A tiko legi gi laha kusuhani ni ku lova ke?

 1. Lezi zi to humelela xikhatini xi tako hi nga zi gonza lomu ka yini?

WA TSHUKA u ingisela mahungu lomu ka radu kutani ku ma wona lomu ka televizawu zonake u ti wutisa lezi: ‘Kasi a tiko legi giya kwihi?’ Laha misaveni ku na ni wubihi nguvu laha ka kuza a vanhu va kholwa lezaku a tiko legi gi laha kusuhani ni ku lova. Zi ngava lisine lezo ke? Kona ku na ni ndlela ya ku tiva lezi zi to humelela xikhatini xi tako ke? Ina, yi kona. Hambu lezi a vanhu va kalako va nga zi koti a ku tiva lezi zi to humela xikhatini xi tako, Jehova wa zi kota. Lomu ka Biblia, i hi byela lezi zi to humelela vanhu ni lezi zi to maheka laha misaveni xikhatini xi tako. — Isaya 46:10; Jakobe 4:14.

2, 3. Zini lezi a vapizani va Jesu va nga lava ku zi tiva, niku i va hlamulisile kuyini?

² Loku a Biblia gi wulawula hi kugumesa ka tiko, a gi wuli a misava leyi hi kanzihetelako. Kanilezi, gi wula a kumbhela ka wubihi gontlhe. Jesu i gonzisile vanhu lezaku a Mufumo wa Nungungulu wu ta fumela misava yontlhe. (Luka 4:43) A vapizani va Jesu va wa lava ku tiva ku a Mufumo wa Nungungulu wu wa tata rini. Va lo wutisa Jesu vaku: ‘Hi byele a xikhati zi ta nga maheka ha xona lezi zilo, u hi tivisa ni xiwoniso xa kuvakona ka wena ni xa kugumesa ka tiko.’ (Mateu 24:3) Jesu a nga va byelangi siku go kongoma. Kanilezi, i lo va byela lezi zi nga wa ta maheka loku ku kiyela xikhati xi tsongwani kasi a tiko legi gi loviswa. Lezi Jesu a zi wulileko, za maheka makunu.

³ Lomu ka xipimo lexi, hi ta wulawula hi zilo zi kombako lezaku ka xikhati lexi hi hanyako ka xona, ko kiyela kutsongwani kasi a tiko legi gi loviswa. Kasi hi tiva lezaku hikuyini laha misaveni ku humelelako zilo zo biha nguvu, hi ta ranga hi ku wulawula hi yimpi yo kari yi humeleleko le tilweni.

4, 5. a) Zini zi nga maheka le tilweni zalezi Jesu a nga yimisiwa kota Hosi? b) Hi kuya hi bhuku ga Kuvululelwa 12:12, zini zi nga wa ta humelela anzhako ka loku Satani a hoxilwe laha misaveni?

⁴ Lomu ka Xipimo 8 hi gonzile lezaku Jesu i sangulile ku fuma le tilweni hi 1914. (Danieli 7:13, 14) A bhuku ga Kuvululelwa gi hi byela lezi zi nga maheka. Gi ngalo: “Ku wa hi kona kulwa le tilweni; Mikaeli [ku nga Jesu] ni tingelosi takwe va yalwa na drako [Satani], na drako alwa na hi ni tingelosi takwe.”a Satani ni madimoni yakwe va lo hluliwa zonake va hoxiwa laha misaveni. Handle ko kanakana, a tingelosi ti tsakile nguvu. Ahati vanhu laha misaveni ke? A Biblia gi wula lezaku lexo xi wa tava xikhati xa zikarato ka vanhu. Hikuyini? Hakuva Satani i zangarile nguvu hi ku “tiva lezaku a xikhati lexi xi mu saleleko xi tsongwanyani.” — Kuvululelwa 12:7, 9, 12.

⁵ Satani i vanga zikarato zo tala laha misaveni hi laha a zi kotako hi kona. I kwatile nguvu hi kota ya lezi a salelweko hi xikhati xi tsongwani kasi Nungungulu a mu lovisa. Zezi a hi wone lezi Jesu a ngaku zi wa ta humelela masikwini yo gumesa. — Wona Tlhamuselo wa wu 24.

6, 7. Zini hi nga wulako xungetano hi tiyimpi ni tindlala masikwini ya hina?

⁶ Tiyimpi. Jesu i te ngalo: “A tiko gi ta vukela tiko, ni mufumo wu ta vukela mufumo.” (Mateu 24:7) Masikwini ya hina, ku delwe vanhu vo tala nguvu hi tiyimpi a ku hunza kale. A mahungu yo kari ma tako hi ka hlengeletano yi gonzako zimaho za misava yontlhe (Instituto Worldwatch), ma komba lezaku kusukela 1914, a tiyimpi ti dele vanhu vo hunza 100 wa timiliyoni. Loku hi fananisa a ntsengo wa vanhu va delweko hi tiyimpi kusukela kaleloko kala lembe ga 1900, ni lava va delweko kusukela 1900 kala 2000, hi kuma lezaku a ntsengo wa vona wu hunza kunharu. Hi nga alakanya a hlomulo ni kubayisa loku a vanhu vo tala nguvu va ku zwileko hi kota ya yimpi!

⁷ Tindlala. Jesu i te: ‘Ku tava ni tindlala.’ (Mateu 24:7) Hambu lezi inyamutlha ku nga ni zakuga zo tala ku hunza kale, a vanhu vo tala a va na zakuga zo enela. Hikuyini? Hakuva a va na mali yo xava hi yona kutani wutshamu go rima kona. A vanhu vo tala va sika hi ndlala. A hlengeletano ya ku wonelela za lihanyo (Organização Mundial da Saúde) yi wula lezaku lembe ni lembe kufa vanana vo tala nguvu hi ndlala.

8, 9. Zini zi kombako lezaku a ziprofeto za Jesu xungetano hi kutsekatseka ka misava ni mababyi za tatiseka?

⁸ Kutsekatseka ka misava. Jesu i profetile lezi: ‘Ku tava ni kutsekatseka ka hombe ka misava.’ (Luka 21:11) Masikwini ya hina, lembe ni lembe ku humelela zitsekatseka za ntamu nguvu. Kusukela 1900, ku file vanhu vo hunza 2 wa timiliyoni hi kota ya kutsekatseka ka misava. Ahandle ka lezo, hambu lezi a tekinolojiya inyamutlha yi vunako ku wona xitsekatseka na xi nga se maheka a ku hunza kale, ka ha simama kufa vanhu vo tala nguvu.

⁹ Mababyi. Jesu i profetile lezaku ku tava ni “mitungu” kutani mababyi. Zi wula lezaku a mababyi ya ntamu nguvu ma wa ta hangalaka hi xihatla ma tlhela ma daya vanhu vo tala. (Luka 21:11) Hambu lezi a vadokodela va zi kotako ku chuma mababyi yo tala, ka ha hi ni mababyi ma nga hiko ni muri. Mhakeni leyi, a mubiko wo kari wu wula lezaku lembe ni lembe, kufa vanhu vo tala hi mababyi yo kota ndele, malaria, ni kolera. Lawo a hi wona woce. A vadokodela va tsumbulile a 30 wa mababyi ya maswa, a yokari ya wona, a ma na muri.

10. Lezi zi tsalilweko ka 2 Timote 3:1-5, zi tatisekisa kuyini inyamutlha?

¹⁰ Ka 2 Timote 3:1-5, a Biblia gi wula lezi: “Masikwini yo gumesa ku ta chikela a zikhati za zikarato.” Mupostoli Paule i tlhamusele lezi a vanhu vo tala va nga wa tava zona masikwini yo gumesa. I te a vanhu va wa ta

• ti ranzako wutsumbu

• va ranza mali

• va nga ingisi vapswali vabye

• va nga tsumbeki

• va nga ranzi maxaka yabye

• va nga tiviko ku ti khoma

• va tiholova ni xapi

• va ku ranza ku ti tsakisa ku hunza ku ranza Nungungulu

• va ku ti wula ku va mu ranza Nungungulu, kanilezi na va nga mu ingisi

11. Hi kuya hi bhuku ga Tisimu 92:7, zini zi to humela vakubiha?

¹¹ Lomu u hanyako kona, a vanhu vo tala va tshamisile zezo ke? Misaveni yontlhe, a vanhu vo tala va na ni matshamela lawa. Kanilezi, na ku nga hi kale Nungungulu i ta lulamisa a xikarato lexi. I tsumbisa lezi: “Loku a vakubiha va hluka khwatsi i byanyi, ni loku a vahambunyeti va vuvuma, zi mahiwa lezaku va lobyiswa kala kupinzuka.”— Tisimu 92:7.

12, 13. Zini lezi Jehova a hi gonzisileko masikwini lawa yo gumesa?

¹² A Biblia gi profetile lezaku masikwini yo gumesa, laha misaveni ku wa tava ni kuxaniseka ka hombe. Hambulezo, gi wula kambe lezaku ku ta maheka zilo za zi nene.

¹³ A vanhu va zwisisa Biblia. Muprofeti Danieli i tsalile zilo zo kari zi nga wa ta humelela masikwini yo gumesa. I te: “A wutivi ga lisine gi ta enzeleka.” (Danieli 12:4, NM) Lezo zi komba ku Nungungulu i wa ta vuna vanhu vakwe a ku gi zwisisa khwatsi Biblia a ku hunza kale. Jehova wa zi maha lezo, nguvunguvu kusukela 1914. Hi xikombiso, i hi vunile ku tiva lisima la vito gakwe; a hi gonzisa kungo gakwe hi misava; a hi gonzisa lisine xungetano hi nzhiho, xiyimo xa vafileko, ni kuvuka ka vafileko. Hi gonzile lezaku a Mufumo wa Nungungulu hi wona woce wu to lulamisa a zikarato za hina. Hi tlhelile hi gonza ndlela ya ku kuma litsako ni ya ku tsakisa Nungungulu. Kanilezi, zini lezi a malanza ya Nungungulu ma mahako hi wutivi lego? A hlamulo wa kona, hi wu kuma ka xiprofeto xinwani. — Wona Tlhamuselo wa wu 21 ni wa wu 25.

14. A mahungu yo saseka ya Mufumo wa Nungungulu ma xumayelwa ka matiko mangani, na ma xumayelwa hi vamani?

¹⁴ Ntiro wa kuxumayela misaveni yontlhe. Laha a nga kari a wulawula hi masiku yo gumesa, Jesu i te: “A ivangeli leyi ya mufumo yi ta kanelwa misaveni yontlhe.” (Mateu 24:3, 14) A mahungu yo saseka ma xumayelwa matikweni yo hunza 230, hi tirimi to hunza 700 wa tona. A Timboni ta Jehova misaveni yontlhe, ti humako ka ‘matiko ni tixaka tontlhe,’ ti kari ti vuna vanhu a ku tiva Mufumo wa Nungungulu ni lezi wu to mahela vanhu. (Kuvululelwa 7:9) Niku lezo, ti zi maha mahala. Hambu lezi ti vengiwako hi votala, a ku na nchumu wu zi kotako ku nyimisa ntiro lowu wa kuxumayela, khwatsi hi lezi Jesu a zi profetileko. — Luka 21:17.

15. a) Wa kholwa lezaku hi hanya masikwini yo gumesa, hikuyini? b) Zini zi to humelela lava va ingisako Jehova? c) Ahati lava va nga mu ingisiko ke, zini zi to va humelela?

¹⁵ Wa kholwa lezaku hi hanya masikwini yo gumesa ke? A ziprofeto zo tala za Biblia za tatiseka. Na ku nga hi kale, Jehova i ta nyimisa a ntiro wa kuxumayela, zonake ku chikela “kugumesa.” (Mateu 24:14) Kasi a kugumesa ku wuliwa yini? Ku wuliwa xikhati lexi Nungungulu a to mbhela kubiha kontlhe hi yimpi ya Har–Magedoni. Jehova i ta tirisa Jesu ni tingelosi takwe ta ntamu kasi ku lovisa ni wihi a alako ku ingisa Jehova ni N’wana wakwe. (2 Va Le Tesalonika 1:6-9) Anzhako ka lezo, Satani ni madimoni yakwe va nga ta ha kanganyisa vanhu. Xikhatini lexo, vontlhe lava va lavako ku ingisa Nungungulu va tlhela va vumela ku fumiwa hi Mufumo wakwe va ta wona a zitsumbiso zakwe zontlhe na zi tatiseka. — Kuvululelwa 20:1-3; 21:3-5.

16. Kota lezi a “kugumesa” ku nga kwalaha nyongeni, zini u faneleko ku maha?

¹⁶ Zezanyana, a tiko ga Satani gi ta loviswa. Hikwalaho, za lisima nguvu a ku hi ti wutisa lezi: ‘Zini nzi faneleko ku maha?’ Jehova i lava lezaku u gonza zotala hi laha u zi kotako hi kona lomu ka Biblia. U nga hlakani hi xigonzo xa Biblia. (Johani 17:3) A Timboni ta Jehova ti maha mitlhangano viki ni viki kasi ku vuna vanhu lezaku va zwisisa Biblia. Zama kuya mitlhanganweni leyo hi kukhanzakanya. (Gonza Maheberu 10:24, 25.) Loku u wona lezaku zi kona u faneleko ku cica wutomi ga wena, u nga chavi ku cica, cica futsi. Laha u cicako lezi zi lavekako, a wunghana ga wena na Jehova, gi ta tiya. — Jakobe 4:8.

17. Hikuyini a vanhu vo tala va to hlamala a xikhati lexi ku to loviswa va kubiha?

¹⁷ Mupostoli Paule i tlhamusele lezaku a xikhati xa kulovisa va kubiha xi ta chikela hi xitshuketi, a kufana ni “khamba ni wusiku.” (1 Va Le Tesalonika 5:2) Jesu i profetile lezaku a vanhu vo tala va wa ta kanyisa a xikombiso xa lezaku hi hanya masikwini yo gumesa. I te: “Kota lezi ku nga maheka masikwini ya Noa, ku tava nghaho a kuwuyeni ka N’wana wa munhu [kutani, masikwini yo gumesa]. Hakuva khwatsi hi lezi va ngaga, vanwa, va teka, ni ku tekiwa, a masikwini lawo ya mahlweni ka ntalo, ku kala siku lego Noa a nga enghena ha gona lomu tarwini, a va nga tivi nchumu kala wuta ntalo, wu va kukuleta vontlhe; ku tava nghaho a kuwuyeni ka N’wana wa munhu.” — Mateu 24:37-39.

18. Xitlharihiso muni lexi Jesu a hi nyikileko?

¹⁸ Jesu i te hi fanele ku ti wonela lezaku hi nga colopetelwi hi “kuga nguvu, ni kunwa nguvu, ni kukarateka ka loku kuhanya.” I te a kugumesa ku ta chikela hi xitshuketi a kufana ni “ntlhamu.” I tlhelile aku a kugumesa ku ta chikelela “vontlhe lava va hanyako misaveni yontlhe.” A gumesa aku: “Rinzelani xontlhe xikhati, na mu khongotela [kutani, ku maha mukombelo hi mbilu yontlhe] kasi mu pona zontlhe lezi zi faneleko ku maheka, ni ku yima mahlweni ka N’wana wa munhu.” (Luka 21:34-36, NM) Hikuyini zi nga za lisima a ku ingisa xitlharihiso lexi xa Jesu? Za lisima hakuva na ku nga hi kale, a tiko ga Satani gi ta loviswa. Ntsena lava va tsakisako Jehova na Jesu hi vona va to pona va gumesa va hanya kala kupinzuka misaveni yiswa. — Johani 3:16; 2 Pedro 3:13.