Maha ziboho za wena hi wutlhari

1, 2. Xana wa zi lava ku maha ziboho ke, niku u ti zwisa kuyini hi ziboho lezi u zi mahileko?

SIKU ni siku gi cako hi fanele ku maha ziboho! U ti zwisa kuyini hi ziboho lezi u faneleko ku zi maha? A vanhu vo kari va xuva nguvu ku ti mahela ziboho zabye wutsumbu zilweni zontlhe. Va kurumeta ka fanelo yabye ya ku ti mahela ziboho zabye wutsumbu, va nga vumeli ni munwe a va nyika mawonela xungetano hi lezi va zi lavako ku maha. Kanilezi ku na ni lava va chavako ku maha ziboho za hombana zo hunza zilo za siku ni siku. A vokari va tsutsumela ka mabhuku kutani ka masungukati hambu kuza va hakhela mali yo tala kasi va kuma wusungukati lego va gi lavako.

² A votala xikari ka hina a hi taleli ka lava vo sangula ge hambu ka lava vo gumesa. Ha zi tiva lezaku ku na ni zilo zo kari zi hunzako a kupima ka hina ni lezaku a hi nge mahi nchumu ha zona; hambulezo, ha tsaka hi lezi hi zi kotako ku ti mahela ha hoce a ziboho lezi hi zi lavako zilweni zo tala wutomini ga hina. (Gal. 6:5) Hambu zi hi tano, ha zi tiva kambe lezaku a hi zontlhe ziboho hi zi mahako zi nga za wutlhari kutani kuva ni xivuno.

 3. Wurangeli muni hi nga nago ga ku hi vuna ku maha ziboho, kanilezi zilo muni zinwani zo karata zi salako?

³ Kota malanza ya Jehova, ha tsaka hi lezi Jehova a hi nyikako zileletelo zo dlunyateka timhakeni to tala ta lisima wutomini ga hina. Ha zi tiva lezaku loku hi lanzela a zileletelo lezo, hi ta maha ziboho lezi zi to tsakisa Jehova zi tlhela zi vuna hina. Hambulezo, ha tshuka hi kumana ni zilo ni ziyimo lezi zi nga tlhamuselwiko hi kukongoma Mhakeni ya Nungungulu. Makunu, hi mahisa kuyini a xiboho xa lezi hi faneleko ku maha ke? Hi xikombiso, ha zi tiva lezaku a hi faneli ku yiva. (Efe. 4:28) Kanilezi, xini a kuyiva hakunene? Xana ku gemiwa hi lisima la nchumu lowu wu nga yiviwa, kutani hi mixuvo, kutani ku gemiwa hi xilo xinwani? Hi mahisa kuyini xiboho ka zilo lezi ku nga hiko na xileletelo xo kongoma? Xini xi to hi rangela ke?

 4. Zini lezi kuzilava hi talako ku byeliwa a xikhati lexi hi lavako ku maha xiboho?

⁴ A xikhati lexi hi wulawulako hi lezaku hi lava ku maha xiboho xa lisima, a muKristu-kulori a nga ha wula lezaku hi fanele ku maha xiboho lexo na hi hi ni kupima ku nene. Kunene, lego wusungukati gi nene. A Biblia ga hi tlharihisa lezaku hi nga tsutsumeli ku maha zilo giku: “Vontlhe lava va xihatla ni mavonya va ta vumala.” (Mav. 21:5) Kanilezi, xana zi wula yini a kuva ni kupima ku nene? Xana zi wula ntsena ku hi fanele ku mbheta xikhati na hi ehleketa hi mhaka leyo, hiva ni kuringanisela, hi tlhela hi zi tiva a ku zini hi mahako? Zontlhe lezi zi nga hlawutelwa laha zi na ni xivuno kumaheni ka xiboho xa xi nene, kanilezi ku na ni zinwani zi lavekako kasi hi wula lezaku hi na ni kupima ku nene. — Rom. 12:3; 1 Ped. 4:7.

 5. Hikuyini hi nga pswaliwangiko ni kupima ku nene ko mbhelela?

⁵ Hi fanele ku vumela lezaku i hava ni munwe xikari ka hina a nga pswaliwa na a hi ni kupima ku nene ko mbhelela. Hikuyini? Hakuva hontlheni hi belekelwe xionhweni na hi nga mbhelelangi. Hikwalaho, hi le kule nguvu ni kuva ni miri wo mbhelela kutani kupima ku nene ko mbhelela. (Tis. 51:5; Rom. 3:23) Tlhatakumbiri, a kutala ka hina hi wa hi xikari ka vanhu lava a kupima kabye ku nga ‘pfhupelisilwe’ hi Satani; hi wa nga mu tivi Jehova ni milayo yakwe yo lulama. (2 Kor. 4:4; Tit. 3:3) Hikwalaho, loku hi wo maha ziboho za hina na hi ti seketela ntsena ka lezi hi alakanyako ku zi nene niku zi lulamile, hi wa to ti khohlisa, hambu loku ho mbheta xikhati xo kota kwihi na hi alakanyela hi xiboho lexo. — Mav. 14:12.

 6. Xini xi to hi vuna a kuva ni kupima ku nene?

⁶ Hambu lezi hi nga kule ni kuva ni miri ni kupima ko mbhelela, Jehova, a Dadani wa hina wa le tilweni, i mbhelele ka matlhelo wontlhe. (Deut. 32:4) Lexi xi tsakisako hi lezaku wa hi vuna a xikhati lexi hi hunzulusako a kupima ka hina ni ku ti karatela kuva ni kupima ku nene. (Gonza 2 Timote 1:7.) Kota maKristu, hi lava ku pimisisa ni ku ehleketa hi kufaneleko. Hi fanele ku fumela maalakanyo ni kutizwa ka hina, hi tlhela hi pimanyisa lezi Jehova a pimisisako zona, lezi a ti zwisako zona ni lezi a mahisako zona zilo.

7, 8. Hlawutela a tshango ga ndlela yo maha xiboho xi nene hambu loku hi karatiwa kutani kuva ka ziyimo zo nonoha.

⁷ Ehleketa hi xikombiso lexi. A vanhu vo tala va hanyako matiko-wundle va tolovela ku rumela vanana vabye ka maxaka yabye ma nga sala kaya, lezaku ma va hlayisa kasi a vapswali va hanyako matiko-wundle va simama ku ti tirela mali matikweni lawo.a A wasati wo kari a hanyako matiko-wundle i lo pswala nwanana wa mufana wo saseka nguvu. Ka xikhati lexo, i lo sangula ku gonza Biblia a tlhela a kombisa kukula hi tlhelo ga moya. A vanghana ni maxaka va lo sangula ku mu karata ni nuna wakwe vaku i wa rumele nwanana ka vakokwani va nga sala kaya. Hambulezo, kota lezi a nga gonza Biblia, a sati i zi zwisisile lezaku kota mupswali, a ku wundla nwanana wakwe wu wa hi ntiro wakwe a nyikilweko hi Nungungulu. (Tis. 127:3; Efe. 6:4) Xana i wa ta lanzela a mukhuwo lowu a ka votala wu nga wonekisa ku khwatsi a wu bihangi? Ni ku i wa ta lanzela lezi a nga zi gonza lomu ka Biblia, a vumela ku hanya hi mali yitsongwani hambu ku tseketselwa hi vanhu vanwani? Loku ku wa hi wena, na u te yini?

⁸ Hi kota ya ku tshamela ku karatiwa, a wasatana loyi i lo chulula mbilu yakwe ka Jehova, a kombela a wusungukati gakwe. Laha a nga wulawula ni mugonzisi wakwe wa Biblia ni vanhu vanwani laha bandleni xungetano hi xikarato lexi, i lo sangula ku zwisisa a kupima ka Jehova mhakeni leyi. I lo alakanyela kambe hi wusiwana ni xiwunza lexi a vanana va xi zwako loku va hambaniswa ni vapswali vabye na va ha hi vatsongwani. Anzhako ka ku alakanyela hi mhaka leyi na a vuniwa hi Biblia, a wasati loyi i zi wonile lezaku a zi lulamangi a ku rumela nwanana kaya. A nuna wakwe i zi wonile lezi a ziro za bandla zi nga bohanisa zona kasi ku va vuna, ni lezi a nwanana a nga kulisa zona na a tsakile ni kuva ni wutomi gi nene. I lo vumela ku gonzelwa a Biblia a tlhela a sangula kuta mitlhanganweni ni sati wakwe.

9, 10. Zi wula yini a kuva ni kupima ku nene, niku hi nga ku kumisa kuyini?

⁹ Lexi kova xikombiso xinwe ntsena, kanilezi xi komba lezaku a kuva ni kupima ku nene a zi wuli ntsena ku lanzela lezi hina kutani vanhu vanwani va alakanyako ku zi lulamile kutani ku hi zona za zi nene. A kupima ka hina ni mbilu ya hina yi nga mbhelelangiko zi nga fananiswa ni wachi legi gi hatlisako kutani ku sala nzhako. A ku lanzela wachi lego zi nga neha zikarato za hombe. (Jer. 17:9) Hi fanele ku seta a kupima ni mbilu ya hina zi zwanana ni milayo ya Nungungulu yo tsumbeka. — Gonza Isaya 55:8, 9.

¹⁰ Hikwalaho, a Biblia gi na ni xigelo loku gi hi luleka giku: “Tsumba Jehova hi mbilu ya wena yontlhe, u nga tsumbi kupimisisa ka wena wutsumbu. U ta mu ingisa tindleleni tontlhe ta wena, yena i ta lulamisa a tisoko ta wena.” (Mav. 3:5, 6) Wona magezu lawa yaku, “u nga tsumbi kupimisisa ka wena wutsumbu.” Ma lanzelwa hi lawa yaku “u ta mu ingisa [Jehova].” Hi yena a nga ni kupima ku nene hi lisine la kona. Hikwalaho, wontlhe makhati lawa hi lavako ku maha xiboho, hi fanele ku cuwuka lomu ka Biblia kasi hi tiva ku hi wahi a mawonela ya Nungungulu. Anzhako ka lezo, hi fanele ku maha xiboho xa hina na hi ti seketela ka mawonela lawo. Loku hi kona ku nga kupima ku nene — ku nga ku pimanyisa kupima ka Jehova.

11. Hi yihi a ndlela ya ku gonza ku maha ziboho za wutlhari?

¹¹ A ku gonza ku maha ziboho za wutlhari ni ku lanzela lezi u zi bohileko a zi olovi. Lezo zi nga karata, nguvunguvu ka lava va ha hiko vaswa lisineni, kutani lava va ha sangulako ku kula hi tlhelo ga moya na va kongoma kubuveni. Hambulezo, a kukula ka lisine ka koteka ka vanhu lavo va ha hiko zihlangi hi tlhelo ga moya, kota lezi a Biblia gi va vitanisako zona. Hi nga ehleketa hi lezi a nwanana a gonzisako zona ku famba na a ngawi. A nchumu wa lisima a faneleko ku wu maha kasi a zi kota ku famba, kuba mazambo ya matsongwani, a maha lezo hi kuphindaphinda. A xihlangi xa moya xonawu xi maha zalezo a xikhati lexi xi mahako ziboho za wutlhari. Alakanya lezaku mupostoli Paule i te ngalo a vanhu va buvileko hi “lava va toloveleko a ku tirisa kupima kabye va kala va zi kota ku hambanyisa a kusaseka ni kubiha.” A magezu lawa yaku “ku tirisa” ni ‘ku toloveta’ hi wumbiri ga wona ma komba a kutikarata ko phindaphinda u nga tsiki, niku lezi hi zona lezi lava va ha hiko vaswa va faneleko ku zi maha. — Gonza Maheberu 5:13, 14.

12. Hi nga ku tolovetisa kuyini a kupima ka hina kasi ku maha ziboho za wutlhari?

¹² Kota lezi zi wulilweko kusanguleni ka nzima, siku ni siku hi fanele ku maha ziboho zo tala, za hombe ni za zi tsongwani. Maringano ni xigonzo xo kari xi mahilweko, a xipimo xa khihlanya ga ziboho hi zi mahako a hi sanguli hi ku ehleketa nguvu ha zona, ho zi maha kota zilo hi toloveleko ku zi maha. Hi xikombiso, mixo ni mixo kuzilava u fanele ku maha xiboho xa tinguwo leti u lavako ku ambala. U nga ha zi wona kota nchumu wu tsongwani, niku u maha xiboho xa wena na u nga rangangi hi ku alakanyela, nguvunguvu loku u hatlisile. Kanilezi za lisima a ku ehleketa lezaku lezi u lavako ku ambala za yelana ni xiyimo xa wena kota nanza ga Jehova ke. (2 Kor. 6:3, 4) A xikhati lexi u xavako tinguwo, u nga ha alakanyela hi moda ni marungelwa, kanilezi xana ya kombisa xichawo niku u na ni mali ya kona ke? A ku hlawula khwatsi timhakeni leti zi ta hi vuna ku toloveta a kupima ka hina, loku konawu ku to hi vuna a ku maha ziboho za zi nene zilweni za lisima. — Luka 16:10; 1 Kor. 10:31.

13. Xini xi lavekako kasi hi zi kota ku lanzela a ziboho lezi hi nga zi maha?

¹³ Hina hontlhe ha zi tiva lezaku a ku maha a xiboho xa xi nene ni ku maha lezi u zi bohileko a zi fani. Hi xikombiso, a vanhu vo kari va lavako ku tsika kudzaha va zi tsanzeka hakuva a va xi tivi khwatsi ku xini xi va mahako va lava ku tsika kudzaha. Lexi xi lavekako, ku tiyimisela ku maha lezi va zi hlawulileko. A vokari va kholwa lezaku a kuxuva ka hina ku fana nguvu ni mitsomo. Loku hi yi tirisa nguvu yonawu yiya mahlweni yi anza ni ku tiyela. Loku hi yi tirisa kutsongwani yi ta loloha kutani ku mbhela ntamu. Makunu, himani a to hi vuna a ku anzisa kutani ku tiyisa a kuxuva ka hina ka lezaku hi namarela ka lezi hi nga zi boha ke? Hi Jehova. — Gonza Va Le Filipi 2:13.

14. Hikuyini Paule a nga hi ni ntamu wa ku maha lezi a nga zi tiva ku i wa fanele ku zi maha?

¹⁴ Paule i wa yi tiva a mhaka leyi hi ka lezi zi nga mu mahekela. Ka khati go kari i zile a kombisa kukarateka loku aku: “A kuxuva aku maha kusaseka ku kona, kanilezi a nzi na ntamu wa ku maha lezi zi sasekileko.” I wa zi tiva lezi a nga zi lava ku maha kutani lezi a nga fanele ku maha, kanilezi ka zikhati zo kari ku wa hi ni nchumu wu nga mu tsanzekisa ku maha lezi a nga zi lava. I lo wula kubaseni aku: “Nza tsakela a nayo wa Nungungulu hi munhu loyi a nga xikari ka mina. Kanilezi nza wona munwani nayo zirweni za mina, lowu wu lwako ni nayo wa kupima ka mina, wu nzi kokela wukhumbini ga nayo wa kuonha lowu wu nga kona zirweni za mina.” Xana zi wula lezaku i wa nga ha hi na xo maha? Ne ni kutsongwani. I te ngalo: “A ku khesiwe Nungungulu hi Jesu Kristu a Hosi ya hina!” (Rom. 7:18, 22-25) Ka wutshamu ginwani i lo tsala aku: “Nza zi kota ku maha zilo zontlhe hi kota ya loyi a nzi nyikako ntamu.” — Fil. 4:13, Tradução do Novo Mundo.

15. Xana a xiboho xo tiya kutani ku kanakana zi nga khumbisa kuyini lava va patsekako ka zona?

¹⁵ Handle ko kanakana, kasi ku tsakisa Nungungulu, hi fanele ku maha xokari hi nga kanakani. Alakanya magezu ya Elija lawa a nga byela vakhozeli va Baali ni vaIsraeli lava va nga hluwukile le Xitsungeni xa Karmeli aku: “Kala rini na ma ha yimile xikari ka maalakanyo mambiri ke? Loku Jehova a hi Nungungulu, mu lanzeleni; ni loku Baali a hi Nungungulu, lanzelani yena!” (1 Tih. 18:21) A vanana va ka Israeli va wa zi tiva lezi va nga fanele ku maha, kanilezi va wa “yimile xikari ka maalakanyo mambiri.” A ku hambana ni lezo, ka malembe yo kari mahlweni ka lezo, Joxua i wa nyikile xikombiso xi nene a xikhati lexi a nga byela vaIsraeli aku: “Loku zi woneka na zi bihile mahlweni ka nwina a ku khozela Jehova, hlawulani legi siku loyi mu ta nga mu khozela . . . Kanilezi mina ni ngango wa mina hi ta khozela Jehova.” (Jox. 24:15) Gi’ve gihi a wuyelo ga kutiyimisela kakwe? Joxua ni lava va nga yima zinwe naye va lo katekiswa hi ku nghenisiwa Tikweni gi Tsumbisilweko, “a tiko gi khulungako masi ni wulombe.” — Jox. 5:6.

16, 17. Kombisa a wuyelo ga ku maha ziboho mayelano ni kuranza ka Nungungulu.

¹⁶ Ehleketa hi mhaka yo kari ya xikhati lexi. A makabye wo kari wa xinuna wa ha hi ku bapatizwako i chadile, niku yena zinwe ni sati wakwe va na ni vanana vanharu va vatsongwani. Ka siku go kari, a mutiri-kulobye i lo byela makabye loyi lezaku va suka laha va nga tira kona vaya ka koponi yinwani yi holelako mali yo tala ni ku nyika zinwani zivuno. A makabye wa hina i lo alakanyela a tlhela a khongela hi mhaka leyo. I wa sina a hlawulile a ntiro lowu a nga hi ka wona, wo wonekisa ku khwatsi a wu holeli mali yo tala, kasi a nga tiri hi Mulongiso ni Soto. Lezo zi wa mu vumelela a kuya mitlhanganweni ni ntirweni wa simu zinwe ni ngango wakwe. I lo ehleketa kambe hi lezaku a nga tava ni matirela lawo loku o vumela ntiro lowo wa wuswa. Loku ku wa hi wena, na u te yini ke?

¹⁷ Anzhako ka ku alakanyisisa hi lezi a xiboho lexo xi nga wa ta khumbisa zona a kuzwanana kakwe na Jehova, yena i lo ala ntiro lowo wa wuswa hambu lezi wu nga holela a mali yo tala. U alakanya lezaku i ti layile hi kota ya xiboho lexo? Ne ni kuvala. I wonile lezaku a makatekwa ya moya ma wa hi ya lisima nguvu ka yena ni ngango wakwe a ku hunza a mali yo tala leyi a nga wa ta yi kuma. Yena ni sati wakwe va lo tsaka nguvu a xikhati lexi a nhanyana wabye loyi wa nhonzo wa khume ga malembe a nga va byela lezaku wa va ranza vapswali vakwe, wa ranza vamakabye va xinuna ni va xisati, niku wa mu ranza nguvu Jehova. I wulile lezaku i lava ku hendleleta wutomi gakwe ka Jehova ni ku bapatizwa. Hi nga alakanya lezi a nga bongisa zona a xikombiso xa xi nene xa papai wakwe xa ku rangisa a wukhozeli ga Jehova wutomini gakwe!

18. Hikuyini zi nga za lisima a ku maha ziboho za hina hi wutlhari siku ni siku?

¹⁸ Jesu Kristu, Mosi wa Hombe, i kari a rangela vakhozeli va Jehova va lisine xiwuleni xa tiko ga Satani hi makume ya malembe. Kota Joxua wa Hombe, Jesu ka xikhati lexi i longile ku lovisa a tiko lego go biha ni ku rangela valanzeli vakwe lezaku va nghena misaveni yiswa yo lulama, leyi yi tsumbisilweko. (2 Ped. 3:13) Hikwalaho, lexi a hi xikhati xa ku tlhelela kupimeni ka hina ka kale, lezi hi nga zi ranza ku maha, mahanyela ni mixuvo ya hina ya kale. Lexi xikhati xa ku ti karatela ku tiva khwatsi a kuranza ka Nungungulu ha hina. (Rom. 12:2; 2 Kor. 13:5) Ngha a ziboho za wena za siku ni siku zi komba lezaku u munhu loyi a fanelwako hi makatekwa ya Nungungulu ya pinzukelwa. — Gonza Maheberu 10:38, 39.