Vaswa, a Muvangi wa n’wina i lava lezvaku mu tsaka

1, 2. Hikuyini zvi nga zvi nene a ku ingisa Muvangi wa wena a cikhati u hlawulako lezvi u to maha wutomini? (Wona mifota laha hehla.)

LOKU u hi muswa kuzvilava u nyikwa wusungukati go tala xungetano hi lezvi u faneleko ku maha cikhatini ci tako. A vagondzisi, ni vanyiki va wusungukati, kutani vanhu van’wani, va nga ku byela ku u fanele kuya Univhersidhadhe kutani ku kuma ntiro wu to ku holela mali yo tala. Kanilezvi Jehovha i ku nyika wusungukati go hambana. A lisine hi ku i lava lezvaku u ti karata u gondza cikola kasi u ta kuma ca kutihanyisa. (Va Le Kolosi 3:23) Kanilezvi wa zvi tiva kambe lezvaku loku wa ha hi muswa, u fanele ku maha zviboho zva lisima zvi yelanako ni wutomi ga wena cikhatini ci tako. Hikwalaho, i ku nyika matshinya ya milayo kasi ma ku kongomisa ni ku ku vhuna ku hanya hi ndlela yi mu tsakisako masikwini lawa yo gumesa. — Matewu 24:14.

² Alakanya lezvaku Jehovha i tiva zvontlhe. Wa zvi tiva lezvi zvi to maheka cikhatini ci tako, niku wa zvi tiva ku a tiko legi gi laha kusuhani ni ku loviswa. (Isaya 46:10; Matewu 24:3, 36) Jehovha wa ku tiva wena kambe. Wa zvi tiva lezvi zvi to ku nyika litsako ni lezvi zvi nga ku yivelako litsako. A wusungukati ga vanhu gi nga zwalisa ku khwatsi gi nene, kanilezvi loku gi nga seketelwi ka Mhaka ya Nungungulu, a gi vhuni nguvhu. — Mavingu 19:21.

3, 4. Zvini lezvi Adhamu na Evha ni vana vabye va nga tshovela hi ku ingisa wusungukati ga hava?

³ Ku hundza cikhati co leha na ku hi ni wusungukati ga hava laha misaveni. Sathani hi yena wo sangula ku va nyika wusungukati ga hava a vanhu. I byelile Adhamu na Evha lezvaku va wa ta tsaka loku va ti hlawulela hi voce lezvi va lavako ku hanyisa zvona. (Genesisi 3:1-6) Hi magezu lawo, Sathani i wo ti kokela gakwe! I wa lava ku Adhamu na Evha ni vana lava va nga wa ta pswala va tsika Jehovha, va ingisa va tlhela va khozela yena. Kanilezvi Sathani a nga zangi a va mahela nchumu vanhu. Jehovha hi yena a nga va nyikile zvontlhe va nga hi nazvo. I wa va nyikile jardhim yo saseka kasi va hanya ka yona, ni mimiri yo mbhelela, leyi zvi nga koteka ku yi pindzuka.

⁴ Leci ci nga tsakisiko hi ku Adhamu na Evha va tsikile ku ingisa Nungungulu. Lezvi va nga zvi maha va no ti haputa ha voce laha ka Loyi a nga va nyikile wutomi. Va tshovele kubava! A ku fana ni zvitsangi zvi khayilweko laha ka sinya ya kona, Adhamu na Evha va no sangula ku khosahala hi kutsongwani-kutsongwani va guma vafa. A vana vabye vonawu va no xaniseka; lezvo zvi patsa na hina hontlheni. (Va Le Roma 5:12) A vanhu vo tala nyamutlha va zviba hi makatla lezvi Nungungulu a wulako, va ti mahela lezvi va zvi lavako basi. (Va Le Efesusi 2:1-3) Hi gihi wuyelo ga kona? A Bhibhiliya gi li loku a vanhu va tsika ku ingisa Jehovha, “a gi kona wutlhari”. — Mavingu 21:30.

 5. Zvini lezvi Nungungulu a nga tiyiseka hi zvona, kona i wo phazama ke?

⁵ Jehovha i wa tiyiseka lezvaku ku wa tava ni vanhu va nga wa ta lava ku gondza va mu tiva va tlhela va mu tirela. Cikari ka vanhu lavo ku na ni vaswa vo tala. (Lisimu 103:17, 18; 110:3) A vaswa lavo va lisima nguvhu ka Jehovha! Wenawu u mun’we wa vona ke? Loku u hi mun’we wa vona, handle ko kanakana wa ti buza hi “zvilo zvontlhe” zva zvi nene zvi tako hi ka Nungungulu, niku lezvo zva ku nyika litsako wutomini ga wena. (1 Timote 6:17; Mavingu 10:22) Ka ndzima leyi, hi ta wulawula hi mune wa zvilo lezvo zva zvi nene, zvi nga lezvi: Zvakuga zva moya, vanghana va va nene, mixuvo ya yi nene, ni kutlhatlheka ka lisine.

 6. Hikuyini u faneleko ku tima tora ga wena ga ku lava ku tiva Nungungulu, kona zvini a ku nyikako kasi ku ku vhuna?

⁶ A zvihari a zvi na tora ga ku lava ku tiva Nungungulu. Lezvo zvi wula ku a zvi zvi woni ku zva laveka ku tiva Muvangi wa zvona. Kanilezvi hina hi na ni tora lego. (Matewu 4:4) Loku hi ingisa Nungungulu, hi kuma wutivi, ni wutlhari, ni litsako. Jesu i te: “Va katekile lava va nga ni tora ga ku tiva Nungungulu.” (Matewu 5:3) Nungungulu i hi nyikile Bhibhiliya niku i tirisa “nandza go tsumbeka ni go tlhariha” kasi gi hi nyika mabhuku ma hi vhunako ku tiyisa kukholwa ka hina. (Matewu 24:45) A mabhuku lawo hi ma vitana ku i zvakuga zva moya hakuva ma wundla kukholwa ka hina ma tlhela ma tiyisa wunghana ga hina na Jehovha. Hi ti buza hi zvakuga zvo nona zva moya zvo hambanahambana! — Isaya 65:13, 14.

 7. A zvakuga zva moya zvi tako hi ka Nungungulu zvi ta ku vhunisa kuyini?

⁷ A zvakuga zva moya zvi nga ku nyika wutlhari zvi tlhela zvi ku vhuna ku zwisisa khwatsi zvilo. Lezvo zvi nga ku vhikela hi tindlela to tala. (Lera Mavingu 2:10-14.) Hi cikombiso, a wutlhari ni ku zwisisa zvilo zvi ta ku vhuna ku pola mawunwa, yo kota legi ga ku a zvilo a zvi vangiwangi hi munhu kutani legi ga ku a mali ni titshomba zvi ta ku nyika litsako. Zvi ta tlhela zvi ku vhuna ku potsa mixuvo ni mahanyela ma to ku vangela khombo. Hikwalaho, maha zvontlhe u zvi kotako kasi uva ni wutlhari u tlhela u pimisa u zwisisa khwatsi zvilo. Loku u maha lezvo, u ta zvi wona hi wece lezvaku Jehovha wa ku randza niku i ku xuvela zva zvi nene. — Lisimu 34:8; Isaya 48:17, 18.

 8. Hikuyini u faneleko ku tshinela nguvhu ka Nungungulu zvezvi, niku lezvo zvi ta ku vhunisa kuyini cikhatini ci tako?

⁸ Na ku nga hi kale, a tiko gontlhe ga Sathani gi ta loviswa. Hi Jehovha basi a to zvi kota ku hi vhikela ni ku hi nyika lezvi zvi lavekako, lezvi zvi nga ha patsako zvakuga zva siku ni siku. (Habhakuka 3:2, 12-19) Maku leci cikhati ca ku tshinela nguvhu ka Nungungulu u tlhela u mu tsumba nguvhu. (2 Pedro 2:9) Loku u maha lezvo, kani kova ni cihi ci to ku humelela, u ta fana na Dhavhidha, loyi a ngaku: ‘Ndzi na na Jehovha mahlweni ka mina contlhe cikhati; cima ndzi nga ta tsekatsekiswa hakuva i le reveni ga mina ga cinene.’ — Lisimu 16:8.

 9. a) Hi ku ya hi Johani 6:44, zvini lezvi Jehovha a mahako? b) Zvini u sinako u zvi tiva loku u gondza ku kumana ni vanhu va nga lisineni?

⁹ Loku u kumana ni wokari hi khati go sangula wo kala a nga hi lisineni, u nga wula ku u mu tiva zvo kota kwihi? Kuzvilava u ngo tiva vito gakwe ni lezvi a nga tshamisa zvona basi. Kanilezvi, ko khwatsi a wu nge tivi zvo hundza lezvo. Hambulezvo, zva hambana nguvhu ni loku u gondza ku kumana ni munhu a nga lisineni. Wa zvi tiva ku a munhu loye i randza Jehovha. Wa zvi tiva ku Jehovha i wonile nchumu wa wu nene ka yena niku i mu rambile kasi ava ngangweni wa vakhozeli vakwe. (Lera Johani 6:44.) Kani a munhu loye i ta hi ka tiko muni kutani i wundlisilwe kuyini, u sina u tiva zvotala hi yena, niku yenawu i tiva zvotala hi wena!

10, 11. Zvini lezvi a vanhu va Jehovha va longolokako ka zvona, niku lezvo zvi ku vhunisa kuyini?

¹⁰ Zvalezvi u kumanako ni Kustumunyu yin’wani, wa zvi tiva ku ma longoloka ka lezvi zvi nga zva lisima nguvhu. Wa zvi tiva ku hambu loku mu wulawula tirimi to hambana, mu wulawula lirimi lin’we li “basileko”, ku nga lisine la Bhibhiliya. (Zefaniya 3:9) Lezvo zvi wula ku n’wentlhe ma kholwa ka Nungungulu, mu hanya hi milayo yo fana, niku mu na ni kutsumba kun’we ka ku hanya kala kupindzuka cikhatini ci tako. Lezvo zvi mu vhuna ku mu tsumbana mu tlhela muva ni wunghana go tiya gi to pindzuka.

¹¹ Maku, loku u khozela Jehovha, u nga wula na u tiyile ku u na ni vanghana va va nene nguvhu. U na ni vanghana misaveni yontlhe, hambu loku u nga se kumana navo! Ahandle ka vanhu va Jehovha, xana ku ni van’wani u va alakanyelako va ti buzako hi wunghana lego ga lisima ke?

12. Mixuvo muni ya yi nene leyi u nga ti vekelako?

¹² Lera Mutshawuteli 11:9–12:1. U na ni mixuvo yo kari u ti karatelako ku yi tatisa ke? Kuzvilava u ti vekela mixuvo ya ku lera Bhibhiliya siku ni siku kutani ku nyika mihlamulo ya yi nene kutani ku maha khwatsi zvipandze zva wena mitlhanganweni. Zvi nga maha kambe na u ti karatela ku gi tirisa khwatsi a Bhibhiliya ntirweni wa kuchumayela. U ti zwisa kuyini loku u zvi pola hi wece kutani loku a wokari a ku byela ku wa chukwatisa laha ku lavekako? Kuzvilava wa tsaka nguvhu, niku u ni cigelo futsi! Hikuyini? Hi ku u maha lezvi Jehovha a lavako ku u maha, a ku fana na Jesu. — Lisimu 40:8; Mavingu 27:11.

13. Hikuyini a ku tirela Nungungulu zvi nga zvi nene nguvhu a ku hundza ku ti vekela mixuvo tikweni legi?

¹³ Loku u veka kupima ka wena ntirweni wa Jehovha, u maha ntiro wu to ku nyika litsako wu tlhela wu ku maha u hanyela co ci tiva. Pawule i nyikile wusungukati legi: “Tiyani mu ku nde, mu nga tsekatseki, mu tshama na mu khomekile ntirweni wa Hosi, na mu tiva lezvaku a ntiro wa n’wina a hi wa mahala Hosini.” (1 Va Le Korinte 15:58) Loku a vanhu va ti vekela mixuvo tikweni legi, yo kota kuva vanyatimali kutani ku ti lavela nduma, hi lisine a va tsaki, ne ni kutsongwani. Hambu loku va ganya, va tolovela ku nga kumi litsako. (Luka 9:25) Lezvo hi zvi wona ka cikombiso ca Hosi Solomoni. — Va Le Roma 15:4.

14. U gondza yini ka lezvi Solomoni a nga ringisa ku maha?

¹⁴ Solomoni i ringisile ku ti vekela mixuvo ya tiko. I wa hi ni wuhosi a tlhela a ganya nguvhu ku hundza vontlhe va tshukileko va hanya. I ti byelile lezvi: ‘Ngone, ndzi ta ku ringa hi kutsaka, ti buzise hi litsako.’ (Mutshawuteli 2:1-10) Maku, i no aka tiyindlu ta manyunyu, a ti mahela majardhim ni maparki yo saseka nguvhu, a tlhela a ti mahela ni cihi a nga ci lava. Xana Solomoni i wa enelelwa hi lezvi a nga hi nazvo a tlhela a tsaka ke? A cikhati a nga wona zvontlhe lezvi a nga mahile, i te: ‘Zvontlhe zvi wa nga nyawuli.’ I no tlhavinyeta aku: ‘Ku wa nga hi na bhindzu.’ (Mutshawuteli 2:11) Wena ke, u ta gondza cokari ka lezvi Solomoni a nga ringisa ku maha?

15. Hi ku ya hi lezvi hi zvi gondzileko ka Lisimu 32:8, hikuyini u faneleko kuva ni kukholwa, niku ku ta ku vhunisa kuyini?

¹⁵ A vokari va ranga hi ku maha zvihoxo va gumesa va tshovela kubava hi kona va gondzako cokari wutomini gabye. Jehovha a nga lavi ku lezvo zvi ku humelela. I lava ku u mu ingisa. Lezvo zvi lava ku uva ni kukholwa. Kanilezvi u nga ta tshuka u ti laya hi lezvi u zvi mahako hi kota ya kukholwa ka wena. Jehovha kambe a nga ta tshuka a rivakelwa ‘lirandzo leli u nga li kombisa vitweni gakwe’. (Mahebheru 6:10) Hikwalaho, ti karatele kuva ni kukholwa ko tiya. Loku u maha lezvo, u ta maha zviboho zva zvi nene wutomini u tlhela u zvi wona hi wece lezvaku a Papayi wa wena wa le tilweni i ku xuvela zva zvi nene nguvhu. — Lera Lisimu 32:8.

16. Hikuyini hi faneleko ku ku nyika lisima a kutlhatlheka ka hina ni ku ku tirisa khwatsi?

¹⁶ Pawule i tsalile lezvi: “Laha ku nga ni moya wa Jehovha ku na ni kutlhatlheka.” (2 Va Le Korinte 3:17) Jehovha wa ku randza kutlhatlheka, niku wenawu i ku vangile hi ndlela ya ku u zvi randza kutlhatlheka. Kanilezvi i lava ku u ku tirisa khwatsi a kutlhatlheka ka wena, hi ndlela yi to ku vhikela. Kuzvilava a vokari va titanga ta wena va wona zvithombe zva masango, va maha wubhayi, va hlakana hi ndlela yi vekako wutomi gabye mhangweni, kutani ku dzaha timbangi kutani kunwa yi nga chayi. Loku u zvi wonela kule a zvilo lezvo, zvi nga ku khwatsi zvi nene ni ku tsakisa. Kanilezvi, a vaswa lavo va guma va tshovela mihandzu yo bava, yo kota mababyi, ku nwela ka zvilo lezvo, hambu kufa futsi. (Va Le Galatiya 6:7, 8) A vaswa lava va mahako lezvo va nga ha pimisa ku va tlhatlhekile, kanilezvi a va tlhatlhekangi. — Titusi 3:3.

17, 18. a) A ku ingisa Nungungulu zvi hi maha hi tlhatlheka zva lisine hi ndlela muni? b) Adhamu na Evha va wa tlhatlhekile nguvhu a ku hundza hina nyamutlha hi ndlela muni?

¹⁷ A kuhambana ni mihandzu yo bava leyi va tshovelako, a ku ingisa Jehovha zvi nene ka hina. Zva hi vhuna kuva ni wutomi gi nene zvi tlhela zvi hi maha hiva ni kutlhatlheka ka lisine. (Lisimu 19:7-11) Loku u tirisa kutlhatlheka ka wena hi ndlela yi nene kambe, kutani ku, loku u hlawula ku hanya hi milayo ya Nungungulu ni matshinya ya kona, u komba Nungungulu ni vapswali va wena lezvaku u munhu a zvi tivako khwatsi lezvi a faneleko ku maha. Kuzvilava a vapswali va wena va ta ku tsumba nguvhu va tlhela va ku tsikanyana u ti mahela zviboho ha wece. A cin’wani kambe, hi ku Jehovha i tsumbisa ku zvezvanyana i ta ma nyika kutlhatlheka ka lisine a malandza yakwe. A kutlhatlheka loko, a Bhibhiliya gi ku vitana ku “kutlhatlheka ka kungangamela ka vana va Nungungulu”. — Va Le Roma 8:21.

¹⁸ A kutlhatlheka loko hi kaloku Adhamu na Evha va nga ti buza hi kona. Lomu jardhim ya Edheni, Nungungulu i wa no va betela nchumu mun’we basi. Va wa nga faneli kuga handzu wa sinya yo kari. (Genesisi 2:9, 17) U alakanya ku lezvi Nungungulu a nga va nyika nayo lowo zvi wa hi ku biha timbilu ni ku karata ke? Ne ni ku tsongwani! Phela a vanhu va yimisa milayo ya talela ga cima va tlhela va kurumeta van’wani lezvaku va yi ingisa! Kanilezvi Jehovha i nyikile Adhamu na Evha a nayo mun’we basi.

19. Zvini lezvi Jehovha na Jesu va hi gondzisako lezvi zvi to hi vhuna ku hiva ni kutlhatlheka?

¹⁹ Jehovha i hanyisana na hina hi ndlela yi kombisako wutlhari ga hombe nguvhu. Wutshan’wini ga ku hi nyika milayo ya talela ga cima, i hi gondzisa hi lihlazva-mbilu lezvaku hi ingisa a nayo wa lirandzo. I hi gondzisa ku hanya hi matshinya yakwe ya milayo ni ku venga zvo biha. (Va Le Roma 12:9) Ka lezvi a N’wana wakwe Jesu a nga kanela laha Citsungeni, i hi vhunile ku zwisisa a ku hikuyini a vanhu va mahako zvo biha. (Matewu 5:27, 28) Laha Jesu a tova Hosi ya Mufumo wa Nungungulu misaveni yiswa, i ta simama a hi gondzisa kuva ni mawonela yakwe hi zva zvi nene ni zvo biha. (Mahebheru 1:9) I ta tlhela a maha ku a mapimo ya hina ni mimiri ya hina zviva zvo mbhelela. Hi nga ehleketa lezvi zvi to nandzihisa zvona a ku hanya na hi nga tshuki hi ringwa ku maha zvo biha ne hi nga ha xaniseki hi kota ya ku kala ku mbhelela! Makunu, hi ta guma hi ku hefu, hi ti buza hi “kutlhatlheka ka kungangamela” loku Jehovha a ku tsumbisako.

20. a) Jehovha i ku tirisisa kuyini a kutlhatlheka kakwe? b) U nga mu pimanyisisa kuyini?

²⁰ Misaveni yiswa, a kutlhatlheka ka hina ka ha ta simama kuva ni mbhingano. Hi ndlela muni? Contlhe cikhati zvi ta lava ku hi kuciwa hi ku randza Nungungulu ni vanhu van’wani. Loku hi kuciwa hi lirandzo, hi pimanyisa Jehovha. Hambu lezvi Jehovha a tlhatlhekileko hi kumbhelela, i zvi wona zvi hi chukwana ku rangelwa hi lirandzo ka zvontlhe a zvi mahako, a ku patsa ni lezvi a hi khomisako zvona. (1 Johani 4:7, 8) Maku zva zwala ku a ku na ndlela yin’wani ya ku tlhatlheka ahandle ka ku pimanyisa Nungungulu.

21. a) Dhavhidha i wa ti zwisa kuyini hi Jehovha? b) Hi ta wulawula hi yini ka ndzima yi landzelako?

²¹ Wa bonga zvilo zvontlhe zva zvi nene lezvi Jehovha a ku nyikako ke? I ku nyika zvakuga zva moya, vanghana va va nene, mixuvo ya yi nene, kutsumba ka ku uva ni kutlhatlheka ko mbhelela cikhatini ci tako, ni zvinyikiwo zvin’wani zva zvi nene. (1 Timote 6:17) Kuzvilava u ti zwisa ku khwatsi hi Dhavhidha a cikhati a nga khongela ka Lisimu 16:11 aku: ‘Wena u ta ndzi kangeta a ndlela ya wutomi; a mahlweni ka wena ku tele hi litsako, ni canjeni ga wena ga cinene ku tele hi kuxalala kala kupindzuka.’ Ka ndzima yi landzelako, hi ta wulawula hi lisine lin’wani la lisima li nga ka Lisimu 16. Lezvo zvi ta ku vhuna ku wona lezvi u nga mahako kasi uva ni wutomi gi nene ku hundza gontlhe!