Hi Nga Ma Endla Njhani Masiku Ya Hina Leswaku Ma Va Lama Amukelekaka eMahlweni Ka Yehovha?
‘Tolo tiawara timbirhi ta risima ti hele ku nga endliwanga nchumu. Phela loko mati ma halakile a ma oleriwi!’—Lydia H. Sigourney, mutsari wa Muamerika (1791-1865).
MASIKU ya ku hanya ka hina ma vonaka ma ri matsongo naswona ma hundza hi ku hatlisa. Mupisalema Davhida u anakanyisise hi ku koma ka vutomi kutani a susumeteleka ku khongela a ku: “Oho Yehovha, endla leswaku ndzi tiva makumu ya mina, ni mpimo wa masiku ya mina—leswi wu nga xiswona, leswaku ndzi ta tiva ku koma ka vukona bya mina. Waswivo! U endle masiku ya mina ma va matsongo; ni ku leha ka vutomi bya mina a hi nchumu emahlweni ka wena.” Lexi Davhida a a karhateka ha xona a ku ri ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu, hi mavulavulelo ya yena ni hi swiendlo. Loko a hlamusela leswaku u titshege hi Xikwembu u te: “Ku langutela ka mina ku le ka wena.” (Pisalema 39:4, 5, 7) Yehovha u n’wi yingisile. Kunene u xiyisise mintirho ya Davhida kutani a n’wi nyika hakelo leyi faneleke.
Swa olova ku tikuma u khomekile hi mintirho yo tala evuton’wini. Leswi swi nga hi endla leswaku hi vilela, ngopfu-ngopfu loko hi ri ni swo tala swo swi endla kambe nkarhi wu ri wutsongo. Xana hi karhateka hi leswi Davhida a a karhateka ha swona—ku hanya hi ndlela leyi amukelekaka eka Xikwembu? Hakunene, Yehovha u xiya ni ku kambisisa un’wana ni un’wana wa hina hi vukheta. Eka malembe ya kwalomu ka 3 600 lama hundzeke, Yobo wanuna loyi a a chava Xikwembu, u pfumerile leswaku Yehovha u vona tindlela ta yena ni ku kambisisa mintirho ya yena hinkwayo. Yobo u tivutise xivutiso lexi nge: “Loko xi lava nhlamuselo, xana ndzi ta xi hlamula ndzi ku yini?” (Yobo 31:4-6, 14) Swa koteka ku endla leswaku masiku ya hina ma va ya risima emahlweni ka Xikwembu hi ku rhangisa swilo swa moya, hi yingisa milawu ya xona ni ku tirhisa nkarhi wa hina hi vutlhari. A hi kambisiseni timhaka leti hi vukheta.
Hi Fanele Hi Rhangisa Timhaka Ta Moya
Matsalwa lama huhuteriweke ma hi khutaza leswaku hi rhangisa swilo swa moya loko ma ku: “Mi tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene.” Xana i yini swilo leswi swa nkoka? Nhlamulo ya kona yi katsa “vutivi lebyi kongomeke ni ku twisisa loku heleleke.” (Vafilipiya 1:9, 10) Leswaku hi kuma vutivi bya xikongomelo xa Yehovha swi lava leswaku hi tirhisa nkarhi wa hina hi vutlhari. Hambiswiritano, ku rhangisa timhaka ta moya swi ta hi tiyisekisa leswaku hi hanya vutomi lebyi vuyerisaka ni lebyi enerisaka.
Muapostola Pawulo u hi tsundzuxa ku ‘hambeta hi tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini.’ Ku tiyiseka ka hina swi katsa ku kambisisa minsusumeto ya hina ni leswi mbilu ya hina yi swi navelaka. Muapostola u ya emahlweni a ku: “Hambetani mi twisisa leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona.” (Vaefesa 5:10, 17) I yini leswi amukelekaka eka Yehovha? Xivuriso xa Bibele xa hlamula: “Vutlhari i nchumu wa risima. Kuma vutlhari; naswona eka hinkwaswo leswi u swi kumaka, kuma ku twisisa. Byi xixime swinene, byi ta ku tlakusa.” (Swivuriso 4:7, 8) Yehovha u tsakela munhu loyi a kumaka vutlhari bya Xikwembu a tlhela a byi tirhisa. (Swivuriso 23:15) Lexi tsakisaka hi vutlhari byebyo hileswaku a ku na munhu loyi a nga ku tekelaka byona kumbe ku byi herisa. Entiyisweni, bya ku hlayisa ni ku ku sirhelela ‘endleleni yo biha, eka lava vulavulaka swilo leswi humeke endleleni.’—Swivuriso 2:10-15.
Vona ndlela leyi swi nga vutlhari ha yona ku papalata mboyamelo wun’wana ni wun’wana wa ku nga khathali hi timhaka ta moya! Hi fanele hi hlakulela langutelo lerinene eka leswi Yehovha a swi vulaka ni ku n’wi chava hi ndlela leyinene. (Swivuriso 23:17, 18) Hambileswi langutelo rero ri nga kumiwaka nkarhi wihi ni wihi evuton’wini, i swinene ku va ni langutelo leri lerinene ni ku nghenisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya hina loko ha ha ri vantshwa. Hosi Solomoni wo tlhariha u te: “Sweswi tsundzuka Mutumbuluxi wa wena Lonkulu emasikwini ya vujaha bya wena.”—Eklesiasta 12:1.
Ndlela leyinene ngopfu yo hlakulela moya wo chava Yehovha, i ku khongela eka yena siku na siku. Davhida u xiye nkoka wa ku phofulela Yehovha swa le mbilwini, u komberile: “Oho Yehovha, yingisa xikhongelo xa mina, naswona ndzi yingise loko ndzi kombela ku pfuniwa. U nga miyeli loko ndzi rila.” (Pisalema 39:12) Xana ku enta ka vuxaka bya hina na Xikwembu minkarhi yin’wana ku khumba mintlhaveko ya hina lerova hi kala hi rila? Hakunene, loko hi ya hi byela Yehovha ta le mbilwini hi tlhela hi anakanyisisa hi Rito ra yena, hi ta ya hi va ekusuhi na yena.—Yakobo 4:8.
Dyondza Ku Yingisa
Muxe a a ri wanuna wa ripfumelo loyi a swi xiyeke leswaku u titshege hi Xikwembu. Ku fana na Davhida, Muxe a a swi vona leswaku vutomi byi taleriwe hi maxangu. Hikwalaho u kombele Xikwembu leswaku xi n’wi dyondzisa ‘ku hlaya masiku ya yena hi ndlela leyi a nga kumaka mbilu ya vutlhari ha yona.’ (Pisalema 90:10-12) Mbilu ya vutlhari yi nga kumiwa ntsena hi ku dyondza ni hi ku hanya hi ku pfumelelana ni milawu ni misinya ya milawu ya Yehovha. Muxe a a swi tiva leswi, xisweswo a tikarhatela ku nghenisa ntiyiso wolowo wa nkoka eka tiko ra Israyele hi ku phindha milawu ya Xikwembu eka rona ri nga si teka Tiko leri Tshembisiweke. Hosi yihi ni yihi leyi nga munhu wa nyama leyi Yehovha a a ta yi hlawula ku va mufumi wa Israyele a yi fanele yi titsalela buku ya Nawu yi tlhela yi yi hlaya masiku hinkwawo ya vutomi bya yona. Ha yini? Leswaku yi ta dyondza ku chava Xikwembu. Leswi a swi ta kombisa loko hosi yi yingisa kumbe yi nga yingisi. A swi ta yi sirhelela leswaku yi nga vi ni mbilu leyi tikukumuxaka ehenhla ka vamakwavo naswona a swi ta lehisa masiku ya mfumo wa yona. (Deteronoma 17:18-20) Xitshembiso lexi xi phindhiwile loko Yehovha a byela Solomoni n’wana Davhida a ku: “Loko wo famba etindleleni ta mina hi ku hlayisa swileriso swa mina ni milawu ya mina, hilaha Davhida tata wa wena a fambeke hakona, ndzi ta lehisa masiku ya wena.”—1 Tihosi 3:10-14.
Ku yingisa i swa nkoka eka Xikwembu. Loko hi teka swilaveko ni milawu yin’wana ya Yehovha yi nga ri ya nkoka, kunene u ta ri xiya langutelo rero. (Swivuriso 15:3) Loko hi swi tiva sweswo swi ta hi susumetela ku yi xixima swinene minkongomiso hinkwayo ya Yehovha hambiloko ku endla tano swi nga taka swi nga olovi minkarhi hinkwayo. Sathana u endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a ‘hingakanya ndlela ya hina’ loko hi ri karhi hi lwela ku yingisa milawu ni swileriso swa Xikwembu.—1 Vatesalonika 2:18.
I swa nkoka ngopfu ku fambisana ni ndzayo ya Matsalwa ya ku hlangana hi gandzela swin’we ni ku tiphina hi xinakulobye lexinene. (Deteronoma 31:12, 13; Vaheveru 10:24, 25) Hi fanele hi tivutisa leswi: ‘Xana ndzi tiyimiserile naswona ndza phikelela ku endla leswi nga swinene hakunene?’ Loko hi honisa ku hlanganyela ni ku leteriwa eminhlanganweni ya Vukreste hikwalaho ko ringeta ku kuma mali, swi ta onha vuxaka bya hina na Yehovha. Muapostola Pawulo u tsarile: “Mukhuva wa n’wina wa vutomi a wu pfumale rirhandzu ra mali, mi ri karhi mi eneriseka hi swilo leswi nga kona. Hikuva [Yehovha u] te: ‘Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.’” (Vaheveru 13:5) Ku yingisa milawu ya Yehovha hi ku swi rhandza swi kombisa leswaku hi tshemba hi mbilu ya hina hinkwayo leswaku u ta hi khathalela.
Yesu u dyondze ku yingisa naswona u vuyeriwile. Na hina hi nga swi kota ku dyondza ku yingisa naswona hi nga vuyeriwa. (Vaheveru 5:8) Loko hi hlakulela ku yingisa, swi ta hi olovela ku yingisa, hambi ku ri eka swilo leswitsongo. I ntiyiso, hi nga ha langutana ni swilo leswi nga tsakisiki hambi ku ri ku khomiwa hi ndlela yo biha hi vanhu van’wana hikwalaho ka vutshembeki bya hina. Leswi swi nga ha endleka ngopfu-ngopfu entirhweni, exikolweni kumbe endyangwini lowu nga riki na vukhongeri byin’we. Kambe, hi kuma nchavelelo eka xihlambanyo lexi endleriweke Vaisrayele xa leswaku loko va ‘rhandza Yehovha hi ku yingisa rito rakwe ni ku n’wi namarhela, a a ta va vutomi bya vona ni ku leha ka masiku ya vona.’ (Deteronoma 30:20) Na hina hi tshembisiwa sweswo.
Tirhisa Nkarhi Hi Vutlhari
Loko hi tirhisa nkarhi wa hina hi vutlhari swi ta tlhela swi hi pfuna leswaku hi endla masiku ya hina ma va lama amukelekaka emahlweni ka Yehovha. Ku hambana ni mali leyi yi nga ha hlayisiwaka, nkarhi wu fanele wu tirhisiwa loko swi nga ri tano wu ta lova. Tolo a nga ha vuyi. Leswi nkarhi hinkwawo hi nga ni swo tala swo swi endla kambe hi nga swi kotiki ku swi endla hinkwaswo, xana hi tirhisa nkarhi wa hina hi ndlela leyi pfunaka leswaku hi fikelela tipakani ta hina evuton’wini? Pakani leyikulu eka Vakreste hinkwavo ku fanele ku va ku hlanganyela nkarhi hinkwawo entirhweni wo chumayela hi Mfumo ni wa ku endla vadyondzisiwa.—Matewu 24:14; 28:19, 20.
Hi ta tirhisa nkarhi wa hina hi vutlhari loko ntsena hi wu xiyile nkoka wa wona. Swi fanerile leswi Vaefesa 5:16 yi hi khutazaka ku “tixavela nkarhi lowunene” naswona leswi swi vula ku tshika swilo leswi nga riki swa nkoka. Swi vula ku hunguta swilo leswi dyaka nkarhi. Ku tshamela ku hlalela thelevhixini kumbe ku kambisisa Internet, ku hlaya swilo leswi nga pfuniki nchumu kumbe vuhungasi lebyi nga pfuniki nchumu swi nga hi siya hi hlakarile. Ku engetela kwalaho, ku rhandza swilo leswi vonakalaka ku tlula mpimo swi nga dya nkarhi lowu faneleke wu tirhiseriwa ku kuma mbilu ya vutlhari.
Vanhu lava hlelaka nkarhi wa vona kahle va ri: “A wu nge swi koti ku tirhisa nkarhi wa wena hi vukheta loko u nga ti vekelanga tipakani.” Va ringanyete minkongomiso ya ntlhanu yo tivekela tipakani: pakani yo hlawuleka, pakani leyi xiyekaka, pakani leyi u nga ta swi kota ku yi fikelela, pakani ya xiviri ni nkarhi lowu u nga ta yi fikelela ha wona.
Pakani yin’wana ya nkoka i ku antswisa ku hlaya ka hina ka Bibele. Goza ro sungula i ku endla pakani ya hina yi va yo hlawuleka—ku nga ku hlaya Bibele hinkwayo. Goza leri landzelaka i ku endla pakani ya hina yi va leyi xiyekaka. Loko hi endla leswi, hi nga kambisisa nhluvuko wa hina. Tipakani ti fanele ti hi khutaza leswaku hi tikarhata naswona hi kula. Ti fanele ti tlhela ti fikeleleka naswona ti va ta xiviri. Hi fanele hi xiya vuswikoti bya hina, vutshila bya hina ni nkarhi lowu hi vaka na wona. Eka van’wana, ku nga ha laveka nkarhi lowu engetelekeke leswaku va fikelela tipakani ta vona. Xo hetelela, hi fanele hi tivekela nkarhi lowu hi nga ta yi fikelela ha wona. Ku veka siku ro endla nchumu wo karhi swi ta ku susumetela leswaku u lava ku wu endla u heta.
Swirho hinkwaswo swa ndyangu wa Bethele emisaveni hinkwayo, leswi tirhaka eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha kumbe rin’wana ra marhavi ya yona emisaveni hinkwayo, swi ni pakani yo hlawuleka ya ku hlaya Bibele hinkwayo eka lembe ra swona ro sungula eBethele. Swa swi xiya leswaku ku hlaya Bibele swi swi pfuna leswaku swi kula emoyeni naswona swi swi endla swi va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha, loyi a swi dyondziselaka ku swi pfuna. (Esaya 48:17) Xana na hina hi nga tivekela pakani yo hlaya Bibele nkarhi hinkwawo?
Vuyelo Bya Ku Endla Masiku Ya Hina Ma Va Lama Amukelekaka
Loko hi nyikela nyingiso swinene etimhakeni ta moya hi ta kuma mikateko yo tala. Hi xikombiso, swi hi pfuna ku ti fikelela ni ku hi endla hi va ni xikongomelo evuton’wini. Loko hi vulavurisana na Yehovha nkarhi na nkarhi hi xikhongelo lexi humaka embilwini swi hi tshineta ekusuhi na yena. Loko hi khongela swi kombisa leswaku ha n’wi tshemba. Ku hlaya ka hina Bibele ni tibuku leti sekeriweke eBibeleni siku na siku leti hi nyikiweke tona hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” swi kombisa leswaku hi tiyimiserile ku yingisa Xikwembu loko xi vulavula na hina. (Matewu 24:45-47) Leswi swi hi pfuna ku kuma mbilu ya vutlhari leswaku hi ta endla swiboho leswinene ni nhlawulo lowunene evuton’wini.—Pisalema 1:1-3.
Hi tsakela ku yingisa swileriso swa Yehovha, hikuva a swi tiki ku endla tano. (1 Yohane 5:3) Loko hi endla siku rin’wana ni rin’wana ri amukeleka emahlweni ka Yehovha, hi tiyisa vuxaka bya hina na yena. Hi tlhela hi va vaseketeri va ntiyiso va moya eka Vakreste-kulorhi. Swiendlo swo tano swi tsakisa Yehovha Xikwembu. (Swivuriso 27:11) Kutani ku hava vuyelo byo tlula ku tiphina hi ku amukeriwa hi Yehovha sweswi ni hilaha ku nga heriki!
[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]
Vakreste va tiyimisele ku xiya timhaka ta moya
[Swifaniso leswi nga eka tluka 22]
Xana u tirhisa nkarhi wa wena hi vutlhari?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha loko hi endla siku rin’wana ni rin’wana ri amukeleka eka yena