Langutelo Ra Bibele
Xana Vusodoma Bya Amukeleka?
VUSODOMA byi ya byi amukeriwa ematikweni yo tala. Ntlawa wun’wana wa kereke ya le United States wu lava leswaku leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni vusodoma swi tlhela swi kambisisiwa “hi vutlhari leswaku swi fambisana ni mahanyelo ya masiku lawa.” Mufundhisi wa le Brazil loyi a ha ku tekanaka ni munhu wa rimbewu leri fanaka ni ra yena u khutaze leswaku “Bibele yi tlhela yi kambisisiwa kahle,” leswaku yi ta fambisana ni mavonelo ya kereke yakwe.
Hi hala tlhelo, lava nga byi tsakeriki vusodoma va tala ku venga vanhu lava byi endlaka kumbe va va ni xihlawuhlawu eka vona. I yini leswi Bibele yi swi vulaka hi vusodoma?
I Yini Leswi Bibele Yi Swi Vulaka Hi Vusodoma?
Bibele a yi va hlohloteli vanhu leswaku va va ni xihlawuhlawu. Hambiswiritano, ndlela leyi yi byi hlamuselaka ha yona vusodoma yi le rivaleni.
“U nga tshuki u etlela ni waxinuna ku fana niloko u etlela ni wansati. I nchumu lowu nyenyetsaka.”—Levhitika 18:22.
Leswi wu nga xiphemu xa Nawu wa Muxe, nawu lowu i wun’wana wa leyo tala malunghana ni mahanyelo leyi nyikiweke tiko ra Israyele hi ku kongoma. Hambiswiritano, nawu lowu, wu kandziyisa ndlela leyi Xikwembu xi byi langutaka ha yona vusodoma, ku nga khathariseki leswaku byi endliwa hi Vayuda kumbe hi vanhu lava nga riki Vayuda, loko wu ku: “I nchumu lowu nyenyetsaka.” Matiko lawa a ma akelane ni Vaisrayele a ma hanya hi ku endla vusodoma, vuxaka bya rimbewu exikarhi ka swirho swa ndyangu wun’we, vuoswi ni mahanyelo man’wana lama Nawu wu ma yirisaka. Hikwalaho, Xikwembu a xi teka matiko wolawo ma nyamile. (Levhitika 18:24, 25) Xana langutelo ra Bibele ri cincile hi nkarhi wa nguva ya Vukreste? Xiya ndzimana ya Bibele leyi landzelaka:
“Hi yona mhaka leyi Xikwembu xi va nyiketeke eku naveleni loku nyumisaka ka vuxaka bya rimbewu, hikuva vaxisati va vona va hundzule ntirho wa vona wa ntumbuluko wu va lowu lwisanaka ni ntumbuluko; naswona hi ku fanana hambi va ri vaxinuna va tshike maendlelo ya ntumbuluko eka vaxisati kutani va hisiwa ngopfu hi ku navelana ka vona ko biha, vaxinuna va endla leswi thyakeke ni vaxinuna-kulobye, kutani va amukela hakelo leyi heleleke, leyi a yi fanela xidyoho xa vona.”—Varhoma 1:26, 27.
Ha yini Bibele yi vula leswaku vusodoma i xiendlo lexi nga riki xa ntumbuluko naswona i ndzhukano? Hikuva i vuxaka bya rimbewu lebyi Muvumbi a nga byi laviki. Vanhu lava endlaka vusodoma a va nge swi koti ku veleka vana. Bibele yi fanisa vusodoma ni vuxaka bya rimbewu lebyi tintsumi leti xandzukeke ti byi endleke ni vavasati Ndhambi ya Nowa yi nga si va kona, leti eku heteleleni ti tiviweke tanihi madimona. (Genesa 6:4; 19:4, 5; Yudha 6, 7) Xikwembu xi teka swiendlo sweswo hinkwaswo swi nga ri swa ntumbuluko.
Xana Swi Kona Swilo Leswi Endlaka Leswaku Vusodoma Byi Amukeleka?
Van’wana va nga ha tivutisa, ‘Xana xitekela, ndhawu leyi munhu a tshamaka eka yona kumbe swilo leswi a tshameke a langutana na swona evuton’wini swo tanihi ku xanisiwa hi tlhelo ra rimbewu swi nga n’wi susumetela leswaku a hetelela a ri ni ku navela ka vusodoma?’ Doo, a swi tano! Xiya xikombiso lexi: Hilaha van’wasayense va vulaka hakona, swi nga ha endleka munhu a ri ni xitekela emhakeni yo tirhisa xihoko hi ndlela yo biha kumbe a kuriseriwe endyangwini lowu tirhisaka xihoko hi ndlela yo biha. Entiyisweni, vanhu vo tala va nga n’wi twela vusiwana munhu la nga exiyin’weni xo tano. Hilaha ku fanaka, hambiloko munhu a velekiwe a ri ni mboyamelo wolowo kumbe a velekeriwe endyangwini wo tano, a nge khutaziwi ku hambeta a tirhisa xihoko hi ndlela yo biha kumbe ku tshika ku lwisana ni mboyamelo wolowo.
Hilaha ku fanaka, leswi Bibele yi nga va soliki vanhu lava lwisanaka ni ku navela ka vusodoma, a yi swi bi hi makatla swiendlo swa lava nga ni mboyamelo wolowo ku nga khathariseki leswaku swi va kona hikwalaho ka xitekela kumbe va swi kuma etindhawini tin’wana. (Varhoma 7:21-25; 1 Vakorinto 9:27) Ematshan’weni ya sweswo, Bibele yi nyika mpfuno ni xikhutazo lexi nga ta pfuna vanhu vo tano leswaku va lwisana ni swiendlo swa vusodoma.
Hi Kwihi Ku Rhandza Ka Xikwembu Hi Vanhu Lava Nga Ni Ku Navela Ka Vusodoma?
Bibele ya hi tiyisekisa leswaku ku rhandza ka Xikwembu i ku va “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Hambileswi Bibele yi nga pfumelelaniki ni vusodoma, a yi swi khutazi leswaku hi venga vanhu vo tano.
Ndlela leyi Xikwembu xi va langutaka ha yona vanhu vo tano, a yi nge cinci. Eka 1 Vakorinto 6:9, 10, Bibele yi swi veke erivaleni leswaku “vavanuna lava etlelaka ni vavanuna-kulobye” va katsiwa exikarhi ka vanhu lava nga taka va nga “yi dyi ndzhaka ya mfumo wa Xikwembu.” Kambe eka ndzimana 11 yi vule marito lama chavelelaka lama nge: “Kambe hi leswi van’wana va n’wina a mi ri swona. Kambe mi hlantswiwile mi basa, mi kwetsimisiwile, mi vuriwe lava lulameke hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kreste ni hi moya wa Xikwembu xa hina.”
Swi le rivaleni leswaku lava a va navela ku gandzela Xikwembu hi ku ya hi ndlela leyi xi lavaka ku gandzeriwa ha yona, a va amukeriwa hi mandla mambirhi evandlheni ra Vukreste ro sungula. Swi tano ni namuntlha eka vanhu hinkwavo lava lavaka ku amukeriwa hi Xikwembu—ku nga ri ku hundzula leswi Bibele yi swi vulaka—kambe hi ku hanya hi ku pfumelelana ni leswi yi swi vulaka.
XANA U TSHAME U TIVUTISA?
● Hi rihi langutelo ra Bibele hi vusodoma?—Varhoma 1:26, 27.
● Xana Bibele yi ri yini hi vanhu lava nga ni ku navela ka vusodoma?—1 Timotiya 2:4.
● Xana swa koteka ku tshika swiendlo swa vusodoma?—1 Vakorinto 6:9-11.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]
Xana ndlela leyi Xikwembu xi byi langutaka ha yona vusodoma yi fanele yi cinciwa?