Vavanuna—Tekelelani Vunhloko Bya Kreste
“Nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste.”—1 VAKORINTO 11:3.
1, 2. (a) Wanuna loyi swi n’wi fambelaka kahle evukatini a nga voniwa njhani? (b) Ha yini swi ri swa nkoka ku xiya leswaku vukati byi sunguriwe hi Xikwembu?
UNGA n’wi vona njhani wanuna loyi swi n’wi fambelaka kahle evukatini? Xana u nga n’wi vona hi vutlhari kumbe vuswikoti byakwe? Xana u nga n’wi vona hi vuswikoti byakwe byo kuma mali? Kumbe ngopfu-ngopfu u nga n’wi vona hi ndlela ya rirhandzu ni musa leyi a khomaka nsati wa yena ni vana va yena ha yona? Eka ndlela leyi va khomaka vasati ni vana va vona ha yona, vavanuna vo tala a va swi koti kahle ku kombisa timfanelo leti, hikuva va kuceteriwa hi moya wa misava ni hi milawu ya vanhu. Ha yini? Ngopfu-ngopfu hileswi va nga wu amukeliki naswona va nga wu tirhisiki nkongomiso wa Musunguri wa vukati—Loyi a “[vumbeke] wansati hi rimbambu leri a ri tekeke eka wanuna kutani a n’wi tisa eka wanuna.”—Genesa 2:21-24.
2 Yesu Kreste u tiyisekise rungula leri ra le Bibeleni ra ndlela leyi Xikwembu xi sunguleke lunghiselelo ra vukati ha yona, loko a vula leswi eka vaxopaxopi va le nkarhini wa yena: “Xana a mi hlayanga leswaku loyi a va tumbuluxeke eku sunguleni u va endle va va waxinuna ni waxisati kutani a ku, ‘Hikwalaho ka sweswo, wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe naswona u ta namarhela nsati wakwe, kutani lavambirhi va ta va nyama yin’we’? Kutani a va ha ri vambirhi, kambe i nyama yin’we. Hikokwalaho, leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we [evukatini], ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.” (Matewu 19:4-6) Ntiyiso hileswaku lexi pfunaka ku va ni vukati lebyinene i ku xiya leswaku vukati byi sunguriwe hi Xikwembu ni leswaku ku humelela ka byona ku titshege hi ku tirhisa swiletelo leswi humaka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele.
Xilotlelo Xa Ku Humelela Ka Wanuna
3, 4. (a) I yini lexi endlaka Yesu a byi tiva kahle vukati? (b) I mani wansati wo fanekisela wa Yesu, naswona vavanuna va fanele va va khoma njhani vasati va vona?
3 Lexi nga pfunaka wanuna ku humelela i ku dyondza leswi Yesu a swi vuleke ni ku tekelela leswi A swi endleke. U byi tiva kahle vukati, hikuva a a ri kona loko ku vumbiwa mpatswa wo sungula wa vanhu niloko va catisiwa. Yehovha Xikwembu u n’wi byele leswi: “A hi endle munhu hi xifaniso xa hina, a fana na hina.” (Genesa 1:26) Ina, Xikwembu a xi vulavula ni Munhu loyi xi n’wi vumbeke loko xi nga si vumba munhu un’wana kumbe nchumu wun’wana, naswona a a “ri etlhelo ka [xona] a . . . ri mutirhi la nga ni vuswikoti.” (Swivuriso 8:22-30) Munhu loyi i “mativula ya ntumbuluko hinkwawo.” I “masungulo ya ntumbuluko wa Xikwembu,” loyi a veke kona emahlweni ka ku tumbuluxiwa ka vuako lebyi.—Vakolosa 1:15; Nhlavutelo 3:14.
4 Yesu u vitaniwa “Xinyimpfana xa Xikwembu,” naswona u hlamuseriwa tanihi wanuna wo fanekisela. Ntsumi yi tshame yi ku: “Tana haleno, ndzi ta ku komba mutekiwa, nsati wa Xinyimpfana.” (Yohane 1:29; Nhlavutelo 21:9) Kutani, i mani mutekiwa yoloye, kumbe nsati wa yena? “Nsati wa Xinyimpfana” u vumbiwa hi valandzeri va Kreste vo tshembeka lava totiweke hi moya, lava nga ta fuma na yena etilweni. (Nhlavutelo 14:1, 3) Hikwalaho, ndlela leyi Yesu a khomeke vadyondzisiwa va yena ha yona loko a ha ri na vona emisaveni i xikombiso xa ndlela leyi vavanuna va faneleke va khoma vasati va vona ha yona.
5. Xana Yesu i xikombiso eka vamani?
5 I ntiyiso, eBibeleni Yesu u hlamuseriwa tanihi xikombiso eka valandzeri va yena hinkwavo, hilaha swi kombisiweke hakona eka marito lawa: “Kreste u xanisekele n’wina, a mi siyela ntila leswaku mi landzelerisisa mikondzo yakwe.” (1 Petro 2:21) Kambe, ngopfu-ngopfu i xikombiso eka vavanuna. Bibele yi ri: “Nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana i Kreste; kasi nhloko ya wansati i wanuna; kasi nhloko ya Kreste i Xikwembu.” (1 Vakorinto 11:3) Leswi Kreste a nga nhloko ya wanuna, vavanuna va fanele va tekelela xikombiso xa yena. Hikwalaho, nsinya wa nawu wa vunhloko wu fanele wu tirhisiwa loko ndyangu wu lava leswaku swi wu fambela kahle ni ku va ni ntsako. Leswaku ku va ni ntsako lowu, vavanuna va fanele va khoma vasati va vona hi ndlela ya rirhandzu leyi fanaka ni leyi Yesu a n’wi khomaka ha yona nsati wa yena wo fanekisela, ku nga vadyondzisiwa va yena lava totiweke.
Ndlela Yo Langutana Ni Swiphiqo Swa Vukati
6. Vavanuna va fanele va hanyisana njhani ni vasati va vona?
6 Emisaveni ya namuntlha leyi taleriweke hi swiphiqo, vavanuna ngopfu-ngopfu va fanele va tekelela xikombiso xa Yesu xo lehisa mbilu, xa ku va ni rirhandzu ni xa ku seketela swinene misinya ya milawu leyo lulama. (2 Timotiya 3:1-5) Malunghana ni xikombiso lexi siyiweke hi Yesu, hi hlaya leswi eBibeleni: “N’wina vavanuna lava tekeke, hambetani mi tshama na vona [vasati va n’wina] hi mukhuva lowu fanaka hi ku ya hi vutivi.” (1 Petro 3:7) Ina, vavanuna va fanele va langutana ni swiphiqo swa vukati hi ku ya hi vutivi, hilaha Yesu a langutaneke ni swiphiqo hakona. U langutane ni miringo leyikulu ku tlula ya munhu wihi na wihi, kambe a a swi tiva leswaku miringo ya yena a a yi vangiwa hi Sathana, madimona ya yena ni misava leyi yo homboloka. (Yohane 14:30; Vaefesa 6:12) Yesu a a nga hlamali loko ku va ni swiphiqo, hikwalaho vanghana va vukati a va fanelanga va hlamala loko va va ni “nhlomulo enyameni ya vona.” Bibele ya lemuxa leswaku lava va nghenelaka vukati va nga va ni nhlomulo wo tano.—1 Vakorinto 7:28.
7, 8. (a) Swi katsa yini ku tshama ni vavasati hi ku ya hi vutivi? (b) Ha yini vavasati va fanele va xiximiwa?
7 Bibele yi vula leswaku vavanuna va fanele va tshama ni vasati va vona “hi ku ya hi vutivi, [va] va xixima leswi va nga xibya xo tsana swinene, xa xisati.” (1 Petro 3:7) Ematshan’weni yo lawula nsati wa yena hi ndlela ya tihanyi, hilaha Bibele yi profeteke hakona leswaku hi ku angarhela vavanuna a va ta endla tano, wanuna la tsakeriwaka hi Xikwembu u ta xixima nsati wa yena. (Genesa 3:16) U ta lava ku n’wi khoma tanihi nchumu wa risima, a nge pfuki a tirhise matimba ya yena leswaku a n’wi vavisa. Ku ri na sweswo, u ta anakanyela ndlela leyi a titwaka ha yona, minkarhi hinkwayo a n’wi khoma hi xichavo na hi xindzhuti.
8 Ha yini vavanuna va fanele va xixima vasati va vona? Bibele ya hlamula: “Tanihi leswi na n’wina mi nga vadyandzhaka va tintswalo leti nga faneriwiki ta vutomi swin’we na vona, leswaku swikhongelo swa n’wina swi nga siveriwi.” (1 Petro 3:7) Vavanuna va fanele va swi tiva leswaku Yehovha a nga teki wanuna la N’wi gandzelaka tanihi loyi a tlakukeke hi ndlela yo karhi eka wansati loyi na yena a N’wi gandzelaka. Vavasati lava amukelekaka eka Xikwembu va ta kuma hakelo leyi fanaka ya vutomi lebyi nga heriki swin’we ni vavanuna—vo tala va ta ya hanya etilweni, laha ku nga riki na “wanuna kumbe wansati.” (Vagalatiya 3:28) Hikwalaho vavanuna va fanele va tsundzuka leswaku ku tshembeka ka munhu hi kona ku n’wi endlaka a va wa risima eka Xikwembu. A swi yi hileswaku munhu wa kona i wanuna kumbe i wansati, i nuna wa munhu kumbe nsati wa munhu, kumbe i n’wana.—1 Vakorinto 4:2.
9. (a) Hi ku ya hi Petro, vavanuna va fanele va xixima vasati va vona hikwalaho ka xivangelo xihi? (b) Yesu u va xixime njhani vavasati?
9 Nkoka wa leswaku wanuna a xixima nsati wa yena wu kandziyisiwa hi marito lawa muapostola Petro a gimeteke ha wona, “leswaku swikhongelo swa n’wina swi nga siveriwi.” Ku siveriwa ko tano ku nga va ni khombo hakunene! Loko wanuna a nga n’wi khomi kahle nsati wa yena swi nga ha vangela leswaku swikhongelo swa yena swi siveriwa, hilaha swi humeleleke hakona eka malandza man’wana ya Xikwembu lama nga yingisiki ya le nkarhini lowu hundzeke. (Swirilo 3:43, 44) Vavanuna lava nga Vakreste lava tlhariheke—lava tekeke ni lava va lavaka ku teka—va fanele va dyondza ndlela leyi Yesu a va khomeke ha yona vavasati hi ndlela leyi nga ni xindzhuti. U va amukerile exikarhi ka ntlawa lowu a wu famba na yena ensin’wini, naswona u va khome hi musa ni hi xichavo. Hi nkarhi wun’wana, Yesu u kale a paluxa ntiyiso lowu hlamarisaka eka vavasati ku sungula, a va byela leswaku va ya tivisa vavanuna malunghana na wona!—Matewu 28:1, 8-10; Luka 8:1-3.
Xikombiso Lexi Vekeriweke Ngopfu-ngopfu Vavanuna
10, 11. (a) Ha yini vavanuna ngopfu-ngopfu va fanele va kambisisa xikombiso xa Yesu? (b) Vavanuna va fanele va swi kombisa njhani leswaku va va rhandza vasati va vona?
10 Hilaha swi xiyiweke hakona emahlweninyana, Bibele yi fanisa vuxaka bya wanuna ni nsati wa yena na lebyiya bya Kreste ni “mutekiwa” wa yena, ku nga vandlha ra yena ra valandzeri lava totiweke. Bibele yi ri: “Wanuna i nhloko ya nsati wakwe tanihi leswi Kreste na yena a nga nhloko ya vandlha.” (Vaefesa 5:23) Marito lawa ma fanele ma khutaza vavanuna ku kambisisa ndlela leyi Yesu a a byi tirhisa ha yona vunhloko bya yena, kumbe vurhangeri bya yena eka valandzeri va yena. Endzhaku ka nkambisiso lowu hi kona vavanuna va nga ta swi kota ku xi landzela hi ndlela leyi faneleke xikombiso xa Yesu kutani va kongomisa vasati va vona, va va rhandza ni ku va khathalela, hilaha Yesu a endleke hakona eka vandlha ra yena.
11 Bibele yi khutaza Vakreste yi ku: “Vavanuna, hambetani mi rhandza vasati va n’wina, hilaha Kreste na yena a rhandzeke vandlha hakona kutani a tinyiketa hikwalaho ka rona.” (Vaefesa 5:25) Eka ndzima ya le mahlweni ka leyi ya Vaefesa, “vandlha” ri vuriwa “miri wa Kreste.” Miri lowu wo fanekisela wu ni swirho swo tala swa vavanuna ni vavasati, leswi hinkwaswo ka swona swi endlaka leswaku miri wu tirha kahle. Ina, Yesu i “nhloko ya miri, vandlha.”—Vaefesa 4:12; Vakolosa 1:18; 1 Vakorinto 12:12, 13, 27.
12. Yesu u swi kombise njhani leswaku wa wu rhandza miri wa yena wo fanekisela?
12 Yesu u swi kombisile leswaku wa wu rhandza miri wa yena wo fanekisela, ku nga “vandlha,” ngopfu-ngopfu hi ku khathalela swilaveko swa lava a va ta va swirho swa rona. Hi xikombiso, loko vadyondzisiwa va yena va karhele, u te: “Tanani, . . . hi ya enhoveni, mi wisanyana.” (Marka 6:31) Loko a hlamusela ntirho wa Yesu loko a saleriwe hi tiawara ti nga ri tingani leswaku a dlayiwa, un’wana wa vaapostola va yena u tsarile: “Yesu u va rhandzile vanhu vakwe [hileswaku, swirho swa miri wa yena wo fanekisela] . . . , u va rhandze ku fikela emakumu.” (Yohane 13:1) Hakunene Yesu u veke xikombiso lexinene xa ndlela leyi vavanuna va faneleke va va khoma ha yona vasati va vona!
13. Vavanuna va tsundzuxiwa njhani leswaku va rhandza vasati va vona?
13 Loko a ya emahlweni a tirhisa xikombiso lexi Yesu a xi vekeleke vavanuna, muapostola Pawulo u va tsundzuxile a ku: “Vavanuna va fanele ku rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona. Loyi a rhandzaka nsati wakwe wa tirhandza, hikuva a nga kona munhu loyi a tshameke a venga nyama yakwe; kambe wa yi wundla ni ku yi khathalela, hilaha Kreste na yena a endlaka hakona evandlheni.” Pawulo u engeterile a ku: “Un’wana ni un’wana wa n’wina a a rhandze nsati wakwe hilaha a tirhandzaka hakona.”—Vaefesa 5:28, 29, 33.
14. Wanuna u wu khoma njhani miri wa yena lowu nga hetisekangiki, naswona leswi swi kombisa yini malunghana ni ndlela leyi a faneleke a khoma nsati wa yena ha yona?
14 Anakanya hi marito ya Pawulo. Xana wanuna la hanyeke kahle a nga wu vavisa miri wa yena hi vomu? Loko wanuna a tikhudlunya xikunwana, xana a nga xi ba hileswi xi n’wi khunguvanyiseke? Nikatsongo! Xana wanuna a nga tikhomisa tingana emahlweni ka vanghana va yena kumbe a hleva hi swihoxo swa yena n’wini? Doo! Kutani, ha yini a fanele a tseketsela nsati wa yena, kumbe a kala a n’wi ba, loko a endle xihoxo? Vavanuna a va fanelanga va khathalela timhaka ta vona ntsena kambe ni ta vasati va vona.—1 Vakorinto 10:24; 13:5.
15. (a) Yesu u endle yini loko vadyondzisiwa va yena va kombise ku tsana? (b) Ku nga dyondziwa yini eka xikombiso xa yena?
15 Xiya ndlela leyi Yesu a swi kombiseke ha yona leswaku wa khathala hi vadyondzisiwa va yena hi vusiku bya le mahlweni ka ku dlayiwa ka yena, loko va kombise ku tsana. Hambileswi a va kombeleke hi ku phindha-phindha leswaku va khongela, va biwe hi vurhongo kanharhu entangeni wa le Getsemani. Hi xitshuketa, va rhendzeriwe hi vavanuna lava hlomeke. Yesu u vutise vavanuna volavo a ku: “Mi lava mani?” Loko va te: “Yesu wa Munazareta,” u va hlamule a ku: “Hi mina loyi.” Leswi a a swi tiva leswaku ‘awara a yi fikile’ ya leswaku a dlayiwa, u te: “Hikokwalaho, loko mi lava mina, tshikani lava va famba.” Minkarhi hinkwayo Yesu a a khathala hi vuhlayiseki bya vadyondzisiwa va yena—xiphemu xa mutekiwa wa yena wo fanekisela—naswona u lave ndlela ya ku va ponisa. Loko va kambisisa ndlela leyi Yesu a va khomeke ha yona vadyondzisiwa va yena, vavanuna va ta kuma misinya ya milawu yo tala leyi va nga yi tirhisaka malunghana ni ndlela leyi va faneleke va khoma vasati va vona ha yona.—Yohane 18:1-9; Marka 14:34-37, 41.
Rirhandzu Ra Yesu A Ri Nga N’wi Endli A Honisa Swilo
16. Yesu a a n’wi teka njhani Marta, kambe u n’wi ololoxe njhani?
16 Bibele yi ri: “Yesu a a rhandza Marta ni makwavo wa xisati na Lazaro,” lava a a tala ku va endzela ekaya ra vona. (Yohane 11:5) Kambe, Yesu a nga tshikanga ku tshinya Marta loko a khomeke swinene hi ku lunghiselela swakudya, xisweswo a nga kumi nkarhi wa ku kuma ndzetelo wa moya lowu humaka eka yena. U te: “Marta, Marta, u vilela ni ku karhatekela swilo swo tala. Kambe, i swilo switsongo leswi lavekaka, kumbe xin’we ntsena.” (Luka 10:41, 42) A swi kanakanisi leswaku ndlela leyi a a rhandza Marta ha yona leyi a yi ri erivaleni yi endle leswaku swi n’wi olovela Marta ku amukela ndzayo. Hilaha ku fanaka, vavanuna va fanele va khoma vasati va vona hi musa ni hi rirhandzu, va tirhisa marito lama hlawuriweke kahle. Kambe, loko ku laveka ndzulamiso wo karhi, swi fanerile leswaku va vula hi ku kongoma, hilaha Yesu a endleke hakona.
17, 18. (a) Petro u n’wi tshinye njhani Yesu, naswona ha yini Petro a a fanele a vuyisiwa endleleni? (b) Hi byihi vutihlamuleri lebyi wanuna a nga na byona?
17 Siku rin’wana, Yesu u hlamusele vaapostola va yena leswaku u fanele a ya Yerusalema, laha a a ta fika a xanisiwa hi “vakulukumba ni vaprista lavakulu, ivi a dlayiwa, kutani a pfuxiwa hi siku ra vunharhu.” Loko Petro a twa marito lawa u vitanele Yesu etlhelweni kutani a sungula ku n’wi tshinya, a ku: “Titsetselele, Hosi; khombo leri ri nga ka ri nga ku weli nikatsongo.” Swi le rivaleni leswaku ndlela leyi Petro a a titwa ha yona yi n’wi endle a nga swi voni kahle swilo. A a fanele a vuyisiwa endleleni. Kutani Yesu u n’wi byele leswi: “Yana endzhaku ka mina, Sathana! U xikhunguvanyiso eka mina, hikuva a wu ehleketi miehleketo ya Xikwembu, kambe u ehleketa miehleketo ya vanhu.”—Matewu 16:21-23.
18 Yesu a a ha ku vula leswi Xikwembu a xi lava a swi endla—ku nga leswaku a xanisiwa ngopfu kutani a dlayiwa. (Pisalema 16:10; Esaya 53:12) Hikwalaho Petro a a hoxisile loko a tshinya Yesu. Ina, Petro a a fanele a tshinyiwa hi ndlela leyikulu, hilaha na hina hi pfaka hi yi lava ndzayo yo tano. Tanihi nhloko ya ndyangu, wanuna u ni vulawuri ni vutihlamuleri byo ololoxa swirho swa ndyangu wa yena, ku katsa ni nsati wa yena. Hambileswi ku nga ha lavekaka ku tiyisa voko, ndzayo leyi yi fanele yi nyikeriwa hi musa na hi rirhandzu. Tanihi leswi Yesu a pfuneke Petro ku languta timhaka hi ndlela leyi faneleke, vavanuna minkarhi yin’wana va nga ha boheka ku endla leswi fanaka eka vasati va vona. Hi xikombiso, wanuna a nga ha boheka ku byela nsati wa yena hi musa leswaku ha yini ku laveka ndzulamiso wo karhi loko maambalelo ya yena kumbe ndlela leyi a tirhisaka swin’wetsin’wetsi kumbe switolwa swo tibombisa yi sungula ku nga ha fambisani ni leyi bumabumeriwaka eMatsalweni.—1 Petro 3:3-5.
Swa Vuyerisa Loko Vavanuna Va Lehisa Mbilu
19, 20. (a) Ku ve ni xiphiqo xihi exikarhi ka vaapostola va Yesu, naswona Yesu u xi tamele njhani? (b) Matshalatshala ya Yesu ma ve ni vuyelo byihi?
19 Loko ku ri na xihoxo lexi lavaka ku lulamisiwa, vavanuna a va fanelanga va langutela leswaku matshalatshala ya vona lama humaka embilwini yo xi ololoxa ma tswala mihandzu hi ku hatlisa. Yesu u boheke ku endla matshalatshala hi ku phindha-phindha leswaku a ololoxa langutelo ra vaapostola va yena. Hi xikombiso, ku tshame ku pfuka mholovo ivi loko vutirheli bya Yesu se byi ri kusuhi ni ku hela va tlhela va va ni mholovo leyi fanaka. A va phikizana hileswaku i mani exikarhi ka vona loyi a a ri lonkulu. (Marka 9:33-37; 10:35-45) Endzhakunyana ka loko va phikizane ra vumbirhi, Yesu u endle malunghiselelo ya ku tlangela Paseka ya yena yo hetelela na vona va ri voxe. Hi nkarhi wolowo, ku hava ni un’we wa vona la tekeke goza ku sungula ro endla mukhuva lowu a wu tikomba wu ri ntirho wa xiyimo xa le hansi wa ku hlambisa milenge leyi nga ni ritshuri ya lavan’wana. Yesu u va hlambisile. Kutani u te: “Ndzi mi vekele ntila.”—Yohane 13:2-15.
20 A swi kanakanisi leswaku vasati va vavanuna lava titsongahataka ku fana na Yesu va ta tirhisana na vona va tlhela va va seketela. Kambe va fanele va lehisa mbilu. Endzhakunyana hi vusiku byebyo bya Paseka, vaapostola va tlhele va phikizana malunghana nileswaku i mani loyi a a vonakala a ri lonkulu eka hinkwavo. (Luka 22:24) Hakanyingi ku cinca langutelo ni mahanyelo swi teka nkarhi naswona swi endleka hakatsongo-tsongo. Kambe, a hi ku tsakisa ka swona loko ku va ni vuyelo lebyinene, hilaha byi veke kona eka vaapostola!
21. Loko va langutane ni mintlhontlho namuntlha, i yini lexi vavanuna va khutaziwaka ku xi tsundzuka ni ku xi endla?
21 Namuntlha, vukati byi langutane ni mintlhontlho leyikulu ku tlula rini na rini. Vo tala a va ha teki swihlambanyo swa vona swa vukati swi ri swa nkoka. Hikwalaho, vavanuna anakanyisisani hi mhaka ya leswaku vukati byi simekiwe hi mani. Tsundzukani leswaku vukati byi sunguriwe ni ku simekiwa hi Xikwembu xa hina xa rirhandzu, ku nga Yehovha. U nyikele hi N’wana wa yena Yesu, hayi tanihi Mukutsuri wa hina ntsena—Muponisi wa hina—kambe tanihi xikombiso lexi vavanuna va faneleke va xi tekelela.—Matewu 20:28; Yohane 3:29; 1 Petro 2:21.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
• Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi xiya masungulo ya vukati?
• Vavanuna va khutaziwa ku rhandza vasati va vona hi tindlela tihi?
• Hi swihi swikombiso swa ndlela leyi Yesu a va khomeke ha yona vadyondzisiwa va yena leswi kombisaka ndlela leyi wanuna a faneleke a byi tirhisa ha yona vunhloko lebyi fanaka ni bya Kreste?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]
Ha yini vavanuna va fanele va kambisisa swikombiso swa ndlela leyi Yesu a khomeke vavasati ha yona?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Yesu u va anakanyerile vadyondzisiwa va yena loko va karhele
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Vavanuna va fanele va tshinya vasati va vona hi marito ya musa lama hlawuriweke kahle