XIPIMO 3
Jehova i tivisa a kungo gakwe
1, 2. Xana Jehova i gi tivisisa kuyini a kungo gakwe ka vanhu?
A VAPSWALI va khatalako va patsa vana vabye loku va bhula hi timhaka ta ngango. Hambulezo, vona va ti wonela lezaku va nga va tateli timhaka. Va va byela ntsena lezi va alakanyako ku a vana vabye va zi kota ku zi zwisisa.
2 Hi kufanana, Jehova hi kutsongwani-kutsongwani ita na a tivisa a kungo gakwe ka vanhu. Kanilezi i maha lezo ntsena loku a wona lezaku za fanela ku zi tivisa hi xikhati lexo. A hi woneni kutsongwani lezi Jehova a tako na a tivisisa zona a lisine la Mufumo matinwini.
Hikuyini a Mufumo wu lavekako?
3, 4. Xana Jehova i lo gema na ka ha hi mahlweni lezi a vanhu va nga wa ta hanyisa zona? Tlhamusela.
3 Kusanguleni, a Mufumo wa wuMessia wu wa nga mahi xipanze xa kungo ga Jehova. Hikuyini? Hi lezaku Jehova a nga gemangi na ka ha hi mahlweni lezi a vanhu va faneleko ku hanyisa zona; kanilezi, i lo vanga vanhu na va hi ni kutihlawulela. Hikwalaho, i lo tivisa a kungo gakwe ka Adamu na Eva hi ku va byela lezi: “Pswalani, mu anza, mu tata misava, mu yi fumela.” (Gen. 1:28) Jehova kambe i wa lava lezaku va kombisa xichawo ka milayo yakwe ya kusaseka ni kubiha. (Gen. 2:16, 17) Adamu na Eva va wa zi kota ku hlawula ku tsumbeka ka yena. Loku ku wo khwatsi vona ni vana vabye va wa mahile lezo, hi wa nga tava ni xilaveko xa Mufumo wu rangelwako hi Kristu kasi ku tatisa a kungo ga Nungungulu. Zalezi, a misava yi wa ta ngha yi tele hi vanhu vo mbhelela, vontlhe na va khozela Jehova.
4 A kuhluwuka ka Satani, Adamu, na Eva a ku mahangi Jehova a tsika a kungo gakwe ga ku tata a misava hi vanhu vo mbhelela. A wutshanwini ga lezo, Jehova i lo cicanyana a matatisela ya kungo lego. A kungo gakwe a gi fani ni xitimela xa xiporo lexi xi faneleko ku lanzela xiporo kasi ku chikela lomu xi yako kona, na xi zi kota ku tsanzekiswa hi vanwani a ku chikela seyo. Loku Jehova a wula kungo gakwe, a ku na nchumu lomu wuakweni wu zi kotako ku gi tsanzekisa. (Gonza Isaya 55:11.) Loku ku humelela zikarato ka ndlela yo kari, Jehova i tirisa yinwani.a (Ekso. 3:14, 15) Loku a zi wona na zi fanela, i tivisa malanza yakwe a ndlela leyo ya yiswa a to yi tirisa kasi ku tatisa a kungo gakwe.
5. Xana Jehova i gi hlamulisile kuyini a wuhluwuki ga le Edeni?
5 Na a hlamula a wuhluwuki ga le Edeni, Jehova i lo maha makungo ya ku yimisa a Mufumo. (Mat. 25:34) Na zi wonekisa ku khwatsi a vanhu a va ha hi na ndlela ya ku pona, Jehova i lo sangula ku tivisa a xitiro lexi a nga lava ku xi tirisa kasi ku tlhelisela vanhu kumbheleleni ni ku fuvisa a hlomulo wu vangilweko hi Satani hi kota ya makangwa yakwe ya mahala ya ku lava ku fuma. (Gen. 3:14-19) Hambulezo, Jehova a nga tekelangi ku tlhamusela zontlhe zi yelanako ni Mufumo hi khati ginwe.
Jehova i sangula ku tivisa lisine xungetano hi Mufumo
6. Zini lezi Jehova a nga tsumbisa, kanilezi zini lezi a nga kala ku zi tivisa?
6 Ka xiprofeto xo sangula ka zontlhe, Jehova i lo tsumbisa lezaku a “pswalo” wo kari wu wa ta gandla a nyoka. (Gonza Genesisi 3:15.) Kanilezi a nga tekelangi ku tivisa lezaku himani a pswalo lowo ge hambu a pswalo wa nyoka. Hi lisine, ku hunzile a xipimo xa 2.000 wa malembe na Jehova a nga se nyika mitlhamuselo leyo.b
7. Hikuyini Jehova a nga hlawula Abrahama, niku xigonzo muni hi xi kumako?
7 Hi kugumesa, Jehova i lo hlawula Abrahama lezaku a pswalo wu tsumbisilweko wuta hi ka yena. Abrahama i lo hlawuliwa hakuva i “lo ingisa a gezu ga [Jehova].” (Gen. 22:18) Hi gonza za hombe ka mhaka leyi — Jehova i tivisa a kungo gakwe ntsena ka lava va mu chavako. — Gonza Tisimu 25:14.
8, 9. Zilo muni zi yelanako ni pswalo wu tsumbisilweko lezi Jehova a nga tivisa Abrahama na Jakobe?
8 Na a wulawula ni munghana wakwe Abrahama hi ku tirisa a ngelosi, Jehova i lo tivisa hi khati go sangula a mhaka leyi ya lisima xungetano hi pswalo wu tsumbisilweko: Yena i wa tava munhu. (Gen. 22:15-17; Jak. 2:23) Kanilezi xana a munhu loye i wa ta gandlisa kuyini a nyoka? A nyoka yi wa yimela mani? A ziwutiso lezo zi lo hlamuliwa hi yinwani mitlhamuselo yi tileko anzhako ka xikhati.
9 Jehova i lo boha lezaku a pswalo wu tsumbisilweko wu wa tata hi ka Jakobe, a zukulu wa Abrahama, loyi a nga kombisa kukholwa ka hombe ka Nungungulu. (Gen. 28:13-22) Hi ku tirisa Jakobe, Jehova i lo tivisa lezaku Loyi a Tsumbisilweko i wa ta huma ngangweni wa Juda, n’wana Jakobe. Jakobe i lo profeta lezaku a zukulu loye wa Juda i wa ta amukela a “nhonga ya wuhosi” ni lezaku a “vamatiko va ta mu ingisa.” (Gen. 49:1, 10) Hi magezu lawo, Jehova i lo komba lezaku Loyi a Tsumbisilweko i wa tava mufumeli kutani hosi.
10, 11. Hikuyini Jehova a tivisileko a kungo gakwe ka Davida na Danieli?
10 A xipimo xa 650 wa malembe anzhako ka masiku ya Juda, Jehova i lo tivisa zinwani xungetano hi kungo gakwe ka Hosi Davida, zukulu wa Juda. Jehova i te ngalo Davida “munhu wa mbilu ya mina.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Miti. 13:22) Kota lezi Davida a nga chava Nungungulu, Jehova i lo hlawula ku maha xivumelwano naye, a mu tsumbisa lezaku a munwe wa vazukulu vakwe i wa ta fuma kala kupinzuka. — 2 Sam. 7:8, 12-16.
11 A xipimo xa 500 wa malembe anzhako ka lezo, Jehova i tirisile muprofeti Danieli lezaku a komba hi kukongoma a lembe legi Loyi a Totilweko, kutani Messia a ta nga humelela hi gona laha misaveni. (Dan. 9:25) Jehova i wa wona Danieli kota munhu wo “ranzeka nguvu.” Hikuyini? Hakuva Danieli i wa hi ni xichawo xo eta hi Jehova niku i wa simama ku mu tirela. — Dan. 6:16; 9:22, 23.
12. Zini lezi Danieli a byelilweko ku maha, niku hikuyini?
12 Hambu lezi Jehova a tirisileko a vaprofeti lavo vo tsumbeka vo kota Danieli lezaku va tsala mitlhamuselo xungetano hi pswalo wu tsumbisilweko, ku nga Messia, xi wa nga se chikela a xikhati xa lezaku Jehova a nyika malanza yakwe a kuzwisisa ko mbhelela xungetano hi lezi a pimisileko vaprofeti ku zi tsala. Hi xikombiso, anzhako ka ku nyikwa muwoniso wu nga yelana ni kuyimiswa ka Mufumo wa Nungungulu, Danieli i byelilwe lezaku i wa fanele ku lema a xiprofeto kala xikhatini xi yimisilweko hi Jehova. Ka xikhati lexo xi nga hata, a wutivi ga lisine gi wa ta “enzeleka.” — Dan. 12:4.
Jesu i nyika mitlhamuselo xungetano hi kungo ga Nungungulu
13. a) Himani a pswalo wu tsumbisilweko? b) Xana Jesu i xi tlhamuselisile kuyini a xiprofeto lexi xi tsalilweko ka Genesisi 3:15?
13 Jehova i kombile hi kudlunyatekileko lezaku Jesu hi yena a pswalo wu tsumbisilweko, a n’wana Davida loyi a nga wa ta fuma kota Hosi. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) A xikhati lexi Jesu a nga sangula ku xumayela, zi wa ku khwatsi a vanhu va lo vululeka kupima va kuma wutivi xungetano hi kungo ga Nungungulu. (Mat. 4:13-17) Hi xikombiso, Jesu i mbhetile a kukanakana kontlhe xungetano hi loyi a yimelako a “nyoka” yi wulilweko ka Genesisi 3:14, 15, hi ku mu vitana lezaku hi Diabolus a “mudayi” ni “raru wa mawunwa.” (Joh. 8:44) A ka kuvululelwa loku a nyikileko Johani, Jesu i kombile lezaku a “nyoka leyi ya kale” hi loyi a “tibyako Muhlevi na Satani.”c (Gonza Kuvululelwa 1:1; 12:9.) Ka kuvululelwa kaloko ka kunwe, Jesu i tlhelile a komba lezi yena — pswalo wu tsumbisilweko — a nga wa ta xi tatisisa zona a xiprofeto lexi xi wulilweko le Edeni a tlhela a gandla Satani lezaku a nga have kona kambe. — Kuv. 20:7-10.
14-16. Xana xontlhe xikhati a vapizani va Jesu va zana ga malembe gi hunzileko va wa tekela ku zwisisa a tlhamuselo wa lisine leli Jesu a nga va tivisa? Tlhamusela.
14 Kota lezi hi zi wonileko ka Xipimo 1 xa bhuku legi, Jesu i wulawulile nguvu hi Mufumo. Hambulezo, zikhati zinwani i wa nga tlhamuseli zontlhe lezi a vapizani va nga lava ku zi tiva. Hambu loku a nyika mitlhamuselo yo kongoma, a valanzeli va Kristu va wa sangula ku zwisisa a tlhamuselo wu mbheleleko wa lisine leli va byelilweko hi Mugonzisi wabye ntsena anzhako ka xikhati xo leha — zikhati zo kari, ntsena anzhako ka mazana yo tala ya malembe. Wona a zikombiso zo kari.
15 Hi 33 Nguveni ya Hina, Jesu i zi tivisile kubaseni lezaku a vafumeli-kulobye lava va nga wa ta vunetela a Hosi ya Mufumo wa Nungungulu va wa ta hlawuliwa kwalaha misaveni va tlhela va vuxiwa hi ka vafileko lezaku va ya hanya le tilweni kota zivangwa za moya. Kanilezi a vapizani vakwe a va tekelangi ku zwisisa a kuvululelwa loko. (Dan. 7:18; Joh. 14:2-5) Ka lembe galego, Jesu i zi kombile hi mifananiso lezaku ku wa ta hunza xikhati xo leha na Mufumo wu nga se yimiswa anzhako ka ku ngha a tlhelile tilweni. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) A vapizani a va yi zwisisangi a mhaka leyo ya lisima, hikwalaho loku Jesu a vuxilwe hi ka vafileko va lo mu wutisa lezi: “U ta tlhelisela a mufumo ka Israeli hi lexi xikhati ke?” Kanilezi Jesu i lo hlawula ku nga va byeli nchumu ka xikhati lexo. (Miti. 1:6, 7) Jesu i gonzisile kambe lezaku ku wa tava ni “tiyivu tinwani,” leti ti nga patsekiko ka “ntlhambi wu tsongwani” wa vafumeli-kulobye. (Joh. 10:16; Luka 12:32) A valanzeli va Kristu va wa nga zi zwisisi khwatsi lezaku hi vamani va wumbako a mitlawa leyi ya yimbiri, kala loku a Mufumo wu yimisilwe hi 1914.
16 Jesu i wa ta ngha a byelile vapizani vakwe a zilo zo tala a xikhati a nga hi zinwe navo laha misaveni, kanilezi i wa zi tiva lezaku va wa nga ta zi zwisisa. (Joh. 16:12) Handle ko kanakana, a wutivi go tala xungetano hi Mufumo gi tivekile ka zana go sangula. Hambulezo, xi wa nga se chikela a xikhati xa lezaku a wutivi gi enzeleka.
A wutivi ga lisine ga enzeleka “xikhatini xa magumo”
17. Zini lezi hi faneleko ku maha lezaku hi zwisisa a lisine xungetano hi Mufumo, kanilezi xini xi lavekako kambe?
17 Jehova i tsumbisile Danieli lezaku “xikhatini xa magumo” a votala va wa ta “hlolisisa, kasi wutivi” xungetano hi kungo ga Nungungulu gi enzeleka. (Dan. 12:4) Lava va lavako a wutivi lego va fanele ku ti karata lezaku va gi kuma. A bhuku go kari gi ngalo a gezu ga xiHeberu legi gi nge ku “hlolisisa” gi nyika a maalakanyo ya munhu wo kari a kambisisako a bhuku hi kumbhelela ni hi wukheta. Na ku nga khataliseki lezi hi gi kambisisako zona a Biblia hi wukheta, a hi zi koti ku zwisisa hi kufaneleko a lisine xungetano hi Mufumo ahandle ka loku Jehova a hi vuna ku li zwisisa. — Gonza Mateu 13:11.
18. Xana lava va chavako Jehova va ku kombisisa kuyini a kukholwa ni kutikoramisa?
18 Khwatsi hi lezi Jehova a nga tivekisa lisine xungetano hi Mufumo hi kutsongwani-kutsongwani malembeni ya mahlweni ka 1914, yena i simama ku maha lezo xikhatini lexi xa magumo. Kota lezi a Zipimo 4 ni 5 za bhuku legi zi kombako, ka malembe yo ringana 100 lawa ma ha hi ku hunzako, a vanhu va Nungungulu va cicile a mazwisisela yabye zikhati zo tala. Xana lezo zi wula lezaku Jehova a nga va seketeli? Ne ni kutsongwani! Yena wa va seketela. Hikuyini? Hakuva lava va chavako Jehova va kombisa matshamela mambiri lawa yena a ma ranzako — kukholwa ni kutikoramisa. (Maheb. 11:6; Jak. 4:6) A malanza ya Jehova ma kholwa lezaku a zitsumbiso zontlhe zi nga Mhakeni ya Nungungulu zi ta tatiseka. Wona ma kombisa kutikoramisa a xikhati lexi ma vumelako lezaku a ma zi tivi khwatsi lezi a zitsumbiso lezo zi to tatisekisa zona. A tshamela lego ga kutikoramisa gi kombisilwe ka nzima ya The Watch Tower ya 1 ka Março wa 1925, leyi yi nga ku ngalo: “Ha zi tiva lezaku Hosi hi yena mutlhamuseli, ni lezaku i ta tlhamusela a Mhaka yakwe ka vanhu vakwe hi ndlela yakwe ni hi xikhati xakwe.”
“Hosi . . . i ta tlhamusela a Mhaka yakwe ka vanhu vakwe hi ndlela yakwe ni hi xikhati xakwe”
19. Zini lezi Jehova a hi vumelelako lezaku hi zi zwisisa inyamutlha, niku hikuyini?
19 A xikhati lexi a Mufumo wu nga yimiswa hi 1914, a vanhu va Nungungulu va wa hi ni wutivi gi tsongwani xungetano hi lezi a ziprofeto zi yelanako ni Mufumo zi nga wa ta tatisekisa zona. (1 Kor. 13:9, 10, 12) Hi kota ya ku navela ku wona a kutatiseka ka zitsumbiso za Nungungulu, a zikhati zinwani hi wa chikelela magumo ya hava. Hi malembe, ma tatiseka a magezu ya wutlhari ma wulilweko ka The Watch Tower loyi hi mu kumbukileko ka nzimana leyi ha hi ku yi hunzako. A nzima yi waku, “Zi wonekisa ku khwatsi i chukwana ku lanzela a nayo wa lezaku a xiprofeto a xi nge zwisisiwi hi hina kala loku xi tatiseka kutani xi hi ndleleni ya ku tatiseka.” Inyamutlha hi hanya xikhatini xa magumo, a ziprofeto zo tala xungetano hi Mufumo za tatiseka niku a zinwani za ha ta tatiseka. Kota lezi a vanhu va Nungungulu va ti koramisako va tlhela va vumela ku lulamiswa, Jehova wa vumelela a kuzwisisa ka hina xungetano hi kungo gakwe lezaku kuya ku kula nguvu. Hakunene a wutivi ga lisine ga enzeleka!
A kuchukwatiswa ka mazwisisela ku ringa a vanhu va Nungungulu
20, 21. A kuchukwatiswa ka mazwisisela ku ma khumbisile kuyini a maKristu ya zana ga malembe go sangula?
20 Loku Jehova a chukwatisa a mazwisisela ya hina ya lisine, a mbilu ya hina ya ringwa. Xana a kukholwa ni kutikoramisa zi ta hi kuca ku vumela a ku ti zwananisa ni kuchukwatiswa loko? A maKristu ma hanyileko xikari ka zana ga malembe go sangula ma yimisene ni xiringo lexo. Hi xikombiso, ti wone na u hi muJuda a nga muKristu xikhatini lexo. Wa kombisa nguvu xichawo a Nayo wa Mosi niku u tizwa matshanza hi tshomba leyo ya tiko ga nwina. Kanilezi mu amukela mapapilo ma pimisilweko, ma tsalilweko hi mupostoli Paule, na ma wula lezaku a Nayo a wa ha tiri niku Jehova a nga ha tirisani ni tiko ga Israeli wa nyama, ni lezaku zalezi Nungungulu i hlengeleta vaJuda ni Vamatiko lezaku va wumba Israeli wa moya. (Rom. 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Xana u wa ta kuyini?
21 A maKristu yo ti koramisa ma vumelile a tlhamuselo wu pimisilweko wa Paule zonake ma katekiswa hi Jehova. (Miti. 13:48) A manwani a ma tsakangi hi kucica loko ma tlhela ma lava ku khomelela ka mazwisisela ya wona wutsumbu. (Gal. 5:7-12) Loku ma wa nga cicangi a mawonela ya wona ngha ma luzile a lungelo ga kuva vafumeli-kulobye va Kristu. — 2 Ped. 2:1.
22. Xana u ti zwisa kuyini hi kuchukwatiswa ka mazwisisela ya hina xungetano hi kungo ga Nungungulu?
22 Ka mazana ya malembe ma ha hi ku hunzako, Jehova i chukwatisile a mazwisisela ya hina xungetano hi Mufumo. Hi xikombiso, i hi vunile ku tiva khwatsi a xikhati lexi lava va tova vafumelwi va Mufumo va to hambanyiswa ni lava va wu alako a ku fana ni lezi a tiyivu ti hambanyisiswako zona ni timbuti. I tlhelile a hi tivisa a xikhati lexi a hlayo yontlhe ya lava va 144.000 yi to ngha yi enele, a hi nyika a tlhamuselo wa mifananiso yi wulilweko hi Jesu xungetano hi Mufumo, ni xikhati lexi a totilweko wo gumesa a to tekiwa hi xona lezaku a ya hanya tilweni.d Xana u ku wonisa kuyini a kuchukwatiswa loko ka mazwisisela? Ka tiyisa a kukholwa ka wena? Xana u ku wona kota xikombiso xa lezaku Jehova wa simama ku gonzisa a vanhu vakwe vo ti koramisa? Lezi zi lanzelako lomu ka bhuku legi zi ta tiyisa a kukholwa ka wena ka lezaku Jehova wa tivisa a kungo gakwe hi kutsongwani-kutsongwani ka lava va mu chavako.
a A vito ga Nungungulu gi suka ka gezu ga xiHeberu gi wulako ku “kuva.” A vito ga Jehova gi komba lezaku yena Mutatisi wa zitsumbiso zakwe. Wona a kwadru “Tlhamuselo wa vito ga Nungungulu,” ka xipimo 4.
b Hambu lezi a xikhati lexi xi nga ha wonekisako ku khwatsi xa hombe nguvu inyamutlha, hi fanele ku alakanya lezaku a wutomi ga vanhu xikhatini lexo gi wa lehile nguvu; mune wa zizukulwana ntsena zi hanyileko kusukela ka Adamu kala ka Abrahama. Adamu i hanyile ka nguva yinwe na Lameki, a raru wa Noa. Lameki i hanyile ka nguva yinwe na Xemi, n’wana wa Noa. Xemi i hanyile ka nguva yinwe na Abrahama. — Gen. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.
c A gezu “Satani,” loku gi tiriselwa munhu gi kumeka 18 wa makhati Mitsalweni ya xiHeberu. Kanilezi a gezu “Satani” gi kumeka makhati yo hunza 30 Mitsalweni ya xiGreki. Hi kufaneleko, a Mitsalo ya xiHeberu a yi wulawuli nguvu hi Satani kanilezi yi yisa nguvu kupima ka Messia. Loku Messia a chikele, yena i tivekisile Satani hi kumbhelela, ku nga mhaka yi tsalilweko Mitsalweni ya xiGreki.
d Kasi ku kuma mahungu ma wulawulako hi mazwisisela yo kari ka lawa ma chukwatisilweko, wona a tinzima leti ti lanzelako ta A Murinzeli: 15 ka Outubro wa 1995, maphajina 23-28; 15 ka Janeiro wa 2008, maphajina 20-24; 15 ka Julho wa 2008, maphajina 17-21; 15 ka Julho wa 2013, maphajina 9-14.