-
Xana Vanhu Va Ta Onha Misava Hi Ku Helela?Xihondzo xo Rindza—2014 | September 1
-
-
Xana Vanhu Va Ta Onha Misava Hi Ku Helela?
“Xitukulwana xa hundza, xitukulwana xa ta; kambe misava yi kona hilaha ku nga riki na makumu.”—HOSI SOLOMONI, HI LEMBE RA 1001 B.C.E.a
Eka mutsari loyi wa khale wa Bibele, vutomi lebyi vanhu va byi hanyaka a byi ringani nikatsongo ni vukona bya misava. Entiyisweni, se ku hundze magidi ya malembe switukulwana swi ta swi tlhela swi hundza kambe Misava yi lo tserhe yi hambeta yi va kaya ra swilo leswi hanyaka ku ta fikela ni namuntlha.
Endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, laha misaveni ku ve ni ku cinca lokukulu swinene hi ndlela leyi hlamarisaka. Emalembeni ya kwalomu ka 70 kumbe ku tlula ku ve ni ku antswisiwa ka swa vutleketli, tindlela to vulavurisana ni swi tirhisiwa swin’wana swa thekinoloji leswi endleke leswaku ku va ni ku cinca lokukulu ka ikhonomi. Vanhu vo tala va hanya vutomi lebyi eku sunguleni a swi vonaka onge a swi nge koteki ku byi hanya. Ku sukela hi nkarhi wolowo ku ta fikela sweswi, nhlayo ya vanhu laha misaveni yi phindheke kanharhu.
Kambe swilo leswi hinkwaswo swi ve ni vuyelo byo karhi lebyi nga tsakisiki. Leswi vanhu va swi endlaka ku vuriwa leswaku hi swona leswi onhaka misava naswona ku nga ri khale swi ta endla leswaku fambiselo ra ntumbuluko ri nga ha swi koti ku sirhelela swilo leswi hanyaka. Van’wasayense van’wana va vula leswaku hi hanya enkarhini lowu vanhu va onhaka misava swinene ku tlula rini na rini.
Bibele yi profete hi nkarhi lowu vanhu va nga ta ‘onha misava.’ (Nhlavutelo 11:18) Van’wana va tivutisa loko hakunene hi hanya enkarhini wolowo. Xana va ta hambeta va yi onha ku fikela kwihi? Xana vanhu va ta onha misava hi ku helela?
XANA VA TA YI ONHA HI KU HELELA?
Xana misava yi ta onhiwa hi ku helela? Van’wasayense van’wana va vula leswaku ndlela leyi vanhu va onhaka misava ha yona, yi endla swi tika ku hlamula xivutiso lexi. Leswi swi va endla va karhateka hikuva swi nga ha endleka leswaku ku fika nkarhi lowu maxelo ma nga ta cinca hi xitshuketa ivi ma vanga khombo.
Hi xikombiso, anakanya hi Ayisi leyi funengeteke ndhawu leyikulu le Vupela-dyambu bya Antarctic. Van’wana va kholwa leswaku loko maxelo ma ya ma nyanya ku hisa swi ta endla leswaku ayisi leyi yi n’oka yi kala yi hela. Leswi swi ta vangiwa hikwalaho ka leswi ayisi leyi hi ntumbuluko yi sivelaka miseve ya dyambu. Kambe loko ayisi yoleyo yi ya yi n’oka, le hansi ka lwandle leswi ku nga ta ka ku nga ha sirheleriwanga hi nchumu ku ta va ekhombyeni ro hlaseriwa hi miseve ya dyambu. Miseve yoleyo yi ta fikelela le ndzeni-ndzeni ka lwandle, leswi swi nga ta endla leswaku ayisi yoleyo yi n’oka yi kala yi hela. Mati lama nga ta tala elwandle hikwalaho ka leswi ayisi yi nga ta va yi n’okile ma nga vanga mhangu yo chavisa swinene leyi nga dlayaka vanhu va madzana ya timiliyoni.
-