Xana A Wu Swi Tiva?
Hi kwihi ku hlayiwa ka vanhu loku endleke leswaku Yesu a velekeriwa eBetlehema?
Hi ku ya hi Evhangeli ya Luka, loko Khezari Awugusto a humese xileriso xa leswaku ku hlayiwa vanhu hinkwavo lava nga ehansi ka Mfumo wa Rhoma, “vanhu hinkwavo va teke riendzo leswaku va ya tsarisiwa, un’wana ni un’wana emutini wa ka vona.” (Luka 2:1-3) Yosefa tata wa Yesu wa muwundli a a huma eBetlehema, hikwalaho riendzo leri Yosefa na Mariya va ri tekeke hi ku pfumelelana ni xileriso, ri endle leswaku Yesu a velekeriwa eBetlehema. Ku hlayiwa koloko ka vanhu a ku ta endla leswaku ntirho wo koleka xibalo ni ku tsarisiwa ka masocha wu olova.
Loko Varhoma va hlula Vaegipta hi 30 B.C.E., ku hlayiwa ka vanhu a ku ri nchumu lowu Vaegipta se a va ri ni malembe va ri karhi va wu endla. Vakambisisi va pfumela leswaku Varhoma va teke fambiselo rolero ra Vaegipta ra ku hlayiwa ka vanhu kutani va ri tirhisa emfun’weni hinkwawo wa vona.
Vumbhoni byin’wana bya ku hlayiwa koloko ka vanhu byi kumeka eka marito ya ndzeriso lama vuriweke hi mufumi un’wana wa Murhoma loyi a fumeke Egipta hi 104 C.E. Kopi ya marito ya mufumi yoloye lama hlayisiweke eLayiburari ya le Britain, ma hlayeka hi ndlela leyi: “Gaius Vibius Maximus, Mufumi wa Egipta (u ri): Leswi masiku ya ku hlayiwa ka vanhu hi muti ni muti ma tshineleke, i swa nkoka leswaku hi lerisa vanhu hinkwavo lava tshamaka eka miganga yin’wana leswaku va tlhelela emakaya ya vona, leswaku va ta kota ku hlayiwa naswona va kota ku va ni nkarhi wa ku khathalela tindhawu leti va tshamaka eka tona.”
Ha yini Yosefa a a ehleketa ku nyika Mariya papila ro dlaya vukati hambileswi a va ha lo tshembisana ntsena?
Hi ku ya hi Evhangeli ya Matewu, Yosefa u tive leswaku Mariya u ni khwiri loko a ha “tshembisane ku tekana na [yena].” Tanihi leswi a a nga swi tivi leswaku Mariya a a ri ni khwiri leri vangiweke hi “moya lowo kwetsima,” swi nga ha endleka leswaku Yosefa u anakanye leswaku Mariya a a nga tshembekanga eka yena, kutani Yosefa u endle xiboho xa leswaku a n’wi tshika.—Matewu 1:18-20.
Eka Vayuda, jaha ni nhwanyana lava tshembisaneke a va langutiwa tanihi lava se va tekaneke. Hambiswiritano, havumbirhi bya vona a va ta tshama swin’we endzhaku ka loko va endle swiendlo swo karhi swa mucato hi ku ya hi nawu. Xitshembiso xa mucato a xi langutiwa xi ri xa nkoka swinene hikwalaho ka leswi jaha ri tshembiseke nhwanyana ku n’wi teka kumbe hikwalaho ka xivangelo xin’wana lexi bohaka, leswi vulaka leswaku nhwanyana a a nga ta swi kota ku tekiwa hi munhu un’wana handle ka loko a kume papila ro dlaya vukati. Loko jaha leri tshembiseke nhwanyana ro fa va nga si cata, nhwanyana yoloye a a tekiwa a ri noni. Hi hala tlhelo, loko nhwanyana loyi a tshembisiweke o tshuka a endla vuoswi, a a tekiwa tanihi munhu la endleke vumbhisa naswona a a dlayiwa.—Deteronoma 22:23, 24.
Swi le rivaleni leswaku Yosefa u anakanyisise hi vuyelo lebyi Mariya a a ta langutana na byona loko mhaka ya yena yo tiviwa hi mani na mani. Hambileswi a a titwa a boheka ku yisa mhaka leyi eka valawuri, a a lava ku n’wi sirhelela ni ku papalata xisandzu. Xisweswo u kunguhate ku n’wi tshika exihundleni. Phela, loko manana la nga yexe a ri ni papila ro dlaya vukati, sweswo a swi ta kombisa leswaku a a tekiwile.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Xileriso xa ku hlayiwa ka vanhu lexi humesiweke hi mufumi wa Egipta, hi 104 C.E.
[Xihlovo Xa Kona]
© The British Library Board, all rights reserved (P.904)