Ku Kongomisiwa Hi Moya Wa Xikwembu Hi Lembe-xidzana Ro Sungula Ni Namuntlha

“Mintirho leyi hinkwayo yi endliwa hi moya wun’we.”—1 KOR. 12:11.

 1. Hi tihi tinhla leti hi nga ta ti kambisisa exihlokweni lexi?

HI PENTEKOSTA ya 33 C.E. ku humelele swiendlakalo leswi tsakisaka swinene! Esikwini rero, Xikwembu xi chulule moya wa xona eka malandza ya xona. (Mint. 2:1-4) Xi sungule ku tirhisa moya wa xona leswaku xi kongomisa vanhu va xona hi ndlela leyintshwa. Exihlokweni lexi hundzeke, hi dyondze hi tindlela tin’wana leti moya wa Xikwembu wu pfuneke malandza ya xona yo tshembeka ya khale leswaku ma endla mintirho yo tika. Kambe hi kwihi ku hambana loku nga kona exikarhi ka ndlela leyi moya wa Xikwembu wu tirheke ha yona emahlweni ni le ndzhaku ka ku simekiwa ka vandlha ra Vukreste? Naswona nkongomiso wa moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu va vuyerisa njhani Vakreste namuntlha? Exihlokweni lexi hi ta kambisisa tinhla leti.

“Waswivo! Hlonga Ra Xisati Ra Yehovha!”

 2. Mariya u yi vone njhani ndlela leyi moya lowo kwetsima wu tirhaka ha yona?

² Mariya a a ri kona ekamareni lerikulu ra le henhla eYerusalema loko moya lowo kwetsima lowu a wu tshembisiwile wu chuluriwa. (Mint. 1:13, 14) Kambe u vone tindlela leti hlamarisaka leti moya wa Yehovha wu tirhaka ha tona ka ha sele malembe lama tlulaka 30 leswaku xiendlakalo xexo xi endleka. Yehovha u hundzisele vutomi bya N’wana wakwe byi suka etilweni byi ta laha misaveni kutani a endla leswaku Mariya loyi a ha ri nhwana a tika. Leswi a a xurhe swona a swi vangiwe “hi moya lowo kwetsima.”—Mat. 1:20.

3, 4. Hi rihi langutelo leri Mariya a ri kombiseke naswona hi nga n’wi tekelela njhani?

³ Ha yini Mariya a nyikiwe lunghelo ro hlawuleka swonghasi? Endzhaku ka loko ntsumi yi byele Mariya leswaku a a ta veleka N’wana wa Xikwembu, yena u te: “Waswivo! Hlonga ra xisati ra Yehovha! Onge swi nga endleka eka mina hi ku ya hi leswi u swi tiviseke.” (Luka 1:38) Nhlamulo yoleyo yi kombise leswaku Mariya a a ri ni langutelo lerinene leri Xikwembu se a xi ri vonile eka yena. Yi tlhele yi kombisa leswaku a a lunghekele ku endla ku rhandza ka xona. A nga yi vutisanga ntsumi leswaku vanhu va le mugangeni wa ka vona va ta ku yini hileswi a tikeke kumbe a yi byela leswaku u chava ku tshikiwa hi Yosefa. Ku va Mariya a vule leswaku a a ri hlonga ra Yehovha, u kombise leswaku a a N’wi tshemba hi ku helela naswona a a n’wi teka tanihi N’wini wakwe.

⁴ Xana minkarhi yin’wana u vona onge vutihlamuleri lebyi u nga na byona entirhweni wa Xikwembu byi tele ngopfu? Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa a ku: ‘Xana ndza swi tshemba hi ku helela leswaku Yehovha u ta endla swilo hi ku ya hi ku rhandza kakwe? Xana ndzi tiyimisele ku endla ntirho lowu Yehovha a lavaka leswaku ndzi wu endla?’ U nga tiyiseka leswaku vanhu lava tshembaka Xikwembu hi timbilu ta vona hinkwato va tlhela va xi xixima tanihi Mufumi xi ta va nyika moya wa xona.—Mint. 5:32.

Petro U Pfuniwe Hi Moya Lowo Kwetsima

 5. Hi tihi tindlela leti Petro a voneke ndlela leyi moya lowo kwetsima wu tirheke ha yona emahlweni ka Pentekosta ya 33 C.E.?

⁵ Ku fana na Mariya, muapostola Petro u vone ndlela leyi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tirhaka ha yona emahlweni ka Pentekosta ya 33 C.E. Yesu u nyike Petro swin’we ni vaapostola lavan’wana matimba yo hlongola madimona. (Mar. 3:14-16) Hambileswi Matsalwa ma nga hi byeliki swo tala malunghana ni mhaka leyi, swi tikomba onge Petro u ma tirhisile matimba wolawo. U tlhele a vona ndlela leyi moya wa Xikwembu wu tirhaka ha yona loko Yesu a n’wi vitane leswaku a ya eka yena a famba ehenhla ka Lwandle ra Galeliya naswona u endle tano. (Hlaya Matewu 14:25-29.) Swi le rivaleni leswaku Petro a a titshege hi moya lowo kwetsima leswaku wu n’wi pfuna ku endla swilo swo hlamarisa. Ku nga ri khale moya wolowo a wu ta tirha eka Petro swin’we ni vadyondzisiwa-kulobye hi tindlela letintshwa.

 6. I yini leswi moya wa Xikwembu wu pfuneke Petro ku swi endla hi Pentekosta ya 33 C.E. ni le ndzhaku ka yona?

⁶ ENkhubyeni wa Pentekosta ya 33 C.E., Petro ni van’wana va nyikiwe vuswikoti byo vulavula hi singita tindzimi ta vanhu lava a va endzele eYerusalema. Endzhaku ka sweswo, Petro u suke a yima a vulavula ni ntshungu. (Mint. 2:14-36) Hambileswi minkarhi yin’wana a a ri ni rhumbyana ni magugu, moya lowo kwetsima wu n’wi nyike xivindzi xo nyikela vumbhoni hi vurhena ku nga khathariseki nxungeto ni nxaniso. (Mint. 4:18-20, 31) Xikwembu xi tirhise moya wa xona leswaku xi n’wi komba swilo leswi tumbeleke. (Mint. 5:8, 9) Moya wolowo wu n’wi nyike matimba yo pfuxa ni munhu loyi a feke.—Mint. 9:40.

 7. Hi tihi tidyondzo ta Yesu leti Petro a ti twisiseke endzhaku ka loko a totiwile?

⁷ Emahlweni ka Pentekosta, Petro u twisise tidyondzo to tala leti Yesu a ti dyondziseke. (Mat. 16:16, 17; Yoh. 6:68) Kambe a ku ri ni tidyondzo tin’wana leti a a nga ti twisisi. Hi xikombiso, Petro a a nga swi twisisi leswaku Kreste a a ta pfuxiwa tanihi xivumbiwa xa moya hi siku ra vunharhu nileswaku Mfumo a wu ta va etilweni. (Yoh. 20:6-10; Mint. 1:6) Naswona a a nga swi twisisi leswaku vanhu va nyama a va ta va swivumbiwa swa moya kutani va fuma eMfun’weni wa le tilweni. U sungule ku twisisa tidyondzo teto ta Yesu endzhaku ka loko a totiwe hi moya lowo kwetsima kutani a nyikiwa ntshembo wo hanya etilweni.

 8. Hi byihi vutivi lebyi vatotiwa ni lava va “tinyimpfu tin’wana” va byi kumaka?

⁸ Endzhaku ka loko vadyondzisiwa va Yesu va amukele moya lowo kwetsima, va kote ku twisisa tidyondzo leti a va nga ti twisisi eku sunguleni. Vatsari va Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki va huhuteriwe ku hlamusela timhaka leti hlamarisaka malunghana ni xikongomelo xa Yehovha. (Efe. 3:8-11, 18) Namuntlha, vatotiwa ni lava “tinyimpfu tin’wana” va dyondza ni ku twisisa tidyondzo teto leti fanaka. (Yoh. 10:16) Xana wa swi tlangela leswi moya lowo kwetsima wu ku pfunaka ku kuma vutivi ni ku twisisa Rito ra Xikwembu?

Pawulo A “Tala Moya Lowo Kwetsima”

 9. I yini leswi Pawulo a koteke ku swi endla hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima?

⁹ Endzhaku ka kwalomu ka lembe ku hundze Pentekosta ya 33 C.E., Sawulo, loyi endzhakunyana a tiviweke hi vito leri nge Pawulo, u totiwe hi moya lowo kwetsima. Moya wolowo wu n’wi nyike vuswikoti byo endla swilo leswi ninamuntlha swi hi vuyerisaka. Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku tsala tibuku ta 14 ta Bibele. Ku fana na Petro, moya wa Xikwembu wu pfune Pawulo ku twisisa ni ku tsala malunghana ni ntshembo wo hanya handle ko fa swin’we ni ku va ni vutomi lebyi nga onhakiki ematilweni. Pawulo u tshungule vanhu lava vabyaka, u hlongole madimona ni ku pfuxa vanhu lava feke hi ku tirhisa moya lowo kwetsima. Kambe moya wolowo wu nyike Pawulo matimba yo endla nchumu wa nkoka swinene, lowu malandza hinkwawo ya Xikwembu ma wu endlaka ninamuntlha, hambileswi wona ma nga wu kumiki hi singita moya wolowo.

10. Moya lowo kwetsima wu n’wi pfune njhani Pawulo leswaku a va ni vuswikoti byo vulavula?

¹⁰ Pawulo, loyi a a ‘tele moya lowo kwetsima,’ hi xivindzi u tshinye wanuna un’wana wa noyi. Xiendlakalo xexo xi khumbe mbilu ya Hosana ya le Kipra, leyi a yi yingisele bulo rero hinkwaro. Hosana yoleyo yi amukele ntiyiso “hikuva . . . yi hlamarisiwe hi dyondzo ya Yehovha.” (Mint. 13:8-12) Swi le rivaleni leswaku Pawulo a a swi tiva leswaku i moya wa Xikwembu ntsena lowu nga n’wi nyikaka vuswikoti byo vulavula ntiyiso hi xivindzi. (Mat. 10:20) Endzhakunyana u kombele vandlha ra le Efesa leswaku ri hambeta ri n’wi khongelela leswaku a nyikiwa “vuswikoti byo vulavula.”—Efe. 6:18-20.

11. Moya wa Xikwembu wu n’wi kongomise njhani Pawulo?

¹¹ Moya lowo kwetsima wu pfune Pawulo ku vulavula kambe minkarhi yin’wana wu n’wi alerile ku vulavula etindhawini tin’wana. Pawulo a a kongomisiwa hi moya lowo kwetsima eka maendzo yakwe ya vurhumiwa. (Mint. 13:2; hlaya Mintirho 16:6-10.) Yehovha wa ha kongomisa ntirho wo chumayela hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima. Ku fana na Pawulo, malandza hinkwawo ya Yehovha yo tshembeka ma tikarhatela ku chumayela ntiyiso hi xivindzi ni hi ku hiseka. Hambileswi ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaka moya wa xona leswaku xi hi kongomisa namuntlha yi nga faniki ni leyi xi kongomiseke Pawulo ha yona, hi nga tiyiseka leswaku xa ha tirhisa moya wa xona leswaku xi kokela vanhu lava nga ni timbilu letinene entiyisweni.—Yoh. 6:44.

“Mintirho Yo Hambana-hambana”

12-14. Xana moya wa Xikwembu wu tirha hi ndlela leyi fanaka eka malandza ya xona hinkwawo? Hlamusela.

¹² Swa hi khutaza swinene namuntlha ku hlaya hi ndlela leyi Yehovha a ri katekiseke ha yona vandlha ra vatotiwa hi lembe-xidzana ro sungula. Tsundzuka marito ya Pawulo lama huhuteriweke lawa a ma tsaleleke vandlha ra le Korinto malunghana ni tinyiko ta moya ta le nkarhini wakwe: “Kutani ku ni tinyiko to hambana-hambana, kambe ku ni moya wun’we; naswona ku ni vutirheli byo hambana-hambana, kambe ku ni Hosi yin’we; naswona ku ni mintirho yo hambana-hambana, kambe i Xikwembu xin’we lexi endlaka mintirho hinkwayo eka vanhu hinkwavo.” (1 Kor. 12:4-6, 11) Moya lowo kwetsima wu nga tirha hi tindlela leti nga faniki eka malandza yo hambana-hambana ya Xikwembu hi xikongomelo xo karhi. Entiyisweni, lava “ntlhambinyana” ni lava “tinyimpfu tin’wana” va kongomisiwa hi moya lowo kwetsima. (Luka 12:32; Yoh. 10:16) Kambe a hi minkarhi hinkwayo wu tirhaka hi ndlela leyi fanaka eka xirho ha xin’we xa vandlha.

¹³ Hi xikombiso, vakulu va hlawuriwa hi moya lowo kwetsima. (Mint. 20:28) Kambe a hi vatotiwa hinkwavo lava nga vakulu evandlheni. Xana leswi swi kombisa yini? Swi kombisa leswaku moya wa Xikwembu wu tirha hi tindlela leti nga faniki eka xirho ha xin’we xa vandlha.

¹⁴ Moya lowu endlaka vatotiwa va titwa va ri ni “moya wa ku vekiwa tanihi vana,” hi wona lowu Yehovha a wu tirhiseke ku pfuxa N’wana wakwe eku feni leswaku a ya hanya etilweni. (Hlaya Varhoma 8:11, 15.) Nakambe hi wona lowu Yehovha a wu tirhiseke ku tumbuluxa vuako hinkwabyo. (Gen. 1:1-3) Hi ku tirhisa moya wolowo, Yehovha u endle leswaku Bezalele a fanelekela ku endla ntirho wo hlawuleka etabernakeleni. Moya wolowo wu tlhele wu nyika Samsoni matimba yo endla swiendlo leswi a swi lava matimba lama tlulaka lama tolovelekeke naswona wu endle leswaku Petro a kota ku famba ehenhla ka mati. Hikwalaho, ku ni ku hambana exikarhi ka ku kongomisiwa hi moya wa Xikwembu ni ku totiwa hi moya wa xona. Ku totiwa hi moya lowo kwetsima i ndlela yin’wana yo hlawuleka leyi moya wa Xikwembu wu tirhaka ha yona. I Xikwembu lexi hlawulaka vanhu lava xi lavaka ku va tota hi moya wa xona.

15. Xana vanhu va ta hambeta va khuvuriwa hi moya lowo kwetsima hilaha ku nga heriki? Hlamusela.

¹⁵ I khale moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu tirha hi tindlela leti nga faniki eka malandza ya xona yo tshembeka. Wu tirhe eka wona malembe ya magidi emahlweni ko va Xikwembu xi sungula ku tota vanhu. Ku totiwa ka vanhu hi moya lowo kwetsima ku sungule hi Pentekosta ya 33 C.E., kambe a wu nga ta hambeta wu va tota hilaha ku nga heriki. Hambileswi ku khuvuriwa hi moya lowo kwetsima swi nga ta hela, kambe wu ta hambeta wu tirha eka vanhu va Xikwembu leswaku wu va pfuna va endla ku rhandza ka xona hilaha ku nga heriki.

16. I yini leswi malandza ya Xikwembu ma nga le ku swi endleni sweswi hi ku pfuniwa hi moya wa xona?

¹⁶ I yini leswi malandza ya Yehovha ma nga le ku swi endleni sweswi hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima? Loko Nhlavutelo 22:17 yi hlamula yi ri: “Moya ni mutekiwa va hambeta va ku: ‘Tana!’ Naswona mani na mani la swi twaka a a vule a ku: ‘Tana!’ Mani na mani la khomiweke hi torha a a te; mani na mani la swi navelaka a a nwe mati ya vutomi mahala.” Hi ku pfuniwa hi moya wa Xikwembu, Vakreste namuntlha va rhamba “mani na mani la swi navelaka” leswaku a ta nwa mati ya vutomi. Vatotiwa hi vona lava rhangelaka entirhweni lowu naswona va pfuniwa hi lava tinyimpfu tin’wana. Mintlawa leyimbirhi yi pfuniwa hi moya lowo kwetsima ku endla ntirho lowu. Yi kombise ku tinyiketela ka yona eka Yehovha hi ku khuvuriwa “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.” (Mat. 28:19) Hinkwavo ka vona va kombisa timfanelo ta moya evuton’wini bya vona. (Gal. 5:22, 23) Ku fana ni vatotiwa, lava tinyimpfu tin’wana va pfumelela moya wa Xikwembu leswaku wu va pfuna. Hikwalaho, va tikarhatela ku va ni mahanyelo lama baseke lama tsakisaka Xikwembu.—2 Kor. 7:1; Nhlav. 7:9, 14.

Hambetani Mi Kombela Moya Lowo Kwetsima

17. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi ni moya wa Xikwembu?

¹⁷ Ku nga khathariseki leswaku mi ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe laha misaveni, Yehovha a nga mi nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” leswaku mi tshama mi tshembekile ivi mi kuma hakelo. (2 Kor. 4:7) Vanhu va nga ha mi hlekula hileswi mi chumayelaka mahungu lamanene ya Mfumo. Kambe tsundzukani leswaku mi fanele mi “tsaka loko mi rhukaniwa hikwalaho ka vito ra Kreste, hikuva moya wa ku vangama, ku nga moya wa Xikwembu, wu le henhla ka n’wina.”—1 Pet. 4:14.

18, 19. Yehovha u ta ku pfuna njhani hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima naswona u tiyimisele ku endla yini?

¹⁸ Vanhu lava kombelaka moya lowo kwetsima hi mbilu hinkwayo, Xikwembu xi va nyika wona mahala. Wu nga antswisa vuswikoti bya vona ni ku endla leswaku va swi navela swinene ku endla leswi nga ematimbeni ya vona entirhweni wa xona. “Xikwembu hi xona lexi, hi ku ya hi leswi xi swi tsakelaka, xi tirhaka endzeni ka n’wina leswaku mi va ni matimba ya ku rhandza ni ku endla.” Moya lowo kwetsima swin’we ni matshalatshala ya hina yo “khoma swi tiya eka rito ra vutomi,” swi ta hi pfuna leswaku hi ‘hambeta hi tirhela ku ponisiwa ka hina hi ku chava ni ku rhurhumela.’—Filp. 2:12, 13, 16.

¹⁹ Xisweswo, leswi u tshembaka moya wa Xikwembu, tikarhatele ku endla mintirho leyi xi ku nyikaka yona, u va ni vutshila eka yona naswona u xi kombela leswaku xi ku pfuna. (Yak. 1:5) Xi ta ku pfuna leswaku u twisisa Rito ra xona, u tiyiselela swiphiqo swa vutomi ni ku chumayela mahungu lamanene. Yesu u te: “Hambetani mi kombela, mi ta nyikiwa; hambetani mi lava, mi ta swi kuma; hambetani mi gongondza, mi ta pfuleriwa.” (Luka 11:9, 13) Hikwalaho, hambeta u kombela Yehovha leswaku a ku pfuna u fana ni malandza yo tshembeka ya khale ni ya namuntlha lama kongomisiweke hi moya wakwe lowo kwetsima.

Xana U Nga Hlamusela?

• Ku fana na Mariya, hi rihi langutelo leri hi nga ri kombisaka leri nga hi tiselaka mikateko?

• Moya wa Xikwembu wu n’wi kongomise hi ndlela yihi Pawulo?

• Moya wa Xikwembu wu ma kongomisa njhani malandza ya xona namuntlha?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Moya wa Xikwembu wu pfune Pawulo leswaku a hlula nkucetelo wa mimoya yo biha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Namuntlha, moya lowo kwetsima wu lunghekele ku pfuna Vakreste ku nga khathariseki ntshembo lowu va nga na wona