NDZIMA 1
Leswi Ku Rhandza Xikwembu Swi Vulaka Swona
“Ku rhandza Xikwembu, hi kona ku hlayisa swileriso swa xona; kasi loko swi ri swileriso swa xona a swi tiki.”—1 YOHANE 5:3.
1, 2. I yini lexi ku susumetaka leswaku u rhandza Yehovha Xikwembu?
XANA wa xi rhandza Xikwembu? Loko se u tinyiketerile eka Yehovha Xikwembu, a swi kanakanisi leswaku u ta hlamula xivutiso lexi hi ina la twakalaka—naswona swi fanerile! Swi fanerile leswaku hi rhandza Yehovha. Hi rhandza Yehovha hileswi a hi rhandzeke. Bibele yi ri: ‘Loko ku ri hina, hi ni rirhandzu, hikuva Yehovha hi yena a nga sungula a hi rhandza.’—1 Yohane 4:19.
2 Yehovha hi yena a nga sungula a hi rhandza. U hi nyike misava yo saseka leswaku yi va kaya ra hina. U hi nyika hinkwaswo leswi hi swi pfumalaka. (Matewu 5:43-48) Xa nkoka, u endle leswaku hi n’wi tiva ivi hi n’wi gandzela. U hi nyike Rito rakwe ku nga Bibele. U tlhela a hi rhamba leswaku hi khongela eka yena naswona u hi tiyisekisa leswaku u ta hi twa ni ku hi nyika moya wa yena lowo kwetsima leswaku wu hi pfuna. (Pisalema 65:2; Luka 11:13) Xa nkoka ngopfu, u tlhele a hi rhumela N’wana wa yena wa risima swinene, leswaku a ta va Mukutsuri wa hina eka xidyoho ni rifu. Hakunene Yehovha u hi kombe rirhandzu lerikulu!—Hlaya Yohane 3:16; Varhoma 5:8.
3. (a) Leswaku hi tama hi va erirhandzwini ra Xikwembu, hi fanele hi endla yini? (b) Hi xihi xivutiso xa risima lexi hi faneleke hi xi kambisisa, naswona nhlamulo ya xona yi kumeka kwihi?
3 Yehovha u lava leswaku hi vuyeriwa hi rirhandzu ra yena hilaha ku nga heriki. Kahle-kahle swi le ka hina leswaku ha swi lava ku vuyeriwa kumbe a hi swi lavi. Rito ra Xikwembu ri ri: “Tihlayiseni erirhandzwini ra Xikwembu . . . mi ri ni xikongomelo xa vutomi lebyi nga heriki.” (Yudha 21) Xiga lexi nge “tihlayiseni” xi komba leswaku hi fanele ku endla swo karhi loko hi ta tama hi ri erirhandzwini ra Xikwembu. A hi fanelanga hi rhandza Xikwembu hi nomu ntsena. Xivutiso xa risima lexi hi faneleke ku tivutisa xona hi lexi, ‘Xana ndzi nga swi kombisa njhani leswaku ndzi rhandza Xikwembu?’ Nhlamulo yi kumeka eka marito lama huhuteriweke ya muapostola Yohane, lama nge: “Ku rhandza Xikwembu, hi kona ku hlayisa swileriso swa xona; kasi loko swi ri swileriso swa xona a swi tiki.” (1 Yohane 5:3) Swi ta va swinene ku kambisisa marito lawa hi vukheta, hikuva hi lava ku komba Xikwembu xa hina leswaku hi xi rhandza hi mbilu hinkwayo.
LESWI KU RHANDZA XIKWEMBU SWI VULAKA SWONA
4, 5. (a) Xana xiga lexi nge “ku rhandza Xikwembu” xi vula yini? (b) Hlamusela ndlela leyi u sunguleke ku rhandza Yehovha ha yona.
4 Xana muapostola Yohane a anakanya hi yini loko a tsala marito lama nge “ku rhandza Xikwembu”? Xiga lexi xi vula ndlela leyi hina hi rhandzaka Xikwembu ha yona ku nga ri ndlela leyi xona xi hi rhandzaka ha yona. Xana wa ha tsundzuka loko u sungula ku rhandza Yehovha?
5 Tsundzuka loko u sungula ku dyondza hi Yehovha ni swikongomelo swakwe, kutani u sungula ku va ni ripfumelo. U sungule ku twisisa leswaku hambileswi u velekeriweke exidyohweni, u ri ekule swinene na Yena, Yehovha u tirhise Kreste leswaku swi tlhela swi koteka leswaku u kuma vutomi lebyi hetisekeke lebyi lahliweke hi Adamu. (Matewu 20:28; Varhoma 5:12, 18) U tlhele u swi xiya leswaku Yehovha u hi nyike nyiko leyikulu swinene hi ku rhumela N’wana wa yena wa risima swinene leswaku a ta hi fela. U sungule ku rhandza Xikwembu hi mbilu ya wena hinkwayo hikwalaho ka leswi xi kombiseke hi tindlela to tala leswaku xa ku rhandza.—Hlaya 1 Yohane 4:9, 10.
6. Xana rirhandzu ra xiviri ri kombisiwa njhani, naswona u sungule ku endla yini loko u rhandza Xikwembu?
6 Ndlela leyi a wu titwa ha yona ha Yehovha, a ku ri masungulo ntsena ya rirhandzu ra wena ra xiviri eka yena. Rirhandzu a ko va ku titwa hi ndlela yo karhi ntsena. Ku rhandza Xikwembu hi mbilu hinkwayo a swi vuli ku vula ntsena u ku, “ndzi rhandza Yehovha.” Rirhandzu ri fana ni ripfumelo, na rona ri vonaka hi swiendlo swo karhi. (Yakobo 2:26) Hi ku kongoma hi nga ha vula leswaku loyi a rhandziwaka u vona hi swiendlo swa loyi a n’wi rhandzaka. Kutani loko u sungula ku rhandza Yehovha, u sungule ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Tata wa wena la nge matilweni. Xana u Mbhoni leyi khuvuriweke? Loko swi ri tano, rirhandzu ra wena ni ku tshembeka ka wena swi ku endle leswaku u endla xiboho xa nkoka swinene evuton’wini bya wena. U tinyiketele eka Yehovha leswaku u ta endla ku rhandza ka yena kutani u kombisa ku tinyiketela ka wena hi ku khuvuriwa. (Hlaya Varhoma 14:7, 8) Ku hetisisa xitshembiso lexi eka Yehovha swi katsa swin’wana leswi boxiweke hi muapostola Yohane.
“KU HLAYISA SWILERISO SWA XONA”
7. Xana hi swihi swin’wana swa swileriso swa Xikwembu, naswona ku swi yingisa swi katsa yini?
7 Yohane u vula leswaku ku rhandza Xikwembu swi vula “ku hlayisa swileriso swa xona.” Xana swileriso swa Xikwembu i yini? Yehovha u hi nyika swileriso swo karhi eRitweni ra yena ku nga Bibele. Hi xikombiso, Xikwembu xi ri hi fanele hi papalata swilo swo kota vudakwa, vumbhisa, ku gandzela swifaniso swa hava, ku yiva ni ku hemba. (1 Vakorinto 5:11; 6:18; 10:14; Vaefesa 4:28; Vakolosa 3:9) Ku yingisa swileriso swa Xikwembu swi katsa ku hanya hi milawu leyi twisisekaka leyi nga eBibeleni.
8, 9. Hi nga swi tivisa ku yini leswi laviwaka hi Yehovha hambiloko ku nga ri na nawu lowu kongomeke eBibeleni? Nyika xikombiso.
8 Ku tsakisa Yehovha, a swi vuli ku yingisa swileriso swa yena ntsena. Yehovha a nga na swinawanawana leswi lawulaka xin’wana ni xin’wana lexi hi xi endlaka siku ni siku. Xisweswo hi nga hlangavetana ni swiyimo swo karhi siku ni siku leswi ku nga riki na xileriso xo karhi hi ku kongoma eBibeleni lexi vulavulaka hi xona. Loko swi ri tano, xana hi ta swi tivisa ku yini leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla? Bibele yi ni swileriso leswi twisisekaka swa ndlela leyi Xikwembu xi langutaka swilo ha yona. Loko hi ri karhi hi dyondza Bibele, hi dyondza leswi Yehovha a swi rhandzaka ni leswi a swi vengaka. (Hlaya Pisalema 97:10; Swivuriso 6:16-19) Hi kota ku twisisa tindlela ni swiendlo leswi swi n’wi tsakisaka. Loko hi ri karhi hi dyondza swo tala mayelana ni vumunhu ni tindlela ta Yehovha, hi ta kota ku pfumelela mianakanyo ya yena yi hi kongomisa yi tlhela yi kongomisa ni swiboho leswi hi swi endlaka. Xisweswo, hambiloko hi langutane ni xiyimo lexi ku nga hava nawu wo karhi wa Bibele lowu nga hi kongomisaka, hi ta kota ku twisisa leswi “ku rhandza ka Yehovha ku nga swona.”—Vaefesa 5:17.
9 Hi xikombiso, Bibele a yi na xileriso lexi kongomeke lexi hi lerisaka leswaku a hi fanelanga ku hlalela tifilimi ni minongonoko ya thelevhixini leyi nga ni madzolonga, ni ku tikhoma ko biha. Kambe, xana hakunene swi lava hi kala hi va ni nawu wo karhi lowu wu hi kongomisaka emhakeni leyi? Ha swi tiva leswaku Yehovha u titwa njhani hi swilo swo tano. Rito ra yena ri vula hi ku kongoma ri ku: “Kunene moya-xiviri Wakwe [Yehovha] wa n’wi venga un’wana ni un’wana la rhandzaka madzolonga.” (Pisalema 11:5) Ri tlhela ri ku: “Xikwembu xi ta avanyisa timbhisa ni vaoswi.” (Vaheveru 13:4) Hi ku anakanyisisa hi marito lawa lama huhuteriweke, hi kota ku twisisa leswi ku rhandza ka Yehovha ku nga swona. Hikwalaho a hi tihungasi hi ku languta swilo swa manyala leswi Xikwembu xa hina xi swi vengaka. Ha swi tiva leswaku Yehovha wa tsaka loko hi papalata swilo swa thyaka leswi misava leyi yi vulaka leswaku i vuhungasi lebyinene.a
10, 11. Hikwalaho ka yini hi yingisa Yehovha, naswona hi n’wi yingisa njhani?
10 Hi xihi xivangelo lexikulu lexi endlaka leswaku hi yingisa swileriso swa Xikwembu? Ha yini hi fanele ku hanya hi tindlela leti hi tivaka leswaku ti tsakisa Xikwembu? A hi hlawuli ku famba hi tindlela ta Xikwembu hileswi hi chavaka ku xupuriwa kumbe vuyelo byo biha lebyi nga vaka kona hikwalaho ka ku nga yingisi. (Vagalatiya 6:7) Ku ri na sweswo, hi yingisa Xikwembu hileswi hi xi rhandzaka swinene. Ku fana ni n’wana loyi a lavaka ku tsakisa tata wa yena, na hina hi lava ku tsakisa Yehovha. (Pisalema 5:12) Yehovha i Tata wa hina naswona ha n’wi rhandza. Ha tsaka ni ku eneriseka swinene ku tiva leswaku hi hanya hi ndlela leyi yi ‘amukeriwaka hi Yehovha.’—Swivuriso 12:2.
11 Kutani a hi yingisi ntsena ku hetisisa nawu; nakambe a hi yingisa eka leswi hi swi lavaka kumbe hikwalaho ko sindzisiwa.b A hi hlawuli ndluwa hi siya hove, hi ku yingisa loko hi swi lava kumbe loko swi nga hi tikeli ku endla tano. Ku ri na sweswo hi ‘yingisa swi suka embilwini.’ (Varhoma 6:17) Hi titwa hi ndlela leyi mupisalema wa le Bibeleni a tsaleke ha yona loko a ku: “Ndzi ta tsakela swileriso swa wena leswi ndzi swi rhandzeke.” (Pisalema 119:47) Ina, hi rhandza ku yingisa Yehovha. Ha swi xiya leswaku u lava ntsena leswaku hi n’wi yingisa hi ku helela swi huma embilwini. (Deteronoma 12:32) Hi lava leswaku a hi bumabumela hilaha Rito rakwe ri bumabumelaka Nowa hakona. Loko Bibele yi vulavula hi wanuna loyi wo tshembeka, loyi a kombiseke leswaku u rhandza Xikwembu hi ku tshama a ri karhi a xi yingisa makume yo tala ya malembe, yi ri: “Nowa a endla hinkwaswo hilaha Xikwembu xi n’wi leriseke hakona. U endle tano.”—Genesa 6:22.
12. Xana mbilu ya Yehovha yi tsakisiwa hi yini?
12 Xana Yehovha u titwa njhani loko hi n’wi yingisa hi ku tirhandzela? Rito ra yena ri vula leswaku hi “tsakisa mbilu” yakwe. (Swivuriso 27:11) Xana hakunene ku yingisa ka hina ku nga tsakisa mbilu ya Hosi Leyi Lawulaka vuako hinkwabyo? Ina, naswona ku ni xivangelo lexi twalaka xa sweswo! Yehovha u hi endle hi ri ni vuswikoti byo tihlawulela. Leswi swi vula leswaku hi ntshunxekile ku endla xin’wana ni xin’wana lexi hi xi lavaka; hi nga hlawula ku n’wi yingisa kumbe ku nga n’wi yingisi. (Deteronoma 30:15, 16, 19, 20) Loko hi n’wi yingisa swi huma embilwini hikwalaho ka leswi hi n’wi rhandzaka, hakunene hi tsakisa Tata wa hina la nge matilweni. (Swivuriso 11:20) Hi ku endla tano hi va hi langa ku hanya hi ndlela leyinene.
“SWILERISO SWA XONA A SWI TIKI”
13, 14. Ha yini hi nga vulaka leswaku ‘swileriso swa Xikwembu a swi tiki,’ naswona mhaka leyi hi nga yi fanisa na yini?
13 Muapostola Yohane u hi byela mhaka yin’wana leyi tsakisaka swinene mayelana ni swileriso swa Xikwembu, u ri: “Swileriso swa xona a swi tiki.” Rito ra Xigriki leri tirhisiweke laha eka 1 Yohane 5:3 ri vula nchumu wo ‘tika.’c Vuhundzuluxeri byin’wana bya Bibele byi hundzuluxele ndzimana leyi hi ndlela leyi: “Swileriso swa xona a swi hi tshikileli.” (New English Translation) Leswi Xikwembu xi lavaka leswaku hi swi endla swa twisiseka naswona swi kombisa leswaku xa hi anakanyela. Vanhu hinkwavo lava nga hetisekangiki va nga swi kota ku landzela milawu ya xona.
14 Mhaka leyi hi nga yi hlamusela hi xifaniso lexi. A hi nge munghana wa wena u ku kombela leswaku u n’wi pfuna hi ku n’wi rhwarisa nhundzu yakwe hileswi a rhurhaka. Ku ni mabokisi yo tala lama faneleke ma rhwariwa. Man’wana a ma tiki ngopfu lerova ma nga rhwariwa hi munhu un’we, kambe man’wana ma tika ma lava ku tlakuriwa hi vanhu vambirhi. Munghana wa wena u ku komba mabokisi lawa a lavaka u n’wi pfuna ha wona. Xana u ehleketa leswaku a nga ku tlakurisa mabokisi lama tikaka ngopfu? Doo! A nge swi endli sweswo hikuva wa swi tiva leswaku u nga tivavisa. Hilaha ku fanaka, Xikwembu xa hina xa rirhandzu a xi hi nyiki swileriso leswi xi tivaka leswaku swi ta hi tikela ku swi yingisa. (Deteronoma 30:11-14) A xi nge pfuki xi hi rhwarise ndzhwalo wo tika. Yehovha wa swi tiva leswi hi nga kotaka ku swi endla hikuva “yena u ku tiva kahle ku vumbeka ka hina, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.”—Pisalema 103:14.
15. Ha yini hi fanele hi tiyiseka leswaku swileriso swa Yehovha swi endleriwe ku pfuna hina?
15 Swileriso swa Yehovha a swi tiki nikatsongo kambe swi endleriwe ku pfuna hina. (Hlaya Esaya 48:17.) Hi yona mhaka leyi Muxe a byeleke Vaisrayele a ku: “Yehovha u hi lerise ku hetisisa swileriso leswi hinkwaswo, leswaku hi chava Yehovha Xikwembu xa hina leswaku swi ta va swinene hi hina nkarhi hinkwawo, leswaku hi hambeta hi hanya ku fana ni le sikwini leri.” (Deteronoma 6:24) Na hina hi nga tiyiseka leswaku loko Yehovha a hi nyika milawu, u hi nyika leswaku yi hi pfuna naswona u lava leswaku hi tama hi hanya. Yehovha a nge pfuki a lerise nchumu lowu nga hi vavisaka. I Xikwembu lexi nga ni vutlhari lebyi nga pimekiki. (Varhoma 11:33) Xisweswo wa swi tiva leswi hi faneleke. A nga kona la nga ni rirhandzu leri fanaka ni ra Yehovha. (1 Yohane 4:8) Hinkwaswo leswi a swi endlaka u swi endla hikwalaho ka rirhandzu. Swileriso swa yena hinkwaswo swi sekeriwe eka rirhandzu ra yena.
16. Ha yini hi fanele ku yingisa Xikwembu, hambileswi hi langutaneke ni minkucetelo yo biha ya misava leyi onhakeke ni nyama ya hina leyi nga hetisekangiki?
16 Leswi a swi vuli leswaku ku yingisa Xikwembu swa olova. Hi fanele ku lwa ni minkucetelo yo biha ya misava leyi onhakeke, leyi nga le “hansi ka matimba ya lowo homboloka.” (1 Yohane 5:19) Hi fanele hi lwisana ni nyama ya hina leyi nga hetisekangiki, leyi yi voyameleke eku tluleni ka milawu ya Yehovha. (Varhoma 7:21-25) Kambe loko hi rhandza Yehovha hi nga swi kota ku humelela. Yehovha u katekisa lava tiyimiseleke ku n’wi rhandza hi ku n’wi yingisa. Lava va n’wi “yingisaka tanihi mufumi” u va nyika moya wa yena lowo kwetsima. (Mintirho 5:32) Moya wolowo wu humesa mihandzu leyinene eka hina, ku nga timfanelo letinene leti nga hi pfunaka loko hi ri karhi hi lwela ku va lava yingisaka.—Vagalatiya 5:22, 23.
17, 18. (a) Xana hi ta kambisisa yini eka buku leyi, naswona hi fanele hi anakanya ha yini loko hi ri karhi hi endla tano? (b) Xana ndzima leyi landzelaka yi ta bula hi yini?
17 Eka buku leyi, hi ta kambisisa milawu ya Yehovha leyi hi kongomisaka ni ndlela leyi a lavaka leswaku hi hanya ha yona, ni tindlela tin’wana to tala leti kombisaka leswi a lavaka leswaku hi swi endla. Loko hi ri karhi hi kambisisa timhaka leti, swi lava hi tsundzuka mhaka yin’wana ya risima. Hi fanele ku tsundzuka leswaku Yehovha a nga hi sindzisi ku yingisa milawu ni swileriso swakwe; u lava hi n’wi yingisa swi huma embilwini. Hi nga rivali leswaku Yehovha u lava hi hanya hi ndlela leyi yi nga ta hi tisela mikateko sweswi ni vutomi lebyi nga heriki enkarhini lowu taka. Ku yingisa ka hina swi huma embilwini ku fanele ku va lunghelo ra risima ro kombisa ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona.
18 Yehovha u hi nyike ripfalo leswaku hi ta kota ku twisisa leswinene ni leswo biha. Kambe leswaku ripfalo ra hina ri ta kota ku hi kongomisa kahle, ri lava ku leteriwa, hilaha ndzima leyi landzelaka yi nga ta kombisa hakona.
b Hambi ku ri mimoya leyo homboloka ya swi kota ku yingisa loko yi sindzisiwa. Loko Yesu a lerisa madimona leswaku ma huma eka munhu loyi a ma ri eka yena, ma humile hikwalaho ko chava matimba ya yena hambileswi a ma nga swi lavi.—Marka 1:27; 5:7-13.
c Eka Matewu 23:4 rito leri ri tirhisiwa ku hlamusela “mindzhwalo yo tika,” swinawanawana ni mindhavuko leswi Vafarisi va tisunguleleke swona leswaku va tikisela vanhu. Eka Mintirho 20:29, 30 rito leri fanaka ri hundzuluxeriwe ri ku, ku ‘tshikilela’ naswona ri vulavula hi vagwinehi lava tshikilelaka, lava ‘vulavulaka swilo leswi soholotiweke’ leswaku va hambukisa van’wana.