“N’wina Hinkwenu Mi Vamakwavo”

“Mi nga tshuki mi vuriwa Rabi, hikuva mudyondzisi wa n’wina i un’we, kasi n’wina hinkwenu mi vamakwavo.”—MATEWU 23:8.

 1. I mhaka yihi leyi hi faneleke hi yi kambisisa?

WANSATI un’wana la nga Mukreste wa le tikweni ra le Vuxeni, hi mbilu hinkwayo u vutise murhumiwa un’wana la humaka eAustralia a ku: “I mani la faneriwaka hi ku fundzhiwa swinene, i murhumiwa kumbe i makwerhu la tirhaka eBethele?” Wansati loyi a lava ku tiva loyi a faneriwaka hi ku xiximiwa swinene, leswaku i murhumiwa la humaka etikweni rin’wana kumbe i mutirheli wa le ndhawini ya ka vona la tirhaka ehofisini ya rhavi ya Sosayiti ya Watch Tower. Xivutiso xolexo lexinene, lexi kombisaka mukhuva lowu tolovelekeke wa ku rhandza swikhundlha, xi hlamarise murhumiwa. Hambiswiritano, ku vutisa leswaku i mani lonkulu swi vangiwa hi ku navela ku tiva swikhundlha swa vanhu lava nga ni vulawuri hi ku siyana ka swona.

 2. Xana hi fanele hi va teka njhani vagandzeri-kulorhi?

² Mhaka leyi, a hi mhaka ya tolo. Hambi ku ri vadyondzisiwa va Yesu a va tshamela ku holova hi ku lava ku tiva loyi a nga nkulu eka vona. (Matewu 20:20-24; Marka 9:33-37; Luka 22:24-27) Na vona a va huma eka ndhavuko lowu fambisanaka ni ku rhandza swikhundlha, ku nga Vuyuda bya lembe-xidzana ro sungula. Leswi Yesu a va tiva vanhu vo tano, u tsundzuxe vadyondzisiwa va yena a ku: “Mi nga tshuki mi vuriwa Rabi, hikuva mudyondzisi wa n’wina i un’we, kasi n’wina hinkwenu mi vamakwavo.” (Matewu 23:8) Xidyondzi xa Bibele Albert Barnes xi vule leswaku, xithopo xa vukhongeri xo tanihi “Rabi,” leswi vulaka “Mudyondzisi,” “xi endla leswaku lava va vitaniwaka ha xona va titwa va tlakukile, naswona lava nga ehansi ka vona va va ni mavondzo va tlhela va tivona va nga pfuni nchumu; naswona nsusumeto ni mboyamelo wa xona wu hambana ni ‘ku tshembeka ka Kreste.’” Kunene, Vakreste va papalata ku vitana valanguteri va vona tanihi “Nkulu Swimani-mani,” va tirhisa rito “nkulu” tanihi xithopo xo tlhomana tinsiva. (Yobo 32:21, 22) Hi hala tlhelo, vakulu lava hanyaka hi ku pfumelelana ni ndzayo ya Yesu va fundzha swirho swa vandlha, tanihi leswi Yehovha a fundzhaka vagandzeri va yena lava tshembekaka, kasi Yesu Kreste u fundzha valandzeri va yena lava tshembekaka.

Xikombiso Xa Yehovha Ni Xa Yesu

 3. Xana Yehovha u swi fundzhe njhani swivumbiwa swa yena swa moya?

³ Hambileswi Yehovha a nga “La nge Henhla-henhla,” ku sukela eku sunguleni u fundzhe swivumbiwa swa yena hi ku swi katsa emintirhweni ya yena. (Pisalema 83:18) Loko Yehovha a vumba munhu wo sungula, u tirhe ni N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe entirhweni wolowo a ri “mutirhi la nga ni vuswikoti.” (Swivuriso 8:27-30; Genesa 1:26) Loko Yehovha a lava ku lovisa Hosi Akabu wo homboloka, U rhambe tintsumi ta yena ta le tilweni leswaku ti hlamusela ndlela leyi a nga lovisiwaka ha yona.—1 Tihosi 22:19-23.

4, 5. Xana Yehovha u swi fundzha njhani swivumbiwa swa yena leswi nga vanhu va nyama?

⁴ Yehovha i Hosi leyi Tlakukeke ya vuako lebyi. (Deteronoma 3:24) A swi n’wi bohi ku kanela ni vanhu. Kambe wa korhama hi ndlela yo fanekisela, a yisa nyingiso eka vona. Mupisalema u yimbelerile: “I mani la fanaka na Yehovha Xikwembu xa hina, Yena la tshamaka ehenhla? Wa korhama a languta etilweni ni le misaveni, a pfuxa la nga le hansi entshurini.”—Pisalema 113:5-8.

⁵ Loko Yehovha a nga si herisa Sodoma na Gomora, u yingise swivutiso swa Abrahama ivi a enerisa ku navela ka yena ku vona vululami. (Genesa 18:23-33) Hambileswi Yehovha ana se a byi tiva vuyelo bya swikombelo swa Abrahama, u yingisele Abrahama hi ku lehisa mbilu ivi a amukela mavonelo ya yena.

 6. Xana ku humelele yini loko Yehovha a fundzhe Habakuku loko a vutise xivutiso?

⁶ Yehovha u tlhele a yingisela Habakuku, loyi a vutiseke a ku: “Oho Yehovha, xana ndzi ta kombela ku pfuniwa ku fikela rini, kambe u nga yingisi?” Xana Yehovha u langute xivutiso lexi tanihi lexi tlhontlhaka vulawuri bya yena? E-e, u teke swivilelo swa Habakuku swi ri leswi twalaka, kutani hi nkarhi wolowo u paluxe xikongomelo xa yena xa ku lerisa Vakalidiya leswaku va hetisisa vuavanyisi bya yena. U tiyisekise muprofeta loyi leswaku ‘ku avanyisa loku vuriweke ka ha ri emahlweni ku ta hetiseka hakunene.’ (Habakuku 1:1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:2, 3) Hi ku yingisa swivilelo swa Habakuku a tlhela a n’wi hlamula, Yehovha u fundzhe muprofeta loyi. Hikwalaho ka sweswo, muprofeta loyi a a karhatekile u we mbilu ivi a sungula ku khana, a a xi tshemba hilaha ku heleleke Xikwembu xa ku ponisiwa ka yena. Leswi swi kombisiwa hi buku leyi huhuteriweke ya Habakuku leyi tiyisaka ku tshemba ka hina Yehovha namuntlha.—Habakuku 3:18, 19.

 7. Ha yini xiavelo xa Petro a xi ri xa nkoka hi Pentekosta ya 33 C.E.?

⁷ Yesu Kreste i xikombiso xin’wana lexinene xa lava xiximeke van’wana. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena leswaku “mani na mani la ndzi alaka emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta n’wi ala emahlweni ka Tata wa mina.” (Matewu 10:32, 33) Hambiswiritano, hi vusiku lebyi a xengiweke ha byona, vadyondzisiwa va yena hinkwavo va n’wi fularherile, naswona muapostola Petro u n’wi landzule kanharhu. (Matewu 26:34, 35, 69-75) Yesu a nga langutanga xivumbeko xa le handle kambe u xiye mintlhaveko ya Petro, ku hundzuka ka yena hi mbilu hinkwayo. (Luka 22:61, 62) Endzhaku ka masiku ya 51, Kreste u fundzhe muapostola la hundzukeke hi ku n’wi pfumelela ku yimela vadyondzisiwa va Yesu va 120 hi siku ra Pentekosta naswona a tirhisa “xilotlelo xa mfumo” xo sungula. (Matewu 16:19; Mintirho 2:14-40) Petro u nyikiwe nkarhi wo ‘vuya ni ku tiyisa vamakwavo.’—Luka 22:31-33.

Ku Fundzha Swirho Swa Ndyangu

8, 9. Loko wanuna a fundzha nsati wa yena, xana a nga va tekelela njhani Yehovha na Yesu?

⁸ Vavanuna ni vatswari va endla kahle loko va tekelela Yehovha na Yesu Kreste eku kombiseni ka vulawuri lebyi va byi nyikiweke hi Xikwembu. Petro u tsundzuxile: “N’wina vavanuna lava tekeke, hambetani mi tshama na [vasati va n’wina] hi mukhuva lowu fanaka hi ku ya hi vutivi, mi va xixima leswi va nga xibya xo tsana swinene, xa xisati.” (1 Petro 3:7) Anakanya u khome xibya lexi fayekaka hi ku olova, lexi swi nga erivaleni leswaku a xi tiyanga ku fana ni ndyelo. Xana a wu nga ta xi khoma hi vukheta lebyikulu? Wanuna a nga endla tano hi ku tekelela Yehovha, a yingisa mavonelo ya nsati wa yena loko va endla swiboho swa timhaka ta ndyangu. Tsundzuka leswaku Yehovha u hete nkarhi wo leha loko a kombisana na Abrahama. Leswi a nga hetisekangiki, wanuna a nga ha tsandzeka ku vona xivumbeko hinkwaxo xa mhaka. Kutani xana ku ta va ku nga ri vutlhari leswaku a fundzha nsati wa yena hi ku yingisa mavonelo ya yena hi mbilu hinkwayo?

⁹ Ematikweni lawa wanuna a nga makhonya, wanuna u fanele a tsundzuka leswaku nsati wa yena a nga ha boheka ku hlula xihinga lexikulu xo kombisa mintlhaveko ya yena. Tekelela ndlela leyi Yesu Kreste a tirhisaneke ha yona ni vadyondzisiwa va yena loko a ha ri emisaveni, lava a va ri xiphemu xa ntlawa wa mutekiwa wa yena wa le nkarhini lowu taka. A a va rhandza, a twisisa ku tsandzeka ka vona hi tlhelo ra nyama ni ra moya hambiloko va nga si swi vula swilaveko swa vona. (Marka 6:31; Yohane 16:12, 13; Vaefesa 5:28-30) Ku engetela kwalaho, tinyike nkarhi wa ku xiyisisa leswi nsati wa wena a ku endlelaka swona wena ni ndyangu wa wena, ivi u kombisa ku tlangela hi marito ni hi swiendlo. Yehovha na Yesu va tlangerile, va bumabumela ni ku tlhela va katekisa lava fanelekaka. (1 Tihosi 3:10-14; Yobo 42:12-15; Marka 12:41-44; Yohane 12:3-8) Wansati un’wana wa le Vuxeni la nga Mukreste, loko nuna wa yena a ve Mbhoni ya Yehovha u te: “Nuna wa mina a a rhandza ku ndzi rhwexa mindzhwalo hinkwayo yena a famba emahlweni. Sweswi hi yena a yi rhwalaka naswona u tlangela leswi ndzi swi endlaka ekaya!” Marito ya ku tlangela hi mbilu hinkwayo ma n’wi pfuna swinene nsati wa wena leswaku a titwa a ri wa nkoka.—Swivuriso 31:28.

10, 11. Xana vatswari va nga dyondza yini eka xikombiso lexinene xa Yehovha loko a tirhisana ni tiko leri xandzukeke ra Israyele?

¹⁰ Vatswari va fanele va tekelela xikombiso xa Xikwembu loko va tirhisana ni vana va vona, ngopfu-ngopfu loko va fanele va va tshinya. “Yehovha a hambeta a lemukisa Israyele na Yuda” leswaku va tshika tindlela ta vona to homboloka, kambe va “hambete va nonon’hwisa tinhamu ta vona.” (2 Tihosi 17:13-15) Vaisrayele va “ringete ku xi yenga hi nomu wa vona; naswona va ringete ku xi hembela hi ririmi ra vona.” Vatswari vo tala va nga ha vona onge vana va vona minkarhi yin’wana va va hembela. Vaisrayele va ‘ringe Xikwembu’ ni ku xi twisa ku vava. Kambe, Yehovha ‘u ve ni tintswalo; a funengeta xidyoho, a nga va lovisi.’—Pisalema 78:36-41.

¹¹ Yehovha u va komberile Vaisrayele a ku: “Tanani, sweswi, a hi lulamiseni timhaka exikarhi ka hina. Hambiloko swidyoho swa n’wina swo va swa ribungu, swi ta endliwa swi basa ku fana ni gamboko.” (Esaya 1:18) Hambileswi Yehovha a a nga dyohanga, u rhambe tiko leri leri xandzukeke leswaku ri ta, va ta lulamisa timhaka. Mawaku langutelo lerinene leri vatswari va nga ri tekelelaka loko va tirhisana ni vana va vona! Loko ku laveka leswaku u va fundzha hi ku yingisa mhaka ya vona, va yingise, ivi u anakanyisisa na vona hi lexi vangelaka leswaku va boheka ku cinca.

 12. (a) Ha yini hi fanele hi papalata ku xixima vana va hina ku tlula Yehovha? (b) I yini lexi lavekaka leswaku hi ta xixima xindzhuti xa vana va hina loko hi va laya?

¹² Ina, minkarhi yin’wana vana va lava ndzayo ya matimba. Vatswari a va fanelanga va fana na Eli, loyi ‘a a tshamela ku xixima vana va yena ku tlula Yehovha.’ (1 Samuwele 2:29) Nilokoswiritano, vana va fanele va swi vona leswaku u va tsundzuxa hikwalaho ka leswi u va rhandzaka. Va fanele va swi vona leswaku vatswari va vona va va rhandza. Pawulo u tsundzuxa vatatana a ku: “Mi nga karhati vana va n’wina, kambe hambetani mi va kurisa hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” (Vaefesa 6:4) Hambiloko tatana a ri karhi a rhangela, yinhla leyi kombisiwaka laha i ku va tatana a khathala hi xindzhuti xa vana va yena hi ku ka a nga va hlundzukisi hikwalaho ka ku kariha ka yena. Ina, ku khathalela xindzhuti xa vana swi lava nkarhi ni matshalatshala ya vatswari, kambe vuyelo byo endla sweswo bya fanela swinene.

 13. Hi rihi langutelo ra Bibele hi vanhu lava dyuhaleke endyangwini?

¹³ Ku xixima swirho swa ndyangu a ko va ku fundzha nsati wa wena ni vana wena ntsena. Xivuriso xa Xijapani xi ri: “Loko u dyuharile, yingisa vana va wena.” Yinhla ya xivuriso xolexo hi leswaku vatswari lava dyuhaleke va fanele va papalata ku hundzeleta vulawuri bya vona bya ku va vatswari naswona va fanele va yingisa leswi vana va vona lava kuleke va swi vulaka. Hambileswi Matsalwa ma pfumelaka leswaku vatswari va xixima vana va vona hi ku va yingisa, vana a va fanelanga va delela swirho leswi kuleke swa ndyangu wa ka vona. Swivuriso 23:22 yi ri: “U nga n’wi languteli ehansi mana wa wena hileswi a kuleke.” Hosi Solomoni u hanye hi ku pfumelelana ni xivuriso lexi naswona u xixime mana wa yena loko a ta kombela eka yena. Solomoni a a ri ni xiluvelo lexi a xi ri exineneni xa lexa ka yena naswona u yingise leswi mana wa yena la dyuhaleke, ku nga Bati-xeba, a a n’wi byela swona.—1 Tihosi 2:19, 20.

 14. Xana hi nga swi xixima njhani swirho leswi dyuhaleke swa vandlha?

¹⁴ Endyangwini wa hina lowukulu wa moya, hi le xiyin’weni lexinene xo va “lavo rhanga” eku xiximeni ka swirho leswi dyuhaleke swa vandlha. (Varhoma 12:10) Swi nga ha endleka va nga ha swi koti ku endla swilo leswi a va swi endla khale, naswona sweswo swi nga va heta matimba. (Eklesiasta 12:1-7) Mbhoni leyi totiweke leyi dyuhaleke leyi a yi tshama yi etlele exibedlhele, yi tshame yi phofula ku hela matimba koloko yi ku: “Ndzi navela onge ndzi nga fa leswaku ndzi ta tlhela ndzi sungula ku tirha.” Ku xixima vanhu vo tano lava dyuhaleke, hi ndlela leyi faneleke ni ku va fundzha swi nga pfuna. Vaisrayele va lerisiwile: “U fanele u suka u yima emahlweni ka la nga ni timpfu naswona u fanele u komba xichavo eka munhu la kuleke.” (Levhitika 19:32) Xixima vanhu lava dyuhaleke hi ku va endla va titwa va rhandziwa ni ku tlangeriwa. ‘Ku suka u yima’ ku nga ha katsa ku tshama ehansi u yingisela loko va rungula leswi va swi endleke malembe yo tala lama hundzeke. Sweswo swi ta nyika vadyuhari xindzhuti naswona swi ta fuwisa vutomi bya hina bya moya.

‘Vanani Lavo Rhanga Eku Xiximaneni’

 15. Xana vakulu va nga endla yini leswaku va fundzha swirho swa vandlha?

¹⁵ Swirho swa vandlha swa tsaka loko vakulu va swi vekela xikombiso lexinene. (1 Petro 5:2, 3) Ku nga khathariseki leswi va tshamaka va khomekile, vakulu lava khathalaka hi vona va rhangaka va ya eka vantshwa, eka tinhloko ta mindyangu, eka vamanana lava nga voxe, eka vavasati lava nga ni miti ni le ka vadyuhari, hambiloko vanhu volavo va ri ni swiphiqo kumbe va nga ri na swona. Vakulu va yingisela leswi swirho swa vandlha swi swi vulaka ivi va swi bumabumela eka leswi swi kotaka ku swi endla. Nkulu la nga ni vuxiyaxiya la vulaka marito yo tlangela malunghana ni leswi makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati a swi endlaka u tekelela Yehovha, loyi a tlangelaka swivumbiwa swa yena swa laha misaveni.

 16. Ha yini hi fanele hi teka vakulu va ri lava faneriwaka hi ku fundzhiwa swin’we ni van’wana evandlheni?

¹⁶ Hi ku tekelela Yehovha, vakulu va veka xikombiso lexinene hi ku tirhisa ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Mi va ni xinakulobye lexikulu erirhandzwini ra vumakwerhu. Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” (Varhoma 12:10) Leswi swi nga ha va tikelanyana vakulu lava tshamaka ematikweni lawa vanhu va kona va rhandzaka xikhundlha. Hi xikombiso, etikweni ra le Vuxeni, ku ni marito mambirhi lama vulaka “makwerhu,” lerin’wana ri kombisa leswaku u wa xiyimo xa le henhla kasi lerin’wanyana ri kombisa leswaku u wa xiyimo lexi tolovelekeke. Ku ta fikela sweswinyana, swirho swa vandlha a swi vitana vakulu kun’we ni vanhu lava dyuhaleke hi marito ya ku kombisa leswaku va ni xiyimo xa le henhla, lavan’wana va va vitana hi lerin’wana ra xiyimo lexi tolovelekeke. Hambiswiritano, va khutaziwe ku tirhisa rito leri tolovelekeke minkarhi hinkwayo, hikuva Yesu u byele valandzeri va yena leswaku “n’wina hinkwenu mi vamakwavo.” (Matewu 23:8) Hambileswi marito lama kombisaka ku hambana ka swiyimo swa vanhu ma nga riki kona ematikweni man’wana, hinkwerhu hi fanele hi xiya mboyamelo wa vanhu wo hambanisa vanhu hi swikhundlha.—Yakobo 2:4.

 17. (a) Ha yini vakulu va fanele va tshineleleka? (b) Xana vakulu va nga tekelela Yehovha hi tindlela tihi loko va tirhisana ni swirho swa vandlha?

¹⁷ I ntiyiso, Pawulo u hi khutaze ku languta vakulu vo karhi tanihi lava faneriwaka hi “ku xiximiwa loku andzisiweke kambirhi,” kambe va ha ri vamakwerhu. (1 Timotiya 5:17) Loko hi swi kota ku “[tshinelela] xiluvelo xa musa lowu nga faneriwiki hi ntshunxeko wo vulavula,” xa Hosi Leyikulu ya Vuako Hinkwabyo, xana a hi fanelanga hi swi kota ku tshinelela vakulu, lava faneleke va tekelela Yehovha? (Vaheveru 4:16; Vaefesa 5:1) Valanguteri va nga ha tikambisisa loko va tshineleleka, hi ku hlayela minkarhi leyi vanhu va taka eka vona leswaku va ta lava xitsundzuxo kumbe va ta ringanyeta swo karhi. Dyondza swo karhi eka ndlela leyi Yehovha a katsaka van’wana ha yona emintirhweni ya yena. U fundzha van’wana hi ku va nyika vutihlamuleri. Hambiloko Mbhoni yin’wana yi nyikela swiringanyeto leswi vonakaka swi nga tirhi, vakulu va fanele va tlangela ku khathala loku yi ku kombisaka. Tsundzuka ndlela leyi Yehovha a swi tekeke ha yona swivutiso swo kambela swa Abrahama ni xirilo xa Habakuku xa nhlomulo.

 18. Xana vakulu va nga n’wi tekelela njhani Yehovha eku lulamiseni ka lava lavaka mpfuno?

¹⁸ Vakreste van’wana va lava ku ololoxiwa. (Vagalatiya 6:1) Hambiswiritano, i va risima ematihlweni ya Yehovha, va faneriwa hi ku khomiwa hi ndlela leyi nga ni xindzhuti. Mbhoni yin’wana yi te: “Loko munhu loyi a ndzi nyikaka ndzayo a ndzi khoma hi xichavo, ndzi titwa ndzi ntshunxekile ku ya eka yena.” Vanhu vo tala va yi amukela ndzayo loko va khomiwa hi ndlela leyi nga ni xindzhuti. Swi nga ha teka nkarhi wo leha, kambe ku yingisela lava va tekeke magoza lama hoxeke swi endla leswaku swi va olovela ku amukela ndzayo yihi na yihi leyi lavekaka. Tsundzuka ndlela leyi Yehovha a vulavurisaneke ni Vaisrayele ha yona hi ku phindha-phindha hikwalaho ko va twela vusiwana. (2 Tikronika 36:15; Tito 3:2) Ndzayo leyi nyikeriwaka hi ntwela-vusiwana yi ta khumba timbilu ta lava va lavaka mpfuno.—Swivuriso 17:17; Vafilipiya 2:2, 3; 1 Petro 3:8.

 19. Xana hi fanele hi va teka njhani vanhu lava nga riki Vakreste?

¹⁹ Loko hi xixima van’wana hi fanele hi xixima ni lava swi nga ha endlekaka va va vamakwerhu wa hina va moya enkarhini lowu taka. Vanhu vo tano va nga ha nonoka ku amukela rungula ra hina sweswi, kambe hi fanele hi va lehisela mbilu naswona hi xiya xindzhuti xa vona tanihi vanhu. Yehovha “a nga naveli leswaku ku lova ni un’we kambe u navela leswaku [hinkwerhu hi] hundzuka.” (2 Petro 3:9) Xana a hi fanelanga hi va ni langutelo ra Yehovha? Loko hi anakanyisisa hi vanhu hi ku angarhela, hi nga khula ndlela yo nyikela vumbhoni loko minkarhi hinkwayo hi ringeta ku va ni moya wa vuakelani. Ina, hi papalata muxaka wa xinakulobye lowu nga ha vangaka makhombo hi tlhelo ra moya. (1 Vakorinto 15:33) Kambe, hi kombisa “musa wa vumunhu,” hi nga sandzi vanhu lava nga riki va vukhongeri bya hina.—Mintirho 27:3.

 20. Xikombiso xa Yehovha ni xa Yesu Kreste xi fanele xi hi susumetela ku endla yini?

²⁰ Ina, Yehovha na Yesu Kreste va teka un’wana ni un’wana wa hina a ri loyi a faneriwaka hi ku xiximiwa. Onge minkarhi hinkwayo hi nga tsundzuka ndlela leyi va endlaka swilo ha yona ivi hilaha ku fanaka hi va lavo rhanga eku xiximaneni. Naswona onge minkarhi hinkwayo hi nga tsundzuka marito ya Hosi ya hina Yesu Kreste lama nge: “N’wina hinkwenu mi vamakwavo.”—Matewu 23:8.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Xana u fanele u va languta njhani vagandzeri-kuloni?

• Xana xikombiso xa Yehovha ni xa Yesu xi ku susumetela hi ndlela yihi leswaku u fundzha van’wana?

• Xana vavanuna lava tekeke ni vatswari, va nga va fundzha njhani van’wana?

• Vakulu va susumeteleka ku languta Vakreste-kulobye tanihi vamakwavo hi ndlela yihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Fundzha nsati wa wena hi marito yo tlangela

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Xixima vana va wena hi ku va yingisa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Khoma swirho swa vandlha hi ndlela leyi xiximekaka