“Xana Vanhu Va Ri Ndzi Mani?”

KHISIMUSI yi fikile nakambe. Vanhu emisaveni hinkwayo va rhandza ku tlangela siku ra ku velekiwa. Ra ku velekiwa ka mani? Xana i ra ku velekiwa ka N’wana wa Xikwembu kumbe Muyuda loyi a a hisekela ku hundzula vukhongeri lebyi a byi ri ni nkucetelo lowukulu endhawini ya ka vona hi lembe-xidzana ro sungula? Xana a ri ri siku ra ku velekiwa ka mulweri wa swisiwana, mupfukeri loyi a a karhatana na Mfumo wa Rhoma, lerova a kala a dlayiwa kunene kumbe, xana i ra ku velekiwa ka ntlharhi leyi a yi kandziyisa leswaku munhu a tikumela vutivi a tlhela a fumiwa hi vutlhari bya yena n’wini? U ni xivangelo xo vutisa u ku, ‘Kahle-kahle Yesu Kreste a a ri mani?’

Yesu hi yexe a a rhandza ku tiva ndlela leyi vanhu va nga xi hlamulaka ha yona xivutiso xexo. Siku rin’wana u vutise vadyondzisiwa vakwe a ku: “Xana vanhu va ri ndzi mani?” (Marka 8:27) Ha yini a va vutise sweswo? Vo tala se a va tshike ku va valandzeri vakwe. Van’wana swi tikomba onge a va pfuvapfuveke byongo ni ku nyangatseka loko a arile leswaku va n’wi endla hosi. Ku tlula kwalaho, loko valala va yena va sindzisa leswaku a va nyika vumbhoni byo huma etilweni byo kombisa leswaku hi yena mani, Yesu u arile. Kutani xana vaapostola vakwe va te hi yena mani, loko va hlamula xivutiso xexo? Va vule swin’wana leswi vanhu vo tala a va pfumela swona: “Van’wana va ri i Yohane Mukhuvuri, van’wanyana va ri i Eliya,

kasi van’wana va ri i Yeremiya kumbe un’wanyana wa vaprofeta.” (Matewu 16:13, 14) Mavito man’wana yo poyila lawa Yesu a a vitaniwa ha wona ePalestina a va ma vulanga—yo tanihi lama nge musandzi, mukanganyisi, muprofeta wa mavunwa ni munhu wo penga.

Mavonelo Yo Tala Malunghana Na Yesu

Loko Yesu o vutisa xivutiso lexi fanaka namuntlha, a a ta xi veka hi ndlela leyi: “Xana swidyondzi swi ri ndzi mani?” Hilaha ku fanaka, nhlamulo ya kona a yi ta sala yi va ni mongo wun’we: Ku ni mavonelo yo hambana. David Tracy wa le Yunivhesiti ya Chicago u vule leswaku vanhu vo hambana-hambana va ve ni mavonelo ni tinhlamuselo leti nga faniki malunghana na Yesu ni malunghana ni leswi a swi vuleke ni ku swi endla. Eka lembe-xidzana leri hundzeke, swidyondzi swi ringete ku kamana ni xivutiso xa leswaku kahle-kahle Yesu a a ri mani, hi ku tirhisa maendlelo yo tala lama rharhanganeke yo kambisisa mahanyelo ya vanhu, ndhavuko ni hi ku tsala tibuku to tala. Endzhaku ka sweswo, xana va kume leswaku Yesu i mani hakunene?

Swidyondzi swin’wana ni sweswi swi pfumela leswaku Yesu a a ri muprofeta wa Muyuda loyi a a famba a byela vanhu leswaku va hundzuka, tanihi leswi misava a yi ri kusuhi ni ku hela. Kambe a va swi rhandzi ku n’wi vitana N’wana wa Xikwembu, Mesiya ni Mukutsuri. Vo tala va kaneta rungula ra Bibele ra leswaku a a huma etilweni ni leswaku u pfuxiwile eku feni. Van’wana va anakanya leswaku Yesu i munhu la simekeke vupfumeri byo hambana-hambana lebyi endzhaku byi hundzukeke Vukreste, hikwalaho ka xikombiso lexinene xa mahanyelo ni tidyondzo takwe. Kasi hi ku ya hi Theology Today, van’wana vona va anakanya leswaku Yesu a a ri “muxopaxopi, ntlharhi leyi tsendzelekaka kumbe xisiwana xo titsongahata; mufambisi wa timhaka ta muganga, mutlhokovetseri la solasolaka milawu ya tiko, mupfukeri la fambaka a byala moya wo biha emitini ya le Palestina leyi nga ni hasahasa, leyi nga evuswetini ni leyi nga riki na ku rhula.”

Nakambe ku ni mavonelo man’wana lama hlamarisaka swinene. Vuyimbeleri bya rhep, swifaniso ni mincino yin’wana yi kombisa Yesu a a ri muntima.a Van’wana va vula leswaku kahle-kahle Yesu a a ri wansati. Hi ximumu xa 1993, vaendzi lava yeke eOrange County Fair le California va vone xifaniso xa “Christie,” ku nga “Kreste” wa xisati la nga ambalangiki, a vambiwe exihambanweni. Hi nkarhi wolowo, le New York a ku ri ni xifaniso xa “Christa,” ku nga “Yesu” wa xisati la vambiweke. Swifaniso leswi swimbirhi swi pfuxe mphikamakaneta leyikulu. Eku sunguleni ka lembe ra 1999, vaxavi va kume buku “leyi vulavulaka hi ndlela [leyi] Jaha Yesu ni mbyana leyi vuriwaka Ntsumi va rhandzanaka ha yona.” Ku vuriwa leswaku vuxaka bya vona bya “khutaza swinene emoyeni naswona byi kombisa ndlela leyi jaha ni mbyana va tiyimiseleke ku felana ha yona.”

Xana I Swa Nkoka Hakunene Leswaku U N’wi Tiva?

Ha yini u fanele u tsakela ku tiva leswaku Yesu a a ri mani ni leswaku se u endla yini sweswi? Xivangelo xin’wana hileswaku, hi ku ya hi Napoleon, “Yesu Kreste u khutaze valandzeri va Yena a tlhela a va nyika swileriso, kambe A nga ri kona hi nyama.” Yesu u khumbe vutomi bya vanhu va magidi ya timiliyoni ku ringana malembe ya kwalomu ka magidi mambirhi, hi tidyondzo takwe ta matimba ni hi ndlela leyi a hanyeke ha yona. Mutsari un’wana a a tiyisile loko a ku: “Mavuthu hinkwawo ya nyimpi lama tshameke ma macha, swikepe hinkwaswo swa nyimpi leswi tshameke swi akiwa, minhlangano hinkwayo leyi tshameke yi va kona etipalamendhe, ni tihosi hinkwato leti tshameke ti fuma, hinkwaswo leswi loko swi hlanganile a swi swi kotanga ku khumba vutomi bya vanhu emisaveni hilaha yena a byi khumbeke hakona.”

Ku tlula kwalaho, swi fanerile ku tiva leswaku Yesu a a ri mani naswona sweswi u endla yini, hikuva vumundzuku bya wena byi ta khumbeka swinene hikwalaho ka yena. U pfulekeriwe hi nyangwa wa ku nghena ehansi ka hulumendhe leyi simekiweke etilweni—ku nga Mfumo wa Xikwembu lowu nga emavokweni ya Yesu. Ehansi ka vukongomisi bya Yesu, misava ya hina leyi hlakaleke yi ta pfuxetiwa leswaku yi va ni swivumbiwa swa mixaka-xaka leswi nga ta hanya hi mfanelo. Vuprofeta bya Bibele bya hi tiyisekisa leswaku Mfumo wa Yesu wu ta endla leswaku ku nga ha vi na lava sikaka, swisiwana ni vavabyi, naswona lava feke va ta tlhela va pfuxiwa.

Swi le rivaleni leswaku u rhandza ku tiva leswaku i munhu wa muxaka muni loyi a lawulaka hulumendhe yo tano leyi laviwaka ngopfu. Xihloko lexi landzelaka xi ta ku pfuna leswaku u twisisa Yesu wa ntiyiso.

[Nhlamuselo ya le hansi]