku lulameni, va ta kotisa tinyeleti hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.” (Dan. 12:3) I vamani vanhu lava lava voningaka ngopfu? I Vakreste lava totiweke, koroni ya xiviri leyi Yesu a vulavuleke ha yona exifanisweni xa yena xa koroni ni mfava. Ku ‘humesiwa’ ka vanhu lava tivulaka Vakreste, lava fanaka ni mfava ku vonake kahle hikwalaho ka ku andza lokukulu ka ntshungu lowukulu wa vanhu lava fanaka ni tinyimpfu. Loko va tihlanganisa ni masalela ya Israyele wa moya, vanhu lava va nga ta fumiwa hi Mfumo na vona va endla ku vonakala ka vona ku voninga emisaveni leyi yi nga ni munyama.—Zak. 8:23; Mat. 5:14-16; Filp. 2:15.
19, 20. I yini leswi “vana va mfumo” va swi rindzeleke hi mahlo-ngati, naswona hi ta bula hi yini exihlokweni lexi landzelaka?
19 Namuntlha, “vana va mfumo” va yi rindzele hi mahlo-ngati hakelo ya vona ya le tilweni leyi vangamaka. (Rhom. 8:18, 19; 1 Kor. 15:53; Filp. 1:21-24) Kambe, va fanele va tshama va tshembekile ku kondza ku fika nkarhi wolowo, va hambeta va voninga ngopfu, va hambana ni “vana va lowo homboloka.” (Mat. 13:38; Nhlav. 2:10) Hinkwerhu ka hina hi nga tsaka hakunene leswi hi nga ni lunghelo ra ku vona vuyelo bya ku ‘humesiwa’ ko fanekisela ka mfava enkarhini wa hina!
20 Kambe hi byihi vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka vana lava va Mfumo ni ntshungu lowukulu lowu andzaka wa lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni va fumiwa hi Mfumo? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula xivutiso lexi.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Leswaku u kuma nhlamuselo leyi dzikeke ya swifaniso leswi, vona Xihondzo xo Rindza xa July 15, 2008, matluka 12-21.
b Exifanisweni lexi, ku byala a ku yimeli ntirho wo chumayela ni wa ku endla vadyondzisiwa, lowu a wu ta endla leswaku ku nghena vanhu lavantshwa lava a va ta va Vakreste lava totiweke. Malunghana ni mbewu leyinene leyi byariwaka ensin’wini, Yesu u te: “Vona i [ku nga ri “va ta va”] vana va mfumo.” Ku byala swi vula ku totiwa ka vana lava va Mfumo emisaveni.
c Timitsu ta mfava lowu fanaka ni koroni ti khomana swinene ni timitsu ta koroni, lerova loko wo wu tsuvula nkarhi wa ntshovelo wu nga si fika swi nga endla leswaku u tsuvula ni koroni.—Vona Insight on the Scriptures, Vholumo 1, tluka 1178.
Wa Tsundzuka Xana?
Exifanisweni xa Yesu xa koroni ni mfava, xana swiyenge leswi swa xifaniso swi vula yini?
• Mbewu leyinene
• Wanuna la byaleke mbewu
• Ku byariwa ka mbewu
• Nala
• Mfava
• Nkarhi wo tshovela
• Xitlati
• Ku rila ni ku getsela ka meno
• Khele ra ndzilo
[Swifaniso leswi nga eka tluka 20]
Pentekosta ya 33 C.E. yi funghe ku sungula ka ku byariwa ka mbewu leyinene
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Sweswi koroni yo fanekisela yi nghenisiwa exitlatini xa Yehovha
[Xihlovo Xa Kona]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.