Ku Lavisisa “Swilo Leswi Enteke Swa Xikwembu”
“Moya wu lavisisa swilo hinkwaswo, hambi swi ri swilo leswi enteke swa Xikwembu.”—1 VAKORINTO 2:10.
1. Hi tihi tidyondzo ta Bibele leti nga tsakisaka swichudeni leswintshwa swa Bibele?
VUNYINGI bya hina evandlheni ra Vukreste ha ha swi tsundzuka kahle leswi a hi tsakise xiswona loko hi sungula ku dyondza ntiyiso. Hi dyondze leswaku ha yini vito ra Yehovha ri ri ra nkoka, ha yini a pfumelela ku xaniseka, ha yini vanhu van’wana va ya etilweni ni leswaku hi byihi vumundzuku lebyi vanhu hi ku angarhela va nga na byona. Kumbexana a hi tshame hi yi hlaya Bibele hi nga si dyondza ntiyiso, kambe swilo leswi a hi nga swi tivi, hilaha swi nga hakona eka vanhu vo tala. A hi fana ni munhu loyi a nga ni mepe wa ndlela kambe a nga koti ku wu tirhisa. Loko a nga pfuniwi hi munhu, mepe wa kona wu to hlaya yena. Kambe loko a pfuniwa hi munhu loyi a twisisaka mepe wa kona, wa tsaka hikuva se u kota ku vona lomu a yaka kona. Hilaha ku fanaka, loko munhu a sungula ku hi pfuna ku twisisa Matsalwa, hi sungule ku vona “swilo leswi enteke swa Xikwembu.”—1 Vakorinto 2:8-10.
2. Ha yini ntsako wa ku dyondza Rito ra Xikwembu wu nga pimeki?
2 Xana hi fanele hi eneriseka hi tidyondzo ta xisekelo ntsena ta Bibele? Xiga lexi nge “swilo leswi enteke swa Xikwembu” xi katsa ku twisisa vutlhari bya Xikwembu lebyi moya lowo kwetsima wu byi paluxeleke Vakreste, lebyi vanhu hi ku angarhela va nga kotiki ku byi twisisa. (1 Vakorinto 2:7) Vutlhari bya Xikwembu a byi pimeki, kutani hi nga kuma ntsako hi ku byi lavisisa! A hi nge pfuki hi tive swilo hinkwaswo malunghana ni vutlhari bya tindlela ta Xikwembu. Ntsako lowu hi veke na wona loko hi sungula ku kuma tidyondzo ta xisekelo ta le Bibeleni hi nga hambeta hi va na wona loko hi phikelela hi lavisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu.”
3. Ha yini hi fanele hi swi twisisa kahle swivangelo swa ku pfumela tidyondzo ta hina?
3 Ha yini hi fanele hi twisisa “swilo [sweswo] leswi enteke”? Ku twisisa swilo leswi hi pfumelaka eka swona ni xivangelo xa ku swi pfumela—leswi nga xisekelo-nkulu xa vupfumeri bya hina—swa hi tiyisa eripfumelweni naswona swi hi nyika ntshembo. Matsalwa ma hi lerisa ku tirhisa “matimba ya [hina] ya ku anakanya,” leswaku hi “tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” (Varhoma 12:1, 2) Ku twisisa leswaku ha yini Yehovha a lava leswaku hi hanya hi mukhuva wo karhi swi endla leswaku hi tiyimisela swinene ku n’wi yingisa. Hikwalaho, ku tiva “swilo leswi enteke” swi nga hi nyika matimba leswaku hi lwisana ni ndzingo wa ku hlanganyela eka swiendlo swo biha, naswona swi nga hi susumetela ku “[hisekela] mintirho leyinene.”—Tito 2:14.
4. Ku dzika edyondzweni ya Bibele swi katsa yini?
4 Ku twisisa swilo leswi enteke swi lava leswaku hi dzika eka leswi hi swi dyondzaka. Sweswo a swi fani ni ku hlaya mhaka yo karhi hi ku yi ka ehenhla ntsena. Swi katsa ku kambisisa rungula hi vukheta hi vona ndlela leyi ri fambisanaka ha yona ni leswi ana se hi swi tivaka. (2 Timotiya 1:13) Swi katsa ku twisisa swivangelo swa mhaka leyi hlamuseriwaka. Dyondzo leyi dzikeke ya Bibele yi fanele yi katsa ku anakanyisisa hi ndlela leyi hi nga swi tirhisaka ha yona leswi hi swi dyondzaka leswaku hi endla swiboho swa vutlhari hi tlhela hi pfuna van’wana. Nakambe, tanihi leswi “Matsalwa hinkwawo ma [huhuteriweke] hi Xikwembu naswona ma [pfunaka],” hi fanele hi tlhela hi dyondza “rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.” (2 Timotiya 3:16, 17; Matewu 4:4) Ku dyondza Bibele a hi matlangwana! Kambe hi hala tlhelo swi nga ku tisela ntsako, naswona ku twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu” swi nga ku olovela.
Yehovha U Pfuna Lava Titsongahataka Leswaku Va Twisisa
5. I vamani lava kotaka ku twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
5 Hambiloko a wu nga paseli ehenhla exikolweni kumbe a wu nga tolovelanga ku dzika eka leswi u swi dyondzaka, a wu fanelanga u anakanya leswaku a wu nge swi koti ku twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu.” Hi nkarhi wa vutirheli bya Yesu bya laha misaveni, Yehovha a nga paluxanga swikongomelo swa Yena eka lavo tlhariha, kambe u swi paluxele lava nga dyondzangiki ni vanhu lava tolovelekeke lava a va titsongahatela ku dyondzisiwa hi malandza ya Xikwembu. A va fana ni vana loko va ringanisiwa ni lava dyondzekeke. (Matewu 11:25; Mintirho 4:13) Malunghana ni “swilo leswi Xikwembu xi swi lunghiseleleke lava xi rhandzaka,” muapostola Pawulo u tsalele vapfumeri-kulobye a ku: “Xikwembu xi swi hlavutele hina hi moya wa xona, hikuva moya wu lavisisa swilo hinkwaswo, hambi swi ri swilo leswi enteke swa Xikwembu.”—1 Vakorinto 2:9, 10.
6. Xana 1 Vakorinto 2:10 yi vula yini?
6 Moya wa Xikwembu wu swi lavisisa njhani “swilo hinkwaswo, hambi swi ri swilo leswi enteke swa Xikwembu”? Ematshan’weni yo nyika Mukreste ha un’we nhlavutelo yakwe, Yehovha u tirhisa moya wakwe leswaku a kongomisa nhlengeletano ya yena, leyi pfunaka vanhu vakwe hinkwavo leswaku va twisisa Bibele hi ndlela leyi fanaka. (Mintirho 20:28; Vaefesa 4:3-6) Emisaveni hinkwayo, mavandlha hinkwawo ma ni xiyimiso lexi fanaka xa dyondzo ya Bibele. Eka lembe ha rin’we ma hlanganisa tidyondzo to tala ta Bibele. Moya lowo kwetsima wu susumeta vandlha leswaku ri pfuna vanhu va va ni langutelo leri lavekaka leswaku va twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu.”—Mintirho 5:32.
Leswi “Swilo Leswi Enteke Swa Xikwembu” Swi Katsaka Swona
7. Ha yini vanhu vo tala va nga swi twisisi “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
7 A hi fanelanga hi anakanya leswaku “swilo leswi enteke” swa tika ku swi twisisa minkarhi hinkwayo. Vo tala a va swi tivi “swilo leswi enteke swa Xikwembu” hileswi Sathana a kanganyisaka vanhu leswaku va ala mpfuno lowu Yehovha a va nyikaka wona hi ku tirhisa nhlengeletano ya Yena, kambe a swi vuli leswaku vutlhari bya Xikwembu swa tika ku byi kuma.—2 Vakorinto 4:3, 4.
8. Hi swihi swilo swo enta leswi Pawulo a a vulavula ha swona eka ndzima ya vunharhu ya papila leri a ri tsaleleke Vaefesa?
8 Ndzima ya vunharhu ya papila leri Pawulo a ri tsaleleke Vaefesa yi komba leswaku “swilo leswi enteke swa Xikwembu” swi katsa tidyondzo to tala leti vunyingi bya vanhu va Yehovha va ti twisisaka kahle, to tanihi leswi Mbewu leyi tshembisiweke yi vulaka swona, ku hlawuriwa ka vanhu lava nga ni ntshembo wa ku ya hanya etilweni, kun’we ni Mfumo wa Mesiya. Pawulo u tsarile: “Eka switukulwana swin’wana xihundla lexi a xi tivisiwanga eka vana va vanhu hilaha xi hlavuteriweke hakona sweswi eka vaapostola vakwe vo kwetsima ni vaprofeta hi moya, xa leswaku, vanhu va matiko va fanele ku va vadyandzhaka-kulobye ni swirho-kulobye swa miri ni vahlanganyeri swin’we na hina va xitshembiso evun’weni na Kreste Yesu.” Pawulo u vule leswaku u averiwe ku “endla vanhu va kota ku vona ndlela leyi xihundla xo kwetsima xi kongomisiwaka ha yona lexi ku sukela khale a xi fihliwile hi Xikwembu.”—Vaefesa 3:5-9.
9. Ha yini ku twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu” ku ri lunghelo?
9 Pawulo u ye emahlweni a hlamusela ku rhandza ka Xikwembu ka leswaku ni lava nga “etindhawini ta le tilweni va tiva vutlhari byo hambana-hambana swinene bya Xikwembu hi vandlha.” (Vaefesa 3:10) Tintsumi ti kota ku dyondza swo karhi hi ku vona ni ku twisisa ndlela ya vutlhari leyi Yehovha a kongomisaka vandlha ra Vukreste ha yona. Hi ni lunghelo lerikulu swonghasi ra ku twisisa swilo leswi tsakisaka ni tintsumi! (1 Petro 1:10-12) Endzhaku, Pawulo u vule leswaku hi fanele hi lwela ku “twisisa hi mianakanyo swin’we ni vakwetsimi hinkwavo leswi nga ku anama ni ku leha ni ku tlakuka ni ku enta” ka ripfumelo ra Vakreste. (Vaefesa 3:11, 18) Sweswi a hi kambisiseni swikombiso swin’wana swa swilo leswi enteke leswi kumbexana a hi nga swi tivi.
Swikombiso Swa Swilo Leswi Enteke
10, 11. Hi ku ya hi Matsalwa, Yesu u ve munhu wo rhanga eka “mbewu” ya “wansati” wa le tilweni wa Xikwembu loko swi te yini?
10 Ha swi tiva leswaku Yesu hi yena wo rhanga eka “mbewu” ya “wansati” wa Xikwembu wa le matilweni loyi ku vulavuriwaka ha yena eka Genesa 3:15. Leswaku hi antswisa matwisiselo ya hina, hi nga ha tivutisa: ‘Yesu u sungule rini ku va Mbewu leyi tshembisiweke? Xana u sungule a nga si ta laha misaveni, loko a velekiwa, loko a khuvuriwa kumbe loko a pfuxiwa eku feni?’
11 Xikwembu xi tshembise leswaku xiphemu xa le tilweni xa nhlengeletano ya xona lexi evuprofeteni xi vuriwaka “wansati” wa xona, a xi ta humesa mbewu leyi a yi ta pfotlosa nhloko ya nyoka. Kambe ku hundze magidi ya malembe wansati wa Xikwembu a nga si humesa mbewu leyi a yi ri ni matimba ya ku lovisa Sathana ni mintirho yakwe. Hikwalaho, vuprofeta bya Esaya byi n’wi vule “mhika,” tlhelo wansati “la vavisekeke emoyeni.” (Esaya 54:1, 5, 6) Eku heteleleni, Yesu u velekiwile eBetlehema. Kambe endzhaku ka ku khuvuriwa kakwe, loko a tswariwe hi moya lowo kwetsima leswaku a va n’wana wa moya wa Xikwembu, hi kona Yehovha a nga tivisa a ku: “Loyi i N’wananga.” (Matewu 3:17; Yohane 3:3) Munhu wo rhanga wa “mbewu” ya wansati se a a tikombisile. Endzhaku, valandzeri va Yesu na vona va totiwile va tlhela va tswariwa hi moya lowo kwetsima. “Wansati” wa Yehovha loyi a ku hundze nkarhi wo leha a tivona a fana ni “wansati wa mhika la nga velekiki,” eku heteleleni u kote ku “huwelela hi ku tsaka.”—Esaya 54:1; Vagalatiya 3:29.
12, 13. Hi wahi matsalwa lama kombaka leswaku Vakreste hinkwavo lava totiweke emisaveni va vumba “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha”?
12 Xikombiso xa vumbirhi xa swilo leswi enteke leswi hi paluxeriweke swona xi malunghana ni xikongomelo xa Xikwembu xa ku hlawula lava 144 000 emisaveni. (Nhlavutelo 14:1, 4) Hi pfumelelana ni dyondzo ya leswaku vatotiwa hinkwavo emisaveni va vumba “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” leri Yesu a vuleke leswaku a ri ta phamela va yindlu yakwe “swakudya.” (Matewu 24:45) Hi wahi matsalwa ya le Bibeleni lama kombisaka leswaku dyondzo leyi i ntiyiso? Xana Yesu a a vulavula hi Mukreste wihi ni wihi loyi a akaka vamakwavo hi swakudya swa moya?
13 Xikwembu xi byele tiko ra Israyele xi ku: “N’wina mi timbhoni ta mina . . . nandza wa mina loyi ndzi n’wi hlawuleke.” (Esaya 43:10) Kambe hi Nisani 11 hi lembe ra 33 C.E., Yesu u byele varhangeri va Israyele leswaku Xikwembu xi fularhele tiko ra vona ri nga ha vi nandza wa xona. U te: “Mfumo wa Xikwembu wu ta tekiwa eka n’wina wu nyikiwa tiko leri humesaka mihandzu ya wona.” Yesu u byele ntshungu a ku: “Maswivo! Yindlu ya n’wina yi tshikeriwa n’wina.” (Matewu 21:43; 23:38) Tanihi hlonga ra Yehovha, va yindlu ya Israyele a va nga tshembekanga naswona a va kombisanga vutlhari. (Esaya 29:13, 14) Endzhaku hi siku rero, loko Yesu a vutisa a ku: “Kahle-kahle i mani hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha?” kahle-kahle a a vutisa leswaku, ‘Hi rihi tiko ro tlhariha leri nga ta siva ra Israyele ivi ri va hlonga ro tshembeka ra Xikwembu?’ Muapostola Petro u hlamule xivutiso xexo loko a byela vandlha ra Vakreste lava totiweke a ku: “N’wina mi . . . ‘tiko ro kwetsima, tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka.’” (1 Petro 1:4; 2:9) Tiko rero ra moya, “Israyele wa Xikwembu,” ri ve hlonga lerintshwa ra Yehovha. (Vagalatiya 6:16) Tanihi leswi swirho hinkwaswo swa Israyele wa khale a swi vumba “nandza,” kutani Vakreste hinkwavo lava totiweke emisaveni va nkarhi lowu hundzeke ni va namuntlha va vumba “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” Hi ni lunghelo lerikulu ngopfu ro kuma “swakudya” hi ku pfuniwa hi hlonga ra Xikwembu!
Swi Nga Ku Tsakisa Ku Va Ni Dyondzo Leyi Dzikeke
14. Ha yini ku va ni dyondzo leyi dzikeke ya Bibele swi tsakisa ku tlula ku yi hlaya ntsena?
14 Loko hi paluxeriwa matwisiselo lamantshwa ya Matsalwa, xana a hi tsaki hi ku vona ndlela leyi sweswo swi tiyisaka ripfumelo ra hina ha yona? Hi swona swi endlaka leswaku dyondzo leyi dzikeke ya Bibele yi tsakisa swinene ku tlula ku yi hlaya ntsena. Hikwalaho, loko u hlaya minkandziyiso ya Vukreste, tivutise swivutiso leswi: ‘Xana nhlamuselo leyi yi yelana njhani ni leswi a ndzi twisisa swona enkarhini lowu hundzeke hi mhaka leyi? Hi wahi Matsalwa man’wana kumbe tinhlamuselo leti ndzi ti anakanyaka leti na tona ti seketelaka leswi vuriwaka eka xihloko lexi?’ Loko u fanele u endla ndzavisiso lowu engetelekeke, tsala xivutiso lexi u lavaka nhlamulo ya xona, kutani u hlela ku xi kambisisa kahle enkarhini lowu taka.
15. Hi swihi swilo leswi swi nga ku tsakisaka ku dyondza ha swona, naswona swi nga ku vuyerisa swinene hi ndlela yihi?
15 Hi nga endla yini leswaku hi twisisa swilo leswintshwa? Ku kambisisa tidyondzo malunghana ni mintwanano yo hambana-hambana leyi Xikwembu xi yi endleke leswaku ku pfuneka vanhu swi nga ku vuyerisa. U nga tiyisa ripfumelo ra wena hi ku kambisisa vuprofeta lebyi kombetelaka eka Yesu Kreste kumbe u kambisisa yin’wana ya tibuku ta vuprofeta ta le Bibeleni leti hlamuselaka ndzimana hi ndzimana. Xin’wana lexi tiyisaka ripfumelo i ku kambisisa matimu ya manguva lawa ya Timbhoni ta Yehovha, u tirhisa buku leyi nge Timbhoni Ta Yehovha I Vahuweleri Va Mfumo Wa Xikwembu.a Naswona ku kambisisa “Swivutiso Swa Vahlayi” eka minkandziyiso leyi hundzeke ya Xihondzo xo Rindza swi ta ku pfuna ku va ni matwisiselo lamantshwa hi tindzimana tin’wana. Xiyisisa ndlela leyi nhlamuselo yin’wana ni yin’wana yi seketeriwaka ha yona hi Matsalwa. Sweswo swi ta ku pfuna ku letela “matimba ya [wena] ya ku twisisa” leswaku u khoma swilo hi ku olova. (Vaheveru 5:14) Loko u ri karhi u dyondza, tsala tinhla eBibeleni ya wena kumbe ephepheni leswaku leswi u swi dyondzeke swi dzika u tlhela u pfuna van’wana ha swona.
Pfuna Vana Leswaku Va Tsakela Ku Dyondza Bibele
16. Mi nga va pfuna njhani vana leswaku va tsakela dyondzo ya Bibele?
16 Vatswari va nga pfuna vana va vona leswaku va tsakela timhaka ta moya. Mi nga ehleketi leswaku vana a va nge swi koti ku twisisa swilo leswi enteke. Mi nga avela vana mhaka leyi va faneleke va yi kambisisa loko va lunghiselela dyondzo ya ndyangu ya Bibele, kutani mi va vutisa leswi va swi kumeke. Dyondzo ya ndyangu yi nga katsa ni ku pfuna vana va kombisa hi xiviri leswaku va nga byi lwela njhani vupfumeri bya vona, ni leswaku leswi va dyondzisiweke swona i ntiyiso. Nakambe, mi nga tirhisa broxara leyi nge “Vonani Tiko Lerinene”b mi va dyondzisa tindhawu leti Bibele yi vulavulaka ha tona kumbe mi yi tirhisa eka nhlayo wa Bibele wa vhiki na vhiki.
17. Ha yini hi fanele hi ringanisela eka minkambisiso ya hina ya Bibele?
17 Ku dyondza hi timhaka ta le Bibeleni swi nga tsakisa swi tlhela swi tiyisa ripfumelo, kambe u nga dziki eka swona hi ku helela lerova u nga ha swi koti ku lunghiselela minhlangano ya vandlha. Minhlangano i ndlela yin’wana leyi Yehovha a hi dyondzisaka ha yona hi ku tirhisa “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” Hambiswiritano, ndzavisiso lowu engetelekeke wu nga ku pfuna ku nyikela tinhlamulo leti vupfeke eminhlanganweni—hi xikombiso, eka Dyondzo ya Buku ya Vandlha kumbe hi nkarhi wa tinhla-nkulu ta nhlayo wa Bibele wa vhiki na vhiki eka Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni.
18. Ha yini u nga ta va u nga tlangi hi nkarhi loko u endla matshalatshala ya ku dyondza “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
18 Ku dzika edyondzweni ya Rito ra Xikwembu swi nga ku pfuna leswaku u va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. Bibele yi kombisa nkoka wa dyondzo yo tano loko yi ku: “Vutlhari i xisirhelelo ku fana nileswi mali yi nga xisirhelelo; kambe mpfuno wa vutivi hileswaku vutlhari hi byoxe byi londzovota vini va byona va hanya.” (Eklesiasta 7:12) Hikwalaho, u ta va u nga tlangi hi nkarhi loko u endla matshalatshala lama lavekaka leswaku u antswisa ku twisisa timhaka ta moya. Bibele yi tshembisa lava hambetaka va lavisisa yi ku: “U ta kuma vutivi bya Xikwembu.”—Swivuriso 2:4, 5.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Yi kandziyisiwe hi Timbhoni ta Yehovha.
b Yi kandziyisiwe hi Timbhoni ta Yehovha.
U Nga Hlamusela Xana?
• Hi swihi “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
• Ha yini dyondzo ya hina ya swilo leswi enteke yi nga fanelanga yi hela?
• Ha yini Vakreste hinkwavo va nga kumaka ntsako hi ku twisisa “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
• U nga endla yini leswaku u pfuneka swinene eka “swilo leswi enteke swa Xikwembu”?
[Xifaniso eka tluka 28]
Yesu u ve Mbewu leyi tshembisiweke loko swi te yini?
[Xifaniso eka tluka 31]
Vatswari va nga avela vana va vona timhaka leti va nga endlaka ndzavisiso ha tona loko va lunghiselela dyondzo ya ndyangu