Sawulo A Hlangana Ni Khale Ka Vanghana Va Yena Swin’we Ni Khale Ka Valala Va Yena
A SWI kanakanisi leswaku, Sawulo, loyi hi ku famba ka nkarhi a vitaniweke muapostola Pawulo, a a khomiwe hi rhumbu loko a tlhelela eYerusalema ro sungula endzhaku ka loko a hundzuke Mukreste.a Loko a suka emutini lowu, eka malembe manharhu emahlweni ka kwalaho, a a ri ni mahika ya nxungeto ni ya ku dlaya vadyondzisiwa va Yesu. A a lerisiwe leswaku a khoma Mukreste wihi na wihi loyi a nga ta n’wi kuma eDamaska.—Mintirho 9:1, 2; Vagalatiya 1:18.
Loko se a ri Mukreste, Sawulo u sungule ku vulavula hi xivindzi hi ripfumelo ra yena eka Mesiya la pfuxiweke. Vayuda va le Damaska va lave ku n’wi dlaya hikwalaho ka sweswo. (Mintirho 9:19-25) Xana hakunene a a ta langutela leswaku khale ka vanghana va yena va Vayuda lava nga eYerusalema va n’wi amukela hi malwandla? Hambiswiritano, lexi a xi ri xa nkoka ngopfu eka Sawulo a ku ri ku vonana ni valandzeri va Kreste lava a va ri eYerusalema. Sweswo a swi nga ta olova.
“Loko a fika eYerusalema u endle matshalatshala yo tihlanganisa ni vadyondzisiwa; kambe hinkwavo a va n’wi chava, hikuva a va nga kholwi leswaku a a ri mudyondzisiwa.” (Mintirho 9:26) Leswi a swi hlamarisi. Phela vona va n’wi hetelele a ri muxanisi wa vanhu, la nga ni tihanyi. Eka vona, ku tivula ka yena leswaku i Mukreste a swi tikomba ku ri ndlela yo nghena evandlheni hi vukanganyisi. Xisweswo, Vakreste va le Yerusalema a va lava ku fambela ekule na yena.
Hambiswiritano, un’wana wa vona u pfune Sawulo. Bibele yi ri Barnaba u yise khale ka muxanisi loyi “eka vaapostola,” leswi handle ko kanakana swi vulaka leswaku u n’wi yise eka Petro (Khefasi) na Yakobo, makwavo wa Hosi, leswaku a va tivisa hi ta ku hundzuka ka Sawulo ni ku chumayela ka yena eDamaska. (Mintirho 9:27; Vagalatiya 1:18, 19) Ku hava laha ku hlamuseriwaka kona leswaku swi tise ku yini leswaku Barnaba a tiva Sawulo lerova a kala a n’wi tshemba. Xana lavambirhi a va tolovelanile, lerova Barnaba a susumeteleka ku kambisisa Sawulo, ku vona loko a tiyisile hi leswi a swi vulaka? Xana ku ni Vakreste va le Damaska lava Barnaba a a tolovelane na vona, lava a va tiva hi ta ku hundzuka ka Sawulo? Ku nga khathariseki leswaku tinhlamulo ta swivutiso leswi hi tihi, Barnaba u endle leswaku Sawulo a nga ha chaviwi. Xisweswo, Sawulo u tshame na muapostola Petro ku ringana masiku ya 15.
A Heta Masiku Ya 15 A Ri Na Petro
Sawulo u hlawuriwe hi Yesu hi ku kongoma, hilaha a va hlamuseleke hakona Vagalatiya hi vuenti. (Vagalatiya 1:11, 12) Hambiswiritano, swi le rivaleni leswaku Sawulo a a xi vona xilaveko xo kuma vutivi lebyi engetelekeke malunghana ni vutirheli bya Yesu. Nkarhi lowu Sawulo a wu heteke a ri na Petro, wu n’wi nyike lunghelo ro kuma vutivi lebyi. (Luka 24:12; 1 Vakorinto 15:3-8) Sawulo u fanele a vutise Petro na Yakobo swivutiso swo tala, na vona va fanele va vutise Sawulo hi ta xivono xa yena ni xiavelo xa yena.
Xana Sawulo U Kutsuriwe Njhani Eka Khale Ka Vanghana Vakwe?
Stefano u tiviwa tanihi Mukreste wo sungula la dlayeriweke ripfumelo. Van’wana lava Stefano a tshameke a kanetana na vona a va ri “exikarhi ka lava humaka laha ku vuriwaka Sinagoga ya Vantshunxiwa, ni Vakirena ni Vaaleksandriya ni lava humaka eKilikiya ni le Asiya.” Sawulo a a “kanetana ni Vayuda lava vulavulaka Xigriki,” a chumayela hi vurhena eka vona. Va angule njhani? Va lave ku n’wi dlaya.—Mintirho 6:9; 9:28, 29.
Swi le rivaleni leswaku Sawulo u lave ku hlamusela lexi n’wi endleke a cinca swonghasi ni ku byela khale ka vanghana va yena hi ta Mesiya. Hambiswiritano, Vayuda lava vulavulaka Xigriki va n’wi cinamisele ni meno wanuna loyi a va n’wi teka a ri muxengi.
Xana Sawulo u swi xiyile leswaku a ri ekhombyeni lerikulu? Hi hlaya leswaku loko a ri eku khongeleni etempeleni, u weriwe hi riphume kutani a vona Yesu, loyi a n’wi byeleke a ku: “Hatlisa u huma eYerusalema u nga hlweli, hikuva a va nge byi pfumeli vumbhoni bya wena malunghana na mina.” Sawulo u te: “Hosi, va swi tiva kahle leswaku a ndzi tshamela ku khotsa ni ku ba lava kholwaka eka wena esinagogeni yin’wana ni yin’wana; naswona loko ngati ya Stefano mbhoni ya wena yi halatiwa, na mina a ndzi yime ekusuhi ndzi swi seketela.”—Mintirho 22:17-20.
Van’wana va vula leswaku ndlela leyi Sawulo a hlamuleke ha yona yi kombisa leswaku a a swi xiya leswaku u le khombyeni. Van’wana va anakanya leswaku a a vula leswi: ‘A ndzi ri muxanisi ku fana na vona, na vona va swi tiva sweswo. Xisweswo a va fanele va swi xiya leswaku ndzi cincile. Kumbexana ndzi nga va pfuna leswaku na vona va hundzuka.’ Hambiswiritano, Yesu a a swi tiva leswaku Vayuda lava, a va nga ta byi yingisa vumbhoni bya munhu loyi a va n’wi teka a ri mugwinehi. U byele Sawulo a ku: “Famba, hikuva ndzi ta ku rhuma ematikweni ya le kule ngopfu.”—Mintirho 22:21, 22.
Loko Vakreste lavan’wana va lemuka khombo leri, va tsutsumisele Sawulo ehlalukweni ra le Khezariya kutani va n’wi tekisa riendzo ro ya emutini wa ka vona wa Tarso ku nga mpfhuka wa tikhilomitara ta 500. (Mintirho 9:30) Ku hundze malembe yo hlayanyana Sawulo a nga si tlhelela eYerusalema.
Swi nga ha endleka leswaku ku huma ka yena hi ku hatlisa ku sirhelele vandlha ra Vukreste. Ku va kona ka khale ka muxanisi loyi ku vange hasahasa. Endzhaku ka loko Sawulo a fambile, “vandlha eYudiya hinkwaro na Galeliya na Samariya ri nghena eka nguva ya ku rhula, ri akeka; naswona leswi a ri famba hi ku chava Yehovha ni hi nchavelelo wa moya lowo kwetsima, a ri ya ri andza.”—Mintirho 9:31.
Leswi Hi Swi Dyondzaka Malunghana Ni Ku Va Ni Vuxiyaxiya
Ku fana ni le ka lembe-xidzana ro sungula, ku nga ha va ni swiyimo leswi lavaka leswaku hi va ni vuxiyaxiya namuntlha. A hi fanelanga hi ehleketelela van’wana swo biha swi nga fanelanga. Hambiswiritano, minkarhi yin’wana, vanhu vo homboloka va ringetile ku khoma vanhu va Yehovha hi ndlela yo biha, leswaku va tivuyerisa vona kumbe leswaku va onha vandlha. Hikwalaho hi fanele hi va ni vuxiyaxiya leswaku hi nga tikumi hi phasiwe hi vuxisi bya vakanganyisi.—Swivuriso 3:27; 2 Timotiya 3:13.
Ndlela leyi Sawulo a anguleke ha yona emhakeni yo chumayela eYerusalema yi kombisa ndhawu yin’wana leyi Vakreste va faneleke va va ni vuxiyaxiya eka yona. Ku chumayela eka tindhawu tin’wana kumbe eka vanhu vo karhi, ku katsa ni vanghana va wena va khale, swi nga ha va ni khombo—hi tlhelo ra nyama ni ra moya. Hi fanele hi va ni vuxiyaxiya ngopfu-ngopfu loko hi hlawula nkarhi ni ndhawu yo chumayela eka yona.—Swivuriso 22:3; Matewu 10:16.
Hi nga tiyiseka leswaku mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ma ta chumayeriwa ku nga si hela mafambiselo lawa yo biha ya swilo. Mawaku xikombiso lexi Sawulo a hi vekeleke xona emhakeni leyi, hi ku “vulavula hi vurhena hi vito ra Hosi” hambi eka vanghana va yena va khale ni le ka khale ka valala va yena!—Mintirho 9:28.
Footnote]
a Namuntlha Sawulo u tiviwa a ri muapostola Pawulo. Hambiswiritano, eka tindzimana to tala ta Bibele leti kombisiweke eka xihloko lexi, u vitaniwa hi vito ra yena ra Xiyuda ra Sawulo.—Mintirho 13:9.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Loko a fika eYerusalema, Sawulo u chumayele hi vurhena eka Vayuda lava vulavulaka Xigriki