Wa yi “pima” ke?
“I lo vulula a kupima kabye, lezaku kasi va fela ku pima Mitsalo” — LUKA 24:45.
1, 2. Jesu i tiyisisile kuyini a vapizani vakwe ka siku legi a vuxilweko hi gona?
KU WA ha hi siku legi Jesu a nga vuka hi gona. A vapizani vambiri va Jesu va wa kari va famba vaya ka xidoropana xi nga ka xipimo xa khume ga tikilometro kusukela Jerusalema. Na va nga tivi lezaku Jesu i vuxilwe, va wa ha bayisekile hi kota ya lezi zi nga mahekile ka siku lego. Hi xitshuketi, Jesu i lo humelela a sangula ku longoloka navo. I lo chavelela vapizani lavo va vambiri. Hi ndlela muni? “I lo sangula hi ka Mosi, ni vaprofeti vontlhe, a va tlhamusela hi ka Mitsalo yontlhe a timhaka leti ti xungetileko yena.” (Luka 24:13-15, 27) Zalezo a timbilu tabye ti lo vura nzeni kabye hi lezi a nga va “vululela” kutani ku va tlhamusela a Mitsalo. — Luka 24:32.
2 Ka wusiku galego, a vapizani lavo va lo tlhela vaya Jerusalema. Va lo ya kuma vapostoli, va va hlawutela lezi zi nga va humelela. Na va ha wulawula, Jesu i lo humelela xikari ka vona. Kanilezi a vapostoli wakwe va lo chava. A timbilu tabye ti lo tala hi ku kanakana. Jesu i va tiyisisile kuyini? Ku bikwa lawa: “i lo vulula a kupima kabye, lezaku kasi va fela ku pima mitsalo.” — Luka 24:45.
3. Zikarato muni hi nga kumanako nazo, niku xini xi nga hi vunako ku simama hi tsakile wutirelini?
3 A ku fana ni vapizani lavo, ka zikhati zo kari hi nga tshuka hi bayiseka. Kuzilava hi tshama hi khomekile ntirweni wa Hosi, kanilezi hi mbhela ntamu hi ku kala hi nga woni mihanzu. (1 Kor. 15:58) Kutani zi nga ha wonekisa ku khwatsi lava hi gonzako navo a va kombisi kukula. A vanwani hi va vunako va nga tlhela va fularela Jehova. Hi nga maha yini kasi hi simama hi kuma litsako wutirelini? A xinwe xa zilo zi vunako ku pima kutani ku zwisisa a mifananiso ya Jesu yi nga lomu ka Mitsalo yo Basa. A hi kambisiseni a mifananiso yinharu hi wona lezi hi nga zi gonzako ka yona.
MUBYALI A ETLELAKO
4. A mufananiso wa Jesu wa mubyali a etlelako wu wula yini?
4 Gonza Marku 4:26-29. A mufananiso wa Jesu wa mubyali a etlelako wu wula yini? A wanuna loyi a nga ka mufananiso wa Jesu i yimela muhuweleli munwe ni munwani wa Mufumo. A mbewu yi yimela a mahungu ya Mufumo lawa ma xumayelwako ka vanhu va timbilu ti nene. Wutomini ga siku ni siku, a mubyali i “etlela” ni wusiku, “a vuka” ni hlikanhi kutani loku gica. A kukula ka timbewu ku teka xikhati xo kari — kusukela kubyaleni kala kutshoveleni. Nzeni ka xikhati lexo “a mbewu yi mila [yi tlhela] yi kula.” A kukula loko ku maheka hi zigava, ‘ha koce,’ hi kutsongwani-kutsongwani. Hi kufanana, a kukula ka moya konawu ku maheka hi zigava, hi kutsongwani-kutsongwani. A xikhati lexi munhu a kulako laha ka kuza zi mu kuca ku tirela Nungungulu, i pswala mihanzu hi ku hendleleta wutomi gakwe ka Jehova a tlhela a bapatizwa.
5. Hikuyini Jesu a nga hlawutela mufananiso wa mubyali a etlelako?
5 Hikuyini Jesu a nga hlawutela mufananiso lowu? I hi vuna ku zwisisa lezaku Jehova hi yena a mahako lisine li kula timbilwini ta vanhu va kutiyimisela ka ku nene. (Miti. 13:48; 1 Kor. 3:7) Hina hi byala hi tlhela hi cheletela mati, kanilezi a hi zi koti kuwonelela a kukula ka kona. A hi zi koti ku kurumeta kutani ku hatlisisa a kukula loko. A ku fana ni murimi wa laha mufananisweni, a hi zi tivi lezi a kukula loko ku mahekisako zona. A kutala ka zikhati a hi ku woni; hi kari hi ti mahela mitiro ya hina ya siku ni siku. Kanilezi hi kufamba ka xikhati, a mbewu ya Mufumo yi pswala mihanzu. Hi kulanzela, a mupizani loye wa muswa i nghena kutshoveleni na yenawu, a hi nyika xivuno. — Joh. 4:36-38
6. Zini hi nga faneliko ku zi rivala xungetano hi kukula ka moya?
6 Hi nga gonza yini ka mufananiso lowu? A xo sangula ka zontlhe, hi fanele ku zi zwisisa lezaku a hi na ku wonelela kukula ka moya ka xigonzani xa Biblia. A kuva ni kuringanisela zi nga hi vuna ku potsa a xiringo xa ku kurumeta kutani ku sinzisa xigonzani lezaku xi bapatizwa. Hi maha zontlhe hi zi kotako kasi ku vuna ni ku seketela munhu loye, kanilezi hi kutikoramisa hi fanele ku tiva lezaku a ku maha xiboho xa ku ti hendleleta zi lumba a munhu loye. A kutihendleleta i nchumu lowu wu mahiwako hi munhu na zi suka mbilwini na a kuciwa hi liranzo lakwe ha Nungungulu. Ni gihi mahela go hambana ni lego, gi wa nga ta amukeleka ka Jehova. — Tis. 51:12; 54:6; 110:3.
7, 8. a) Zini zinwani hi zi gonzako ka mufananiso wa Jesu wa mubyali a etlelako? Nyika xikombiso. b) Lezo zi hi gonzisa yini xungetano hi Jehova na Jesu?
7 Xa wumbiri, loku hi zwisisa lezi a mufananiso lowu wu hi gonzisako, hi nga ta mbhela ntamu loku hi nga tekeli ku wona mihanzu ya ntiro wa hina. Hi fanele kuva ni lihlaza-mbilu. (Jak. 5:7, 8) Loku hi maha zontlhe hi zi kotako kasi ku vuna xigonzani, hambu loku a mbewu yi nga pswali mihanzu, a zi wuli lezaku ho kala hi nga gonzisi khwatsi. Jehova i tsika a mbewu yi kula ntsena ka mbilu yi ti koramisako leyi yi vumelako ku cica. (Mat. 13:23) Hikwalaho a hi faneli ku alakanya lezaku a wutireli ga hina ga bhinzula kutani a gi bhinzuli hi kuya hi mihanzu ya kona ntsena. Ka Jehova, lezi lava hi gonzako navo va hlamulisako zona a hi zona zi kombako a kuhumelela ka hina wutirelini. Kanilezi, a xa lisima ka yena kutikarata ka hina ka kukholwa na ku nga khataliseki a mihanzu ya kona. — Gonza Luka 10:17-20; 1 Va Le Korinte 3:8.
8 Xa wunharu, a hi xontlhe xikhati hi zi kotako ku wona a kucica loku munhu a ku mahako. Hi xikombiso, a patswa wo kari wu nga gonza ni murumiwa, wu lo mu byela lezaku wu lava kuva vahuweleli va nga bapatizwangiko. I lo va alakanyisa lezaku kasi va ringanelwa, va fanele ku tsika ku dzaha. A nga no ku hlamala a xikhati va nga mu byela lezaku ka hunza tihweti na va tsikile. Hikuyini va nga tsika? Va wa zi zwisisile lezaku Jehova wa va wona loku va dzaha niku wa venga kukanganyisa. Hikwalaho, a timbilu tabye ti lo va kuca ku hlawula nchumu munwe — ku dzaha na a hi kona murumiwa loye kutani ku tekela ku tsika. A liranzo lelo la liswa va nga hi nalo hi Jehova li lo va kuca ku hlawula lezi za zi nene. Va wa kulile hi tlhelo ga moya, hambu lezi a murumiwa loye a nga kala a nga tivi nchumu xungetano hi kucica loko.
A LIKOKA
9. A mufananiso wa likoka wu wula yini?
9 Gonza Mateu 13:47-50. A mufananiso wa Jesu wa likoka wu wula yini? Jesu i lo fananisa a kuxumayelwa ka mahungu ya Mufumo ka vanhu vontlhe ni ku petiwa ka likoka bimbini. A ku fana ni lezi a likoka li khomako “tixaka tontlhe” ta zidluwani, na li nga hlawuli, a ntiro wa hina wa ku xumayela wu koka a timiliyoni ta vanhu va tixaka tontlhe. (Isa. 60:5) A ntsengo wa hombe wa vanhu lava va tako migotsovanyanweni ya hina ni xialakanyisweni lembe ni lembe xikombiso xa lezo. A vokari xikari ka zidluwani lezo zo fananisa va “nene” niku va hlengeletwa bandleni ga wuKristu. Kanilezi, a vanwani va woneka va hi zidluwani “zo biha”; a hi vontlhe va hlengeletwako va amukelekako ka Jehova.
10. Hikuyini Jesu a nga hlawutela mufananiso wa likoka?
10 Hikuyini Jesu a nga hlawutela mufananiso lowu? A kuhambanyiswa ko fananisa ka zidluwani a ku wuli a kulamulwa ko gumesa loku ku to maheka xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Wutshanwini ga lezo, ku komba lezi zi nga wa ta maheka masikwini yo gumesa ya tiko legi go biha. Jesu i lo komba lezaku a hi vontlhe lava va kokelwako lisineni va to yima na Jehova. A votala vata mitlhanganweni ya hina. A vanwani va vumela ku gonza Biblia na hina kanilezi a va lavi ku maha xiboho. (1 Tih. 18:21) A vanwani kambe a va hati bandleni ga wuKristu. A vaswa vo kari va wundlilwe hi vapswali va maKristu, hambulezo a va hlakulelangi liranzo hi milayo ya Jehova. Kani hi xihi xiyimo, Jesu i khanyisile lezaku munhu ni munhu i fanele ku ti mahela xiboho xa yena wutsumbu. Lava va mahako lezo i va wona kota “titshomba tontlhe” kutani zilo zo ranzeka za “matiko.” — Hag. 2:7.
11, 12. a) Hi nga vunekisa kuyini hi mufananiso wa likoka? b) Lezo zi hi gonzisa yini xungetano hi Jehova na Jesu?
11 Hi nga vunekisa kuyini hi mufananiso wa likoka? A ku zwisisa lezi a mufananiso lowu wu hi gonzisako zi hi vuna ku potsa ku swireka kutani ku mbhela ntamu loku a xigonzani xa Biblia kutani n’wana wa hina a nga yimi lisineni. Lezo zi nga humelela hambu loku hi maha zontlhe hi zi kotako. A ku vumela ku gonza Biblia kutani ku wundliwa lisineni a zi wuli lezaku a munhu loye i ta ti wumbela wuxaka go tiya na Jehova. Lava va kalako va nga vumeli ku ti veka hasi ka wuhosi ga Jehova hi magumo va ta hambaniswa ni vanhu va Nungungulu.
A vokari va kokelweko lisineni va ta yima na Jehova (Wona tinzimana 9-12)
12 Xana lezo zi wula lezaku lava va tsikileko lisine va nga ta tshuka va vumelelwa ku wuya bandleni ke? Kutani loku munhu a nga se hendleleta wutomi gakwe ka Jehova, xana zi wula lezaku i ta simama ku woniwa kota xidluwani xo “biha” ke? Ahihi. Ka ha hi ni mole wa ku a vanhu lavo va maha xokari na ku nga se chikela a kuxaniseka ka hombe. Zo khwatsi hi loku Jehova na o va vitana aku: “Tlhelelani ka mina, na mina nzi ta tlhelela ka nwina.” (Mal. 3:7) A mhaka leyi yi khanyiswa khwatsi hi mufananiso wunwani wa Jesu, wu nga lowu wa n’wana a pengileko. — Gonza Luka 15:11-32.
A N’WANA A PENGILEKO
13. A mufananiso wa n’wana a pengileko wu wula yini?
13 A mufananiso wa Jesu wa n’wana a pengileko wu wula yini? A raru wa liranzo ka mufananiso lowu i yimela Jehova, a Dadani wa hina wa liranzo. A n’wana loyi a kombelako tshomba yakwe a gumesa a yi xakela i yimela lava va hambukileko va tsika bandla. A ku tsika bandla zi fana ni kuya “matiko wundle,” tikweni ga Satani, legi gi ahlukeneko na Jehova. (Efe. 4:18; Kol. 1:21) Hambulezo, a vokari va gumesa va ti alakanya kutani ku wuyisa kupima, zonake va teka a pfhumba go karata ga ku wuya hlengeletanweni ya Jehova. A vanhu lavo vo ti koramisa va kombisa kutisola zonake va amukelwa hi matsenya hi Dadani wa hina wa kutsetselela. — Isa. 44:22; 1 Ped. 2:25.
14. Hikuyini Jesu a nga hlawutela a mufananiso wa n’wana a pengileko?
14 Hikuyini Jesu a hlawuteleko mufananiso lowu? Jesu i lo kombisa hi ndlela yi khumbako nguvu lezaku Jehova i lava lezaku lava va hambukileko va tlhelela ka Yena. A raru mufananisweni wa Jesu a nga zangi a mbhelelwe hi kutsumba ka lezaku a n’wana wakwe i wa ta wuya. Laha a nga mu wona na a wuya, hambu lezi a nga “ha hi kule,” a raru wakwe i lo hatlisa a mu khinga hi matsenya. Lezo a zo ku va tiyisa hlana lava va tsikileko lisine lezaku va tlhelela ka Jehova hi xihatla! Kuzilava va rerekile hi tlhelo ga moya niku a pfhumba ga ku wuya kaya gi nga ha woneka na gi karata ni ku wisa tingana. Kanilezi a mabhinzu ya kona nja hombe — hambu matilo ma tsaka loku va wuya. — Luka 15:7.
15, 16. a) Hi gonza yini ka mufananiso wa Jesu wa n’wana a pengileko? Nyika zikombiso. b) Lezo zi hi gonzisa yini xungetano hi Jehova na Jesu?
15 Hi nga vunekisa kuyini hi mufananiso wa n’wana a pengileko? Hi fanele ku pimanyisa xikombiso xa Jehova. A hi lavi ku ti maha vanhu va “lulamileko ku hunzisa” laha ko kala hi ala ku amukela a vaonhi va ti solako. Hakuva lezo zi ta neha ‘kulova’ ka moya ntsena. (Mutsh. 7:16) Lezo zi hi gonzisa nchumu wunwani kambe. A munhu a tsikako bandla i fanele ku woniwa kota “yivu yi lahlekileko,” ku nga hi ku khwatsi i no tsanza. (Tis. 119:176) Loku hi kumana ni munhu a tsikileko bandla, xana hi ta mu nyika xivuno xa liranzo kasi ku mu vuna ku tlhelela ke? Hi ta tekela ku byela madota lezaku ma mu nyika a xivuno xi lavekako ke? Handle ko kanakana hi ta maha lezo, loku hi lanzela hi wutlhari a wusungukati hi gi kumako ka mufananiso wa n’wana a pengileko.
16 Wona lezi a vanhu vo kari va nga pengile masikwini ya hina va kombisileko zona ku bonga a wuxinji ga Jehova, ni liranzo la bandla, zinwe ni xivuno lexi gi nyikako. A makabye wo kari wa xinuna a mbhetileko 25 wa malembe na a susilwe bandleni i ngalo: “Cima nzi wuyela, a litsako la mina liya li engetela laha nzi kumako zikhati za kuhumutwa” zi tako hi ka Jehova. (Miti. 3:19) Vontlhe va kombisa kukhatala ni liranzo! Zalezi nzi na ni ngango wo saseka nguvu wa moya.” A makabye wo kari wa xisati a nga hambukile a tsika Jehova hi ntlhanu wa malembe i wula lezi xungetano hi kuwuya kakwe: “A nzi zi koti ku tlhamusela lezi nzi ti zwisileko zona hi ku wona liranzo leli Jesu a nga wulawula hi lona na li kombiswa ka mina wutsumbu. A ku lumba hlengeletano ya Jehova a zi na ku ecanyiswa!”
17, 18. a) Zini hi zi gonzileko ka mifananiso yinharu leyi hi nga wulawula hi yona? b) Hi fanele ku yimisela ku maha yini?
17 Zini hi zi gonzileko ka mifananiso leyi ya yinharu? A xo sangula, hi fanele ku zi zwisisa lezaku a hi na ku wonelela a kukula ka munhu hi tlhelo ga moya. Lezo zi lumba Jehova. Xa wumbiri, a hi nge rinzeli lezaku vontlhe lava va gonzako ni ku ti tlhanganisa na hina va ta yima lisineni. Hi kugumesa, hambu loku a vokari va tsika lisine va fularela Jehova, hi nga tshuki hi mbhelelwa hi kutsumba ka lezaku va ta wuya. Niku loku va wuya, a hi va amukeleni hi ndlela yi kombisako a mawonela ya Jehova.
18 Ngha munwe ni munwani wa hina a simama ku hlota wutivi, ni kuzwisisa, ni wutlhari. A xikhati hi lerako mifananiso ya Jesu, a hi ti wutiseni lezaku yi wula yini, hikuyini yi tsalilweko lomu ka Biblia, hi nga tirisisa kuyini lezi yi hi gonzisako, niku lezo zi hi gonzisa yini xungetano hi Jehova na Jesu. A ku maha lezo zi ta komba lezaku hakunene ha ma zwisisa a magezu ya Jesu.