Swilo Hinkwaswo Swi Endliwa Leswintshwa—Hilaha Ku Profetiweke Hakona

“Loyi a tshameke exiluvelweni a ku: ‘Waswivo, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’ A tlhela a ku: . . . ‘Marito lawa ma tshembekile, i ya ntiyiso.’”—NHLAVUTELO 21:5.

1, 2. Ha yini swi fanerile leswaku vanhu vo tala va kanakana ku kambisisa leswi vumundzuku byi khomeke swona?

XANA u tshame u vula kumbe u anakanya leswaku, ‘A nga kona loyi a tivaka swa mundzuku.’ Hikwalaho, swa fanela leswi vanhu swi va kanakanisaka ku lava ku tiva leswaku ku ta endleka yini enkarhini lowu taka, hambi ku ri ku tshemba lava vulaka leswaku va kota ku tiva swa mundzuku. Kahle-kahle vanhu a va na byona vuswikoti byo vhumbha hi ku pakanisa leswi nga ta endleka eka tin’hweti kumbe malembe lama taka.

² Nkandziyiso wun’wana wa magazini lowu nge Forbes ASAP wu humese rungula leri a ri vulavula hi mhaka ya nkarhi ntsena. Eka wona, mufambisi wa nongonoko wa mbulavurisano wa TV, ku nga Robert Cringely u tsarile a ku: “Eku heteleleni nkarhi wu hi khomisa tingana hinkwerhu, kambe lava va khomiwaka ngopfu hi tingana hi mhaka ya nkarhi i vavhumbhi. Ku ringeta ku kumbetela swa nkarhi lowu taka ko va ntlangu lowu hakanyingi hi hluriwaka eka wona. . . . Kambe, lava vuriwaka tintlharhi va hambeta va vhumbha.”

3, 4. (a) Xana van’wana va ni ntshembo wihi hi gidi ra malembe lerintshwa? (b) Hi kwihi ku langutela ka xiviri loku van’wana va nga na kona malunghana ni vumundzuku?

³ U nga ha va u swi xiyile leswaku xivangelo xa ku vulavula ngopfu hi gidi ra malembe lerintshwa, hileswi vanhu vo tala va anakanyaka hi vumundzuku. Eku sunguleni ka n’wexemu, magazini wa Maclean’s wu te: “Lembe ra 2000 swi nga ha endleka ri nga hambananga ni man’wana eka vo tala eCanada, kambe ri nga ha tshuka ri kotlana ni ku sungula ka swilo leswintshwa.” Profesa Chris Dewdney wa Yunivhesiti ya York, u nyike xivangelo lexi endlaka vanhu va va ni ntshembo: “Gidi ra malembe ri ta vula ku huma hi ku helela eka lembe-xidzana leri a ri bihile swinene.”

⁴ Xana sweswo ko va norho ntsena? Le Canada, 22 wa tiphesente ntsena ta vanhu lava ku vulavuriweke na vona eka nkambisiso wun’wana, “va pfumela leswaku lembe ra 2000 ri ta vula masungulo lamantshwa emisaveni.” Entiyisweni, kwalomu ka hafu ya vona “va langutele leswaku ku ta va ni hasahasa yin’wana emisaveni”—nyimpi ya misava—ku nga si hela malembe ya 50. Kahle-kahle, vo tala va ehleketa leswaku gidi ra malembe lerintshwa a ri nge swi herisi swiphiqo leswi hi nga na swona, ri endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa. Sir Michael Atiyah, khale ka muungameri wa Royal Society ya le Britain, u tsarile: “Ku cinca loku endlekaka hi ku hatlisa . . . ku vula leswaku lembe-xidzana ra vu-21 ri ta tisa mintlhontlho yo nonon’hwa swinene eka vaaki hinkwavo. Swiphiqo swa ku andza ka vaaki, ku pfumaleka ka rifuwo, nthyakiso wa mbango ni vusweti lebyi andzeke i tshamelo-maxelo naswona swi fanele ku ololoxiwa hi xihatla.”

 5. Hi nga ri kuma kwihi rungula leri tshembekaka malunghana ni leswi vumundzuku byi hi khomeleke swona?

⁵ U nga ha tivutisa, ‘Tanihi leswi vanhu va nga swi kotiki ku vhumbha leswi vumundzuku byi swi tameleke, xana hi fanele hi rivala hi vumundzuku?’ Nhlamulo i e-e! I ntiyiso leswaku vanhu a va nge swi koti ku vhumbha hi ku pakanisa leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka, kambe a hi fanelanga hi ehleketa leswaku a nga kona la nga swi kotaka. I mani la nga swi kotaka, naswona ha yini hi fanele hi tiyiseka hi vumundzuku? Tinhlamulo leti enerisaka ta swivutiso sweswo, u nga ti kuma hi ku kongoma etimhakeni ta mune leti vuriweke ka ha ri emahlweni. Ti tsariwe ebukwini leyi vanhu vo tala va nga na yona ni leyi hlayiwaka ngopfu, leyi vanhu vo tala va nga yi twisisiki naswona va yi honisaka—ku nga Bibele. Ku nga khathariseki leswaku u anakanya yini hi Bibele, ni ndlela leyi u titwaka u yi tiva ha yona, u ta vuyeriwa loko u kambisisa tindzimana leti ta mune ta nkoka. Kahle-kahle ti vulavule ka ha ri emahlweni hi vumundzuku lebyinene ngopfu. Ku tlula kwalaho, vuprofeta lebyi bya mune bya nkoka byi hlamusela leswi vumundzuku bya wena ni bya varhandziwa va wena byi nga ta va xiswona.

6, 7. Esaya u profete rini, naswona vuprofeta bya yena byi hetiseke hi ndlela yihi leyi hlamarisaka?

⁶ Byo sungula byi kumeka eka Esaya ndzima 65. Loko u nga si yi hlaya, kumisisa xiyimo xa nkarhi wa kona—nkarhi lowu mhaka leyi yi tsariweke ha wona ni xiyimo lexi a yi vulavula ha xona. Muprofeta wa Xikwembu, ku nga Esaya, loyi a tsaleke marito lawa, u hanye enkarhini lowu a ka ha sele lembe-xidzana leswaku mfumo wa Yuda wu herisiwa. Mfumo wolowo wu herisiwe loko Yehovha a tshika ku sirhelela Vayuda lava nga tshembekiki, a pfumelela Vababilona va lovisa Yerusalema ni ku yisa vanhu va kona evukhumbini. Sweswo swi endleke emalembeni yo tlula dzana endzhaku ka loko Esaya a swi vurile.—2 Tikronika 36:15-21.

⁷ Ku tlhandlekela eka ku hetiseka ka byona, tsundzuka leswaku hi ku kongomisiwa hi Xikwembu, Esaya u ri vule ka ha ri emahlweni vito ra Muperesiya loyi a a nga si velekiwa, ku nga Korexe, loyi eku heteleleni a hluleke Babilona. (Esaya 45:1) Korexe u pfule ndlela ya leswaku Vayuda va tlhelela eka rikwavo hi 537 B.C.E. Lexi hlamarisaka, Esaya u vulavurile hi ku kondleteriwa koloko, hilaha hi hlayaka hakona eka ndzima 65. U vulavule hi xiyimo lexi Vaisrayele a va ta va na xona eka rikwavo.

 8. Esaya u profete hi vumundzuku byihi lebyi tsakisaka, naswona i xiga xihi lexi kokaka nyingiso?

⁸ Eka Esaya 65:17-19 hi hlaya leswi: “Ndzi tumbuluxa matilo lamantshwa ni misava leyintshwa; swilo swo sungula a swi nge tsundzukiwi, hambi embilwini a swi nge ti. Kambe khanani, mi tsaka hi masiku hikwalaho ka leswi ndzi swi tumbuluxaka. Hikuva ndzi tumbuluxa Yerusalema a va xivangelo xa ku tsakisisa ni vanhu va yena va va xivangelo xa ku khana. Ndzi ta tsaka eYerusalema, ndzi khana hi vanhu va mina; naswona eka yena a ku nge he twiwi mpfumawulo wa ku rila kumbe mpfumawulo wa ku kolola.” Swi le rivaleni leswaku Esaya u vulavule hi swiyimo leswi a swi antswa swinene ku tlula leswi Vayuda a va hanya eka swona le Babilona. U vule ka ha ri emahlweni leswaku vanhu va ta tsaka va tsakisisa. Kutani xiya xiga lexi nge “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa.” Laha hi laha xiga lexi xi sungulaka kona ku humelela, tanihi leswi xi humelelaka ka mune eBibeleni, naswona swiga leswi swa mune swi nga khumba vumundzuku bya hina hi ku kongoma, swi tlhela swi hi byela ha byona ka ha ri emahlweni.

 9. Xana Vayuda va khale a va katseka njhani eku hetisekeni ka Esaya 65:17-19?

⁹ Ku hetiseka ko sungula ka Esaya 65:17-19 a ku khumba Vayuda va khale lava, hilaha Esaya a profeteke hakona hi ku pakanisa, va tlheleleke eka rikwavo, laha va fikeke va pfuxeta vugandzeri lebyi tengeke. (Ezra 1:1-4; 3:1-4) Ina, wa swi tiva leswaku va tlhelele eka rikwavo, laha a va tshama kona, hayi endhawini yo karhi empfhukeni. Ku lemuka sweswo swi nga hi pfuna ku kumisisa leswi Esaya a a vula swona loko a vulavula hi matilo lamantshwa ni misava leyintshwa. A hi boheki ku kumbetela ku fana ni van’wana, malunghana ni vuprofeta lebyi nga twisisekiki bya Nostradamus kumbe bya vavhumbhi van’wana. Bibele hi yoxe yi hlamusela leswi Esaya a a vula swona.

 10. Xana hi fanele hi yi twisisa njhani “misava” leyintshwa leyi Esaya a profeteke ha yona?

¹⁰ A hi minkarhi hinkwayo Bibele yi vulavulaka hi “misava” yi kombetela eka xirhendzevutana xa hina. Hi xikombiso, Pisalema 96:1 yi vula hi ku kongoma yi ku: ‘Yimbelelelani Yehovha, n’wina hinkwenu misava.’ Ha swi tiva leswaku pulanete ya hina—misava leyi hi tshamaka eka yona ni malwandle—a yi nge yimbeleli. I vanhu lava yimbelelaka. Ina, Pisalema 96:1 yi vulavula hi vanhu lava nga emisaveni.a Kambe Esaya 65:17 yi tlhela yi vulavula hi “matilo lamantshwa.” Loko ku ri leswaku “misava” a yi yimela vandla lerintshwa ra vanhu etiko-xikaya ra Vayuda, xana “matilo lamantshwa” i yini?

 11. Xana xivulwa lexi nge “matilo lamantshwa” xi kombetela eka yini?

¹¹ Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature ya M’Clintock na Strong, yi ri: “Nkarhi hinkwawo loko xivono xa vuprofeta xi boxiwa, matilo ma yimela . . . nhlengeletano hinkwayo ya mimfumo leyi fumaka . . . leyi nga ehenhla, leyi fumaka lava va nga ehansi ka yona, tanihi leswi matilo ya ntumbuluko ma nga ehenhla naswona ma fumaka misava.” Malunghana ni xiga lexi hlanganisaka “matilo ni misava,” Cyclopædia leyi yi hlamusela leswaku ‘hi mavekelo ya vuprofeta xivulwa lexi xi yimela xiyimo xa politiki xa vanhu va swiyimo swo hambana-hambana. Matilo i vuhosi; misava hi lava va fumiwaka, ku nga vanhu lava lawuriwaka hi lava tlakukeke.’

 12. Xana Vayuda va khale va tokote “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” hi ndlela yihi?

¹² Loko Vayuda va tlhelela etiko-xikaya ra vona, va kume leswi nga vuriwaka mafambiselo lamantshwa ya swilo. A va ri ni huvo leyintshwa leyi fumaka. Zerubabele, ntukulu wa Hosi Davhida, a a ri ndhuna-nkulu, naswona Yoxuwa a a ri muprista lonkulu. (Hagayi 1:1, 12; 2:21; Zakariya 6:11) Vanhu lava a va vumba “matilo lamantshwa.” A ma ri ehenhla ka yini? “Matilo lamantshwa” a ma ri ehenhla ka “misava leyintshwa,” ku nga vandla ra vanhu lava basisiweke lava tlheleleke etiko-xikaya ra vona leswaku va ya aka hi vuntshwa Yerusalema ni tempele ya wona leswaku va ta gandzela Yehovha. Hikwalaho, hi mongo lowu, a ku ri ni matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, leswi a swi hetisisa vuprofeta lebyi a byi khumba Vayuda va nkarhi wolowo.

13, 14. (a) I swikombiso swihi swin’wana swa xiga lexi nge “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leswi hi faneleke hi swi kambisisa? (b) Ha yini vuprofeta bya Petro byi fanele byi hi tsakisa sweswi?

¹³ U nga tshuki u lahlekeriwa hi yinhla. A hi ringeti ku hlamusela Bibele kumbe ku kamba matimu ya khale. Sweswo u nga swi vona hi ku pfula ndzimana yin’wana leyi nga ni xiga lexi xa “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa.” Eka 2 Petro ndzima 3, ra humelela nakambe naswona u ta swi xiya leswaku vumundzuku bya hina bya katseka.

¹⁴ Muapostola Petro u tsale papila ra yena endzhaku ka malembe ya 500 Vayuda va vuyele etiko-xikaya ra vona. Tanihi leswi a a ri un’wana wa vaapostola va Yesu, Petro a a tsalela valandzeri va Kreste, “Hosi” leyi ku vulavuriwaka ha yona eka 2 Petro 3:2. Eka ndzimana 4, Petro u vulavula hi ‘vukona lebyi tshembisiweke,’ bya Yesu, leswi endlaka vuprofeta lebyi byi pakanisa swinene namuntlha. Vumbhoni lebyikulu byi kombisa leswaku ku sukela eka Nyimpi yo Sungula ya Misava, Yesu a a ri kona hileswi a a ri ni matimba tanihi Mufumi eMfun’weni wa Xikwembu wa le tilweni. (Nhlavutelo 6:1-8; 11:15, 18) Leswi swi va ni nhlamuselo yo hlawuleka hi ku ya hi swin’wana leswi Petro a swi profeteke eka ndzima leyi.

 15. Xana vuprofeta bya Petro malunghana ni “matilo lamantshwa” byi hetiseka njhani?

¹⁵ Eka 2 Petro 3:13 ha hlaya: “Ku ni matilo lamantshwa ni misava leyintshwa leswi hi swi rindzeleke hi ku ya hi xitshembiso xa yena, naswona ku ta va ni ku lulama eka swona.” U nga ha va se u swi tiva leswaku Yesu etilweni i Mufumi lonkulu eka “matilo lamantshwa.” (Luka 1:32, 33) Kambe, tindzimana tin’wana ta Bibele ti kombisa leswaku a nga fumi a ri yexe. Yesu u tshembise leswaku vaapostola swin’we ni van’wana lava fanaka na vona va ta va ni ndhawu etilweni. Ebukwini ya Vaheveru, muapostola Pawulo u hlamusela vanhu volavo tanihi “lava hlanganyelaka eku vitaniweni ka le tilweni.” Naswona Yesu u vule leswaku vanhu va ntlawa lowu va ta tshama eswiluvelweni etilweni swin’we na yena. (Vaheveru 3:1; Matewu 19:28; Luka 22:28-30; Yohane 14:2, 3) Yinhla ya kona hileswaku van’wana va fuma na Yesu tanihi xiphemu xa matilo lamantshwa. Kutani xana Petro u vula yini loko a ku “misava leyintshwa”?

 16. I ‘misava yihi leyintshwa’ leyi ana se yi nga kona?

¹⁶ Hilaha vuprofeta lebyi byi hetisekeke hakona enkarhini lowu hundzeke—ku tlhelela ka Vayuda etiko-xikaya ra vona—ku hetiseka loku fanaka ka 2 Petro 3:13 namuntlha ku katsa vanhu lava titsongahatelaka ku lawuriwa hi matilo lamantshwa. Namuntlha ku ni timiliyoni ta vanhu lava hi ku swi rhandza va titsongahatelaka vulawuri byolebyo. Va vuyeriwa eka nongonoko wa byona wo dyondzisa naswona va tikarhatela ku landzela milawu ya byona leyi kumekaka eBibeleni. (Esaya 54:13) Vanhu lava i xisekelo xa “misava leyintshwa,” hikwalaho ka leswi va vumbaka vandla ra misava hinkwayo leri vumbiwaka hi matiko hinkwawo, tindzimi hinkwato ni tinxaka hinkwato, kutani va tirha hi vun’we leswaku va titsongahata eka Yesu Kreste, Hosi leyi fumaka. Mhaka ya nkoka hi leswaku u nga va un’wana wa vona!—Mikiya 4:1-4.

17, 18. Ha yini marito ya 2 Petro 3:13 ma hi nyika xivangelo xo langutela vumundzuku hi mahlo-ngati?

¹⁷ U nga ehleketi leswaku swi helela kwalaho, ni leswaku a hi na rona rungula ro hi pfuna ku twisisa vumundzuku. Kahle-kahle, loko u kambisisa mongo wa 2 Petro ndzima 3, u ta kuma swikombiso swa ku hundzuka lokukulu loku ka ha taka. Eka ndzimana 5 na 6, Petro u vulavule hi Ndhambi ya le sikwini ra Nowa, Ndhambi leyi heriseke vanhu vo biha va le nkarhini wolowo. Eka ndzimana 7, Petro u vulavula hi “matilo ni misava leyi nga kona sweswi,” ku nga valawuri ni mintshungu ya vanhu, leswi hlayiseriweke “siku ra vuavanyisi ni ra ndzoviso wa vanhu lava va nga xi xiximiki Xikwembu.” Leswi swi tiyisekisa leswaku xiga lexi nge “matilo ni misava” xi kombetela eka vanhu ni valawuri va vona, ku nga ri eka xirhendzevutana xa xiviri.

¹⁸ Endzhakunyana Petro u hlamusela leswaku siku ra Yehovha leri taka ri ta endla leswaku ku va ni ku basisiwa lokukulu, ri pfulela matilo lamantshwa ni misava leyintshwa ndlela, hilaha swi hlamuseriweke hakona eka ndzimana 13. Xiya marito yo hetelela ya ndzimana yoleyo—“ku ta va ni ku lulama eka swona.” Xana sweswo a swi kombisi leswaku ku ta va ni ku cinca ko karhi lokukulu ko antswisa xiyimo xa hina? Xana a swi endli leswaku u langutela swilo leswintshwa hakunene, nkarhi lowu vanhu va nga ta kuma ntsako lowukulu wa ku hanya ku tlula namuntlha? Loko swi ri tano, swi vula leswaku u swi twisisile leswi Bibele yi swi profetaka, ku nga nchumu lowu vanhu vo tala va nga wu twisisiki.

 19. Xana buku ya Nhlavutelo yi kombetela eka “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leya ha taka, ehansi ka xiyimo xa njhani?

¹⁹ Kambe a hi langutisiseni mhaka leyi nakambe. Hi langute laha ku humelelaka xiga lexi nge “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” eka Esaya ndzima 65 ni kun’wana laha xi kumekaka kona eka Petro wa Vumbirhi ndzima 3. Kutani pfula eka Nhlavutelo ndzima 21, laha xiga lexi xi tlhelaka xi humelela eBibeleni. Nakambe, ku twisisa xiyimo xa kona swi ta pfuna. Eka tindzima timbirhi ta le mahlweni ka leyi, eka Nhlavutelo ndzima 19, ku hlamuseriwa nyimpi hi ndlela yo fanekisela—kambe ku nga ri nyimpi ya matiko lama venganaka. Eka tlhelo rin’wana ku ni “Rito ra Xikwembu.” Kumbexana wa swi xiya leswaku xithopo xexo xi yimela Yesu Kreste. (Yohane 1:1, 14) U le tilweni, naswona xivono lexi xi n’wi kombisa a ri ni mavuthu ya le tilweni. Xana u lwa na mani? Ndzima leyi yi boxa “tihosi,” “tindhuna ta nyimpi,” ni vanhu va swiyimo swo hambana-hambana, “lavatsongo ni lavakulu.” Nyimpi leyi yi khumba ku ta ka siku ra Yehovha, ku herisiwa ka vuhomboloki. (2 Vatesalonika 1:6-10) Loko hi ya emahlweni, Nhlavutelo ndzima 20 yi rhanga hi ku hlamusela ku susiwa ka “nyoka ya khale, ku nga Diyavulosi na Sathana.” Leswi swi pfulela ndlela yo kambisisa Nhlavutelo ndzima 21.

 20. Nhlavutelo 21:1 yi kombisa ku hundzuka kwihi ka nkoka loku ka ha taka?

²⁰ Muapostola Yohane u sungula hi marito lama nyanyulaka lama nge: “Ndzi vona tilo lerintshwa ni misava leyintshwa; hikuva tilo ro sungula ni misava yo sungula a swi hundzile, ni lwandle ri nga ha ri kona.” Hi ku landza leswi hi swi voneke eka Esaya ndzima 65 na 2 Petro ndzima 3, hi nga tiyiseka leswaku leswi a swi vuli ku siviwa ka matilo ya xiviri ni pulanete ya hina, ni vuento bya mati lama nga eka yona. Hilaha tindzima leti hundzeke ti kombiseke hakona, vanhu vo homboloka ni mimfumo ya vona, ku katsa ni mufumi la nga vonakiki ku nga Sathana, va ta susiwa. Ina, leswi tshembisiwaka laha i mafambiselo lamantshwa ya swilo eka vanhu emisaveni.

21, 22. Xana Yohane u hi tiyisekisa hi mikateko yihi, naswona ku suriwa ka mihloti ku vula yini?

²¹ Ha tiyiseka hi leswi loko hi kambisisa vuprofeta lebyi lebyi tsakisaka. Emakumu ka ndzimana 3 ku vulavuriwa hi nkarhi lowu Xikwembu xi nga ta va ni vanhu, xi katekisa vanhu lava endlaka ku rhandza ka xona. (Ezekiyele 43:7) Yohane u ya emahlweni eka ndzimana 4 na 5: “[Yehovha u] ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile. Kutani Loyi a tshameke exiluvelweni a ku: ‘Waswivo, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’ A tlhela a ku: ‘Tsala, hikuva marito lawa ma tshembekile, i ya ntiyiso.’” Mawaku vuprofeta byo tsakisa swonghasi!

²² Yimanyana u anakanya hi leswi Bibele yi swi profetaka laha. ‘Xikwembu xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona.’ Leyi a hi mihloti ya ntolovelo leyi hlantswaka matihlo ya hina, naswona a hi mihloti ya ntsako. E-e, mihloti leyi Xikwembu xi nga ta yi sula i mihloti leyi vangiwaka hi ku xaniseka, xirilo, ku hela matimba, ku vaviseka ni gome. Xana hi nga tiyiseka hi ndlela yihi? Xitshembiso lexi xi xiyekaka xa Xikwembu xi hlanganisa ku sula mihloti ni ‘ku hela ka rifu, ku kolola, xirilo ni xitlhavi.’—Yohane 11:35.

 23. Xana vuprofeta bya Yohane byi tiyisekisa ku herisiwa ka swiyimo swihi?

²³ Xana sweswo a swi kombisi leswaku vuvabyi bya khensa, ku oma swirho, vuvabyi bya mbilu ni rifu swi ta va swi herisiwile? Xana u kona eka hina loyi a nga si tshamaka a feriwa hi murhandziwa hikwalaho ka vuvabyi, khombo kumbe mhangu yo karhi? Laha Xikwembu xi tshembisa leswaku rifu a ri nge he vi kona, leswi kombisaka leswaku vana lava nga ta tswariwa hi nkarhi wolowo a va nge velekiwi va langutele ku kula loku yisaka eku dyuhaleni—va hetelela hi ku fa. Vuprofeta lebyi byi vula ni leswaku a ku nge he vi ni vuvabyi bya Alzheimer, vuvabyi bya marhambu, swilondza swa le ndzeni, vuvabyi bya mahlo, hambi ku ri vuvabyi bya papa ra le tihlweni—leswi andzeke eka vadyuhari.

 24. Xana “tilo lerintshwa ni misava leyintshwa” swi ta va nkateko hi ndlela yihi, naswona i yini lexi hi nga ta xi kambisisa?

²⁴ Handle ko kanakana u ta pfumela leswaku ku kolola ni ku rila swi ta hunguteka loko ku susiwa rifu, vudyuhari ni mavabyi. Kambe, ku vuriwa yini hi vusweti lebyikulu, ku xanisiwa ka vana ni xihlawuhlawu xa tihanyi leswi vangiwaka hi ndhavuko kumbe muvala wa nhlonge? Loko swilo swo tano—leswi andzeke namuntlha—swo ya emahlweni, ku kolola ni ku rila swi ta va swi nga helanga. Xisweswo, vutomi ehansi ka “tilo lerintshwa ni misava leyintshwa” byi ta va byi nga ri na swilo leswi vangaka mbitsi. Mawaku ku cinca konghasi! Hambiswiritano, ku fikela sweswi se hi kambisise tindzimana tinharhu eka ta mune eBibeleni laha ku humelelaka xiga lexi nge “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa.” Ka ha sele mhaka yin’we leyi fambisanaka ni leti hi ti kambisiseke laha henhla, naswona mhaka ya kona yi kandziyisa xivangelo xo langutela nkarhi lowu Xikwembu xi nga ta hetisisa xitshembiso xa xona xo ‘endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa,’ ni ndlela leyi xi nga ta xi hetisisa ha yona. Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi vuprofeta byolebyo ni ndlela leyi byi nga wu khumbaka ha yona ntsako wa hina.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Xana U Tsundzuka Yini?

• Hi le ka tindzimana tihi tinharhu laha Bibele yi profeteke hi “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa”?

• Xana Vayuda va khale a va khumbeka njhani hi ku hetiseka ka “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa”?

• I ku hetiseka kwihi loku twisisiwaka ka “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” hilaha ku boxiweke hakona hi Petro?

• Xana Nhlavutelo ndzima 21 yi hi kongomisa eka vumundzuku lebyi vangamaka hi ndlela yihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Hilaha Yehovha a vuleke hakona ka ha ri emahlweni, Korexe u pfule ndlela ya leswaku Vayuda va tlhelela eka rikwavo hi 537 B.C.E.