Jehova wutshamu ga kuaka ka hina

1, 2. Xana a malanza ya Nungungulu ma ti zwisa kuyini tikweni legi, niku ma na ni kaya hi ndlela muni?

XANA u tizwa na u hi kaya tikweni legi? Loku zi nga hi tano, u tizwa ku fana ni lezi a malanza manwani ya Jehova ma ti zwisako zona. Kusukela kale, vontlhe lava hi lisine va mu ranzako Jehova va tizwa na va hi vapfhumba, kutani valuveli tikweni legi. Hi xikombiso, laha va nga kari va rura ka wugovelo ginwe vaya ka ginwani le tikweni ga Kanani, a vakhozeli vo tsumbeka va Nungungulu va wa ti wula kubaseni “lezaku vapfhumba ni vaenzi laha misaveni.” — Maheb. 11:13.

² Hi ku fanana, a maKristu ma totilweko, lawa ‘a wusumbulwa gabye gi nga le tilweni,’ ma ti wona kota “valuveli ni vaenzi” tikweni legi. (Fil. 3:20; 1 Ped. 2:11) A “tiyivu tinwani” ta Kristu tonawu ‘a hi ta tiko, kota lezi Jesu a nga hiko wa tiko.’ (Joh. 10:16; 17:16) Hambulezo, a hi lezaku a vanhu va Nungungulu a va na “muti.” Kunene, hi ti buza hi kuvikelwa ko tiya nguvu ni muti wa liranzo ku hunza yontlhe leyi munhu a nga yi alakanyelako, lowu wu woniwako hi mahlo ya kukholwa. Mosi i lo tsala ku ngalo: “[Jehova], u wa hi wutshamu ga kuaka ka hina, a ka xizukulwana ni xizukulwana.” (Tis. 90:1) Xana Jehova i’ve “wutshamu ga kuaka” kona ka malanza yakwe yo tsumbeka ya kale hi ndlela muni? Niku Jehova ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ ka vanhu va vitaniwako hi vito gakwe nyamutlha hi ndlela muni? Niku i tava wutshamu ga wuvikeli go tiya xikhatini xi tako hi ndlela muni?

 3. Ka bhuku ga Tisimu 90:1, xana Jehova i fananiswa ni yini, niku hikuyini?

³ Ka zinwani zikhati, a Biblia gi fananisa Jehova ni zilo zi wonekako kasi hi zwisisa khwatsi a wumunhu gakwe. Hi xikombiso, a bhuku ga Tisimu 90:1 gi fananisa Jehova ni ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kutani muti. Loku hi alakanyela muti, hi wona a wutshamu laha ku nga ni liranzo, kurula, ni wuvikeli. Hikuyini Jehova a fananiswako ni muti? A Biblia gi wula lezaku Jehova liranzo. (1 Joh. 4:8) Gona kambe gi wula lezaku i Nungungulu wa kurula ni loyi a vikelako malanza yakwe. (Tis. 4:8) Kota xikombiso, a hi woneni lezaku Jehova i wa fana ni muti ka malanza yakwe yo tsumbeka Abrahama, Isaka, na Jakobe hi ndlela muni.

4, 5. Xana Jehova i’ve ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ ka Abrahama hi ndlela muni?

⁴ Hi nga alakanyela lezi Abrahama, ka xikhati lexo a nga hi Abrama, a nga ti zwisa zona laha Jehova a nga mu byela lezi: “Suka tikweni ga nwina, ni le maxakeni ya wena, . . . uya tikweni legi nzi ta nga ku kombisa gona.” Loku Abrahama a karatekile, handle ko kanakana a nga ha karatekangi laha Jehova a nga mu byela lezi: “Nzi ta ku maha lixaka la hombe, nzi ta ku katekisa, nzi kulisa a vito ga wena; . . . Nzi ta va katekisa lavo va ku katekisako, nzi mu ruka loye a ku rukatelako.” — Gen. 12:1-3.

⁵ Hi magezu lawa, Jehova i lo komba lezaku i wa ti yimisele ku katekisa ni ku vikela Abrahama zinwe ni pswalo wakwe. (Gen. 26:1-6) Hi zalezo Jehova a zi mahileko futsi. Hi xikombiso, i vikele Sarai lezaku a nga onhiwi hi Faro wa Gipite na Abimeleki, a Hosi ya le Gerare, a tlhela a vikela Abrahama lezaku a nga loviswi. I vikele Isaka na Rebeka hi ndlela leyo. (Gen. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) A mhaka leyi yi kombiwa hi magezu lawa: “[Jehova] a nga vumelangi munhu ku va xanisa, i lo laya tihosi hi kota yabye; aku: Mu nga khumbeni vatotilweko va mina, mu nga lamati vaprofeti va mina.” — Tis. 105:14, 15.

 6. Zini lezi Isaka a nga byela Jakobe lezaku a maha, niku xana Jakobe i ti zwisile kuyini?

⁶ A vaprofeti lavo va patsa na Jakobe a zukulu wa Abrahama. Laha a xikhati xa kuva Jakobe a ti tekela sati xi nga chikela, Isaka, a raru wakwe i te ngalo kakwe: “U nga teki sati xikari ka vanhwana va maKanani. Suka uya le Padanaramu, le ndlwini ka Betueli, a raru wa nyine wa wena; u ya teka kona sati ka vanhwana va Labani.” (Gen. 28:1, 2) Kunene, Jakobe i ingisile a kulaya ka raru wakwe, a siya a maxaka yakwe le Kanani zonake a famba tikilometro to tala aya Harani, kuzilava na a hi yece. (Gen. 28:10) Kuzilava i wa ti wutisa lezi: ‘Nzi ta tshama masiku mangani kwaseyo? Xana a tio wa mina i ta nzi amukela khwatsi a tlhela a nzi nyika sati loyi a chavako Nungungulu ke?’ Loku Jakobe a karatekile, handle ko kanakana a nga ha karatekangi a xikhati lexi a nga chikela Luzi, ka pfhuka wa 100 wa tikilometro kusukela Berexeba. Zini zi mahekileko le Luzi?

 7. Xana Nungungulu i mu tiyisisile kuyini Jakobe hi ku tirisa noro?

⁷ Laha a nga hi le Luzi, Jehova i lo woneka ka Jakobe norweni, aku ngalo: “Languta, nzi na wena, nzi ta ku hlayisa a ndleleni yontlhe ni laho u yako kona, nzi ta ku wuyisa kambe ka legi tiko; hakuva nzi nga ta ku tsika na nzi nga se maha lezi nzi ku byelileko zona.” (Gen. 28:15) Handle ko kanakana, Jakobe i tiyisilwe a tlhela a chavelelwa nguvu hi magezu lawa ya ma nene! Xana wa mu wona hi mahlo ya maalakanyo na a famba hi kuhatlisa na a hi ni manyawunyawu ya ku wona lezi Nungungulu a nga wa ta tatisisa zona a xitsumbiso xakwe? Loku u sukile kaya, kuzilava kasi ku ya tira matiko wundle, wa zi tiva khwatsi lezi Jakobe a ti zwisisileko zona. Hambulezo, handle ko kanakana wa zi wona lezaku Jehova wa ku hlayisa.

8, 9. Xana Jehova i kombisile kuva ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ ka Jakobe hi ndlela muni, niku hi gonza yini mhakeni leyi?

⁸ A xikhati lexi Jakobe a nga chikela Harani, a tio wakwe Labani i mu amukele hi matsenya, hi nzhako ka xikhati a mu nyika Lea na Rakeli kota vasati vakwe. Kanilezi, hi kufamba ka xikhati, Labani i lo zama ku xolola Jakobe, a mu cicela a hakhelo wakwe khume ga zikhati! (Gen. 31:41, 42) Hambulezo, Jakobe i lo timisela zikarato lezo, na a tsumba lezaku Jehova i wa ta mu hlayisa — kunene, Jehova i lo mu hlayisa! Hi kufamba ka xikhati, Nungungulu i lo byela Jakobe lezaku a tlhela Kanani. Jakobe i lo tlhela na a hi ni “mitlhambi yo tala, ni malanza ya xinuna ni ya xisati, ni makameli ni timbongola.” (Gen. 30:43) I lo mu bonga nguvu Jehova zonake a khongela aku: “A nzi faneli ka gontlhe wuxinji ga wena, ni ka zinene za wena, lezi u zi maheleko a nanza ga wena; hakuva nzi lo tlhatuka loyi Jordani na nzi hi ni nhonga ya mina basi, makunu lezi nzi mitlawa mimbiri.” — Gen. 32:10.

⁹ Kunene, a hi kutsumbeka ka magezu ya mukhongelo wa Mosi yaku: “[Jehova], u wa hi wutshamu ga kuaka ka hina, a ka xizukulwana ni xizukulwana”! (Tis. 90:1) A magezu lawo ma tira ka hinawu nyamutlha, hakuva Jehova, loyi a ka yena ku nga hiko “na kuhunzuka-hunzuka kuva kuwonekela ni munyama,” i simama kuva wutshamu ga liranzo ni ga kuhlayiseka ga malanza yakwe. (Jak. 1:17) A hi woneni ku hi ndlela muni.

10. Xini xi hi tiyisako lezaku Jehova i ta simama kuva wutshamu ga kuaka ka malanza yakwe?

¹⁰ Hi nga ti alakanya na u hi hubyeni na u kecara zigevenga zi mahileko zilo zo biha. A hosi ya zona yonawu xigevenga xa hombe nguvu, xo tlhariha, xi nga ni ntamu; muhembi a tlhela a hi mudayi. U wa ta ti zwisa kuyini a xikhati lexi u humako le hubyeni ka siku go gumesa? U wa ta tizwa na u vikelekile? Ne ni kutsongwani! Handle ko kanakana u wa tava ni xigelo xo zwala xa ku kombela ku vikelwa. A mufananiso lowu wu komba khwatsi a xiyimo xa malanza ya Jehova, lawa ma kustumunyako hi Jehova hi kutiya-hlana ma tlhela ma paluxa a nala wakwe wa hombe, Satani! (Gonza Kuvululelwa 12:17.) Kanilezi, xana Satani wa zi kota ku lovisa vanhu va Nungungulu? Ahihi! Hi lisine, hi simama ku kula hi tlhelo ga moya — lezi zi kombako nchumu munwe wo tiya: Jehova wa ha simama kuva wuchavelo ga hina, a ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ ka hina; nguvunguvu masikwini lawa yo gumesa. (Gonza Isaya 54:14, 17.) Hambulezo, Jehova a nge simami kuva wuchavelo ga hina loku hi tsika Satani a hi kalavela hi huma wutshanwini legi ga kuaka ka hina.

11. Hi gonza yini ka malanza ya Jehova ya kale?

¹¹ A hi tlheleni hi gonza zinwani ka malanza ya Jehova ya kaleloko. Hambu lezi va nga hanya tikweni ga Kanani, va simamile va nga hlengeli ni vanhu va tiko va tlhela va venga a mahanyela yabye yo biha. (Gen. 27:46) Va wa hi vanhu va nga hanya hi matshinya ya milayo, va wa nga khegeli ka milayo yo kongoma yo kota ku byeliwa aku: ‘Maha lezi, lezi u nga mahi.’ Lezi va nga zi tiva xungetano hi Jehova Nungungulu ni wumunhu gakwe zi wa va vuna. Kota lezi Jehova a nga hi muti wabye, va mahile zontlhe zi nga hi ntanwini wabye lezaku va ngavi va tiko. Lexo xikombiso xa xi nene nguvu ka hina! Xana wa ti karatela ku pimanyisa xikombiso lexi xa malanza lawo ya kale ya Jehova a xikhati lexi u hlawulako vanghana va wena ni zihungato ke? Lexi xi nga tsakisiko, hi lezaku a vokari lomu bandleni ga wuKristu, hi ndlela yo kari, va komba lezaku va tizwa khwatsi tikweni legi ga Satani. Loku ku hi lezaku u ti zwisa lezo, hambu loku ku hi ka ku kutsongwani, khongela xungetano hi mhaka leyi. Alakanya lezi: A tiko legi, ga Satani. Gi kombisa a tshamela gakwe ga ku nga khatali hi vanwani ni makangwa. — 2 Kor. 4:4; Efe. 2:1, 2.

12. (a) Xana Jehova i va hlayisisa kuyini a va ngango wakwe wa moya? (b) Xana wena u ti zwisa kuyini hi malulamiselo lawo?

¹² Kasi hi zi kota ku hlula a mano ya Satani, hi fanele ku lonzowota khwatsi a malulamiselo ya moya lawa Jehova a nyikako a va ngango wakwe wa kukholwa, lava va mu mahako wutshamu gabye ga kuaka kona. A malulamiselo lawo, ma patsa a mitlhangano ya wuKristu, wukhozeli ga ngango, ni “zinyikiwo ka vanhu” — ku nga varisi va yimisilweko hi Nungungulu kasi va hi chavelela ni ku hi vuna a xikhati lexi hi kumanako ni zikarato wutomini ga hina. (Efe. 4:8-12) Makabye George Gangas, loyi a nga hi xiro xa Hubye yi Fumako hi malembe yo hlaya, i te ngalo: “Loku nzi hi xikari ka [vanhu va Nungungulu] nzi tizwa nzi hi kaya ni ngangweni wa mina, nzi hi paradiseni ya moya.” Wenawu u ti zwisa lezo ke?

13. Xigonzo muni xa lisima hi xi kumako ka Maheberu 11:13?

¹³ A nchumu wunwani wa lisima hi gonzako ka Abrahama, Isaka, na Jakobe hi lezaku hi fanele ku tiya hlana hiva ni mahanyela yo hambana ni ya vanhu lava va hi ranzeleko. Kota lezi a nzimana yo sangula yi hi kombileko, va wa ‘ti wula kubaseni lezaku vapfhumba ni vaenzi laha misaveni.’ (Maheb. 11:13) Xana u tiyimisele kuva ni mahanyela yo hambana ni ya lava va hi ranzeleko? Lisine lezaku a ku maha lezo a zi olovi, kanilezi hi ku vuniwa hi Jehova ni maKristu-kuloni u nga zi kota. Alakanya lezaku a wu wece. Vontlhe lava va lavako ku tirela Jehova va fanele kulwa! (Efe. 6:12) Hambulezo, hi nga hlula a yimpi leyo ntsena loku hi tsumba Jehova hi tlhela hi mu maha wutshamu ga kutiya ga kuaka ka hina.

14. Xana a malanza ya Jehova ma rinzela a “muti” muni?

¹⁴ A nchumu munwani wa lisima hi lowu: Pimanyisa Abrahama hi ku tshama na u vekile kupima ka wena ka nchachazelo. (2 Kor. 4:18) Mupostoli Paule i wa “cuwukela a muti lowu wu nga ni ziseketelo [za lisine], lowu Nungungulu a nga muaki ni mumahi wa wona.” (Maheb. 11:10) A “muti” lowo kutani doropa, Mufumo wa wuMessia. Kunene, Abrahama i wa fanele ku rinzela “muti” lowo. Hi ndlela yo kari, hina a ha ha wu rinzeli, hakuva makunu wu sangulile ku fuma le tilweni. A ku hunza lezo, ku na ni zimaho zo tala zi dlunyatisako lezaku wu ta sangula ku fuma misava yontlhe lokuloku. Xana a mahanyela ya wena ma komba lezaku wa kholwa ku a Mufumo lowo wa lisine? Xana wa rangisa a Mufumo wutomini ga wena u tlhela u ti hambanyisa ni tiko legi? — Gonza 2 Pedro 3:11, 12.

15. Zini zi to mahekela lava va tsumbako a tiko ga Satani?

¹⁵ Laha a magumo ya tiko ga Satani ma yako ma chikela, a ‘kubayisa ka kuxaniseka’ ka tiko legi ku taya mahlweni. (Mat. 24:7, 8) Lezo zi ta tlula mpimo kuxanisekeni ka hombe. A zilo zo tala zi ta hahlulwa, niku a vanhu vontlhe va ta chava nguvu va rilela wutomi gabye. (Maheb. 3:16, 17) Hi kota ya ku vumala xo maha, va ta lava wuchavelo va tlhela va zama ku fihlala lomu “mikovotlweni ni lomu maribyeni ya zitsunga.” (Kuv. 6:15-17) Kanilezi, a ku na mikovotlo ge hambu tihlengeletano ta politika kutani ta mabhinzu ti tova ni ntamu wa ku va vikela.

16. Xana hi fanele ku gi wonisa kuyini a bandla ga wuKristu, niku hikuyini?

¹⁶ Kanilezi, a vanhu va Nungungulu va ta simama va hlayisekile ‘wutshanwini gabye ga kuaka’ kona — ku nga Jehova Nungungulu. A kufana na muprofeti Habakuka, va “ta tsakela Jehova.” Va ta ‘tsakela a Nungungulu wa kuhanyiswa kabye.’ (Hab. 3:18) Xana Jehova i tava ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ ka malanza yakwe masikwini lawo ya gujeguje hi ndlela muni? Hi fanele ku rinzela kasi hi zi wona. Kanilezi, a mhaka yo tiya hi leyi: A kufana ni vaIsraeli xikhatini xa kutlhatlhiswa kabye, a “xidlemo xa tsanza-vahlayi” xi ta simama xi xaxametilwe, xi tshama na xi longile ku amukela zileletelo za Nungungulu. (Kuv. 7:9; gonza Eksodusi 13:18.) Jehova i ta hi nyika zileletelo lezo hi nyikela gakwe, kuzilava hi ku tirisa a malulamiselo ya bandla. Kunene, a mabandla yo tala lawa ma nga kona misaveni ma fana ni ‘tiyindlu’ ta wuvikeli leti ti profetilweko ka Isaya 26:20. (Gonza.) Xana wa yi nyika lisima a mitlhangano ya bandla ke? Xana wa tekela ku ingisa zileletelo za Jehova lezi a hi nyikako hi ku tirisa a malulamiselo ya bandla? — Maheb. 13:17.

17. Jehova ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kona hambu ni ka malanza yakwe yo tsumbeka lawa ma fileko hi ndlela muni?

¹⁷ Jehova i ta simama kuva ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kona ni ka lava kuzilava va tofa na va tsumbekile na kuxaniseka ka hombe ku nga se chikela. Hi ndlela muni? Loku ku hunzile malembe yo tala na Abrahama, Isaka, na Jakobe va file, Jehova i te ngalo ka Mosi: “Hi mina Nungungulu wa . . . Abrahama, ni Nungungulu wa Isaka, ni Nungungulu wa Jakobe.” (Ekso. 3:6) Anzhako ka ku tshaha magezu lawa, Jesu i lo engeta aku: “A hi Nungungulu wa lava va fileko, kanilezi ngwa vahanyako; hakuva ka yena vontlhe vahanyi.” (Luka 20:38) Kunene, a kuvuxiwa ka malanza ya Jehova lawa ma fileko na ma tsumbekile kakwe ku tiyile laha ka kuza a va wonisa ku khwatsi va hanya. — Mutsh. 7:1.

18. Misaveni yiswa, xana Jehova i tava ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kona ka vanhu vakwe hi ndlela muni?

¹⁸ A misaveni yiswa leyi yi nga kwalaha nyongeni, Jehova i tava ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kona ka vanhu vakwe hi ndlela yinwani. Kuvululelwa 21:3 i ngalo: “Langutani, a tabernakeli ga Nungungulu gi kona xikari ka vanhu; i ta tshama navo.” A kusangula, Jehova i ta tshama ni malanza yakwe ya laha misaveni na a yimelwa hi Jesu Kristu. Kumbheleni ka 1.000 wa malembe, Jesu i ta tlhelisa Mufumo ka Dadani wakwe, laha a to ngha a tatisile gontlhe a kungo ga Nungungulu xungetano hi misava. (1 Kor. 15:28) Anzhako ka lezo, a vanhu va mbheleleko va nga ta hava ni xilaveko xa kuva na Jesu kota mutlhanganyisi wabye; Jehova i tava zinwe navo. Hi nga wona a kusaseka ka makatekwa lawa hi ma rinzelako! Hambulezo, na lezo zi nga se maheka, ngha hi pimanyisa malanza ya Nungungulu ya kale hi ku maha Jehova ava ‘wutshamu ga lisine ga kuaka’ kona zalezi.