Xana U Fanele U Hakela Swibalo Swa Wena?

“Nyika un’wana ni un’wana leswi u n’wi kolotaka swona: Loko u kolota swibalo, hakela swibalo; loko ku ri ndzuvo, ndzuvo; loko ku ri xichavo, xichavo; loko ku ri ku xixima, ku xixima.”—Varhoma 13:7, New International Version.

LESWI swibalo swi tshamelaka ku tlakuka, u nga ha kuma swi tika ku landzela xitsundzuxo lexi. Hambiswiritano, lawa i marito ya muapostola Pawulo naswona ma tsariwe eBibeleni. A swi kanakanisi leswaku wa yi xixima Bibele. Kambe u nga ha tivutisa, ‘Xana hakunene Vakreste va fanele va hakela swibalo hinkwaswo—ku katsa ni leswi swi vonakaka swi ri ehenhla ngopfu naswona swi nga fanelangiki?’

Ehleketa hi xitsundzuxo lexi Yesu a xi nyikeke vadyondzisiwa vakwe. A a swi tiva leswaku Vayuda a va nga lavi ku twa nchumu hi swibalo leswi a swi koxiwa hi Varhoma. Ku nga khathariseki sweswo, Yesu u te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” (Marka 12:17) Lexi hlamarisaka, Yesu u khutaze vanhu leswaku va hakela xibalo eka mfumo lowu a wu ta n’wi dlaya ku nga ri khale.

Endzhaku ka malembe ma nga ri mangani, Pawulo u nyikele xitsundzuxo lexi tshahiweke eku sunguleni. U khutaze leswaku swibalo swi hakeriwa, ku nga khathariseki leswaku mali yo tala ya xibalo a yi tirhiseriwa ku seketela mavuthu ya le Rhoma swin’we ni mahanyelo yo biha ni lama hundzeletiweke ya vafumi va le Rhoma. Ha yini Pawulo a teke goza ro tano leri vanhu va nga ri rhandziki?

Valawuri Lava Tlakukeke

Xiya mongo wa marito ya Pawulo. Eka Varhoma 13:1, u tsale a ku: “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana a wu tiveke ehansi ka valawuri lava tlakukeke, hikuva a ku na vulawuri lebyi nga humiki eka Xikwembu; valawuri lava nga kona va vekiwe hi Xikwembu eswiyin’weni swa vona leswi hikiweke.” Loko tiko ra Israyele ri fumiwa hi vafumi lava chavaka Xikwembu, a swi olova ku vona leswaku swi fanerile ku seketela tiko hi tlhelo ra timali tanihi muaka-tiko tlhelo mukhongeri. Kambe, xana Vakreste a va ri ni vutihlamuleri lebyi fanaka loko vafumi va kona va gandzela swifaniso? Ina, a va ri na byona! Marito ya Pawulo ma kombisa leswaku Xikwembu xi nyike vafumi “vulawuri” bya ku fuma.

Tihulumendhe ti endle ntirho lowukulu wa ku hlayisa nhleleko. Leswi swi pfuna Vakreste leswaku va endla mintirho ya vona ya swa moya. (Matewu 24:14; Vaheveru 10:24, 25) Xisweswo Pawulo u vule marito lawa malunghana ni valawuri va nkarhi wolowo: “I mutirheli wa Xikwembu ku ku endlela leswinene.” (Varhoma 13:4) Hambi ku ri Pawulo hi byakwe u sirheleriwe hi hulumendhe ya Varhoma. Hi xikombiso, loko a hlaseriwa hi ntshungu wa vapfukeri, u sirheleriwe hi masocha ya Marhoma. Hi ku famba ka nkarhi u endle xikombelo eka fambiselo ra vuavanyisi ra le Rhoma leswaku a ta kota ku ya emahlweni a ri murhumiwa.—Mintirho 22:22-29; 25:11, 12.

Hikwalaho Pawulo u nyikele swivangelo swinharhu swo hakela swibalo. Xo sungula, u vulavule hi “vukarhi” bya tihulumendhe bya ku xupula lava tlulaka nawu. Xa vumbirhi, u hlamusele leswaku ripfalo ra munhu la chavaka Xikwembu a ri ta vaviseka loko a a lo kanganyisa eka swibalo. Xo hetelela, u kombise leswaku swibalo swo va ndlela yo tlherisela swo karhi eka tihulumendhe hikwalaho ka leswi ti hi endleleke swona tanihi leswi ti nga “malandza ya tiko.”—Varhoma 13:1-6.

Xana Vakreste-kulobye va Pawulo va ma yingisile marito yakwe? Vumbhoni byi kombisa leswaku va ma yingisile, hikuva mutsari wa lembe-xidzana ra vumbirhi la tivuleke Mukreste Justin Martyr (kwalomu ka 110 ku ya eka 165 C.E.) u vule leswaku Vakreste va hakele swibalo “hi ku hatlisa ku tlula vanhu lavan’wana hinkwavo.” Namuntlha, loko tihulumendhe ti lava leswaku ku endliwa nchumu wo karhi, swi nga ha vula ku tirhisa nkarhi kumbe mali ya vona, hi ku tiyimisela Vakreste va ya emahlweni va endla leswi va byeriwaka ku swi endla.—Matewu 5:41.a

Ina, Vakreste va pfumeleriwile ku kombela ku hunguteriwa timali hinkwato leti nawu wu pfumelaka leswaku va hunguteriwa tona. Eswiyin’weni swin’wana, va nga ha kombela ku hunguteriwa timali ta xibalo leti ti hunguteriwaka minhlangano ya vukhongeri. Nilokoswiritano, hi ku landza Rito ra Xikwembu, Vakreste va ntiyiso a va xi balekeli xibalo. Va hakela swibalo swa vona, va tshika vafumi va lawula hi ku helela ndlela leyi va tirhisaka mali ya vona ha yona.

Ku koxa mali ya xibalo yo tala ku tlula mpimo ko va yin’wana ya tindlela leti “munhu a fumaka munhu ku n’wi endla swo biha” ha tona. (Eklesiasta 8:9) Timbhoni ta Yehovha ti chaveleriwa hi xitshembiso xa Bibele xa leswaku ku nga ri khale vanhu hinkwavo va ta kuma vululami ehansi ka hulumendhe ya Xikwembu—hulumendhe leyi nga taka yi nga tikiseli vanhu hi swibalo leswi nga fanelangiki.—Pisalema 72:12, 13; Esaya 9:7.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 11]

Vakreste vo sungula a va hakela swibalo “hi ku hatlisa ku tlula vanhu lavan’wana hinkwavo.”—JUSTIN MARTYR

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Vakreste va ntiyiso va landzela milawu ya swibalo

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Yesu u te: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari”

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 10]

© European Monetary Institute