Ku Nghenisa Vutivi—Sweswi Ni Hilaha Ku Nga Heriki

ULRICH Strunz, dokodela wa le Jarimani u tsale nxaxamelo wa tibuku leti nge Forever Young. Eka tona u vule leswaku vutiolori, swakudya ni mahanyelo lamanene swi nga endla leswaku munhu a va ni rihanyo lerinene naswona kumbexana swi nga endla munhu a hanya nkarhi wo lehanyana. Hambiswiritano, a nga va tshembisi vahlayi va tibuku ta yena leswaku va nga hanya hilaha ku nga heriki loko va landzela xitsundzuxo xakwe.

Hambiswiritano, ku ni muxaka wun’wana wa vutivi lowu tshembisaka vutomi lebyi nga heriki. Kahle-kahle, loko u hanya hilaha ku nga heriki, u nga nghenisa vutivi lebyi bya nkoka hilaha ku nga heriki. Loko Yesu a khongela eka Xikwembu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) A hi rhangeni hi hlamusela xiga lexi nge “vutomi lebyi nga heriki” kutani hi hlamusela leswi katsekaka eka vutivi byebyo ni ndlela leyi u nga byi kumaka ha yona.

Hi ku ya hi Bibele, Muvumbi ku nga ri khale u ta hundzula misava leyi yi va paradeyisi ya xiviri, laha swi nga ta koteka ku hanya hilaha ku nga heriki. Leswaku ku tisiwa Paradeyisi yoleyo ku ta laveka goza lerikulu, leri fanaka ni leri nga tekiwa eka Ndhambi ya le nkarhini wa Nowa. Matewu ndzima 24, tindzimana 37 ku ya ka 39, yi kombisa leswaku Yesu u fanise nkarhi wa hina ni “masiku ya Nowa,” laha vanhu “va nga lemukangiki nchumu” hi xiyimo xa vona lexi a xi ri ni khombo. Va tlhele va honisa rungula leri Nowa a ri chumayeleke. Hiloko ku fika “siku leri Nowa a ngheneke ha rona engalaveni” kutani Ndhambi yi lovisa vanhu hinkwavo lava bakanyeke vutivi lebyi. Ku pone Nowa ni lava a va ri na yena engalaveni ntsena.

Yesu u kombise leswaku “siku” leri fanaka na rona ri ta ta enkarhini wa hina. Lava va nyikelaka nyingiso eka vutivi lebyi fambisanaka ni xiendlakalo lexi va ta va ni ntshembo wa ku pona ni wa ku hanya hilaha ku nga heriki. Ku engetela kwalaho, vafi lava nga le mianakanyweni ya Xikwembu va ta pfuxiwa va ri ni ntshembo wa ku nga ha pfuki va file. (Yohane 5:28, 29) Xiya ndlela leyi Yesu a ti hlamuseleke ha yona timhaka letimbirhi. Loko a vulavula na Marta malunghana ni ku pfuxiwa ka vafi, u te: “Loyi a kombisaka ripfumelo eka mina, hambiloko a fa, u ta hanya; naswona un’wana ni un’wana loyi a hanyaka a tlhela a kombisa ripfumelo eka mina a nge fi nikatsongo.” Vumbhoni hinkwabyo byi kombisa leswaku “siku” leri ri tshinele swinene, leswi vulaka leswaku swi nga ha endleka “[u nga] fi nikatsongo.”—Yohane 11:25-27.

Kutani Yesu u vutise Marta a ku: “Xana wa swi kholwa leswi ke?” U te: “Ina, Hosi.” Loko Yesu o ku vutisa xivutiso lexi fanaka namuntlha, a wu ta xi hlamula njhani? Kumbexana a swi ta ku tikela ku pfumela leswaku a wu nge he fi. Kambe hambiloko a wo titwa hi ndlela yoleyo, handle ko kanakana a wu ta tsakela ku pfumela mhaka yoleyo. Anakanya hi swilo leswi a wu ta swi dyondza loko wo ka “[u nga ha] fi nikatsongo”! Tianakanye u ri karhi u tiphina hi swilo hinkwaswo leswi sweswi u navelaka onge u nga swi dyondza u tlhela u swi endla, kambe u nga si tshamaka u va ni nkarhi wo swi endla. Naswona anakanya hi ku tlhela u hlanganisiwa ni varhandziwa va wena lava a va file! Hi byihi vutivi lebyi loko byi tirhisiwa byi nga endlaka swilo sweswo swi koteka, naswona u nga byi kuma njhani?

Hi Nga Swi Kota Ku Kuma Vutivi Lebyi Nyikaka Vutomi

Xana hi nga tsandzeka ku nghenisa vutivi bya Xikwembu na Kreste? Doo! I ntiyiso leswaku vutivi lebyi fambisanaka ni mintirho ya Muvumbi a byi heli. Kambe, Yesu a a nga vulavuli hi ntivo-tinyeleti kumbe yin’wana ya tisayense loko a hlanganisa “vutivi” ni “vutomi lebyi nga heriki.” Swivuriso ndzima 2 tindzimana 1 na 5, swi kombisa leswaku “marito” ni “swileriso” leswi kumekaka eBibeleni i swa nkoka eka “vutivi bya Xikwembu.” Naswona malunghana na Yesu, Yohane 20:30, 31 yi kombisa leswaku swilo leswi tsariweke eBibeleni swi enerile leswaku hi “kuma vutomi.”

Hikwalaho vutivi bya Yehovha na Yesu Kreste lebyi kumekaka eBibeleni byi enerile leswaku byi ku kombisa ndlela leyi u nga kumaka vutomi lebyi nga heriki ha yona. Bibele i buku yo hlawuleka. Hi tintswalo Muvumbi u yi huhutele hi ndlela ya leswaku hambi vanhu lava nga dyondzangiki va nga kota ku nghenisa vutivi lebyi eneleke leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki. Hilaha ku fanaka, munhu la dyondzaka hi ku hatlisa naswona a ri ni nkarhi wo tala ni rifuwo ra yena minkarhi hinkwayo u ta swi kota ku dyondza nchumu lowuntshwa eMatsalweni lama huhuteriweke. Leswi u kotaka ku hlaya xihloko lexi swi kombisa leswaku u ni vuswikoti byo hlaya, kambe xana u fanele u byi tirhisa njhani vuswikoti byebyo?

Emisaveni hinkwayo, swikombiso swa vanhu vo tala swi kombise leswaku ndlela leyi tirhaka swinene yo kuma vutivi lebyi i dyondzo ya munhu hi yexe ya Bibele leyi fambisiwaka hi munhu un’wana loyi se a yi twisisaka mhaka leyi. Tanihi leswi Nowa a tikarhateleke ku nyika vanhu va le nkarhini wa yena vutivi, Timbhoni ta Yehovha ti tiyimiserile ku ta ekaya ka wena leswaku ti ta kambisisa Bibele na wena. Ti nga ha tirhisa broxara leyi nge I Yini Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina? kumbe buku leyi faneleke leyi nge Vutivi Lebyi Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki.a Hambiloko swi ku tikela ku pfumela mhaka ya leswaku emisaveni leyi nga Paradeyisi, vanhu vo tshembeka a va “nge fi nikatsongo,” mabulo lawa ya le Bibeleni ma ta ku endla u dyondza ku tshemba xitshembiso. Hikwalaho loko u lava ku hanya hilaha ku nga heriki kumbe u lava ntsena ku vona loko swi twala ku pfumela leswaku swi nga koteka, xana u fanele u endla yini? Tirhisa nkarhi lowu ku pfulekeleke wo dyondza Bibele.

Xana dyondzo yoleyo yi ta teka nkarhi wo tanihi kwihi? Broxara leya ha ku boxiwaka ya matluka ya 32, leyi kumekaka hi madzana ya tindzimi, yi ni tidyondzo ta 16 ntsena to koma. Kumbe loko wo vekela etlhelo nkarhi wa kwalomu ka awara hi vhiki, swi ta ku teka tin’hweti ti nga ri tingani ku dyondza timhaka ta nkoka ta le Bibeleni u tirhisa buku leyi nge Vutivi Lebyi Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. Minkandziyiso leyi yi pfune vanhu vo tala ku kuma vutivi byo tala ni ku va ni rirhandzu leri enteke hi Xikwembu. Muvumbi u ta va hakela lava n’wi rhandzaka hakunene, a endla leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki.

Hakunene hi nga swi kota ku kuma vutivi lebyi nyikaka vutomi, naswona byi kumeka hi ku olova. Bibele yi hundzuluxeriwe hi tindzimi to tlula 2 000 ni hi swiphemu swa yona. Timbhoni ta Yehovha ematikweni ya 235 ta swi tsakela ku ku pfuna ni ku ku nyika tibuku leti sekeriweke eBibeleni leswaku u ta kurisa vutivi bya wena.

Dyondzo Ya Munhu Hi Yexe

Vuxaka bya wena ni Xikwembu i mhaka leyi nga exikarhi ka wena ni Muvumbi. Hi wena u nga byi hlayisaka u tlhela u byi tiyisa, naswona hi yena ntsena la nga ku nyikaka vutomi lebyi nga heriki. Hikwalaho, u fanele u hambeta u dyondza Rito ra yena leri tsariweke. Loko ko va ni munhu la taka ekaya ka wena nkarhi na nkarhi, swi nga ha ku olovela ku tinyika nkarhi wo dyondza.

Leswi Bibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni ti nga ni “vutivi bya Xikwembu,” swi fanerile swinene leswaku u ti khoma kahle. (Swivuriso 2:5) Loko u endla tano ti ta tshama nkarhi wo leha. Loku u tshama etikweni leri hluvukaka, swi nga ha endleka loko wa ha ri exikolweni a wu nga tirhisi tibuku-mpfuno to tala, a wu dyondza swinene hi ku yingisela ni ku xiyisisa. Hi xikombiso, le Benin ku vulavuriwa tindzimi to tlula 50. Swi tolovelekile leswaku u kuma vanhu va vulavula mune kumbe ntlhanu wa tindzimi kahle, hambileswi va nga si tshamaka va va ni tibuku-mpfuno ta tindzimi toleto. Vuswikoti bya wena byo dyondza hi ku yingisela, ku xiyisisa ni ku nyikela nyingiso i nkateko. Hambiswiritano, u ta kuma leswaku tibuku ti nga ku pfuna swinene edyondzweni ya wena.

Hambiloko ndhawu leyi u tshamaka eka yona yi ri yitsongo, ringeta ku va ni ndhawu leyi faneleke yo veka Bibele ni tibuku ta wena leti sekeriweke eBibeleni. Tiveke endhawini leyi u nga ta ti kuma hi ku olova laha ti nga taka ti nga onhaki.

Dyondzo Ya Ndyangu

Loko u ri mutswari, u fanele u tsakela ku pfuna vana va wena leswaku va kuma vutivi byo fana ni lebyi u nga le ku byi kumeni. Ematikweni lama hluvukaka, vatswari hakanyingi va tolovele ku dyondzisa vana va vona swilo swo tala swa nkoka evuton’wini. Leswi swi nga ha katsa ku sweka, ku rhotela tihunyi, ku ya ka mati, ku rima, ku phasa tinhlampfi ni ku ya cincisa swilo emakete. Leyi hakunene i dyondzo leyi nga hi pfunaka leswaku hi hanya. Hambiswiritano, vatswari vo tala loko va dyondzisa vana va vona dyondzo leyi a va byi katsi vutivi lebyi nga yisaka evuton’wini lebyi nga heriki.

Ku nga khathariseki leswaku xiyimo xa wena hi xihi, swi nga ha endleka u tibyela leswaku a wu na nkarhi lowu engetelekeke. Muvumbi na yena wa swi xiya sweswo. Malunghana ni ndlela yo dyondzisa vana tindlela ta yena, xiya leswi a swi vuleke khale swinene: “U fanele u ma dyondzisa n’wana wa wena hi ku phindha-phindha naswona u vulavula ha wona loko u tshama endlwini ya wena, loko u famba egondzweni, loko u etlela niloko u pfuka.” (Deteronoma 6:7) Hi ku landza mhaka leyi, ha yini u nga ringeti ku tisungulela nongonoko wa wena n’wini wo dyondzisa, wo tanihi lowu landzelaka:

1. “Loko u tshama endlwini ya wena”: Tikarhatele ku bula ni vana va wena nkarhi na nkarhi, kumbexana vhiki na vhiki ekaya, tanihi leswi un’wana a nga ha vaka a endle tano eka wena. Timbhoni ta Yehovha ti lunghiselele tibuku leti sekeriweke eBibeleni leti lulameleke ku dyondzisa vana va malembe hinkwawo.

2. “Loko u famba egondzweni”: Vulavula ni vana va wena hi ndlela leyi ntshunxekeke malunghana na Yehovha, ku fana ni loko u va dyondzisa hi swilo swa nkoka evuton’wini kumbe u va nyika nkongomiso hi ndlela leyi ntshunxekeke.

3. “Loko u etlela”: Khongela ni vana va wena madyambu man’wana ni man’wana.

4. “Loko u pfuka”: Mindyangu yo tala yi kume vuyelo lebyinene ngopfu hi ku kambisisa ndzimana yin’we ya Bibele mixo wun’wana ni wun’wana. Timbhoni ta Yehovha ti tirhisa xibukwana lexi nge Ku Kambisisa Matsalwa Siku Ni Sikub leswaku ti endla leswi.

Ematikweni lama hluvukaka, vatswari vo tala va endla matshalatshala lamakulu leswaku va tiyiseka leswaku un’wana wa vana va vona u kuma dyondzo leyinene ya misava. Hi ndlela yoleyo n’wana yoloye u ta kota ku khathalela vatswari vakwe loko va dyuhala. Hambiswiritano, loko u dyondza Bibele u tlhela u pfuna vana va wena hinkwavo leswaku na vona va yi dyondza, u ta kuma vutivi lebyi nga ta endla leswaku wena ni ndyangu wa wena hinkwawo mi hanya hilaha ku nga heriki.

Xana ri ta kala ri fika siku leri hi nga ta tiva xilo xin’wana ni xin’wana? Doo! Loko misava ya ha hambeta ni riendzo ra yona leri nga heriki evuakweni, hi ta hambeta hi nghenisa vutivi. Hakunene Eklesiasta 3:11 yi ri: “Swilo hinkwaswo [Xikwembu] xi swi endle swi saseka hi nkarhi wa swona. Ni nkarhi lowu nga riki na makumu xi wu veke embilwini ya vona, leswaku vanhu va nga pfuki va wu twisisile ntirho lowu Xikwembu xa ntiyiso xi wu endleke ku sukela eku sunguleni ku ya eku heteleleni.” Ku nghenisa vutivi i nchumu lowu tsakisaka lowu nga taka wu nga heli.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 5]

“Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena . . . ”

[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Pfuna ndyangu wa wena wu nghenisa vutivi sweswi ni hilaha ku nga heriki