XIPIMO 10
A Hosi yi basisa a vanhu va yona hi tlhelo ga moya
1-3. Zini lezi Jesu a nga maha a xikhati lexi a nga kuma a tempeli na yi chakisiwa?
JESU i wa kombisa xichawo xa hombe hi tempeli ya le Jerusalema hakuva i wa zi tiva lezaku yi wa yimela yini. Cima ka kale a tempeli leyo yi wa hi tsinza ga wukhozeli ga lisine misaveni. Kanilezi a wukhozeli lego — gi nga wukhozeli ga Jehova, Nungungulu a basileko — gi fanele ku basa. Makunu, alakanyela lezi Jesu a nga ti zwisa zona loku a tile tempeleni hi 10 ka Nisani wa 33 Nguveni ya Hina, a ta kuma lezaku yi wo chakiswa. Zini zi nga kari zi humelela? — Gonza Mateu 21:12, 13.
2 Le Tsenzeleni wa Vamatiko, ku wa hi ni vamahungani ni vacicisi va mali va makangwa lava va nga kari va xolola a vakhozeli va nga tela ku ta maha minyikelo ka Jehova.a Jesu i lo “hlongola vontlhe lava va nga kari va xavisa ni ku xava tempeleni; i lo khubhunyeta a timeza ta vaxavisi va mali.” (Ringanisa ni Nehemia 13:7-9.) I lo vukela a vavanuna lavo va makangwa hi kota ya ku maha a yindlu ya Dadani wakwe yiva “bako ga vaphangi.” Hi ndlela leyo, Jesu i kombisile a xichawo xakwe hi tempeli ni lezi yi nga kari yi zi yimela. A wukhozeli ga Dadani wakwe gi wa fanele ku tshama na gi basile!
3 Mazana ya malembe nzhako, anzhako ka ku ngha a yimisilwe kota Hosi ya wuMessia, Jesu i tlhelile a basisa a tempeli — leyi yi patsako vontlhe lava nyamutlha va lavako ku khozela Jehova hi ndlela leyi a yi vumelako. I tempeli muni leyi Jesu a yi basisileko?
I basisa “a vana va ka Levi”
4, 5. a) Xana a valanzeli va Jesu va totilweko va chukwatisisilwe kuyini ni ku basiswa kusukela 1914 kala 1919? b) Xana lawo mave magumo ya kuchukwatiswa ni kubasiswa ka vanhu va Nungungulu? Tlhamusela.
4 Kota lezi hi zi wonileko ka Xipimo 2 xa bhuku legi, anzhako ka kuyimiswa kota Hosi hi 1914, Jesu i tile ni Dadani wakwe lezaku a ta hlola a tempeli ya moya — yi nga lulamiselo ga wukhozeli go basa.b Anzhako ka ku ngha yi hlolile, a Hosi yi wonile lezaku a maKristu ma totilweko, “a vana va ka Levi,” ma na ni xilaveko xa ku basiswa ni ku chukwatiswa. (Mala. 3:1-3) Kusukela 1914 kala kusanguleni ka 1919, Jehova, a Munyekisi, i vumelele a vanhu vakwe lezaku va yimisana ni minzhingo yo hambanahambana leyi yi va chukwatisileko ni ku va basisa. Lexi xi tsakisako hi lezaku a vatotilweko lavo va humile ziringweni lezo zo fana ni nzilo na va hi ka xiyimo xi basileko, na va xuva nguvu ku seketela a Hosi ya wuMessia!
5 Xana lawo mave magumo ya kubasiswa ni kuchukwatiswa ka vanhu va Nungungulu? Ahihi. Masikwini lawa yo gumesa, Jehova hi ku tirisa a Hosi ya wuMessia i simama a vuna a valanzeli vakwe lezaku va basa kasi va zi kota ku simama tempeleni ya moya. Ka zipimo zimbiri lezi zi lanzelako, hi ta wona lezi a va basisako zona hi tlhelo ga mahanyela ni ga wuhlengeli. Kanilezi, a hi rangeni hi ku wulawula hi kubasiswa ka moya. Za tiyisa kukholwa a ku wona lezi Jesu a zi mahako — kubaseni ni kufihlaleni — kasi ku vuna a valanzeli vakwe lezaku va basa hi tlhelo ga moya.
“Ti basiseni”
6. Xana a milayo ya Jehova ka tikhumbi ta ka Juda yi hi vunisa kuyini ku zwisisa lezi zi patsekako kubaseni ka moya?
6 Xini a kubasa ka moya? Kasi ku hlamula a xiwutiso lexo, a hi kambisiseni a magezu lawa Jehova a byelileko a vaJuda va nga hi wukhumbini a xikhati lexi va nga kari va huma Babuloni ka zana ga malembe ga wuntlhanu ni ginwe Mahlweni ka Nguva ya Hina. (Gonza Isaya 52:11.) A tikhumbi leto ti wa tlhela Jerusalema nguvunguvu lezaku ti ya aketa a tempeli ni ku vuxa a wukhozeli ga lisine. (Ezra 1:2-4) Jehova i wa lava lezaku a vanhu vakwe va ti tlhatlha ka manyala wontlhe ya wukhongeli ga le Babuloni. Wona lezaku i va nyikile milayo yo tsalangana: “Mu nga khumbi ni xilo xinwe xi nga hlazekangiko!,” “humani xikari ka gona,” ni “ti basiseni!” A wukhozeli gi basileko ga Jehova a gi faneli ku chakiswa hi wukhozeli ga mawunwa. Makunu-ke, hi nga chikelela magumo muni? A kubasiswa ka moya ku patsa a ku ti tlhatlha ka tigonzo ni mitiro ya wukhongeli ga mawunwa.
7. Xana Jesu i tirisa ndlela muni kasi ku vuna valanzeli vakwe lezaku va basa hi tlhelo ga moya?
7 Xikhatanyana nzhako ka ku ngha a yimisilwe kota Hosi, Jesu i yimisile ndlela yi wonekako leyi a yi tiriselako ku vuna a valanzeli vakwe lezaku va basa hi tlhelo ga moya. A ndlela leyo i nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha, legi Kristu a gi yimisileko hi 1919. (Mat. 24:45) Hi lembe lego, a Zigonzani za Biblia zi wa sina zi ti basisile ka tigonzo to tala ta wukhongeli ga mawunwa. Hambulezo, zi wa ha hi ni xilaveko xo engeteleka xa ku basiswa hi tlhelo ga moya. Hi ku tirisa a nanza gi tsumbekileko, Kristu ita na a tlharihisa valanzeli vakwe hi kutsongwani-kutsongwani xungetano hi ku hlayisa tiferiado ni mikhuwo yinwani. (Mav. 4:18) A hi wulawuleni hi zikombiso zo kari.
Xana a maKristu ma fanele kuga a Khisimuso?
8. Zini lezi a Zigonzani za Biblia zi nga sina zi zi tiva xungetano hi Khisimuso, niku zini lezi va nga kala ku tekela ku zi zwisisa?
8 A Zigonzani za Biblia zi wa sina zi zi tiva hi kale lezaku a Khisimuso yi tumbulukele ka wuhedeni ni lezaku Jesu a nga pswaliwangi hi 25 ka Dezembro. A Zion’s Watch Tower wa Dezembro wa 1881 i wulile lezi: “A vanhu va timiliyoni va tile chechini na va sukela Wuhedenini. Kanilezi lexi xi nga cica nguvunguvu kuve vito, hakuva a vapristi va wuhedeni va lo maha vapristi va wuKristu niku a tiferiado ta wuhedeni tonawu ti lo chuliwa mavito ya wuKristu — a Khisimuso na yi hi yinwe ya tona.” Hi 1883, ka xihlokwana xa mhaka xi nge “Xana Jesu i pswalilwe rini?” a Watch Tower i tlhamusele lezaku Jesu i pswalilwe kwalomo kusanguleni ka Outubro.c Hambulezo, a Zigonzani za Biblia a zi tekelangi ku wona a xilaveko xa ku nyima kuga a Khisimuso. Yi simamile ku giwa hambu hi ziro za ngango wa Beteli wa le Brooklyn. Kanilezi, anzhako ka 1926 a zilo zi lo sangula ku cica. Hikuyini?
9. Zini lezi a Zigonzani za Biblia zi nga guma zi zi zwisisa xungetano hi Khisimuso?
9 Anzhako ka ku hlola a mhaka leyo hi wukheta, a Zigonzani za Biblia zi lo zwisisa lezaku lomu a Khisimuso yi tumbulukeleko kona ni mikhuwo yi yelanako nayo hi lisine za chakisa Nungungulu. A nzima “Kutumbuluka ka Khisimuso,” yi humesilweko ka The Golden Age wa 14 ka Dezembro wa 1927, yi wulile lezaku a Khisimuso mubuzo wa wuhedeni, lowu wu vuvumisako a kutitsakisa, ni kukhozelwa ka zifananiso. A nzima leyo yi dlunyatisile lezaku a ku hlayisa a feriado leyo a zi leletelwangi hi Kristu yi tlhela yi gemeta hi ku wula lezi xungetano hi Khisimuso: “Kota lezi a tiko, a nyama, na Diabolus va lavako lezaku yi simama ku hlayisiwa zi la su dlunya lezaku a muKristu loyi a ti hendleletileko ntirweni wa Jehova a nga faneli ku yiga.” A zi hlamalisi lezi a ngango wa Beteli wu nga kala kuga Khisimuso hi Dezembro loye — ge hambu ka malembe ma lanzeleko!
10. a) Kupaluxwa muni ko khanya loku ku mahilweko hi Dezembro wa 1928 xungetano hi Khisimuso? (Wona kambe a kwadru “Khisimuso, kungo ni kutumbuluka ka yona.”) b) Xana a vanhu va Nungungulu va tlharihisisilwe kuyini xungetano hi ku hlayisa a tiferiado tinwani? (Wona a kwadru “Kupaluxiwa ka tinwani tiferiado.”)
10 Ka lembe gi nga lanzela, a Zigonzani za Biblia zi lo kuma yinwani mitlhamuselo yo khanya xungetano hi Khisimuso. Hi 12 ka Dezembro wa 1928, makabye Richard H. Barber, a nga hi munwe wa vatiri va le tsinza, i lo veka kanelo ka radiyu leyi yi nga paluxa a masangulo yo nyenyeza ya feriado leyi. Xana a vanhu va Nungungulu va hlamulisile kuyini a xileletelo lexi xo dlunyateka xa kuta hi le tsinza? Na a alakanya a xikhati lexi yena ni ngango wakwe va nga nyima kuga a Khisimuso, makabye Charles Brandlein i te ngalo: “Xana zi hi karatele a ku tsika mikhuwo leyo ya wuhedeni? Ne ni kutsongwani! . . . Ka hina zi wa ku khwatsi ku tlhatlha nguwo ya chaka u hoxa.” Na a alakanyela a moya lowo, makabye Henry A. Cantwell, loyi a nga guma a tira kota muwoneleli a fambafambako, i wula lezi: “Hi tsakile hi lezi hi nga zi kota ku tsika zokari kota xikombiso xa liranzo la hina ha Jehova.” A valanzeli vo tsumbeka va Kristu va wa ti yimisele ku cica ni xihi lexi xi lavekako ni ku nga mahi xipanze ka mubuzo wu tumbulukeleko wukhozelini gi nga hlazekangiko.d — Joh. 15:19; 17:14.
11. Hi nga ku kombisisa kuyini a kuseketela ka hina a Hosi ya wuMessia?
11 Hi nga wona xikombiso xi nene lexi a Zigonzani lezo zo tsumbeka za Biblia zi hi vekeleko! Na hi ehleketa hi xikombiso xabye, hi maha khwatsi hi ku ti wutisa lezi: ‘Xana nzi gi wonisa kuyini a wurangeli legi gi tako hi ka nanza gi tsumbekileko? Xana nza gi vumela hi matsenya nzi tlhela nzi gi tirisa wutomini ga mina?’ A kuingisa ka hina hi kuziranza ku komba lezaku ha seketela a Hosi ya wuMessia, leyi yi tirisako a nanza gi tsumbekileko lezaku gi phamela zakuga za moya hi xikhati xi faneleko. — Miti. 16:4, 5.
Xana a maKristu ma fanele ku tirisa a xihambano?
12. Hi malembe yo tala, xana a Zigonzani za Biblia zi wa xi wonisa kuyini a xihambano?
12 Hi malembe yo tala, a Zigonzani za Biblia zi wa wona a xihambano kota xikombiso xi amukelekako xa wuKristu. Handle ko kanakana va wa zi tiva lezaku a xi faneli ku khozelwa hakuva va wa zi zwisisa lezaku a ku khozela zifananiso zi bihile. (1 Kor. 10:14; 1 Joh. 5:21) Malembeni ya kale yo kota 1883, a Watch Tower i wulile hi kukongoma lezaku “a ku khozela a zifananiso xinyenyeko ka Nungungulu.” Hambulezo, a Zigonzani za Biblia a zi tekelangi ku wona xihoxo ka lezi zi nga alakanya ku kutirisa ku faneleko ka xihambano. Hi xikombiso, va wa tizwa matshanza hi ku boha a xipeneti xi nga tsalilwe a xihambano ni xidlodlo kota xifungo xo va tivekisa. Ka vona zi wa wula ku loku va tsumbeka kala kufeni, va wa ta amukela a xidlodlo xa wutomi. Kusukela 1891, a Watch Tower i lo sangula ku huma ni xikombiso xa xidlodlo xi nga hojometilwe xihambano.
13. Kuzwisisa muni loku a valanzeli va Kristu va ku kumileko xungetano hi kutiriswa ka xihambano? (Wona kambe a kwadru “Kuwoningelwa xungetano hi kutiriswa ka xihambano.”)
13 A Zigonzani za Biblia zi wa nyika lisima a xikombiso lexo xa xihambano ni xidlodlo. Kanilezi, kusukela kumbheleni ka va 1920, a valanzeli va Kristu va lo sangula ku zwisisa a tlhamuselo wa xihambano hi kutsongwani-kutsongwani. Na a alakanya a mutlhangano wa hombe wu khomelweko le Detroit, Michigan, Estados Unidos, makabye Grant Suiter, loyi a nga guma a tira kota xiro xa Hubye yi Fumako, i wula lezi: “Le mutlhanganweni ku tlhamuselwe lezaku a hi ku khwatsi a kutiriswa ka zipeneti za xihambano ni xidlodlo zo kala zi nga laveki ntsena kanilezi a zi faneli kambe.” Kuve ni kuzwisiseka ko engeteleka ka malembanyana ma nga lanzela. Zi wa dlunyateka lezaku a xihambano a xi na wutshamu wukhozelini ga lisine ni gi basileko.
14. Xana a vanhu va Nungungulu va ma hlamulisile kuyini a mazwisisela lawa va ma kumileko hi kutsongwani-kutsongwani xungetano hi xihambano?
14 Xana a vanhu va Nungungulu va ku amukelisile kuyini a kuzwisisa loko ku ngaya ku anza xungetano hi xihambano? Xana va simamile ku khomelela ka xikombiso xa xihambano ni xidlodlo, lexi va nga kari va xi ranza nguvu? Lela Roberts, nanza ga Jehova ga kale nguvu, i alakanya lezi: “Hi tekele ku xi tsika a xikhati hi nga zi tiva a ku xi wa yimela yini.” Ursula Serenco, a nga munwani makabye wa xisati wo tsumbeka, i songile kutizwa ka votala hi ku wula lezi: “Hi tivile lezaku lezi hi nga kari hi zi ranza nguvu kota xikombiso xa hina kutani xikombiso xa kufa ka Hosi ya hina ni xa kutinyiketela ka wuKristu, hi lisine xi wa hi xikombiso xa wuhedeni. Hi kuyelana ni Mavingu 4:18, hi lo bonga nguvu hi lezi a ndlela yi nga kari yi woningelwa khwatsi.” A valanzeli vo tsumbeka va Kristu va wa nga lavi ku hlengela mikhuweni yo nyenyeza ya wukhongeli ga mawunwa!
15, 16. Hi nga zi kombisa kuyini lezaku hi ti yimisele ku hlayisa a tsenzela wa laha misaveni wa tempeli ya Jehova na wu basile?
15 Hinawu hi nako a kutiyimisela loko inyamutlha. Ha zi wona lezaku Kristu ita na a tirisa a ndlela yi wonekako yiku dlunya — a nanza gakwe gi tsumbekileko ni go tlhariha — kasi ku vuna vanhu vakwe lezaku va simama va basile hi tlhelo ga moya. Hikwalaho, loku hi amukela zakuga za moya zi hi tlharihisako xungetano hi ku hlayisa masiku yo hlawuleka, mitiro, kutani mikhuwo leyi yi chakisilweko hi wukhongeli ga mawunwa, hi tekela ku zi vumela hi matsenya. A ku fana ni vamakabye va hina va hanyileko kusanguleni ka kuvakona ka Kristu, hi ti yimisele ku hlayisa a tsenzela wa laha misaveni wa tempeli ya Jehova ya moya na wu basile.
16 Masikwini lawa yo gumesa, Kristu wa ha maha zilo hi nga zi woniko lezaku a vikela a mabandla ya vanhu va Jehova ka vanhu lava va zi kotako ku va nyenyezisa hi tlhelo ga moya. I zi mahisa kuyini lezo? A hi zi woneni.
I “avanyisa a vakubiha xikari ka valulamileko”
17, 18. Ka mufananiso wa likoka, zi wula yini a) a ku peta likoka bimbini, b) ku “kukuta tixaka tontlhe” ta zidluwani, c) ku “hlengeletela lezi zi nene zibyeni,” ni d) ku “cukunyeta lezi zo biha”?
17 Hosi Jesu Kristu wa simama ku wonelela a mabandla ya vanhu va Nungungulu misaveni yontlhe. Hi tindlela hi nga zi kotiko ku ti zwisisa hi kumbhelela, Kristu ni tingelosi va maha ntiro wa kuavanyisa. Jesu i tlhamusele a ntiro lowo mufananisweni wakwe wa likoka. (Gonza Mateu 13:47-50.) Hi wihi a tlhamuselo wa mufananiso lowo?
18 Li “petiwa bimbini.” A likoka li yimela a kuxumayelwa ka Mufumo loku ku mahekako bimbini ga vanhu. “Li kukuta tixaka tontlhe” ta zidluwani. A mahungu yo saseka ma koka vanhu va tixaka tontlhe — lava va mahako lezi zi lavekako lezaku vava maKristu ya lisine, ni vanwani vo tala lava va nga ha kombisako kutsakela ko kari kanilezi na va nga mahi nchumu kasi ku seketela a wukhozeli gi basileko.e “Va hlengeletela lezi zi nene zibyeni.” A vanhu va timbilu ti nene va hlengeletwa mabandleni ma fananiswako ni zibya, lomu va zi kotako ku khozela Jehova hi ndlela yi basileko. “Va cukunyeta lezi zo biha.” Masikwini lawa yo gumesa, Kristu ni tingelosi va “avanyisa a vakubiha xikari ka valulamileko.”f Kota wuyelo ga kona, lava va nga hava mbilu yi nene — lava kuzilava va nga ti yimiselangiko ku tsika a tigonzo ni zimaho zo biha — a va vumelelwi ku chakisa a mabandla.g
19. U ti zwisa kuyini hi lezi Kristu a mahako kasi ku hlayisa a kubasa ka vanhu va Nungungulu ni kubasa ka wukhozeli ga lisine?
19 Xana a zi tiyisi hlana a ku tiva lezaku a Hosi ya hina, Jesu Kristu, ya vikela lava va nga ntlhambini wa yona? Niku xana a zi hi chaveleli ku tiva lezaku a kuhisekela kakwe a wukhozeli ga lisine— ni vakhozeli va lisine — ka ha simama nyamutlha a ku fana ni xikhati lexi a nga basisa a tempeli ka zana ga malembe go sangula Nguveni ya Hina ke? A ho ku bonga hi lezi Kristu a tako na a ti karatela ku vikela a kubasa ka moya ka vanhu va Nungungulu ni kubasa ka wukhozeli ga lisine! Ha zi kota ku kombisa a kuseketela ka hina a Hosi ni Mufumo wa yona hi ku potsa wuhlengeli ni wukhongeli ga mawunwa.
a A vaJuda lava va ngata hi matiko-wundle va wa fanele ku hakhela a khupo wa lembe wa tempeli, niku a vacicisi va mali va wa va tekela a mali yo kari kasi ku va cicela mali hi leyi yi nga fanele ku tiriswa kukhupeni loko. Ahandle ka lezo, za koteka ku ngha a vaenzi lavo va vile ni xilaveko xa ku xava zifuyo kasi ku maha minyikelo hi zona. Jesu i vitanile a vamahungani lavo kota “vaphangi,” kuzilava hi lezi va nga kari va xolola a vafrangeji vabye.
b A vanhu va Jehova laha misaveni va mu khozela tsenzeleni wa laha misaveni wa tempeli yakwe ya hombe ya moya.
c A nzima leyo yi wulile lezaku a siku ga kupswaliwa ka Jesu, legi gi nga hi wuxika, “a gi yelani ni tlhatlhambutelo wa lezaku a varisi va wa hi handle zinwe ni mitlhambi yabye.” — Luka 2:8.
d Ka papilo ga 14 ka Novembro wa 1927, makabye Frederick W. Franz i tsalile lezi: “Hi nga taga a Khisimuso lembe legi. A ngango wa Beteli wu bohile ku nga tshuki wuga a Khisimuso kambe.” Tihwetanyana anzhako ka lezo, makabye Franz i tsalile lezi ka papilo ga 6 ka Fevereiro wa 1928: “Hi kutsongwani-kutsongwani, a Hosi ya hi basisa ka zihoxo za hlengeletano ya wuBabuloni ya Diabolus.”
e Hi xikombiso, wona lezaku hi 2013 hi vile ni hlayo ya hombe ka tontlhe ya vahuweleli vo ringana 7.965.954, kuveni lava va vileko kona Xialakanyisweni xa lembe ni lembe xa kufa ka Kristu vave 19.241.252.
f A kuhambanyiswa ka zidluwani za zi nene ka lezi zo biha a hi zona zinwe ni kuhambanyiswa ka tiyivu ni timbuti. (Mat. 25:31-46) A kuhambanyiswa, kutani kulamulwa ko gumesa, ka tiyivu ni timbuti ku maheka xikhatini xa kuxaniseka ka hombe loku ku tako. Na xi nga se chikela a xikhati lexo, lava va fanako ni zidluwani zo biha va zi kota ku wuya ka Jehova va tlhela va hlengeletwa mabandleni ma fananiswako ni zibya. — Mala. 3:7.
g Hi kugumesa, lava va nga ringanelwiko va ta hoxiwa nzhimbyeni wa nzilo wo fananisa, lezi zi kombako a kuloviswa kabye ka ha tako.