Yehovha I Hosi Ya Hina Leyi Lawulaka!
“Ndzi veke vutumbelo bya mina eka Yehovha, Hosi leyi Lawulaka.”—PS. 73:28.
1. Pawulo a a kombetela eka yini loko a vula marito lama tsariweke eka 1 Vakorinto 7:31?
“XIYIMO xa misava leyi xa hundzuka.” Marito lawa ma vuriwe hi muapostola Pawulo. (1 Kor. 7:31) Entiyisweni, a a fanisa misava ni xiteji, laha vatlangi va tlangaka drama tanihi vanhu lavanene kumbe lavo biha, ku kondza swivono swi cinca.
2, 3. (a) Ku tlhontlhiwa ka vuhosi bya Yehovha ku nga fanisiwa na yini? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?
2 Namuntlha xiyimo lexi nga fanisiwaka ni drama ya nkoka swinene xi le ku endlekeni—naswona wa katseka eka xona! Xi fambisana ngopfu ni ku lweriwa ka vuhosi bya Yehovha Xikwembu. Drama leyi yi nga fanisiwa ni xiyimo lexi nga ha humelelaka etikweni rin’wana. Ku ni hulumendhe leyi nga ni mfanelo yo fuma leyi endlaka leswaku ku va ni ku rhula ni ku tshamiseka. Kasi hi hala tlhelo, ku ni nhlengeletano leyi nga riki enawini leyi nga ni vukanganyisi, madzolonga yi tlhela yi dlaya hi vomu. Nhlengeletano leyi yi nga riki enawini yi lwisana ni hulumendhe leyi fumaka naswona yi lava ku vona loko vaaka-tiko hinkwavo va tshembekile eka hulumendhe ya vona.
3 Xiyimo lexi fanaka xi le ku endlekeni evuakweni hinkwabyo. Ku ni mfumo lowu simekiweke wa le nawini wa “Yehovha, Hosi leyi Lawulaka.” (Ps. 71:5) Kambe sweswi vanhu va xungetiwa hi nhlengeletano leyi nga riki enawini leyi lawulaka hi “lowo homboloka.” (1 Yoh. 5:19) Yi tlhontlha hulumendhe ya Xikwembu leyi nga ni mfanelo yo fuma naswona yi lava ku vona leswaku vanhu hinkwavo va tshembeka eka vulawuri bya xona. Xiyimo lexi xi vangiwe hi yini? Ha yini Xikwembu xi xi pfumelela? Xana un’wana ni un’wana wa hina a nga endla yini hi xiyimo lexi?
Timhaka Leti Katsekaka Eka Drama Yoleyo
4. Drama ya vuako hinkwabyo leyi hlamuseriweke yi katsa timhaka tihi timbirhi leti fambisanaka?
4 Drama leyi ya vuako hinkwabyo leyi hlamuseriweke yi katsa timhaka timbirhi leti fambisanaka: Vuhosi bya Yehovha ni ku tshembeka ka vanhu. Minkarhi yo tala eMatsalweni Yehovha u vuriwa “Hosi leyi Lawulaka.” Hi xikombiso, mupisalema u yimbelele a ri karhi a n’wi tshemba hi mbilu hinkwayo a ku: “Ndzi veke vutumbelo bya mina eka Yehovha, Hosi leyi Lawulaka.” (Ps. 73:28) “Vuhosi” i vulawuri lebyi tlakukeke. Hosi leyi lawulaka yi ni matimba lamakulu. Ku ni swivangelo leswinene swo teka Yehovha Xikwembu tanihi Loyi a Tlakukeke.—Dan. 7:22.
5. Ha yini hi fanele hi susumeteleka ku seketela vuhosi bya Yehovha?
5 Tanihi Muvumbi, Yehovha Xikwembu i Hosi leyi Lawulaka ya misava ni ya vuako hinkwabyo. (Hlaya Nhlavutelo 4:11.) Nakambe Yehovha i Muavanyisi wa hina, Munyiki wa nawu wa hina ni Hosi ya hina. (Esa. 33:22) Tanihi leswi vutomi bya hina hi byi kolotaka Xikwembu naswona hi titshegeke hi xona, hi fanele hi xi teka tanihi Hosi ya hina leyi Lawulaka. Hi ta susumeteleka ku seketela xikhundlha xa xona lexi tlakukeke loko minkarhi hinkwayo hi tsundzuka leswaku “Yehovha u simeke xiluvelo xakwe xi tiya ematilweni; naswona vuhosi byakwe byi fuma swilo hinkwaswo.”—Ps. 103:19; Mint. 4:24.
6. I yini ku tshembeka?
6 Leswaku hi seketela vuhosi bya Yehovha, hi fanele hi tshama hi tshembekile eka yena. “Ku tshembeka” i ku va ni mahanyelo lamanene. Munhu loyi a tshamaka a tshembekile i munhu la pfumalaka xisandzu a tlhela a va la lulameke. Yobo a a ri wanuna wo tano.—Yobo 1:1.
Ndlela Leyi Drama Yi Sunguleke Ha Yona
7, 8. Sathana u ku tlhontlhe njhani ku lulama ka vuhosi bya Yehovha?
7 Kwalomu ka malembe ya 6 000 lama hundzeke, xivumbiwa xa moya xi tlhontlhe ku lulama ka vuhosi bya Yehovha. Leswi susumeteleke marito ni swiendlo swa muxandzuki yoloye a ku ri ku navela ka yena ka vutianakanyi ko lava ku gandzeriwa. U kanganyise mpatswa wo sungula, Adamu na Evha, leswaku wu nga titsongahateli vuhosi bya Xikwembu naswona u ringete ku thyakisa vito ra Yehovha hi ku vula leswaku Yehovha u hembile. (Hlaya Genesa 3:1-5.) Muxandzuki loyi u hundzuke Nala lonkulu, Sathana (Mukaneti), Diyavulosi (Mulumbeti), nyoka (mukanganyisi) ni dragona (mubvanyangeti).—Nhlav. 12:9.
8 Sathana u tiendle mufumi la lwisanaka ni Xikwembu. Yehovha Hosi leyi Lawulaka a a ta endla yini loko a langutane ni ku tlhontlhiwa koloko? Xana a a ta va herisa xikan’we-kan’we vaxandzuki volavo vanharhu, ku nga Sathana, Adamu na Evha? Entiyisweni a a ri ni matimba yo endla tano naswona hi ku endla tano a a ta va a kombise leswaku u ni matimba lamakulu. A swi ta tlhela swi kombisa leswaku Yehovha a a vule ntiyiso malunghana ni xigwevo lexi a va ta xi kuma hikwalaho ko tlula nawu wakwe. Ha yini Xikwembu xi nga va lovisanga?
9. Sathana u sole yini?
9 Hi ku hemba ni ku hambukisa Adamu na Evha eka Xikwembu, Sathana u sole mfanelo ya Yehovha ya leswaku vanhu va n’wi yingisa. Ku tlula kwalaho, hi ku kanganyisa mpatswa wo sungula wa vanhu leswaku wu nga yingisi Xikwembu, Sathana u tlhele a kanakana ku tshembeka ka swivumbiwa hinkwaswo swo tlhariha. Hilaha swi kombisiweke hakona emhakeni ya Yobo, loyi a a tshembekile eka vuhosi bya Yehovha, Sathana u vule leswaku a nga hambukisa vanhu hinkwavo eka Xikwembu.—Yobo 2:1-5.
10. I yini leswi Xikwembu xi swi pfumeleleke hi leswi xi nga kombisangiki vuhosi bya xona hi ku lovisa Sathana hi nkarhi wolowo?
10 Leswi Yehovha a nga kombisangiki vuhosi byakwe hi ku lovisa Sathana hi nkarhi wolowo, u nyike Sathana nkarhi wo tiyisekisa leswi a swi vuleke. Xikwembu xi tlhele xi nyika vanhu nkarhi wo kombisa leswaku va tshembeka eka vuhosi bya xona. Ku humelele yini loko malembe ma ri karhi ma famba? Sathana u simeke nhlengeletano leyi nga ni matimba leyi nga riki enawini. Eku heteleleni Yehovha u ta herisa Diyavulosi ni nhlengeletano yakwe, a ku kombisa hi ku helela ku lulama ka vuhosi byakwe. Yehovha Xikwembu a a tiyiseka swinene leswaku ku ta va ni vuyelo lebyinene lerova u profete ha byona loko ku va ni ku xandzuka aEdeni.—Gen. 3:15.
11. I yini leswi vanhu vo tala va swi endleke malunghana ni vuhosi bya Yehovha?
11 Vanhu vo tala va kombise ripfumelo naswona va tshame va tshembekile eka vuhosi bya Yehovha va tlhela va kwetsimisa vito rakwe. Van’wana va vanhu volavo i Avele, Enoko, Nowa, Abrahama, Sara, Muxe, Rhuti, Davhida, Yesu, vadyondzisiwa vo sungula va Kreste ni timiliyoni ta lava va tshamaka va tshembekile namuntlha. Vanhu volavo lava seketelaka vuhosi bya Xikwembu va kombisa leswaku Sathana i muhembi naswona va basisa vito ra Yehovha leri Diyavulosi a ri thyakiseke hi ku vula leswaku a nga hambukisa vanhu hinkwavo eka Xikwembu.—Swiv. 27:11.
Ha Ma Tiva Makumu Ya Drama
12. Hi nga tiyiseka njhani leswaku Xikwembu a xi nge pfumeleli vubihi hilaha ku nga heriki?
12 Hi nga tiyiseka leswaku ku nga ri khale Yehovha u ta kombisa leswaku u ni mfanelo yo fuma. A nge byi pfumeleli hilaha ku nga heriki vubihi, naswona ha swi tiva leswaku hi hanya emasikwini yo hetelela. Yehovha u lovise vanhu vo homboloka hi nkarhi wa Ndhambi. U lovise muti wa Sodoma ni wa Gomora na Faro ni mavuthu yakwe. Sisera ni vuthu rakwe na Senakeribi ni masocha yakwe ya Vaasiriya, va hluriwe hi La nge Henhla-henhla. (Gen. 7:1, 23; 19:24, 25; Eks. 14:30, 31; Vaav. 4:15, 16; 2 Tih. 19:35, 36) Hikwalaho, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha Xikwembu a nge swi pfumeleli leswaku vito rakwe ri sandziwa hilaha ku nga heriki nileswaku Timbhoni takwe ti xanisiwa. Ku tlula kwalaho, sweswi hi vona vumbhoni bya xikombiso xa vukona bya Yesu ni xa makumu ya mafambiselo lawa yo biha ya swilo.—Mat. 24:3.
13. Hi nga swi balekela njhani ku lovisiwa swin’we ni valala va Yehovha?
13 Leswaku hi nga lovisiwi ni valala va Xikwembu, hi fanele hi kombisa leswaku ha tshembeka eka vuhosi bya Yehovha. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Hi ku hambeta hi tihambanisa ni mfumo lowu nga riki enawini wa Sathana ni ku ala ku chavisiwa hi vayimeri vakwe. (Esa. 52:11; Yoh. 17:16; Mint. 5:29) Loko hi hambeta hi tihambanisa ni mfumo wa Sathana, hi ta swi kota ku seketela vuhosi bya Tata wa hina wa le tilweni naswona hi ta va ni ntshembo wo pona loko Yehovha a basisa vito rakwe leri sandziwaka naswona a kombisa leswaku i Hosi ya Vuako Hinkwabyo.
14. I yini leswi hlamuseriweke eka tindzima to hambana-hambana ta Bibele?
14 Bibele hinkwayo yi hlamusela vuxokoxoko malunghana ni vanhu ni vuhosi bya Yehovha. Tindzima tinharhu to sungula ta Bibele ti hi byela hi ku tumbuluxiwa ni ku dyoha ka munhu, kasi tindzima tinharhu to hetelela ti vulavula hi ku herisiwa ka xidyoho. Tindzima letin’wana ti hlamusela vuxokoxoko malunghana ni magoza lawa Yehovha Hosi leyi Lawulaka a ma tekeke leswaku a hetisisa xikongomelo xakwe malunghana ni vanhu, misava ni vuako hinkwabyo. Buku ya Genesa yi kombisa ndlela leyi Sathana ni vubihi swi veke kona ha yona emisaveni, naswona xiyenge xo hetelela xa Nhlavutelo xi kombisa ndlela leyi vubihi na Diyavulosi swi nga ta herisiwa ha yona ivi ku rhandza ka Xikwembu ku endliwa laha misaveni hilaha ku endliwaka hakona etilweni. Entiyisweni Bibele yi paluxa lexi vangeke xidyoho ni rifu naswona yi kombisa ndlela leyi xidyoho ni rifu swi nga ta herisiwa ha yona emisaveni ivi swi siviwa hi ntsako lowu nga heriki lowu nga ta kumiwa hi vanhu lava tshembekeke lava nga ta hanya hilaha ku nga heriki.
15. I yini leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi vuyeriwa loko drama leyi katsaka vuhosi yi fika emakumu?
15 Ku nga ri khale xiyimo xa misava leyi xi ta cinca hi ku helela. Drama leyi se yi nga ni madzana ya malembe leyi katsaka vuhosi bya Yehovha yi ta fika emakumu. Sathana a nge he yi fumi misava naswona u ta hetelela a lovisiwile kutani ku rhandza ka Xikwembu ku ta endliwa. Kambe, leswaku hi vuyeriwa eka byona naswona hi tsakela mikateko yo tala leyi ku profetiweke ha yona eRitweni ra Xikwembu, hi fanele hi seketela vuhosi bya Yehovha sweswi. A hi nge vi nkanyi wa le ndzilakaneni. Leswaku hi kota ku vula hi ku: “Yehovha u le tlhelweni ra mina,” hi fanele hi va etlhelweni rakwe.—Ps. 118:6, 7.
Hi Nga Swi Kota Ku Tshama Hi Tshembekile!
16. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku vanhu va nga swi kota ku tshama va tshembekile eka Xikwembu?
16 Hi nga seketela vuhosi bya Yehovha ni ku tshama hi tshembekile, hikuva muapostola Pawulo u tsale a ku: “A mi si weriwa hi ndzingo loko wu nga ri lowu tolovelekeke evanhwini. Kambe Xikwembu xa tshembeka, a xi nge mi tshiki mi ringiwa hi ndlela leyi tlulaka leswi mi nga swi tiyiselaka, kambe loko mi ringiwa xi ta mi nyika ndlela yo huma, leswaku mi kota ku swi tiyisela.” (1 Kor. 10:13) Hi xihi xihlovo xa ndzingo lexi Pawulo a vulavuleke ha xona, naswona Xikwembu xi hi nyika njhani ndlela yo huma eka wona?
17-19. (a) Hi wihi ndzingo lowu Vaisrayele va weleke eka wona loko va ri emananga? (b) Ha yini hi nga swi kotaka ku tshama hi tshembekile eka Yehovha?
17 Hilaha swi kombisiweke hakona eka leswi humeleleke Vaisrayele emananga, “ndzingo” wu humelela ehansi ka swiyimo leswi nga endlaka leswaku hi tlula nawu wa Xikwembu. (Hlaya 1 Vakorinto 10:6-10.) Vaisrayele a va ta va va swi kotile ku lwisana ni ndzingo, kambe va navele “swilo swo biha” loko Yehovha a va nyike mphakelo wa n’hweti wa switsatsatsa hi singita. Hambileswi vanhu va tshameke ku ringana nkarhi wo karhi va nga dyi nyama, Xikwembu xi va nyike manna leyi eneleke leswaku va dya. Kambe, va pfumele ku ringiwa hi ku va ni makolo lamakulu loko va hlengeleta switsatsatsa.—Tinhl. 11:19, 20, 31-35.
18 Emahlweni ka kwalaho, loko Muxe a ha ya kuma Nawu eNtshaveni ya Sinayi, Vaisrayele va sungule ku gandzela swifaniso swa hava, va gandzela rhole ni ku tiphina hi mintsako. Ku nga vi kona ka murhangeri wa vona wa nyama swi kombise leswaku a va swi kotanga ku lawula ndzingo. (Eks. 32:1, 6) Loko va nga si nghena eTikweni leri Tshembisiweke, magidi ya Vaisrayele ma kanganyisiwe hi vavasati va Vamowabu, lava va endleke vuoswi na vona. Eka xiendlakalo xexo, Vaisrayele vo tala va file hikwalaho ka xidyoho xa vona. (Tinhl. 25:1, 9) Minkarhi yin’wana Vaisrayele va wele endzingweni wa ku gungula hi ndlela yo xandzuka, eka xiendlakalo xin’wana va pfukela Xikwembu na Muxe! (Tinhl. 21:5) Vaisrayele va tlhele va gungula endzhaku ka loko ku lovisiwe Kora, Dathani na Abirama ni vanghana va vona vo homboloka, hi xihoxo va anakanya leswaku vaxandzuki volavo a va nga fanelanga va lovisiwa. Hikwalaho ka sweswo, ku dlayiwe Vaisrayele va 14- 700 hi ntungu lowu humaka eka Xikwembu.—Tinhl. 16:41, 49.
19 Vaisrayele a va ta va va swi kotile ku lwisana ni miringo leyi boxiweke laha henhla. Vanhu va wele endzingweni hikuva va heleriwe hi ripfumelo kutani va rivala Yehovha, nkhathalelo wa yena wa rirhandzu ni ku lulama ka tindlela takwe. Ku fana ni le mhakeni ya Vaisrayele, miringo leyi hi langutanaka na yona yi tolovelekile evanhwini. Loko hi endla matshalatshala lama lavekaka yo lwisana na yona kutani hi titshega hi Xikwembu leswaku xi hi tiyisa, hi nga swi kota ku tshama hi tshembekile. Hi nga tiyiseka hi mhaka leyi hikuva “Xikwembu xa tshembeka” naswona a xi pfumeli leswaku hi “ringiwa hi ndlela leyi tlulaka leswi [hi] nga swi tiyiselaka.” Yehovha a nge hi tshiki lerova a pfumela leswaku hi tikuma hi ri eswiyin’weni leswi hi nga ta tsandzeka ku endla ku rhandza kakwe.—Ps. 94:14.
20, 21. Loko hi ringiwa, Xikwembu xi hi nyika njhani “ndlela yo huma”?
20 Yehovha u hi nyika “ndlela yo huma” hi ku hi tiyisa leswaku hi kota ku lwisana ni ndzingo. Hi xikombiso, vaxanisi va nga ha hi xanisa leswaku hi kala hi landzula ripfumelo. Ku khomiwa hi ndlela yo tano ku nga ha endla leswaku hi landzula ripfumelo leswaku hi ta kala hi nga ha biwi ku ya emahlweni, hi nga ha xanisiwi kumbe ku dlayiwa. Hambiswiritano, eka xitiyisekiso xa Pawulo lexi huhuteriweke lexi kumekaka eka 1 Vakorinto 10:13, ha swi tiva leswaku miringo leyi hi langutanaka na yona i ya xinkarhana ntsena. Yehovha a nge yi pfumeleli leswaku yi hambeta yi va kona lerova hi nga ha swi koti ku tshama hi tshembekile eka yena. Xikwembu xi nga tiyisa ripfumelo ra hina xi tlhela xi hi nyika matimba hi tlhelo ra moya leswaku hi tshama hi tshembekile.
21 Yehovha u hi tiyisa hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima. Moya wolowo wu tlhela wu endla leswaku hi tsundzuka Matsalwa lawa hi ma lavaka leswaku hi ta kota ku lwisana ni ndzingo. (Yoh. 14:26) Hikwalaho, a hi kanganyisiwi leswaku hi landzela ndlela leyi hoxeke. Hi xikombiso, ha yi twisisa mhaka leyi fambisanaka ni vuhosi bya Yehovha ni nkoka wo tshama hi tshembekile. Vanhu vo tala va tiyisiwile hi Xikwembu leswaku va tshama va tshembekile ku fikela eku feni hikwalaho ko tiva mhaka yoleyo. Kambe rifu a hi rona ri va nyikeke ndlela yo huma; i mpfuno wa Yehovha lowu endleke leswaku va kota ku tiyisela ku fika emakumu va nga hluriwi hi ndzingo. Na hina a nga hi pfuna. Entiyisweni, u tlhela a tirhisa tintsumi takwe to tshembeka eka hina tanihi vatirhi vakwe lava “rhumiweke ku ya tirhela lava nga ta dya ndzhaka ya ku ponisiwa.” (Hev. 1:14) Hilaha xihloko lexi landzelaka xi nga ta swi kombisa hakona, i vanhu lava tshamaka va tshembekile ntsena lava nga vaka ni ntshembo wo kuma lunghelo leri tsakisaka ro seketela vuhosi bya Xikwembu hilaha ku nga heriki. Hi nga va exikarhi ka vona loko hi namarhela Yehovha Hosi ya hina leyi Lawulaka.
U Nga Hlamula Njhani?
• Ha yini hi fanele hi teka Yehovha tanihi Hosi ya hina leyi Lawulaka?
• Swi vula yini ku tshama hi tshembekile eka Xikwembu?
• Hi swi tivisa ku yini leswaku ku nga ri khale Yehovha u ta kombisa vuhosi byakwe?
• Hi ku ya hi 1 Vakorinto 10:13, ha yini swi koteka ku tshama hi tshembekile?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Sathana u yenge Adamu na Evha leswaku va tshika ku tshembeka eka Yehovha
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Tiyimisele ku seketela vuhosi bya Yehovha