Hi nga hi byela, zi ta maheka rini lezi zilo ke?

 1. A ku fana ni vapostoli, zini hi xuvako nguvu ku zi tiva?

JESU i wa hi kusuhani ni ku mbheta a ntiro wakwe wa kuxumayela laha misaveni, niku a vapizani vakwe va wa xuva nguvu ku tiva lezi zi nga hata. Hikwalaho, na ka ha kiyela masiku ma tsongwani lezaku afa, a mune wa vapostoli vakwe va lo mu wutisa lezi: “Hi byele a xikhati zi ta nga maheka ha xona lezi zilo, u hi tivisa ni xiwoniso xa kuwuya ka wena ni xa kugumesa ka tiko.” (Mat. 24:3; Mar. 13:3) Jesu i lo va hlamula hi xiprofeto xo leha xi tsalilweko ka Mateu zipimo 24 ni 25. Ka xiprofeto lexo, Jesu i kombile na ka ha hi mahlweni a zimaho za lisima lezi zi nga wa ta maheka. A magezu yakwe nja lisima nguvu ka hina hakuva hinawu hi xuva nguvu a ku tiva lezi zi to maheka ka masiku ma ha tako.

 2. (a) Zini lezi hi ti karateleko ku zi zwisisa hi kufamba ka malembe? (b) Hi zihi ziwutiso zinharu lezi hi to zi kambisisa?

² Hi kufamba ka malembe, a malanza ya Jehova ma kari ma ti karatela ku gonza na ma khongela kasi ma zwisisa a xiprofeto lexi xa Jesu xungetano hi masiku yo gumesa. Ma ti karatela kambe a kuva ni kuzwisisa ko mbhelela xungetano hi xikhati lexi a magezu ya Jesu ma tatisekako hi xona. Kasi ku kombisa lezi a kuzwisisa ka hina ku yako ku chukwatisa zona hi kufamba ka xikhati, a hi kambisiseni ziwutiso zinharu zi lavako ku tiva ku hi “rini.” A “kuxaniseka ka hombe” ku sangula rini? Hi rini laha Jesu a lamulako “tiyivu” ni “timbuti” ke? Hi rini laha Jesu a chikelako, kutani a ‘tako’? — Mat. 24:21; 25:31-33.

 3. Ka xikhati xi hunzileko, xana hi wa zwisisa yini xungetano hi xikhati xa kuxaniseka ka hombe?

³ Hi malembe yo tala, hi wa alakanya lezaku a kuxaniseka ka hombe ku sangulile hi 1914 hi Yimpi yo Sangula ya Misava, ni lezaku a ‘masiku lawo ma lo komiswa’ hi Jehova hi 1918 a xikhati lexi a yimpi yi nga gumesa kasi a misalela yiva ni lungelo ga ku xumayela mahungu yo saseka matikweni wontlhe. (Mat. 24:21, 22) Anzhako ka ku ngha a mahungu yo saseka ma xumayelwe matikweni wontlhe, a mufumo wa Satani wu wa ta loviswa. Hikwalaho, hi wa alakanya lezaku a kuxaniseka ka hombe ku na ni zigava zinharu: Ku wa tava ni masangulo (1914-1918), ku wa ta tsemariswa (kusukela 1918 kuya mahlweni), niku ku wa ta gumesa yimpini ya Har–Magedoni.

 4. Kuzwisisa muni loku ku mahileko lezaku hiva ni kuvululelwa kunwani xungetano hi xiprofeto xa Jesu xa masiku yo gumesa?

⁴ Kanilezi, loku hi yile mahlweni hi kambisisa a xiprofeto xa Jesu hi zwisisile lezaku a xipanze xo kari xa xiprofeto xa Jesu xungetano hi masiku yo gumesa xi na ni kutatiseka kumbiri. (Mat. 24:4-22) A kuranga, xi tatisekile le Judia ka zana ga malembe go sangula Nguveni ya Hina, niku xi wa ta tlhela xi tatiseka kambe misaveni yontlhe masikwini ya hina. A kuzwisisa loku ku hi vululele ku zwisisa a zilo zo hlaya.a

 5. (a) Kuxaniseka muni ku nga sangula hi 1914? (b) Xana a kuxaniseka loko ku yelana ni kuxaniseka muni ku mahekileko ka zana ga malembe go sangula?

⁵ Hi zwisisile kambe lezaku a xipanze xo sangula xa kuxaniseka ka hombe a xi sangulangi hi 1914. Hikuyini? Hakuva a xiprofeto xa Biblia xi komba lezaku a kuxaniseka ka hombe ku ta sangula hi kuvukelwa ka wukhongeli ga mawunwa; ku nga ta sangula hi yimpi xikari ka matiko. Hikwalaho, a zimaho lezi zi nga sangula hi 1914 zi wa nga hi masungulo ya kuxaniseka ka hombe, kanilezi ku’ve “kusangula ntsena ka kuxaniseka.” (Mat. 24:8) A “kuxaniseka” loko ku yelana ni lezi zi mahekileko Jerusalema ni Judia kusukela 33 Nguveni ya Hina kala 66 Nguveni ya Hina.

 6. Xini xi to komba a kusangula ka kuxaniseka ka hombe?

⁶ Xi tava xihi a xikombiso xa kusangula ka kuxaniseka ka hombe? Jesu i lo profeta aku: “Loku mu wona a manyalataniso ya mbhangalakasa, lawa ma nga kanelwa hi muprofeti Danieli, na ma yimile wutshanwini go basa (loyi a gonzako lezi ngha a pima), zonake lava va nga le Judia a va chavele zitsungeni.” (Mat. 24:15, 16) A kutatiseka ko sangula, ka ku ‘yima wutshanwini go basa’ ku’ve hi 66 Nguveni ya Hina, a xikhati lexi a butho ga Roma (“manyalataniso”) gi nga dumela Jerusalema ni tempeli ya kona (gi nga wutshamu go basa mahlweni ka vaJuda). A kutatiseka ka hombe ka ‘kuyima’ ku ta maheka a xikhati lexi a Ntlhangano wa Matiko, ku nga ma Nações Unidas (“manyalataniso” ya masikwini ya hina) wu to vukela a wuKristu ga mawunwa (gi basileko mahlweni ka lava va ti wulako ku maKristu) ni wukhongeli gontlhe ga mawunwa gi wumbako a Babuloni loyi wa Hombe. A bhuku ga Kuvululelwa 17:16-18 gi wulawula hi kuvukelwa loku. A ximaho lexi xi tava kusangula ka kuxaniseka ka hombe.

 7. (a) Xana a maKristu ma ponisisilwe kuyini ka zana ga malembe go sangula? (b) Zini hi rinzelako lezaku zi maheka kuxanisekeni ka hombe ke?

⁷ Jesu i profetile kambe lezaku, “a masiku lawo ma ta komiswa.” A kutatiseka ko sangula ku mahekile hi 66 Nguveni ya Hina, a xikhati lexi a butho ga Roma gi nga ‘komisa’ kutani ku tsemarisa a kuvukela ka gona. Hi kulanzela, a maKristu ma totilweko ya le Jerusalema ni le Judia ma lo tsutsuma kasi ma ‘hanyiswa.’ (Gonza Mateu 24: 22; Mala. 3:17) Makunu, zini hi rinzelako lezaku zi maheka kuxanisekeni ka hombe ke? Jehova i ta ‘komisa’ a kuvukelwa ka wukhongeli ga mawunwa hi Ntlhangano wa Matiko, a nga tsiki a wukhongeli ga lisine gi loviswa ni legi ga mawunwa. Lezo zi ta maheka kasi a vanhu va Nungungulu va poniswa.

 8. (a)  Zini zi to maheka anzhako ka loku ku hunzile a xipanze xo sangula xa kuxaniseka ka hombe ke? (b) Hi rini laha zi wonekisako ku khwatsi a xiro xo gumesa xa lava va 144.000 xi amukela nchachazelo wa xona wa le tilweni? (Wona magezu ya lahasi magumo ka nzima.)

⁸ Zini zi mahekako anzhako ka kuva ku hunzile a xipanze xo sangula xa kuxaniseka ka hombe ke? A magezu ya Jesu ma komba lezaku ku ta hunza xikhati xo kari na ku nga se sangula a Har–Magedoni. Zini zi to maheka nzeni ka xikhati lexo ke? A hlamulo wa kona hi wu kuma ka Ezekieli 38:14-16 na Mateu 24:29-31. (Gonza.)b Anzhako ka lezo, hi kona ku to sangula a Har–Magedoni, ku nga magumo yo tshisa nguvu ya kuxaniseka ka hombe. A ximaho lexi, xi yelana ni kulobyiswa ka Jerusalema hi 70 Nguveni ya Hina. (Mala. 4:1) A kuxaniseka ka hombe ku ta chikela magumo ya kona yo tshisa hi yimpi ya Har–Magedoni — ku nga ximaho xaku a xi se tshuka xi maheka kusukela “kusanguleni ka misava.” (Mat. 24:21) Loku lezo zi hunzile, ku ta sangula a Kufuma ka Kristu ka 1.000 wa Malembe.

 9. Xana a xiprofeto xa Jesu xungetano hi kuxaniseka ka hombe xi va khumbisa kuyini a vanhu va Jehova ke?

⁹ A xiprofeto lexi xungetano hi kuxaniseka ka hombe xa hi tiyisa. Hikuyini? Hakuva lezo zi hi tiyisa lezaku hambu loku ho kumana ni xikarato muni, a vanhu va Jehova, kota ntlawa, va ta pona kuxanisekeni ka hombe. (Kuv. 7:9, 14) A xa hombe ka zontlhe, ha tsaka hakuva yimpini ya Har–Magedoni, Jehova i ta lwela wuhosi gakwe a tlhela a basisa vito gakwe go basa. — Tis. 83:18; Ezek. 38:23.

10. Xana a kale hi wa alakanya lezaku hi rini laha a vanhu va lamulwako kota tiyivu ni timbuti?

¹⁰ Wona kambe a xikhati xa kutatiseka ka xipanze xinwani xa xiprofeto xa Jesu — ku nga mufananiso wa kulamulwa ka tiyivu ni timbuti. (Mat. 25:31-46) A kale, hi wa alakanya lezaku a kulamulwa ka vanhu kota tiyivu kutani timbuti ku wa ta maheka masikwini wontlhe ya kugumesa kusukela 1914 kuya mahlweni. Hi wa alakanya lezaku lava va alileko a mahungu ya Mufumo va tlhela vafa na kuxaniseka ka hombe ku nga se sangula va wafa kota timbuti — na ku nga rinzelwi lezaku va ta vuxiwa.

11. Hikuyini a kulamulwa ka vanhu kota tiyivu kutani timbuti zi nga kotekiko ku ngha ku sangulile hi 1914?

¹¹ Hi 1995, A Murinzeli i lo hlolisisa a magezu ya Mateu 25:31, ma nge ngalo: “Laha a N’wana wa munhu a ta ngata hi kungangamela kakwe, ni tingelosi tontlhe ti hi zinwe naye, zonake i ta tshama xitshanwini xakwe xa kungangamela.” A Murinzeli i tlhamusele lezaku Jesu i lova Hosi ya Mufumo wa Nungungulu hi 1914, kanilezi a nga ‘tshamangi xitshanwini xakwe xa wuhosi’ kota Mulamuli wa “matiko wontlhe.” (Mat. 25:32; ringanisa na Danieli 7:13.) Kanilezi, a mufananiso wa tiyivu ni timbuti wu wulawula hi Jesu nguvunguvu kota Mulamuli. (Gonza Mateu 25:31-34, 41, 46.) Kota lezi hi 1914 Jesu a nga kala ku yima kota Mulamuli wa matiko wontlhe, a zi nge koteki ku ngha a sangulile ku lamula vanhu kota tiyivu kutani timbuti hi lembe lego.c Makunu, ku sangula rini a kulamula ka Jesu ke?

12. (a) Hi rini laha Jesu a ta nga yima hi khati go sangula kota Mulamuli wa matiko wontlhe? (b) Zimaho muni zi kumbukiwako ka Mateu 24:30, 31 na Mateu 25:31-33, 46 ke?

¹² A xiprofeto xa Jesu xungetano hi masiku yo gumesa xi komba lezaku i ta yima hi khati go sangula kota Mulamuli wa matiko wontlhe anzhako ka kuloviswa ka wukhongeli ga mawunwa. Kota lezi zi kumbukilweko ka nzimana 8, a zimaho zo kari zi to maheka xikhatini lexo zi tsalilwe ka Mateu 24:30, 31. Loko u kambisisa a mavesi lawo, u ta wona lezaku Jesu i wulawula na ka ha hi mahlweni xungetano hi zimaho zo fana ni lezi a zi kumbukileko ka mufananiso wa tiyivu ni timbuti. Hi xikombiso, a N’wana wa munhu ita hi kungangamela ni tingelosi takwe; ku tsombanyiswa matiko wontlhe mahlweni kakwe; lava va lamulwako kota tiyivu va “tlakusa a tihloko [tabye]” hakuva va rinzela ku kuma ‘wutomi ga pinzukelwa’.d Lava va lamulwako kota timbuti va “ta rila” hi ku wona lezaku a ‘kuloviswa kabye ka pinzukelwa’ ku chikele. — Mat. 25:31-33, 46.

13. (a) Hi rini laha Jesu a to lamula vanhu kota tiyivu kutani timbuti ke? (b) Xana a kuzwisisa loku ku khumbisa kuyini lezi hi gi wonisako zona a wutireli ga hina?

¹³ Makunu-ke, magumo muni hi ma chikelelako? Jesu i ta lamula a vanhu va matiko wontlhe kota tiyivu kutani timbuti laha a ta ngata xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Zonake, yimpini ya Har–Magedoni — ku nga magumo yo tshisa nguvu ya kuxaniseka ka hombe — a vanhu lava va fanako ni timbuti va ta ‘loviselwa’ magumo. Xana a kuzwisisa loku ku khumbisa kuyini lezi hi gi wonisako zona a wutireli ga hina? Ku hi vuna ku wona a lisima la ntiro wa hina wa kuxumayela. Na kuxaniseka ka hombe ku nga se sangula, a vanhu va ha hi ni xikhati xa ku cica a maalakanyo yabye va tlhela va sangula ku famba ndleleni yo khuma yi yisako wutomini. (Mat. 7:13, 14) Hi lisine, a vanhu nyamutlha va nga wonekisa ku khwatsi tiyivu kutani timbuti. Hambulezo, hi fanele ku alakanya lezaku a kulamulwa ko gumesa ka lava va tova tiyivu ni lava va tova timbuti ku maheka xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Hikwalaho, hi na ni xigelo xo zwala xa kuya mahlweni hi vuna vanhu vo tala hi laha hi zi kotako hi kona lezaku vazwa ni ku vumela a mahungu ya Mufumo.

14, 15. Mavesi muni ya mune, lawa ma wulawulako hi kuta ka Kristu kota Mulamuli xikhatini xi tako ke?

¹⁴ Xana a kukambisisa loku ko eta ka xiprofeto xa Jesu ku komba lezaku a kuzwisisa ka hina xungetano hi xikhati lexi a zimaho za lisima zi mahekako hi xona konawu ku fanele ku chukwatiswa ke? A xiprofeto ha xoce xa hlamula. A hi zi woneni.

¹⁵ Ka xipanze xo kari xa xiprofeto xakwe xi tsalilweko ka Mateu 24:29–25:46, Jesu i yisa nguvu kupima ka lezi zi to maheka masikwini lawa yo gumesa ni xikhatini xa kuxaniseka ka hombe loku ku tako. Ka xiprofeto lexo, Jesu i kumbuka ‘kuta’ kutani kuchikela kakwe ntlhanu wa makhati ni manharu.e Xungetano hi kuxaniseka ka hombe, i ngalo: “A tixaka tontlhe ta misava ti ta . . . wona a N’wana wa munhu na ata hi marefu.” “A mu gi tivi a siku legi yi ta ngata ha gona a Hosi ya nwina.” “A N’wana wa munhu wata hi xikhati lexi mu nga xi alakanyiko.” Ka mufananiso wakwe wa tiyivu ni timbuti, Jesu i ngalo: “A N’wana wa munhu i ta [chikela] hi kungangamela kakwe.” (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31) A makhati wontlhe lawa ya mune ma wula a kuta ka Kristu kota Mulamuli xikhatini xi tako. Ahati makhati lawa manwani ya mune ma ha seleko, lawa ma kumbukako a kuta kakwe, ma kumeka kwihi ka xiprofeto xa Jesu ke?

16. Hi wahi manwani mavesi ma wulawulako hi kuta ka Jesu?

¹⁶ Xungetano hi nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha, Jesu i wula lezi: “Gi katekile a nanza lego a hosi ya gona yi ta nga wuya, yi ta gi kuma na gi kari gi maha lezo.” Ka mufananiso wa vanhwana, Jesu i ngalo: “Na va ha famba va ya xava, i lo chikela muyeni.” Ka mufananiso wa titalenta, Jesu i wula lezi: “Loku ku hunzile masiku yo tala, yi lo wuya a hosi ya malanza.” Ka mufananiso walowu, a hosi yi ngalo: “A kuwuyeni ka mina ngha nzi amukele a za mina.” (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27) Xana a mavesi lawa ya mune ma wula a kuta ka Jesu xikhati muni?

17. Zini lezi hi nga wulile xungetano hi ‘kuwuya’ kutani kuchikela loku ku kumbukiwako ka Mateu 24:46?

¹⁷ A kale, hi wa wulile ka mabhuku ya hina lezaku a mavesi lawa ya mune yo gumesa ma komba a kuchikela ka Jesu kutani kuta kakwe hi 1918. Kota xikombiso, wona magezu ya Jesu xungetano hi “nanza gi tsumbekileko ni go tlhariha.” (Gonza Mateu 24:45-47.) Hi wa zwisisa lezaku a ‘kuwuya’ kutani kuchikela loku ku kumbukiwako ka vesi 46, ku wa yelana ni xikhati lexi Jesu a ngata ku ta hlola a xiyimo xa moya xa vatotilweko hi 1918, ni lezaku a kuyimiswa ka nanza hehla ka zontlhe lezi a Hosi ya gona yi nga nazo ku mahekile hi 1919. (Mala. 3:1) Hambulezo, loku hi yile mahlweni hi kambisisa a xiprofeto xa Jesu, hi kumile lezaku hi fanele ku chukwatisa a mazwisisela ya hina xungetano hi xikhati lexi a zilo zo kari ka xiprofeto lexi zi mahekako hi xona. Hikuyini?

18. Xana a ku kambisisa a xiprofeto xontlhe xa Jesu zi hi vunile ku zwisisa yini xungetano hi kuta kakwe?

¹⁸ Ka mavesi wontlhe lawa ma nga mahlweni ka Mateu 24:46, a gezu ‘kuwuya’ kutani kuchikela gi wula a xikhati lexi Jesu a tako a ku ta lamula xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. (Mat. 24:30, 42, 44) Tlhatakumbiri, kota lezi hi gonzileko ka nzimana 12, a kuchikela ka Jesu ku kumbukiwako ka Mateu 25:31, konawu ku wula a xikhati lexo xa kulamula loko ka ha tako. Hikwalaho, za zwisiseka ku wula lezaku a kuwuya kutani kuchikela ka Jesu kasi ku ta yimisa nanza gi tsumbekileko hehla ka zontlhe lezi a nga nazo, loku ku kumbukiwako ka Mateu 24:46, 47, konawu ku wula a kuta kakwe xikhatini xa ha tako, kuxanisekeni ka hombe.f Hakunene, loku hi kambisisa a xiprofeto lexi xontlhe xa Jesu za dlunyateka lezaku a mavesi wontlhe lawa ya ntlhanu ni manharu ma wulawulako hi kuta kakwe, ma komba a kulamula ka ha tako xikhatini xa kuxaniseka ka hombe.

19. Kuzwisisa muni ka kuswa loku hi nga wulawula hi kona, niku ziwutiso muni zi to hlamuliwa ka tinzima ti lanzelako ke?

¹⁹ Kasi ku vuxeta, zini hi gonzileko? Kusanguleni ka nzima leyi, hi vuxile a ziwutiso zinharu zi lavako ku tiva ku hi “rini.” A kuranga, hi gonzile lezaku a kuxaniseka ka hombe a ku sangulangi hi 1914, kanilezi ku ta sangula a xikhati lexi a Ntlhangano wa Matiko wu to vukela Babuloni loyi wa Hombe. Hi kulanzela, hi wonile lezaku a vanhu a va sangulangi ku lamulwa hi Jesu kota tiyivu kutani timbuti hi 1914, kanilezi va ta lamulwa xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Hi kugumesa, hi hlolile hi wona lezaku Jesu a nga tangi ku ta yimisa a nanza gi tsumbekileko hehla ka zontlhe lezi a nga nazo hi 1919, kanilezi i ta gi yimisa xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Hikwalaho, a ziwutiso zontlhe za zinharu za ku lava ku tiva ku hi “rini” zi wulawula hi xikhati xalexi xa xinwe xa ha tako — ku nga xikhatini xa kuxaniseka ka hombe. Xana a kuzwisisa loku ka kuswa ku fanele ku zi khumbisa kuyini lezi hi wu zwisisako zona a mufananiso wa Jesu xungetano hi nanza gi tsumbekileko ke? Ku nga hi lezo ntsena, xana a kuzwisisa loku ka kuswa, ku fanele ku zi khumbisa kuyini lezi hi yi zwisisako zona a mifananiso yinwani ya Jesu, leyi yi tatisekako xikhatini xa kugumesa? Hi ta kuma a mihlamulo ya ziwutiso lezi za lisima ka tinzima ti lanzelako.