Chivirikelani Eku Wupfeni—“Siku Lerikulu Ra Yehovha Ri Le Kusuhi”
“A hi chivirikeleni eku wupfeni.”—HEV. 6:1.
1, 2. I yini leswi endleke leswaku Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va le Yerusalema ni le Yudiya va kota ku ‘balekela etintshaveni’?
LOKO Yesu a ha ri laha misaveni, vadyondzisiwa va yena va n’wi tshinelerile kutani va n’wi vutisa va ku: “Xi ta va xihi xikombiso xa vukona bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” Vuprofeta lebyi Yesu a va byeleke byona loko a hlamula xivutiso xa vona byi hetiseke ro sungula hi lembe-xidzana ro sungula. Yesu u vulavule hi xiendlakalo lexi nga tolovelekangiki lexi a xi ta komba leswaku makumu ma le kusuhi swinene. Loko va vona xiendlakalo lexi, “lava nga eYudiya a [va fanele] va balekel[a] etintshaveni.” (Mat. 24:1-3, 15-22) Xana vadyondzisiwa va Yesu a va ta xi xiya xikombiso lexi kutani va endla hilaha a va leriseke hakona?
2 Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka makume manharhu, hi 61 C.E., muapostola Pawulo u tsale rungula leri kongomeke a tsalela Vakreste va Vaheveru lava a va tshama eYerusalema ni le kusuhi na kona. Pawulo ni vapfumeri-kulobye a va nga swi tivi leswaku xikombiso lexi funghaka ku sungula ka “nhlomulo lowukulu” a xi ta endleka endzhaku ka malembe ya ntlhanu. (Mat 24:21) Hi 66 C.E., Cestius Gallus u rhangele vuthu ra masocha ya Varhoma lawa a ma ri ekusuhi ni ku hlula muti wa Yerusalema. Kambe Gallus ni masocha yakwe va lo na swi pfuketana va tshika ku hlasela, leswi endleke leswaku Vakreste va kota ku balekela endhawini leyi sirhelelekeke.
3. Hi xihi xikhutazo lexi Pawulo a xi nyikeke Vakreste va Vaheveru, naswona ha yini?
3 Vakreste volavo a va fanele va twisisa leswaku swiendlakalo leswi a swi ri eku humeleleni a swi hetisisa marito ya Yesu naswona a va fanele va baleka. Hambiswiritano, van’wana a va sungule ku va lava “tlanyaleke eku tweni.” Hi tlhelo ra moya a va fana ni swihlangi leswi lavaka “ntswamba.” (Hlaya Vaheveru 5:11-13.) Hambi ku ri van’wana lava a va ri ni malembe yo tala va tirhela Xikwembu a va kombisa leswaku va “suka eka Xikwembu lexi hanyaka.” (Hev 3:12) Van’wana a va ‘tolovele’ ku xwa eminhlanganweni ya Vukreste hi nkarhi lowu ‘siku leri ra nhlomulo a ri ri karhi ri tshinela.’ (Hev. 10:24, 25) Pawulo u va nyike xikhutazo lexi faneleke, a ku: “Leswi se hi tshikeke dyondzo ya masungulo malunghana na Kreste, a hi chivirikeleni eku wupfeni.”—Hev. 6:1.
4. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi tshama hi xalamukile hi tlhelo ra moya, naswona i yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi endla tano?
4 Hi hanya enkarhini wa ku hetiseka ko hetelela ka vuprofeta bya Yesu. “Siku lerikulu ra Yehovha,” ku nga siku leri ku nga ta herisiwa mafambiselo hinkwawo ya Sathana “ri le kusuhi.” (Sof. 1:14) Ku tlula rini na rini, hi fanele hi xalamukela ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele hi tlhela hi hlakulela vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha. (1 Pet. 5:8) Xana hi le ku swi endleni sweswo hakunene? Loko hi yi twisisa kahle milawu leyi kongomisaka ya le Matsalweni swi ta hi pfuna leswaku hi nga tshuki hi rivala leswaku hi hanya enkarhini wihi.
Leswi Ku Va Mukreste La Wupfeke Swi Vulaka Swona
5, 6. (a) Xana ku wupfa hi tlhelo ra moya swi katsa yini? (b) Hi le tindhawini tihi timbirhi laha hi faneleke hi endla matshalatshala eka tona leswaku hi chivirikela eku wupfeni?
5 Pawulo u khutaze Vakreste lava nga Vaheveru va lembe-xidzana ro sungula leswaku va chivirikela eku wupfeni a tlhela a va byela leswi ku wupfa hi tlhelo ra moya swi katsaka swona. (Hlaya Vaheveru 5:14.) “Vanhu lava wupfeke” a va enerisiwi hi ku nwa “ntswamba” ntsena. Va dya “swakudya leswi tiyeke.” Hikwalaho, va tiva “swilo swa masungulo” ni “swilo leswi enteke” swa ntiyiso. (1 Kor. 2:10) Ku engetela kwalaho, va letela matimba ya vona yo twisisa hi ku ma tirhisa—hi ku tirhisa leswi va swi tivaka—ma va pfuna ku hambanisa leswi lulameke eka leswi hoxeke. Loko va fanele va endla xiboho, ndzetelo wolowo wu va pfuna leswaku va twisisa leswaku hi yihi milawu leyi kongomisaka ya le Matsalweni leyi katsekaka ni leswaku va nga yi tirhisa njhani.
6 Pawulo u tsarile a ku: “Swi fane[rile] leswaku hi nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi hi swi tweke, leswaku hi nga tshuki hi khukhuleka.” (Hev. 2:1) Ku khukhuleka ko tano eripfumelweni ku nga hi humelela hi nga si swi xiya. Hi nga papalata ku khukhuleka eripfumelweni hi ku nyikela “nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke” loko hi hlaya Bibele ekaya kumbe eminhlanganweni ya vandlha. Hikwalaho un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa a ku: ‘Xana ndza ha kambisisa swilo swa masungulo? Xana ndzi gandzela Xikwembu leswaku ndzi hetisisa nawu ntsena? Ndzi nga wu endla njhani nhluvuko wa xiviri hi tlhelo ra moya?’ Leswaku hi chivirikela eku wupfeni swi lava leswaku hi endla matshalatshala eka swilo swimbirhi. Hi fanele hi ri tiva kahle Rito ra Xikwembu. Naswona hi fanele hi dyondza ku yingisa.
Tolovelana Kahle Ni Rito Ra Xikwembu
7. Xana hi nga vuyeriwa njhani loko hi tolovelana kahle ni Rito ra Xikwembu?
7 Pawulo u tsale a ku: “Mani na mani la dyaka ntswamba a nga tolovelananga ni rito ra ku lulama, hikuva i xihlangi.” (Hev. 5:13) Leswaku hi va lava wupfeke hi fanele hi tolovelana kahle ni rito ra Xikwembu, ku nga rungula leri xi hi nyikeke rona. Tanihi leswi rungula leri ri kumekaka eRitweni ra xona, ku nga Bibele, hi fanele hi hisekela ku dyondza Matsalwa ni minkandziyiso ya “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Mat. 24:45-47) Loko hi dyondza hi ndlela leyi, swi ta hi pfuna leswaku hi letela matimba ya hina yo twisisa. Anakanya hi xikombiso xa Mukreste la vuriwaka Orchid.a U ri: “Xitsundzuxo lexi xi khumbeke vutomi bya mina swinene, i xa ku hlaya Bibele nkarhi na nkarhi. Swi ndzi tekele kwalomu ka malembe mambirhi ku hlaya Bibele hinkwayo kambe se a ndzi sungula ku n’wi tiva kahle Muvumbi wa mina. Ndzi dyondze hi tindlela takwe, swilo leswi a swi rhandzaka ni leswi a swi vengaka, vukulu bya matimba yakwe ni ndlela leyi vutlhari byakwe byi nga byikulu ha yona. Ku hlaya Bibele siku ni siku swi ndzi pfune leswaku ndzi langutana ni minkarhi yo nonon’hwa evuton’wini bya mina.”
8. Rito ra Xikwembu ri nga va ni matimba yo tanihi kwihi eka hina?
8 Loko nkarhi ni nkarhi hi hlaya xiyenge xo karhi eka Rito ra Xikwembu swi endla leswaku rungula ra kona ri ‘va ni matimba’ eka hina. (Hlaya Vaheveru 4:12.) Loko hi ri hlaya hi ndlela yoleyo, vumunhu bya hina byi ta hundzuka naswona hi ta n’wi tsakisa swinene Yehovha. Xana u endla matshalatshala yo tanihi kwihi leswaku u hlaya Bibele ni ku anakanyisisa hi leswi yi swi vulaka?
9, 10. Xana ku tolovelana ni Rito ra Xikwembu swi katsa yini? Hlamusela.
9 Ku tolovelana ni Bibele a swi vuli ku tiva leswi yi swi vulaka ntsena. Vakreste lava nga wupfangiki va le nkarhini wa Pawulo a va nga ri tolovelanga hi ku helela Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke. Hambiswiritano, a va nga swi tirhisi swilo leswi va swi tivaka leswaku va vona vuyelo lebyinene. A va nga titoloveti ni rungula leri va ri hlayaka hi ku ri pfumelela leswaku ri va kongomisa loko va endla swiboho swa vutlhari evuton’wini bya vona.
10 Ku tolovelana ni Rito ra Xikwembu swi vula ku tiva leswi ri vulaka swona ni ku tirhisa vutivi lebyi humaka eka rona. Leswi makwerhu un’wana wa xisati la nga Mukreste loyi a vuriwaka Kyle a langutaneke na swona, swi kombisa ndlela leyi leswi swi nga endliwaka ha yona. Kyle u tlulane milenge ni mutirhi-kulobye. Xana u endle yini leswaku a tlhantlha xiphiqo xa kona? U ri: “Tsalwa leri ndzi ri tsundzukeke hi ku hatlisa i Varhoma 12:18, leri nge: ‘Loko swi koteka, swi titshege hi n’wina, vanani ni ku rhula ni vanhu hinkwavo.’ Hikwalaho ndzi hlele ku ya vulavula ni mutirhi-kulorhi loko hi chayisa.” Va vulavurisane kahle lerova mutirhi-kulobye u tsakisiwe hi ndlela leyi Kyle a tlhantlheke xiphiqo lexi ha yona. Kyle u ri: “Ndzi dyondze leswaku loko minkarhi hinkwayo hi tirhisa milawu leyi kongomisaka ya le Bibeleni, ku va ni vuyelo lebyinene.”
Dyondza Ku Yingisa
11. I yini leswi kombisaka leswaku ku yingisa ehansi ka swiyimo swo tika ku nga va ntlhontlho?
11 Ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka eMatsalweni swi nga ha hi tikela, ngopfu-ngopfu loko hi langutane ni swiyimo swo tika. Hi xikombiso, endzhakunyana ka loko Yehovha a ntshunxe vana va Israyele evuhlongeni le Egipta, va ‘holovele Muxe’ ni ku “tshamela ku ringa Yehovha.” Ha yini va endle tano? Hikwalaho ka leswi a va pfumala mati yo nwa. (Eks. 17:1-4) Loko ku nga si hela tin’hweti timbirhi endzhaku ka loko Xikwembu xi endle ntwanano na vona ni loko va pfumele ku endla “marito hinkwawo lawa Yehovha a ma vuleke,” va tlule nawu wakwe hi ku gandzela swifaniso swa hava. (Eks. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Xana leswi va swi endle hikwalaho ka leswi a va chava hi leswi Muxe a fambeke nkarhi wo leha loko a ya nyikiwa swiletelo eNtshaveni ya Horebe? Kumbe, xana a va anakanya leswaku Vaamaleke va ta tlhela va va hlasela ni leswaku Vaisrayele a va nga ta kota ku tilwela hileswi Muxe a a nga ri kona, loyi mavoko yakwe lama tlakusiweke ma tshameke ma va pfuna leswaku va hlula? (Eks. 17:8-16) Swi nga ha endleka a va anakanya tano, kambe ku nga khathariseki xivangelo xa kona, Vaisrayele va ‘ale ku yingisa.’ (Mint. 7:39-41) Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va ‘endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka’ leswaku va papalata ‘ku wela entileni lowu fanaka wa ku nga yingisi,’ lowu Vaisrayele va wu kombiseke loko va chava ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke.—Hev. 4:3, 11.
12. Xana Yesu u swi dyondze njhani ku yingisa, naswona u vuyeriwe hi ndlela yihi?
12 Ku chivirikela eku wupfeni swi lava leswaku hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi yingisa Yehovha. Hilaha Yesu Kreste a swi kombiseke hakona, hakanyingi munhu u dyondza ku yingisa eka swilo leswi a xanisekeke ha swona. (Hlaya Vaheveru 5:8, 9.) Loko Yesu a nga si ta laha misaveni, a a yingisa Tata wakwe. Hambiswiritano, ku endla ku rhandza ka Tata wakwe emisaveni a swi katsa ku va a twisiwa ku vava emirini ni ku va ni gome. Leswi Yesu a yingiseke loko a ri emaxangwini lamakulu, u “endliwe la hetisekeke” leswaku a lunghekela xikhundlha lexintshwa lexi Xikwembu a xi lava ku n’wi nyika xona, xa ku va Hosi tlhelo Muprista Lonkulu.
13. I yini lexi kombisaka leswaku se hi dyondze ku yingisa?
13 Xana ku vuriwa yini hi hina? Xana hi tiyimiserile ku yingisa Yehovha hambiloko hi langutane ni swiphiqo leswikulu? (Hlaya 1 Petro 1:6, 7.) Ndzayo ya Xikwembu yi le rivaleni malunghana ni mahanyelo, ku tshembeka, ku tirhisa ririmi hi ndlela leyinene, ku hlaya ni ku dyondza Matsalwa u ri wexe, ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela. (Yox. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efe. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Hev. 10:24, 25) Xana ha n’wi yingisa Yehovha etimhakeni leti hambiloko hi ri emaxangwini? Loko hi yingisa, hi kombisa leswaku hi wupfile.
Ha Yini Swi Vuyerisa Ku Va Mukreste La Wupfeke?
14. Kombisa ndlela leyi ku chivirikela eku wupfeni swi nga vaka xisirhelelo ha yona.
14 Swa sirhelela hakunene ku va Mukreste a ri ni matimba ya ku twisisa lama leteriweke kahle leswaku ma hambanisa leswi lulameke eka leswi hoxeke emisaveni leyi “heleriweke hi ntlhaveko hinkwawo wa ku tikhoma lokunene.” (Efe. 4:19) Hi xikombiso, makwerhu wa xinuna la vuriwaka James, loyi nkarhi ni nkarhi a a hlaya tibuku leti sekeriweke eMatsalweni a tlhela a ti teka ti ri ta nkoka, u kume ntirho lowu vatirhi-kulobye hinkwavo a ku ri vavasati. James u ri: “Hambileswi vo tala va vanhu lava a va nga ri na mahanyelo lamanene, mutirhi-kulorhi un’wana a a tikomba a ri munhu la xiximekaka naswona a a tsakela ntiyiso wa le Bibeleni. Kambe, loko hi ri vambirhi ekamareni rin’wana ra le ntirhweni, u sungule ku ndzi khoma-khoma. A ndzi anakanya leswaku wa tlanga kambe a swi ndzi tikela ku n’wi tshikisa. Hi nkarhi wolowo ndzi tsundzuke mhaka leyi hlamuseriweke eka Xihondzo xo Rindza ya makwerhu un’wana wa xinuna loyi a langutaneke ni ndzingo lowu fanaka ni lowu entirhweni. Xihloko xa kona xi tirhise xikombiso xa Yosefa ni nkata Potifaro.b Ndzi susumete nhwanyana yoloye kutani a tsutsuma a humela ehandle.” (Gen. 39:7-12) James u tsakile hileswi ku nga ha humelelangiki swo tlula sweswo ni hi leswi a hlayiseke ripfalo lerinene.—1 Tim. 1:5.
15. Xana ku chivirikela eku wupfeni swi yi tiyisa njhani mbilu ya hina yo fanekisela?
15 Nakambe ku wupfa swa vuyerisa hikuva swi tiyisa mbilu ya hina yo fanekisela naswona swi endla leswaku hi nga “tekiwi hi tidyondzo to hambana-hambana ni leti nga tolovelekangiki.” (Hlaya Vaheveru 13:9.) Loko hi tikarhatela ku endla nhluvuko hi tlhelo ra moya, mianakanyo ya hina yi tshama yi dzike eka “swilo swa nkoka swinene.” (Filp. 1:9, 10) Hi ya hi xi tlangela swinene Xikwembu ni malunghiselelo hinkwawo lawa xi hi endleleke wona leswaku hi vuyeriwa. (Rhom. 3:24) Mukreste loyi a “kuleke hi ku helela ematimbeni ya ku twisisa” u endla nhluvuko wo tano naswona u va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha.—1 Kor. 14:20.
16. I yini lexi pfuneke makwerhu un’wana wa xisati leswaku a ‘tiyisa mbilu’ yakwe?
16 Makwerhu wa xisati la vuriwaka Louise u pfumerile leswaku endzhaku ka loko a khuvuriwile, nchumu lowu a a karhateka ngopfu ha wona ku ringana nkarhi wo karhi, a ku ri ku tsakisa vanhu van’wana. U te: “A ndzi nga endli nchumu lowu hoxeke kambe a ndzi nga swi naveli hi mbilu ya mina hinkwayo ku tirhela Yehovha. Ndzi swi xiyile leswaku loko ndzi lava ku tirhela Yehovha hilaha ndzi nga kotaka hakona ndzi fanele ndzi endla mindzulamiso yo karhi. Ndzulamiso lowukulu lowu ndzi wu endleke a ku ri ku gandzela Yehovha hi mbilu ya mina hinkwayo.” Hi ku endla matshalatshala yo tano, Louise u ‘tiyise mbilu’ yakwe naswona sweswo swi n’wi pfunile loko a langutane ni xiphiqo lexikulu xa rihanyo. (Yak. 5:8) Louise u te: “Ndzi xaniseke ngopfu, kambe entiyisweni ndzi tshinele eka Yehovha.”
‘Vanani Lava Yingisaka Swi Huma eMbilwini’
17. Ha yini ku yingisa a ku ri ka nkoka ngopfu eka lembe-xidzana ro sungula?
17 Ndzayo ya Pawulo ya ku “chivirikela eku wupfeni” yi ponise vutomi bya Vakreste va lembe-xidzana ro sungula lava a va tshama eYerusalema ni le Yudiya. Lava va yi yingiseke va twisisile kutani va xiya xikombiso lexi Yesu a va nyikeke xona xa leswaku va ‘balekela etintshaveni.’ Loko va vona “nchumu lowu nyenyetsaka lowu onhetelaka . . . wu yime endhawini yo kwetsima,” ku nga mavuthu ya Varhoma lama rhendzeleke ni ku nghena eYerusalema, va swi tivile leswaku a ku ri nkarhi wa leswaku va baleka. (Mat. 24:15, 16) Vakreste va yingise xitsundzuxo xa vuprofeta bya Yesu hi ku baleka emutini wa Yerusalema emahlweni ko va wu lovisiwa, naswona hi ku ya hi Eusebius n’wamatimu wa vukhongeri va fike va tshama emutini wa Pella lowu nga etindhawini leti nga ni tintshava eGiliyadi. Hikwalaho va papalate khombo lerikulu leri tshameke ri wela Yerusalema ematin’wini lama rhekhodiweke.
18, 19. (a) Ha yini ku yingisa swi ri swa nkoka enkarhini wa hina? (b) Xana ku ta tlhuvutsiwa yini exihlokweni lexi landzelaka?
18 Ku yingisa loku vangiwaka hi ku chivirikela eku wupfeni ku ta tlhela ku ponisa vutomi bya hina loko hi langutane ni ku hetiseka lokukulu ka vuprofeta bya Yesu bya leswaku “ku ta va ni nhlomulo lowukulu” lowu nga si tshamaka wu va kona. (Mat. 24:21) Xana hi ta yingisa nkongomiso wun’wana ni wun’wana wa le nkarhini lowu taka lowu hi nga wu kumaka wu huma eka “mulanguteri wo tshembeka”? (Luka 12:42) Kunene i swa nkoka leswaku hi dyondza ku va “lava yingisaka ku suka embilwini”!—Rhom. 6:17.
19 Leswaku hi va lava wupfeke hi fanele hi letela matimba ya hina yo twisisa. Sweswo hi nga swi endla hi ku tikarhatela ku tolovelana kahle ni Rito ra Xikwembu na hi ku dyondza ku yingisa. Ku va Mukreste la wupfeke swi vangela vantshwa mintlhontlho yo karhi. Xihloko lexi landzelaka xi ta tlhuvutsa ndlela leyi mintlhontlho yo tano yi nga hluriwaka ha yona.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Mavito man’wana ma cinciwile.
b Vona xihloko lexi nge “Xivindzi Xa Ku Ala Ku Endla Swo Biha” eka Xihondzo xo Rindza xa October 1, 1999.
U Dyondze Yini?
• Swi vula yini ku wupfa hi tlhelo ra moya, naswona hi nga va lava wupfeke hi ndlela yihi?
• Xana ku tolovelana ni Rito ra Xikwembu swi hoxa njhani xandla eku chivirikeni ka hina leswaku hi va lava wupfeke?
• Xana hi ku dyondza njhani ku yingisa?
• Xana ku wupfa swi hi pfuna hi tindlela tihi?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Ku tirhisa ndzayo ya le Bibeleni swi hi pfuna ku langutana ni swiphiqo hi ndlela leyi kombisaka leswaku hi wupfile
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12, 13]
Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va ponile hikwalaho ko landzela ndzayo ya Yesu