Vanhu va bongako a tipswalo ta Nungungulu
“Hina hontlhe hi amukele . . . a wuxinji hehla ka wuxinji.” — JOHANI 1:16.
TISIMU: 1, 13
1, 2. a) Hlawutela mufananiso wa Jesu wa wanuna a nga hi ni simu ga mauva. b) A mufananiso lowu wu kombisa kuyini a kuhana ni tipswalo?
A WANUNA wo kari a nga hi ni simu ga mauva i lo vinzuka ni mixo a ya thola zitiri kasi zi tira sinwini gakwe. I lo tsumbisa ku va holela ntsengo wo kari wa mali, va vumela. Kanilezi kota lezi a ntiro wu nga hi wa hombe, i lo tlhela zikhati zo hlaya a ya thola zinwani zitiri. I lo tsumbisa ku va holela hi kuya hi lezi zi ringeneko. Kumbheleni ka siku, a nwinyi wa xivina i lo hlengeleta zitiri zakwe kasi ku zi holela. Kani a munhu i tirile siku gontlhe, kani i hora yinwe, i lo va nyika muholo wo fana. Kanilezi a vavanuna vo kari va nga tirile siku gontlhe va lo sola, zonake a nwinyi wa simu aku: ‘Kasi a hi bhulangi muholo, hi zwanana ke? Xana a zi nzi faneli ku nyika zitiri za mina ni xihi nzi xi lavako? Mo lusa hi lezi nzi hanako ke?’ — Mateu 20:1-15.
2 A matimu ya Jesu ma hi nyika xigonzo xa lisima xungetano hi “tipswalo” ta Jehova.[1] (Wona tlhamuselo le magumo ka nzima.) (Gonza 2 Va Le Korinte 6:1.) Hi ndlela muni? A vokari va nga ha alakanya lezaku a vanhu va tirileko siku gontlhe va wa fanele ku hola mali yo tala ku hunza vanwani. Kanilezi a nwinyi wa xivina i kombisile tipswalo ka zitiri lezi zi nga tira a tihora titsongwani. Xungetano hi gezu legi gi hunzuluselweko ku “tipswalo” lomu ka Biblia, a tlhari yo kari te: “A mongo-tshinya wa gezu legi xinyikiwo xa mahala xo kala xi nga ku ringani, a nchumu u nyikilweko na zi nga ku faneli.”
XINYIKIWO XI TAKO HI KA JEHOVA
3, 4. Hikuyini Jehova a kombisileko tipswalo ka vanhu vontlhe niku i ti kombisile hi ndlela muni?
3 A Biblia gi hi byela lezaku a tipswalo ta Nungungulu “xinyikiwo” xa mahala. (Va Le Efesusi 3:7) Kota lezi hi nga zi kotiko ku ingisa Jehova hi kumbhelela, hi wa nga ringanelwi hi ku amukela tipswalo takwe; hi wa ringanelwa hi kufa. Hosi Solomoni i te ngalo: “A nga kona munhu a lulamileko misaveni, loyi a mahako kusaseka, a nga onhi nchumu.” (Mutshawuteli 7:20) Hi nzhako ka xikhati, mupostoli Paule i lo wula lezi: “Vontlhe va onhile, va vumala a kuhatima ka Nungungulu” niku “a hakhelo ya kuonha hi kufa.” — Va Le Roma 323; 6:23a.
4 Kota lezi Jehova a va ranzako nguvu vanhu, i lo rumela “a N’wana wakwe a belekilweko yece” kasi a ta hi fela. Lexo hi xona xikombiso xa hombe ka zontlhe xa tipswalo leti a vanhu va tshukileko va mahelwa. (Johani 3:16) Paule i wulile lezaku Jesu i “tlhatekilwe a xidlodlo xa kungangamela ni wudzunzo, hi kota ya kuxaniseka hi kufa, lezaku hi tipswalo ta Nungungulu a fela kuzwa kufa hi kota ya vanhu vontlhe.” (Maheberu 2:9) Kunene, “a xinyikiwo xa Nungungulu hi wutomi ga pinzukelwa ha Jesu Kristu a Hosi ya hina.”— Va Le Roma 6:23b.
5, 6. Hi gihi a wuyelo ga ku fumelwa hi a) xionho? b) tipswalo ta Nungungulu?
5 Hikuyini hi onhako hi tlhela hifa ke? A Biblia gi ngalo: “Hi xihambuko xa munhu munwe a kufa ku fumile.” Hikwalaho, a hi mbhelelangi niku hafa hi lezi hi nga vana va Adamu. (Va Le Roma 5:12, 14, 17) Hambulezo, hi nga hlawula ku kala hi nga fumelwi hi xionho. Hi nga zi kotisa kuyini? Loku hi kholwa ka muphahlo wa Kristu, ha vuneka hi tipswalo ta Jehova. A Biblia gi ngalo: “Laha kuonha ku nga anza, a tipswalo ti lo anza nguvunguvu; lezaku kota lezi a kuonha ku nga fuma kufeni, lezo kambe a tipswalo ti fela ku fuma hi kululama ku yisako wutomini ga pinzukelwa ha Jesu Kristu a Hosi ya hina.” — Va Le Roma 5:20, 21.
6 Hambu lezi hi simamako kuva vaonhi, a hi kurumeteki ku tsika xionho xi hi fumela. Hikwalaho, loku hi maha xihoxo, hi kombela Jehova lezaku a hi tsetselela. Paule i hi tlharihisile aku: “A kuonha ku nga ta kuva ni ntamu hehla ka nwina; hakuva nwina a mu lahasi ka nayo, kanilezi mu lahasi ka tipswalo.” (Va Le Roma 6:14) Makunu hi nga vunekisa kuyini hi tipswalo ta Nungungulu? Paule i te: “A tipswalo ta Nungungulu . . . ti hi gonzisa ku tsika lezi zi nga lulamangiko ni kunavela ka misava, hi hanya ka nguva leyi hi kutikhoma ni kululama hi chava Nungungulu.” — Titusi 2:11, 12.
TIPSWALO “TI TSALANGENEKO”
7, 8. A tipswalo ta Nungungulu ti ‘tsalangene’ hi ndlela muni? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)
7 Mupostoli Pedro i tsalile lezi: “Ngha munwe ni munwani a amukeleko a xinyikiwo xo kari, a tirela vanwani ha xona, kota tinekwa ti nene ta tipswalo ti tsalangeneko ta Nungungulu.” (1 Pedro 4:10) A tipswalo ta Nungungulu ti ‘tsalangene’ hi ndlela muni? Lezo zi wula lezaku ni xihi xikarato hi kumanako naxo wutomini, Jehova i ta hi nyika lezi zi lavekako kasi ku xi timisela. (1 Pedro 1:6) Xontlhe xikhati i ta hi nyika lezi zi lavekako kasi hi zi kota ku hlula ni wihi nzhingo.
Ni wihi nzhingo kutani xikarato hi kumanako naxo wutomini, Jehova i ta hi nyika lezi zi lavekako kasi ku xi hlula
8 Mupostoli Johani i tsalile lezi: “Hina hontlhe hi amukele hi kakwe kutala, a wuxinji hehla ka wuxinji.” (Johani 1:16) Hi kota ya lezi Jehova a kombisako tipswalo takwe hi tindlela to tsalangana, ha kuma makatekwa yo tala. Makatekwa muni yalawo?
9. Hi vunekisa kuyini hi tipswalo ta Jehova, niku hi nga kombisa kuyini lezaku ha mu bonga?
9 Jehova wa hi tsetselela a zionho za hina. Hi kota ya tipswalo takwe, Jehova wa hi tsetselela a zionho za hina. Kanilezi i maha lezo ntsena loku hi ti sola hi tlhela hi simama kulwa ni kunavela ka hina ka kuonha. (Gonza 1 Johani 1:8, 9.) Paule i tlhamusele maKristu ma totilweko ya masikwini yakwe lezi Jehova a tsetselelisako zona. I te: “[Nungungulu] i lo hi hlanguta ntanwini wa munyama, a hi enghenisa mufunweni wa N’wana wakwe a ranzekileko, loyi hi nga ni kutirulwa ha yena, ku nga kutsetselelwa ka zionho za hina.” (Va Le Kolosi 1:13, 14) Hi mu bonga nguvu Nungungulu hi kota ya wuxinji gakwe. Hi xigelo lexo, hi ti karatela ku mu dumisa. Niku lezi Jehova a hi tsetselelako a zionho za hina, hi nga kuma makatekwa manwani ya talela ga cima.
10. Xini hi nga naxo hi kota ya tipswalo ta Nungungulu?
10 Ha zi kota kuva ni wunghana go rula naye. Cima hi pswaliwa, hi valala va Nungungulu hakuva a hi mbhelelangi. Hambulezo, Paule i te: “Hi tlhanganyisilwe na Nungungulu hi kota ya kufa ka N’wana wakwe, na . . . ha hi valala.” (Va Le Roma 5:10) Hi kota ya nzhiho, ha tlhanganyiswa na Nungungulu, lezi zi wulako ku zwanana naye hi tlhela hi maha vanghana vakwe. Paule i tlhamusele mhaka leyi ni lezi yi yelanisako zona ni tipswalo ta Jehova laha a nga byela vamakabye vakwe va totilweko aku: “Na hi hlayelwe kululama hi kukholwa, hi na ni kurula ni Nungungulu hi Hosi ya hina Jesu Kristu; loyi hi kumileko ha yena a kuenghena ka hina tipswalweni leti hi nga ka tona.” (Va Le Roma 5:1, 2) A ho ku bonga hi lezi hi nga ni wunghana go rula na Jehova!
11. A vatotilweko va kokela “tiyivu tinwani” kululameni hi ndlela muni?
11 Hi nga maha vanhu vo lulama mahlweni ka Nungungulu. Muprofeti Danieli i tsalile lezaku xikhatini xa magumo, “lava va tlharihileko,” ku nga vatotilweko, va wa ta kokela “vanyingi kululameni.” (Gonza Danieli 12:3.) Va zi mahisa kuyini lezo? Va xumayela mahungu yo saseka va tlhela va gonzisa milayo ya Jehova ka timiliyoni ta “tiyivu tinwani.” (Johani 10:16) Va va vuna ku woniwa va hi vanhu vo lulama mahlweni ka Nungungulu, lezi zi kotekako ntsena hi kota ya tipswalo ta Jehova. Paule i tlhamusele aku: “Na va nga hi na fanelo va hlayelwa kululama hi kota ya tipswalo [ta Nungungulu], hi kota ya kutirulwa loku ku nga ka Kristu Jesu.” — Va Le Roma 3:23, 24.
12. A mukhongelo wu yelanisa kuyini ni tipswalo ta Nungungulu?
12 Ha zi kota ku tshinela ka Nungungulu hi mukhongelo. Hi kota ya tipswalo takwe, ha zi kota ku khongela ka Jehova. Paule i wula lezaku a xitshamu xa wuhosi xa Jehova ‘xitshamu xa wuhosi xa tipswalo,’ niku i hi kuca ku tshinela ka xona “hi kutiya.” (Maheberu 4:16a) Hi nga khongela ka Jehova ha Jesu ni ka xihi xikhati. Lego i lungelo ga hombe hakunene! Paule i te: ‘Ha tiya ha yena a ku tshinela ka Nungungulu hi kutsumba, hi kukholwa ka yena.’ — Va Le Efesusi 3:12.
13. A tipswalo ta Nungungulu ti hi vunisa kuyini “xikhatini xa kuvumala”?
13 Ha kuma ku vuniwa hi xikhati xi faneleko. Paule i hi kucile ku khongela ka Jehova ni xihi xikhati zi lavekako, “kasi hi fela ku mahelwa wuxinji, hi kuma tipswalo ta ku hi vuna xikhatini xa kuvumala.” (Maheberu 4:16b) Ni xihi xikhati hi kumanako ni nzhingo kutani xikarato, hi nga kombela Jehova lezaku a hi vuna. I hlamula mikhongelo ya hina hambu lezi a kalako a nga kurumeteki ku maha lezo. A kutala ka zikhati i tirisa vamakabye va hina kasi ku hi vuna. Jehova i hlamula mikhongelo ya hina kasi hi “wula na hi tiyile-hlana, hiku: A Hosi hi muvuni wa mina, nzi nga ta chava; a vanhu va nga nzi mahela yini ke?” — Maheberu 13:6.
14. A timbilu ta hina ti vunekisa kuyini hi tipswalo ta Jehova?
14 Ha chavelelwa timbilwini ta hina. Makatekwa ya hombe a kuva Jehova a hi chavelela ni ka xihi xikhati hi nga kukaratekeni. (Tisimu 51:17) Laha a maKristu ya le Tesalonika ma nga kari ma xanisiwa, Paule i lo tsala lezi: “A Hosi ya hina Jesu Kristu, ni Nungungulu a Dadani wa hina, loyi a hi ranzileko, ni ku hi nyika a kutangaliswa ka pinzukelwa, ni kutsumba ko saseka hi tipswalo takwe, a tangalise timbilu ta nwina, a mu tiyisa.” (2 Va Le Tesalonika 2:16, 17) A zo ku tiyisa hlana a ku tiva lezaku Jehova wa hi ranza ni ku hi khatalela hi kota ya tipswalo takwe!
15. Kutsumba muni hi nga nako hi kota ya tipswalo ta Nungungulu?
15 Hi na ni kutsumba ka wutomi ga pinzukelwa. Kota lezi hi nga vaonhi, loku hi nga vuniwi hi Jehova, a hi na kutsumba. (Gonza Tisimu 49:7, 8.) Kanilezi Jehova i hi nyikile kutsumba ko saseka nguvu. Kutsumba muni? Jesu i te: “Kuranza ka Dadani lezaku ni wihi loyi a cuwukako N’wana, a kholwa ka yena, i fela kuva ni wutomi ga pinzukelwa.” (Johani 6:40) Hikwalaho, hi na ni kutsumba ka ku hanya kala kupinzuka hi kota ya tipswalo ta Jehova. Paule i te: “A tipswalo ta Nungungulu ti wonekile, ti neha kuhanyiswa ka vanhu vontlhe.” — Titusi 2:11.
U NGA DELELI A TIPSWALO TA NUNGUNGULU
16. A maKristu yo kari yo sangula ma wa delelisa kuyini a tipswalo ta Nungungulu?
16 Ha kuma makatekwa yo tala hi kota ya tipswalo ta Jehova. Hambulezo, a hi faneli ku delela a wunene gakwe hi ku ti yimelela hi gona kasi ku onha. Xikari ka maKristu yo sangula, va kona va nga zama ku “hunzula tipswalo ta Nungungulu . . . va ti yisa wubhayini.” (Juda 4) Zi wonekisa ku khwatsi a maKristu lawo yo kala ku tsumbeka ma wa alakanya lezaku ma nga simama ma onha, Jehova i ta ma tsetselela xontlhe xikhati. Ma wa tlhela ma kuca vamakabye vanwani lezaku va maha zalezo. Nyamutlha kambe, ni wihi loyi a mahako lezo i “engeta a rukatela a moya wa tipswalo.” — Maheberu 10:29.
17. Wusungukati muni ga ntamu legi Pedro a hi nyikileko?
17 Satani i xenga maKristu yo kari nyamutlha ma alakanya lezaku ma nga simama ma onha, Jehova i ta ku halahala a ma tsetselela. Lisine lezaku Jehova wa zi lava ku tsetselela vaonhi lava va ti solako; kanilezi i rinzela lezaku hilwa ni kunavela ka hina ka kuonha. Jehova i pimisele Pedro lezaku a tsala aku: “Varanzekako, kota lezi mu byelilweko zilo lezi na zi nga se ku maheka, tlharihani, mu nga dzuka mu kokiwa hi zihambuko za vakubiha, mu retemuka kutiyeni ka nwina. Kanilezi kulani tipswalweni ni kutiveni ka Hosi ni Muhanyisi wa hina Jesu Kristu.” — 2 Pedro 3:17, 18.
HI NGA AMUKELI TIPSWALO TA NUNGUNGULU MAHALA
18. Wutihlamuleli muni hi nga nago hi kota ya tipswalo ta Jehova?
18 Hi bonga nguvu a tipswalo ta Jehova. Hikwalaho, hi fanele ku tirisa a zinyikiwo za hina kasi ku dumisa Jehova ni ku vuna vanwani. Hi na ni mangava ya ku va vuna. Hi nga zi tirisisa kuyini a zinyikiwo lezo? Paule i te: “Kota lezi hi nga ni zinyikiwo zi hambeneko hi kota ya tipswalo leti hi nyikilweko tona, a hi tireni ha zona, . . . loku munhu a nyikilwe a ntiro, ngha a chela kota ha wona; ni loyi a gonzisako, a chele kota hi kugonzisa kakwe; kutani loyi a khongotelako, a ti nyikele kukhongoteleni kakwe; . . . ni loyi a mahako mitiro ya wuxinji, a zi mahe na xalele.” (Va Le Roma 12:6-8) Hikwalaho, hi kota ya tipswalo ta Jehova, hi fanele ku tira nguvu kuxumayeleni, hi gonzisa vanwani a Biblia, hi tiyisa vamakabye va hina, hi tlhela hi tsetselela lava va hi onhelako.
19. Zini hi to bhula hi zona ka nzima yi lanzelako?
19 Lezi hi nga vanhu va katekisilweko hi tipswalo ta Jehova, hi fanele ku maha zontlhe zi nga ntanwini wa hina kasi hi “kustumunya hi ivangeli ya tipswalo ta Nungungulu.” (Mitiro 20:24) A mhaka leyi hi ta bhula hi yona ka nzima yi lanzelako.
^ [1] (nzimana 2) A mongo-tshinya wa gezu ga xiGreki laha ka tipswalo gi wula nchumu wo amukeleka ni wo naveleka. A gezu legi gi tala ku tiriswa ka xinyikiwo xa wunene kutani ku hana hi wunene. Loku gi wulawula hi tipswalo ta Nungungulu, a gezu legi gi tlhamusela xinyikiwo xo kala xi nga hi ringani lexi Nungungulu a hi nyikako hi kuhana kakwe, na a nga rinzeli ku tlheliselwa nchumu. Hikwalaho, xikombiso xa kuhana kakwe ka hombe zinwe ni liranzo lakwe ni wunene ka vanhu. A gezu legi ga xiGreki ga hunzuluselwa kambe kota “wuxinji” ni “xinyikiwo.” U nyikiwa na zi nga ku ringani, ge hambu ku ku fanela, hi kota ya kuhana ka loyi a ku nyikako.