NDZIMA YA VUNHUNGU
Mfumo Wa Xikwembu I Yini?
I yini leswi Bibele yi hi dyondzisaka swona hi Mfumo wa Xikwembu?
I yini leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga ta swi endla?
Xana Mfumo wa Xikwembu wu ta ku endla rini ku rhandza ka Xikwembu la misaveni?
1. Hi xihi xikhongelo lexi dumeke lexi hi nga ta xi kambisisa sweswi?
VANHU vo tala emisaveni va xi tiva xikhongelo lexi hi xitalo xi vitaniwaka Xikhongelo xa Hosi. I xikhongelo lexi dumeke lexi Yesu Kreste hi byakwe a xi tirhiseke tanihi xikombiso xa ndlela leyi ku nga khongeriwaka ha yona. I xikhongelo xa nkoka swinene naswona loko u kambisisa swikombelo swinharhu swo sungula eka xona, swi ta ku pfuna leswaku u dyondza swo tala swa leswi Bibele yi swi dyondzisaka hakunene.
2. Hi swihi swilo swinharhu leswi Yesu a dyondziseke vadyondzisiwa va yena leswaku va swi khongelela?
2 Emaritweni yo sungula ya xikhongelo lexi, Yesu u dyondzise vayingiseri va yena a ku: “Mi fanele mi khongela hi ndlela leyi: ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe. Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.’” (Matewu 6:9-13) Xana swi vula yini swikombelo leswinharhu?
3. I yini leswi hi faneleke hi swi tiva hi Mfumo wa Xikwembu?
3 Se hi dyondze swo tala hi vito ra Xikwembu, ku nga Yehovha. Naswona se hi hlamusele swo talanyana malunghana ni leswi ku rhandza ka Xikwembu ku nga swona—leswi xi swi endleleke vanhu ni leswi xi nga ta va endlela swona enkarhini lowu taka. Kambe, Yesu a a vulavula hi yini loko a vula leswaku hi khongela hi ku: “Mfumo wa wena a wu te”? I yini Mfumo wa Xikwembu? Xana ku ta ka wona ku ta ri kwetsimisa hi ndlela yihi vito ra Xikwembu? Naswona ku ta ka Mfumo lowu ku fambisana hi ndlela yihi ni ku endliwa ka ku rhandza ka Xikwembu?
LESWI MFUMO WA XIKWEMBU WU NGA SWONA
4. I yini Mfumo wa Xikwembu naswona i mani Hosi ya wona?
4 Mfumo wa Xikwembu i hulumendhe leyi simekiweke hi Yehovha Xikwembu, leyi nga ni Hosi leyi hlawuriweke hi Xikwembu. I mani Hosi ya Mfumo wa Xikwembu? I Yesu Kreste. Tanihi Hosi, Yesu u nkulu eka vafumi hinkwavo lava nga vanhu va nyama naswona u vitaniwa “Hosi ya lava nga tihosi ni Mufumi wa lava nga vafumi.” (1 Timotiya 6:15) U ni matimba yo kota ku endla swilo leswinene ngopfu ku tlula mufumi wihi ni wihi la nga munhu wa nyama, hambi loyi a vonakaka a tlula lavan’wana hi vunene.
5. Xana Mfumo wa Xikwembu wu ta fuma wu ri kwihi naswona wu fuma yini?
5 Xana Mfumo wa Xikwembu wu ta fuma wu ri kwihi? Leswaku hi kuma nhlamulo a hi rhange hi tiva leswaku Yesu u kwihi? Wa ha tsundzuka leswaku u beleriwe emhandzini ya nxaniso ivi a fa kutani a pfuxiwa eku feni. Hi ku hatlisa endzhakunyana ka sweswo, u tlhandlukele etilweni. (Mintirho 2:33) Leswi vulaka leswaku Mfumo wa Xikwembu wu kwale tilweni. Hi yona mhaka leyi Bibele yi wu vitanaka ‘mfumo wa le tilweni.’ (2 Timotiya 4:18) Hambileswi Mfumo wa Xikwembu wu nga le tilweni, wu ta fuma ni misava.—Nhlavutelo 11:15.
6, 7. I yini lexi endlaka leswaku Yesu a va Hosi leyinene ngopfu?
6 I yini lexi endlaka leswaku Yesu a va Hosi leyinene ngopfu? Xivangelo xin’wana hi leswaku a nge pfuki a file. Loko Bibele yi n’wi pimanisa ni vafumi lava nga vanhu va nyama, yi n’wi vitana “loyi ku nga yena ntsena la nga fiki, la tshamaka eku vonakaleni loku nga tshinelelekiki.” (1 Timotiya 6:16) Sweswo swi vula leswaku xin’wana ni xin’wana lexinene lexi Yesu a nga ta xi endla xi ta tshama hi masiku. Naswona u ta endla swilo swo tala leswi nga ta vuyerisa vanhu va yena.
7 Loko vuprofeta bya Bibele byi vulavula ha Yesu byi ri: “Moya wa Yehovha wu ta tshama ehenhla ka yena, moya wa vutlhari ni wa ku twisisa, moya wa xitsundzuxo ni wa matimba, moya wa vutivi ni wa ku chava Yehovha; naswona yena u ta tiphina hi ku chava Yehovha. A nge avanyisi hi ku ya hi leswi a swi vonaka ematihlweni ya yena, kumbe a tshinya hi ku ya hi leswi twiwaka hi tindleve takwe ntsena. Kutani u ta avanyisa swisiwana hi ku tshembeka, naswona u ta tshinya hi vunene ku pfuna lavo rhula emisaveni.” (Esaya 11:2-4) Marito lawa ma kombisa leswaku Yesu u ta va Hosi yo lulama ni leyi nga ni ntwela-vusiwana eka vanhu lava nga ta hanya emisaveni. Xana u nge swi tsakeli ku fumiwa hi hosi yo tano?
8. I vamani lava nga ta fuma na Yesu?
8 Hi lowu nchumu wun’wana lowu tsakisaka hi Mfumo wa Xikwembu: Yesu a nge fumi a ri yexe. Ku ni lava va nga ta fuma na yena. Hi xikombiso, muapostola Pawulo u byele Timotiya a ku: “Loko hi ya emahlweni hi tiyisela, hi ta tlhela hi va tihosi swin’we.” (2 Timotiya 2:12) Ina, Pawulo na Timotiya swin’we ni van’wana lava tshembekaka, lava hlawuriweke hi Xikwembu, va ta fuma na Yesu eMfun’weni wa le tilweni. I vangani lava nga ta kuma nkateko lowu?
9. I vangani lava nga ta fuma na Yesu naswona Xikwembu xi sungule rini ku va hlengeleta?
9 Hilaha swi boxiweke hakona eka Ndzima 7 ya buku leyi, muapostola Yohane u kombiwe xivono lexi eka xona a voneke “Xinyimpfana [Yesu Kreste] xi yime eNtshaveni ya Siyoni [ntsindza wa vuhosi bya yena bya le tilweni], xi ri ni lava 144 000 va tsariwe vito ra xona ni vito ra Tata wa xona emimombyeni ya vona.” I vamani lava va 144 000? Yohane u ri: “Lava hi vona lava hambetaka va landzela Xinyimpfana ku nga khathariseki leswaku xi ya kwihi. Lava va xaviwe evanhwini leswaku va va swirhangana eka Xikwembu ni le ka Xinyimpfana.” (Nhlavutelo 14:1, 4) Ina, i valandzeri va Yesu Kreste lava tshembekaka, lava hlawuriweke hi ku kongoma leswaku va ya fuma na yena etilweni. Loko va file, va pfuxeriwa etilweni leswaku “va ta va tihosi emisaveni” swin’we na Yesu. (Nhlavutelo 5:10) Ku sukela enkarhini wa vaapostola, Xikwembu a xi ri karhi xi hlawula Vakreste vo tshembeka leswaku xi ta hlanganisa nhlayo ya 144 000.
10. Ha yini ku ri lunghiselelo lerinene leswaku Yesu ni lava va 144 000 va fuma vanhu?
10 Mhaka ya leswaku Yesu ni lava va 144 000 va fuma vanhu i lunghiselelo lerinene ngopfu. Phela, Yesu u swi tiva kahle leswaku swi njhani ku va munhu wa nyama ni leswaku swi njhani ku xaniseka. Pawulo u vule leswaku Yesu “a hi yena loyi a nga tsandzekaka ku hi tshandzisa eku tsaneni ka hina, kambe hi loyi a ringiweke hi tindlela hinkwato ku fana na hina, kambe yena a nga vanga na xidyoho.” (Vaheveru 4:15; 5:8) Lava va nga ta fuma na yena va xanisiwile va tlhela va tiyisela loko va ha ri vanhu va nyama. Kasi va langutane ni swiphiqo leswi vangiwaka hi ku nga hetiseki va tlhela va tiyiselela mixaka hinkwayo ya mavabyi. A swi kanakanisi leswaku va ta swi twisisa swiphiqo leswi vanhu va langutanaka na swona!
I YINI LESWI MFUMO WA XIKWEMBU WU NGA TA SWI ENDLA?
11. Ha yini Yesu a vule leswaku vadyondzisiwa va yena va fanele va khongelela leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endliwa etilweni?
11 Loko Yesu a vula leswaku vadyondzisiwa va yena va fanele va khongelela Mfumo wa Xikwembu leswaku wu ta, u tlhele a vula leswaku va fanele va khongelela ku rhandza ka xona leswaku ku endliwa “emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” Xikwembu xi le tilweni naswona tintsumi to tshembeka ti endla ku rhandza ka xona minkarhi hinkwayo, kona le tilweni. Hambiswiritano, eka Ndzima 3 ya buku leyi, hi dyondze leswaku ntsumi yin’wana yo homboloka yi tshike ku endla ku rhandza ka Xikwembu kutani yi endla leswaku Adamu na Evha va dyoha. Eka Ndzima 10, hi ta dyondza swo tala hi leswi Bibele yi swi dyondzisaka malunghana ni ntsumi leyi yo homboloka, leyi hi yi tivaka hi vito leri nge Sathana Diyavulosi. Sathana ni swivumbiwa leswi nga tintsumi ta moya, leswi hlawuleke ku n’wi landzela—leswi vuriwaka madimona—va pfumeleriwile leswaku va tshamanyana etilweni. Leswi vulaka leswaku hi nkarhi wolowo a hi hinkwavo lava a va endla ku rhandza ka Xikwembu. Sweswo a swi ta cinca loko Mfumo wa Xikwembu wu sungula ku fuma. Yesu Kreste, Hosi leya ha ku vekiwaka exiluvelweni, a a ta lwa na Sathana.—Nhlavutelo 12:7-9.
12. Hi swihi swiendlakalo swimbirhi swa nkoka leswi hlamuseriwaka eka Nhlavutelo 12:10?
12 Marito lama landzelaka ya vuprofeta ma hlamusela leswi a swi ta endleka loko ma ku: “Ndzi twa rito lerikulu etilweni ri ku: ‘Sweswi ku ponisa ni matimba ni mfumo wa Xikwembu xa hina ni vulawuri bya Kreste wa xona se swa tirha, hikuva [Sathana] muhehli wa vamakwerhu u lahleriwe ehansi, yena loyi a va hehlaka vusiku ni nhlikanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina!’” (Nhlavutelo 12:10) Xana u swi xiyile swiendlakalo swimbirhi swa nkoka leswi hlamuseriwaka endzimaneni leyi ya Bibele? Xo sungula, Mfumo wa Xikwembu wu sungula ku fuma wu ri ehansi ka Yesu Kreste. Xa vumbirhi, Sathana wa hlongoriwa etilweni a lahleriwa emisaveni.
13. I yini leswi endlekeke hikwalaho ka leswi Sathana a hlongoriweke etilweni?
13 I yini leswi endlekeke endzhaku ka swiendlakalo sweswo swimbirhi? Malunghana ni leswi humeleleke etilweni, ha hlaya: “Tsakani hikwalaho ka swona, n’wina matilo na n’wina lava tshamaka eka wona!” (Nhlavutelo 12:12) Ina, tintsumi leti tshembekaka etilweni ta tsaka hikuva Sathana ni madimona ya yena va hlongoriwile kutani etilweni ku sale ntsena lava tshembekaka eka Yehovha Xikwembu. Ku ni ku rhula loku heleleke ni ntirhisano. Etilweni ku endliwa ku rhandza ka Xikwembu.
14. Ku humelele yini endzhaku ka loko Sathana a lahleriwe la misaveni?
14 Kambe, ku humelele yini emisaveni? Bibele yi ri: “Khombo eka misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi u xikele eka n’wina, a hlundzukile swinene, hi ku tiva leswaku u ni nkarhi wo koma.” (Nhlavutelo 12:12) Sathana u hlundzukile leswi a hlongoriweke etilweni nileswi a saleriweke hi nkarhi wo koma. Leswi a hlundzukeke, u vanga nhlomulo kumbe “khombo” emisaveni. Eka ndzima leyi landzelaka hi ta dyondza leswi engetelekeke hi “khombo” leri. Loko ha ha anakanya hi mhaka leyi, hi nga ha vutisa, Xana Mfumo wa Xikwembu wu nga swi kotisa ku yini ku endla leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endliwa la misaveni?
15. I yini leswi Xikwembu xi tiyimiseleke swona hi misava leyi?
15 Wa ha tsundzuka leswi Xikwembu xi tiyimiseleke ku swi endla hi misava leyi? Ndzima 3 yi swi hlamuserile. Le Edeni, Xikwembu xi kombise leswaku ku rhandza ka xona hi leswaku misava yi va paradeyisi leyi teleke hi vanhu lavanene, lava nga fiki. Sathana u endle leswaku Adamu na Evha va dyoha kambe sweswo a swi xi hundzulanga xikongomelo xa xona, swi lo kavanyeta ku hetiseka ka leswi Xikwembu xi lavaka leswaku misava leyi yi va xiswona ntsena. Xikongomelo xa Yehovha ka ha ri leswaku ‘lavo lulama va dya ndzhaka ya misava, va tshama eka yona hi masiku.’ (Pisalema 37:29) Naswona Mfumo wa Xikwembu wu ta xi hetisisa xikongomelo xexo. Hi ndlela yihi?
16, 17. Xana Daniyele 2:44 yi hi byela yini hi ta Mfumo wa Xikwembu?
16 Xiya vuprofeta lebyi kumekaka eka Daniyele 2:44. Byi hlayekisa xileswi: “Emasikwini ya tihosi teto Xikwembu xa le tilweni xi ta veka mfumo lowu wu nga ta ka wu nga lovisiwi. Mfumo lowu wu nga ka wu nga hundziseriwi eka vanhu van’wana. Wu ta pfotlosa kutani wu herisa mimfumo leyi hinkwayo, kambe wona wu ta tshama hilaha ku nga riki na makumu.” Xana leswi swi hi byela yini hi Mfumo wa Xikwembu?
17 Xo sungula, swi hi byela leswaku Mfumo wa Xikwembu a wu ta simekiwa “emasikwini ya tihosi teto” kumbe loko mimfumo yin’wana yi ri karhi yi fuma. Xa vumbirhi, swi hi byela leswaku Mfumo lowu wu ta va kona hilaha ku nga riki na makumu. A wu nge hluriwi ivi wu siviwa hi mfumo wun’wana. Xa vunharhu, Mfumo wa Xikwembu wu ta lwa ni mimfumo ya misava. Mfumo wa Xikwembu wu ta hlula. Kutani vanhu va ta hetelela va fumiwa hi wona ntsena. Hi kona vanhu va nga ta tiphina hi mfumo lowunene ku tlula hinkwayo.
18. Yi vuriwa yini nyimpi yo hetelela leyi ku nga ta va ku lwa Mfumo wa Xikwembu ni mimfumo ya misava leyi?
18 Bibele yi vula swo tala hi nyimpi yoleyo yo hetelela leyi nga ta va kona exikarhi ka Mfumo wa Xikwembu ni mimfumo ya misava leyi. Hi xikombiso, yi dyondzisa leswaku loko makumu ma ri karhi ma tshinela, mimoya yo biha yi ta haxa mavunwa leswaku yi xisa ‘tihosi ta misava hinkwayo leyi akiweke.’ Hi xikongomelo xihi? Hi xikongomelo xo “ti [tihosi] hlengeletela nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.” Tihosi ta misava ti ta hlengeleteriwa “endhawini leyi vuriwaka Har–Magedoni hi Xiheveru.” (Nhlavutelo 16:14, 16) Hikwalaho ka leswi vuriweke eka tindzimana teto timbirhi, nyimpi leyi yo hetelela, leyi ku nga ta va ku lwa mimfumo ya vanhu ni Mfumo wa Xikwembu, yi vitaniwa nyimpi ya Har–Magedoni kumbe Armagedoni.
19, 20. I yini lexi sivelaka leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku nga endleki sweswi la misaveni?
19 I yini leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga ta kota ku swi endla hi Armagedoni? Anakanya nakambe hi xikongomelo xa Xikwembu hi misava. Yehovha Xikwembu u tiyimisele leswaku misava yi tala hi vanhu vo lulama lava hetisekeke, lava nga ta n’wi tirhela va ri eParadeyisini. I yini lexi endlaka leswaku sweswo swi nga koteki sweswi? Xo sungula, ha dyoha, ha vabya ivi hi hetelela hi file. Hambiswiritano, eka Ndzima 5 hi dyondze leswaku Yesu u hi ferile leswaku hi kota ku hanya hilaha ku nga heriki. Kumbexana wa ha ma tsundzuka marito lama tsariweke eka Evhangeli ya Yohane, lama nge: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.”—Yohane 3:16.
20 Xihinga xin’wana hi leswaku vanhu vo tala va endla swilo swo biha. Va hemba, va kanganyisa naswona mahanyelo ya vona ma bihile. A va swi lavi ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Vanhu lava endlaka swilo swo biha va ta lovisiwa hi nkarhi wa nyimpi ya Xikwembu ya Armagedoni. (Pisalema 37:10) Kambe, xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku nga endliwi emisaveni hileswaku mimfumo a yi va khutazi vanhu leswaku va ku endla. Yo tala yi ni tihanyi kumbe yi hombolokile. Bibele yi vula hi ku kongoma yi ku: ‘Munhu u fuma munhu ku n’wi endla swo biha.’—Eklesiasta 8:9.
21. Mfumo wu ta swi endlisa ku yini leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endliwa la misaveni?
21 Endzhaku ka Armagedoni, vanhu va ta va va fumiwa hi mfumo wun’we ku nga Mfumo wa Xikwembu. Mfumo wolowo wu ta endla ku rhandza ka Xikwembu wu tlhela wu tisa mikateko leyi tsakisaka. Hi xikombiso, wu ta susa Sathana ni madimona ya yena. (Nhlavutelo 20:1-3) Matimba ya xitlhavelo xa Yesu ma ta tirhisiwa hi ndlela leyi nga ta endla leswaku vanhu lava tshembekaka va nga tlheli va vabya kumbe va fa. Ku ri na sweswo, va ta hanya hilaha ku nga heriki loko se ku fuma Mfumo wa Xikwembu. (Nhlavutelo 22:1-3) Misava yi ta hundzuriwa paradeyisi. Hikwalaho, Mfumo wu ta endla leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endliwa emisaveni naswona wu ta kwetsimisa vito ra Xikwembu. Xana sweswo swi vula yini? Swi vula leswaku eku heteleleni, loko se ku fuma Mfumo wa Xikwembu, vanhu hinkwavo lava hanyaka va ta dzunisa vito ra Yehovha.
XANA MFUMO WA XIKWEMBU WU TA SWI ENDLA RINI SWESWO?
22. Hi swi tivisa ku yini leswaku Mfumo wa Xikwembu a wu tanga loko Yesu a ri la misaveni kumbe hi ku hatlisa loko a pfuxiwa ivi a tlhandlukela etilweni?
22 Loko Yesu a byela vadyondzisiwa va yena leswaku va khongela va ku, “Mfumo wa wena a wu te,” swi le rivaleni leswaku hi nkarhi wolowo Mfumo wolowo a wu nga si ta. Xana wu tile loko Yesu a tlhandlukela etilweni? Doo, hikuva endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwe eku feni, Petro na Pawulo va vule leswaku vuprofeta lebyi kumekaka eka Pisalema 110:1 byi hetiseke eka yena loko byi ku: “Rito ra Yehovha eka Hosi ya mina ri ri: ‘Tshama evokweni ra mina ra xinene ku fikela loko ndzi veka valala va wena va va vunavelo bya milenge ya wena.’” (Mintirho 2:32-34; Vaheveru 10:12, 13) Leswi vulaka leswaku u fike a rindza.
Loko se ku lawula Mfumo wa Xikwembu, ku rhandza ka xona ku ta endliwa emisaveni hilaha ku endliwaka hakona etilweni
23. (a) Xana Mfumo wa Xikwembu wu sungule rini ku fuma? (b) I yini leswi ku nga ta buriwa ha swona eka ndzima leyi landzelaka?
23 Kambe a a ta rindza nkarhi wo tanihi kwihi? Hi lembe-xidzana ra vu-19, swichudeni swa Bibele leswi hisekaka swi kume leswaku nkarhi wolowo wa ku rindza a wu ta hela hi 1914. (Malunghana ni lembe leri, vona Xiengetelo eka matluka 215-18.) Leswi endlekeke emisaveni ku sukela hi 1914 swi tiyisekise leswaku nkarhi lowu vuriweke hi swichudeni swa Bibele leswi hisekaka a wu ri wona. Ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele ku kombisa leswaku hi 1914, Kreste u ve Hosi naswona Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni wu sungule ku fuma. Hikwalaho, hi hanya ‘enkarhini wo koma’ wa ku fuma ka Sathana. (Nhlavutelo 12:12; Pisalema 110:2) Nakambe hi nga vula hi ku tiyiseka leswaku ku nga ri khale, Mfumo wa Xikwembu wu ta teka goza kutani wu endla leswaku ku rhandza ka xona ku endliwa la misaveni. Xana swa ku tsakisa ku twa sweswo? Xana wa swi kholwa leswaku i ntiyiso? Ndzima leyi landzelaka yi ta ku pfuna u vona leswaku hakunene hi swona leswi Bibele yi swi dyondzisaka.