NDZIMA 2
“Ndlela Ni Ntiyiso Ni Vutomi”
1, 2. Ha yini swi nga koteki leswaku hi tshinela eka Yehovha handle ko pfuniwa, naswona i yini leswi Yesu Kreste a hi endleleke swona emhakeni leyi?
XANA u tshama u lahleka? U nga ha va u tsundzuka siku leriya u nga tshama u lahleka loko u endzela munghana wa wena. Loko u ri karhi u famba hi ndlela yoleyo leyi a wu nga yi tolovelanga, xana u kona loyi u nga yima u n’wi vutisa ndlela? Ehleketa ndlela leyi a wu ta va u titwe ha yona loko munhu yoloye wa musa, ematshan’weni ya leswaku a ku komba ndlela leyi u faneleke u famba ha yona, kambe a ku eka wena: “Ndzi landzele. Ndzi ta famba na wena.” Hakunene a wu ta tsaka!
2 Hi ndlela yoleyo, Yesu Kreste na yena u hi endlela swo fana na sweswo. Loko a hi nga pfuniwi hi ndlela yo karhi a hi nga ta swi kota ku tshinela eka Xikwembu. Hikwalaho ka xidyoho lexi vanhu va tswariweke na xona ni ku nga hetiseki ka vona, vanhu hinkwavo va lahlekile naswona va ‘hambane ni vutomi lebyi nga bya Xikwembu.’ (Vaefesa 4:17, 18) Hi lava ku kombiwa ndlela leyi hi faneleke hi famba ha yona. Yesu, Xikombiso xa hina lexinene a nga hi byeli ntsena leswaku hi fambisa ku yini ni ku hi komba ndlela ya kona ntsena; kambe u tlhela a endla swo karhi. Hilaha hi swi voneke hakona eka Ndzima 1, Yesu wa hi rhamba, u ri: ‘Tanani mi va valandzeri va mina.’ (Marka 10:21) Hambiswiritano, u tlhela a hi nyika xivangelo lexi hi endlaka leswaku hi amukela xirhambo xexo. Siku rin’wana, Yesu u te: “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi. A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.” (Yohane 14:6) A hi buleni hi swivangelo swin’wana leswi nga ta hi pfuna leswaku hi kota ku tshinela eka Tatana hi vito ra N’wana ntsena. Kutani, hi ku ya hi swivangelo sweswo, hi ta xiya xivangelo xa ku va Yesu hakunene a ri “ndlela ni ntiyiso ni vutomi.”
Ntirho Wa Nkoka eXikongomelweni Xa Yehovha
3. Ha yini hi tshinela eka Xikwembu ha Yesu?
3 Xa nkoka ngopfu, hi kota ku tshinela eka Xikwembu ha Yesu hikuva Yehovha u vone swi fanerile ku nyika N’wana wakwe ntirho wa nkoka swinene.a Tatana u tirhisa yena ntsena leswaku a hetisisa swikongomelo swa Yena hinkwaswo. (2 Vakorinto 1:20; Vakolosa 1:18-20) Leswaku hi twisisa ntirho wa nkoka lowu N’wana a wu endlaka, hi fanele hi xiya leswi humeleleke entangeni wa Edeni, laha mpatswa wo sungula wa vanhu wu nga joyina Sathana wu xandzukela Yehovha.—Genesa 2:16, 17; 3:1-6.
4. Hi yihi mphikamakaneta leyi ku xandzuka ka le Edeni ku yi pfuxeke, naswona Yehovha a a tiyimisele ku endla yini leswaku a yi tlhantlha?
4 Ku xandzuka loku endlekeke aEdeni ku pfuxe mphikamakaneta leyi nga khumba swivumbiwa swa vuako hinkwabyo leyi nge: Xana Yehovha Xikwembu u fuma swivumbiwa swa yena hi ndlela leyi faneleke? Leswaku Yehovha a tlhantlha mphikamakaneta leyi u endle leswaku n’wana wa yena wa moya la hetisekeke a ta emisaveni. Ntirho lowu a a ta wu endla a wu ri wa nkoka swinene—a a ta nyikela hi vutomi byakwe leswaku a lwela vuhosi bya Yehovha ni ku va gandzelo ra nkutsulo leswaku a ponisa vanhu hinkwavo. Loko n’wana yoloye la hlawuriweke a tshama a tshembekile kukondza a fa, a a ta endla leswaku ku tlhantlheka mphikamakaneta leyi sunguriweke hi Sathana la xandzukeke. (Vaheveru 2:14, 15; 1 Yohane 3:8) Kambe Yehovha a a ri ni vana va moya lava hetisekeke va timiliyoni ta ntsandza-vahlayi. (Daniyele 7:9, 10) Xana hi wihi loyi a n’wi hlawuleke leswaku a ya endla xiavelo lexi xa nkoka? Yehovha u hlawule ‘N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe,’ loyi hi ku famba ka nkarhi a nga tiviwa tanihi Yesu Kreste.—Yohane 3:16.
5, 6. Xana Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa n’wi tshemba N’wana wa yena, naswona ntshembo lowu a wu sekeriwe eka yini?
5 Xana yi fanele yi hi hlamarisa ndlela leyi Yehovha a hlawuleke ha yona? Nikatsongo! Tatana a a n’wi tshemba hilaha ku heleleke N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe. Eka malembe-xidzana yo tala N’wana wa Yehovha a nga si ta laha misaveni, Yehovha u profete leswaku N’wana yoloye a a ta tshama a tshembekile hambiloko o xanisiwa hi tindlela hinkwato. (Esaya 53:3-7, 10-12; Mintirho 8:32-35) Anakanya hi mhaka leyi. N’wana yoloye a a ri ni ntshunxeko wo tihlawulela ku fana ni tintsumi ni vanhu, na yena a a nga tihlawulela ndlela leyi a lavaka ku hanya ha yona. Kambe, Yehovha a a n’wi tshemba lerova u vule ka ha ri emahlweni leswaku u ta tshembeka. Xana ntshembo wa kona a wu sekeriwe eka yini? A wu sekeriwe eka vutivi. Yehovha a a n’wi tiva hilaha ku heleleke N’wana wakwe, naswona a swi tiva leswaku N’wana wakwe wa swi lava ku n’wi tsakisa. (Yohane 8:29; 14:31) Hilaha ku fanaka, N’wana na yena u rhandza Tata wa yena Yehovha. (Yohane 3:35) Ndlela leyi Tatana ni N’wana va rhandzanaka ha yona yi vumba xiboho xa vun’we ni ku tshembana loku nga taka ku nga tsemeki.—Vakolosa 3:14.
6 Loko hi anakanya hi ntirho wa nkoka lowu N’wana a wu endlaka, ndlela leyi Tatana a n’wi tshembaka ha yona ni rirhandzu leri hlanganisaka Tatana ni N’wana, swi fanerile leswaku vanhu va tshinela eka Xikwembu ha Yesu ntsena. Kambe ka ha ri ni xivangelo xin’wana xa ku va ku ri N’wana ntsena la nga hi kongomisaka eka Tatana.
I N’wana Ntsena La N’wi Tivaka Kahle Tatana
7, 8. Ha yini Yesu a vule hilaha ku pakanisaka leswaku a nga kona la tivaka Tatana hi ku helela “loko ku nga ri N’wana”?
7 Ku ni swilaveko leswi faneleke swi fikeleriwa leswaku munhu a kota ku tshinela eka Yehovha. (Pisalema 15:1-5) N’wana hi yena a swi tivaka ku antswa leswi lavekaka leswaku munhu a hanya hi milawu ya Xikwembu ni ku va a amukeleka eka xona. Yesu u te: “Swilo hinkwaswo ndzi nyikiwe swona hi Tata wa mina, naswona a nga kona la tivaka N’wana hi ku helela handle ka Tatana, hambi ku ri la tivaka Tatana hi ku helela loko ku nga ri N’wana, na mani na mani loyi N’wana a rhandzaka ku n’wi hlavutela eka yena.” (Matewu 11:27) A hi voneni xivangelo xa ku va Yesu a vule hi ku kongoma handle ko hundzeleta leswaku a nga kona la tivaka Tatana hi ku helela “loko ku nga ri N’wana.”
8 Tanihi “mativula ya ntumbuluko hinkwawo,” N’wana u ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. (Vakolosa 1:15) Ehleketa hi vuxaka lebyikulu bya Tatana ni N’wana lebyi veke kona ku sukela eka malembe lama nga tiviwiki loko ka ha ri vona vambirhi ntsena—ku sukela eku sunguleni ka ntumbuluko ku kondza ku tumbuluxiwa swivumbiwa swin’wana swa moya. (Yohane 1:3; Vakolosa 1:16, 17) Anakanya hi nkarhi wa risima lowu N’wana a nga tiphina ha wona swin’we ni Tata wakwe, a twisisa leswi Tata wa yena a swi anakanyaka a tlhela a dyondza ku rhandza ka Yena, milawu ni tindlela ta Yena. Entiyisweni, a hi ku hundzeleta nikatsongo ku vula leswaku Yesu u tiva Tata wakwe ku antswa ku tlula mani na mani. Vuxaka bya vona lebyikulu byi endle leswaku Yesu a hlavutela Tata wa yena hi tindlela leti ku nga riki na un’wana loyi a a ta ti hlavutela.
9, 10. (a) Xana Yesu u n’wi hlamusele hi ndlela yihi Tata wakwe? (b) Xana hi fanele hi endla yini leswaku hi amukeleka eka Yehovha?
9 Tidyondzo ta Yesu ti kombise leswaku u yi tiva kahle ndlela leyi Yehovha a ehleketaka ni ku titwa ha yona ni leswi a swi languteleke eka vagandzeri va Yena.b Yesu u tlhele a hlamusela Tata wakwe hi ndlela yin’wana yo hlawuleka. U te: “Loyi a ndzi voneke u vone na Tatana.” (Yohane 14:9) Yesu u tekelele Tata wakwe eka hinkwaswo leswi a a swi vula ni ku swi endla. Kutani loko hi hlaya hi ta Yesu eBibeleni—marito ya nkoka ni lama tsakisaka lawa a ma tirhiseke eka tidyondzo ta yena, ntwela-vusiwana lowu n’wi susumeteleke ku hanyisa vanhu van’wana ni ku endla leswaku a rila—hi kota ku vona Yehovha hi mahlo ya mianakanyo a ri karhi a endla sweswo. (Matewu 7:28, 29; Marka 1:40-42; Yohane 11:32-36) Tindlela ni ku rhandza ka Tatana swi vonaka hilaha ku heleleke eka marito ni le ka swiendlo swa N’wana. (Yohane 5:19; 8:28; 12:49, 50) Xisweswo, leswaku hi amukeleka eka Yehovha, hi fanele hi yingisa tidyondzo ta Yesu hi tlhela hi tekelela xikombiso xa yena.—Yohane 14:23.
10 Leswi Yesu a n’wi tivaka kahle Yehovha ni ku n’wi tekelela hilaha ku heleleke, a swi hlamarisi leswi Yehovha a endleke xiboho xa leswaku hi tshinela eka Yena hi vito ra N’wana wa yena. Leswi se hi twisiseke xivangelo xa leswaku hi nga tshinela eka Yehovha ha Yesu ntsena, a hi buleni hi leswi marito ya Yesu ma vulaka swona, lama nge: “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi. A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.”—Yohane 14:6.
“Hi Mina Ndlela”
11. (a) Ha yini hi nga vaka ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu hi ku va hi tshinela eka xona ha Yesu ntsena? (b) Xana marito lama tsariweke eka Yohane 14:6 ma wu kandziyisa njhani nkoka wa xikhundlha xa Yesu?
11 Se hi dyondzile leswaku a swi koteki ku tshinela eka Xikwembu handle ko tshinela ha Yesu. Xiyisisa leswi sweswo swi vulaka swona eka hina. Yesu i “ndlela” hikwalaho ka leswi Xikwembu xi hi amukelaka hikwalaho ka yena. Ha yini swi ri tano? Leswi Yesu a tshembekeke ku fikela eku feni u nyikele vutomi bya yena leswaku byi va gandzelo ra nkutsulo. (Matewu 20:28) Handle ka nkutsulo lowu, a swi nga ta koteka leswaku hi tshinela eka Xikwembu. Xidyoho xi veke rihlampfu exikarhi ka vanhu ni Xikwembu hikuva Yehovha wa kwetsima, hikwalaho a nge xi amukeli xidyoho. (Esaya 6:3; 59:2) Kambe xitlhavelo xa Yesu xi suse rihlampfu rero; xi endla leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho swa vona. (Vaheveru 10:12; 1 Yohane 1:7) Loko hi amukela lunghiselelo ra Xikwembu leri a hi endleleke rona ha Kreste naswona hi va ni ripfumelo eka rona, hi nga kota ku va lava amukelekaka eka Yehovha. A ku na ndlela yin’wana ya ku va hi ‘vuyelelana ni Xikwembu’ handle ka leyi.c—Varhoma 5:6-11.
12. Yesu i “ndlela” hi mongo wihi?
12 Yesu i “ndlela” loko swi ta emhakeni ya xikhongelo. Leswaku Yehovha a twa swikombelo swa hina leswi humaka embilwini hi fanele hi khongela eka yena hi vito ra Yesu ntsena. (1 Yohane 5:13, 14) Yesu hi yexe u te: “Loko mi kombela xin’wana ni xin’wana eka Tatana, u ta mi nyika xona hi vito ra mina. . . . Kombelani mi ta swi kuma, leswaku ntsako wa n’wina wu tatiwa.” (Yohane 16:23, 24) Swi fanerile leswaku hi tshinela eka Yehovha hi xikhongelo hi vito ra Yesu naswona hi vitana Yehovha hi ku i “Tata wa hina.” (Matewu 6:9) Nakambe Yesu i “ndlela” hileswi a nga xikombiso lexinene. Hilaha swi hlamuseriweke hakona, Yesu u tekelele Tata wakwe hilaha ku hetisekeke. Xisweswo xikombiso xa Yesu xi hi komba ndlela leyi hi nga hanyaka ha yona leswaku hi tsakisa Yehovha. Kutani, leswaku hi tshinela eka Yehovha, hi fanele hi famba emikondzweni ya Yesu.—1 Petro 2:21.
“Hi Mina . . . Ntiyiso”
13, 14. (a) Xana Yesu a a ri ntiyiso hikwalaho ka leswi a a swi vula hi ndlela yihi? (b) Leswaku Yesu a va “ntiyiso,” i yini lexi a a fanele a xi endla naswona ha yini?
13 Minkarhi hinkwayo Yesu u vulavule ntiyiso mayelana ni rito ra Tata wakwe leri profetiweke. (Yohane 8:40, 45, 46) Yesu a nga kalanga a vulavula mavunwa. (1 Petro 2:22) Hambi ku ri vakaneti va yena a va pfumela leswaku a a dyondzisa “ndlela ya Xikwembu hi ku fambisana ni ntiyiso.” (Marka 12:13, 14) Hambiswiritano, loko Yesu a ku “Hi mina . . . ntiyiso,” a a nga vuli swona leswaku u vulavule ntiyiso, ni ku wu chumayela ni ku wu dyondzisa ntsena. A a vula leswi tlulaka sweswo.
14 Tsundzuka leswaku eka malembe-xidzana lama hundzeke, Yehovha u huhutele vatsari va Bibele leswaku va tsala vuprofeta byo tala malunghana na Mesiya kumbe Kreste. Vuprofeta byebyo byi nyikele vuxokoxoko hi vutomi, ntirho ni rifu ra yena. Ku tlula kwalaho, Nawu wa Muxe a wu tamele vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya. (Vaheveru 10:1) Xana Yesu a a ta tshembeka ku fikela eku feni, kutani a hetisisa hinkwaswo leswi profetiweke mayelana na yena? Ku tshembeka ka yena hi kona a ku ta endla leswaku Yehovha a vonaka a ri Xikwembu lexi profetaka ntiyiso. Yesu a a ri ni vutihlamuleri lebyikulu. Ndlela leyi a a hanya ha yona—hinkwaswo leswi a a swi vula ni ku swi endla—swi endle leswaku leswi swi profetiweke mayelana na yena swi hetiseka. (2 Vakorinto 1:20) Xisweswo, Yesu a a ri “ntiyiso,” hikuva ku ta ka yena emisaveni ku hetisise vuprofeta bya Yehovha.—Yohane 1:17; Vakolosa 2:16, 17.
“Hi Mina . . . Vutomi”
15. Swi vula yini ku va ni ripfumelo eka N’wana, naswona vuyelo bya sweswo hi byihi?
15 Yesu i “vutomi” hikuva hi yena ntsena loyi hi nga kumaka vutomi ha yena—ku nga ‘vutomi bya xiviri.’ (1 Timotiya 6:19) Bibele yi ri: “Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.” (Yohane 3:36) Swi vula yini ku va ni ripfumelo eka N’wana wa Xikwembu? Swi vula leswaku ha tiyiseka leswaku a hi nge byi kumi vutomi handle ka yena. Ku tlula kwalaho, swi vula leswaku hi kombisa ripfumelo ra hina hi mintirho, hi hambeta hi dyondza eka Yesu naswona hi endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi landzela tidyondzo ni xikombiso xa yena. (Yakobo 2:26) Xisweswo, ku va ni ripfumelo eka N’wana wa Xikwembu swi yisa evuton’wini lebyi nga heriki—eka lava “ntlhambinyana” wa Vakreste lava totiweke hi moya swi ta vula vutomi lebyi nga heriki etilweni tanihi swivumbiwa swa moya, ni vutomi lebyi hetisekeke emisaveni leyi nga paradeyisi eka lava “ntshungu lowukulu” va “tinyimpfu tin’wana.”—Luka 12:32; 23:43; Nhlavutelo 7:9-17; Yohane 10:16.
16, 17. (a) Xana Yesu u ta swi kombisa njhani leswaku hi yena “vutomi” hambi ku ri eka lava nga fa? (b) Hi wihi ntshembo lowu hi nga vaka na wona?
16 Ku vuriwa yini hi lava ana se va nga fa? Yesu i “vutomi” ni le ka vona. Emahlweninyana ko va Yesu a pfuxe munghana wa yena Lazaro eku feni, u byele Marta makwavo wa Lazaro a ku: “Hi mina ku pfuka ni vutomi. Loyi a kombisaka ripfumelo eka mina, hambiloko a fa, u ta hanya.” (Yohane 11:25) Yehovha u nyike N’wana wa yena “swilotlelo swa rifu ni swa Hayidesi,” a n’wi nyika matimba yo pfuxa vafi. (Nhlavutelo 1:17, 18) Yesu la kwetsimisiweke u ta pfula tinyangwa ta Hayidesi hi swilotlelo sweswo, xisweswo a humesa hinkwavo lava nga kwalaho.—Yohane 5:28, 29.
17 “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi”—hi marito wolawo yo olova Yesu u xi hlamusele hi ku komisa xikongomelo xa vutomi ni ntirho lowu a wu endleke emisaveni. Marito wolawo i ya nkoka eka hina namuntlha. Tsundzuka leswaku Yesu u ye emahlweni a ku: “A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.” (Yohane 14:6) Marito ya Yesu ma ha tirha ninamuntlha hilaha a ma tirha hakona loko a ma vula. Xisweswo hi nga va ni ntshembo wa leswaku loko hi landzela Yesu, a hi nge pfuki hi lahlekile. Hi yena ntsena la nga ta hi komba ndlela yo tshinela “eka Tatana.”
Xana U Ta Angurisa Ku Yini?
18. Xana swi katsa yini ku va mulandzeri wa ntiyiso wa Yesu?
18 Loko hi anakanya hi ntirho wa nkoka wa Yesu ni ndlela leyi a n’wi tivaka kahle ha yona Tata wakwe, hi ni xivangelo lexi twalaka xo n’wi landzela. Hilaha hi swi voneke hakona eka ndzima leyi hundzeke, ku va valandzeri va Yesu va ntiyiso swi katsa mintirho, ku nga ri ku vula hi nomu kumbe ku titwa tano ntsena. Ku landzela Kreste swi katsa ku landzela leswi a swi dyondziseke swin’we ni xikombiso xa yena. (Yohane 13:15) Buku yo pfuna ku dyondza Bibele leyi u nga eku yi hlayeni sweswi yi nga ku pfuna ku endla matshalatshala wolawo.
19, 20. Xana buku leyi yi tamele yini leswi nga ta ku pfuna leswaku u endla matshalatshala yo landzela Kreste?
19 Eka tindzima leti landzelaka, hi ta dyondza swinene hi vutomi ni hi ntirho wa Yesu wo chumayela. Tindzima leti ti avanyisiwe hi swiyenge swinharhu. Eka xo sungula, hi ta dyondza hi nkatsakanyo wa timfanelo ta yena ni ndlela leyi a endlaka swilo ha yona. Eka xa vumbirhi, hi ta kambisisa xikombiso xa ku hiseka ka yena loko a ri karhi a chumayela ni loko a ri eku dyondziseni. Eka xa vunharhu, hi ta dyondza hi ndlela leyi hi nga ri kombisaka ha yona rirhandzu. Ku sukela eka Ndzima 3, ku ni bokisi ro dyondzisa leri nge “U Nga N’wi Landzela Njhani Yesu?” Matsalwa ni swivutiso leswi nga kwalaho swi endleriwe ku hi pfuna leswaku hi anakanyisisa hi ndlela leyi hi nga n’wi tekelelaka ha yona Yesu hi marito ni hi swiendlo.
20 Leswi Yehovha Xikwembu a ku pfunaka a ku na xivangelo xo titwa u nga ri na vuxaka lebyinene na yena hikwalaho ka xidyoho lexi u xi kumeke tanihi ndzhaka. Hikwalaho ka rirhandzu leri Yehovha a nga na rona u rhumele N’wana wakwe leswaku a ta hi komba ndlela yo va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. (1 Yohane 4:9, 10) Onge u nga susumeteleka ku amukela rirhandzu rero lerikulu hi ku va u amukela ni ku teka goza eka xirhambo xa Yesu lexi nge: “Vana mulandzeri wa mina.”—Yohane 1:43.
a Ntirho lowu wa N’wana i wa nkoka ngopfu lerova Bibele yi n’wi vitana hi swithopo ni hi mavito yo hlayanyana lawa a profetiweke ha wona.—Vona bokisi leri nga eka tluka 23.
b Hi xikombiso, vona marito ya Yesu lama tsariweke eka Matewu 10:29-31; 18:12-14, 21-35; 22:36-40.
c Eka Yohane 14:6, ku ku kandziyiswe leswaku xikhundla xa Yesu xi hlawulekile, leswaku i ndlela, ndlela yin’we ntsena leyi hi nga tshineleka Tatana ha yona.