‘Mahani lezi kasi ku nzi alakanya’
‘Laha a nga bongile i lo khema xibaba, aku ngalo: Lexi hi miri wa mina, lowu wu khemelelweko nwina; mahani lezi kasi ku nzi alakanya.’ — 1 KOR. 11:24.
1, 2. Zini lezi a vapostoli va faneleko ku ngha va zi alakanyile xungetano hi lipfhumba loya Jerusalema?
‘A TILO gi te djadja, hikwalaho hi tekela ku wona hweti na ya ha sangula ku kula. Ka wusiku ga tolo, a varinzeli le Jerusalema va fanele ku ngha va wonile a nzhatana wo sangula wa hweti. Zalezi a Hubye yi nga tiva lezo, yi lo tiyisa hi nayo a kusangula ka hweti yiswa, ku nga Nisani. Ku biwa hungu hi xikombiso lexo kala kuza a mahungu lawo ma chikela seno ka hina. Handle ko kanakana, Jesu i wa ta ti karatela ku teka lipfhumba loya Jerusalema a ya chikela seyo na Pasika gi nga se chikela.’
2 Hi nga alakanyela a yimayima leyi a vokari lava va nga hi na Jesu le Pereia (tlhatukweni wa Jordani) va nga fanele ku ngha va hi ka yona lipfhumbeni lakwe lo gumesa la kuya Jerusalema. (Mat. 19:1; 20:17, 29; Mar. 10:1, 32, 46) Zalezi ku nga yimisilwe a siku go sangula ga hweti ya xiJuda ya Nisani, a Pasika gi wa fanele ku mahiwa anzhako ka 13 wa masiku, hi 14 ka Nisani, anzhako ka kupela ka gambo.
3. Hikuyini a maKristu ma khatalako nguvu hi siku ga Pasika?
3 A siku ga Xilalelo xa Hosi, legi gi kotlanako ni siku ga Pasika, gi tava 14 ka Abril wa 2014, anzhako ka kupela ka gambo. Gi tava siku go hlawuleka ka maKristu ya lisine ni vanhu lava va tsakelako. Hikuyini? Gi tava go hlawuleka hi kota ya magezu lawa hi ma gonzako ka 1 Va Le Korinte 11:23-25, yaku: “[Ka] wusiku lego a nga nyikelwa ha gona . . . Jesu i lo teka xibaba; laha a nga bongile i lo xi khema, aku ngalo: Lexi hi miri wa mina, lowu wu khemelelweko nwina; mahani lezo kasi ku nzi alakanya. Zinghaho anzhako ka xilalelo i lo [maha lezo kambe hi] gombe.”
4. (a) Ziwutiso muni zi nga ha vukako xungetano hi Xialakanyiso? (b) Xana a siku ga Xialakanyiso gi yimisiswa kuyini lembe ni lembe? (Wona a kwadru “Xialakanyiso xa 2014.”)
4 Handle ko kanakana, u tava kona ka ximaho lexi, xi nga xona ntsena lexi Jesu a nga byela valanzeli vakwe lezaku va fanele ku xi alakanya lembe ni lembe. Na siku lego gi nga se chikela, ti wutisi lezi: ‘Hikuyini nzi faneleko ku ti longisela kasi nzi yava kona ka wusikwana lego? Zilo muni zi to tiriswa? I mahela muni gi to lanzelwa ka ximaho lexo? Xana a ximaho lexi ni lezi zi to tiriswa zi fanele kuva ni tlhamuselo muni ka mina ke?’
ZIKOMBISO
5. Jesu i leletele lezaku ku longiselwa yini kasi ku maha Pasika go gumesa ni vapostoli ke?
5 A xikhati lexi Jesu a nga byela vapostoli lezaku va ya longisela a yindlu yo gela kona Pasika, a nga wulangi lezaku va fanele ku yi sasekisela kala yi phatima, kanilezi kuzilava i lo lava a yindlu yi nga ni matshamela ma nene, yo basa na yi hi ni wutshamu go enela ntlawa wontlhe wu nga rambilwe. (Gonza Marku 14:12-16.) Va wa fanele ku longisela zilo zo kari kasi ku yaga, a ku patsa ni xibaba xi nga hiko na comelo ni vinya. Laha va nga mbheta kuga Pasika, Jesu i lo yisa kupima ka zikombiso lezo za zimbiri.
6. (a) Anzhako ka kuga Pasika, zini lezi Jesu a nga wula xungetano hi xibaba? (b) Xibaba xa tshamela muni xi tiriswako Xialakanyisweni?
6 Mupostoli Mateu i wa hi kona niku hi nzhako ka xikhati i lo tsala lezi: “Jesu i lo teka xibaba, a khesa, a xi khema; i lo nyika vapizani aku: Tekani, muga.” (Mat. 26: 26) A “xibaba” lexo xi wa nga hi na comelo, kota lezi va nga xi tirisile ka Pasika. (Ekso. 12:8; Deut. 16:3) Xi wa hi xibaba xa mapa ya tirigu ni mati, xi nga hiko na zilo zo nanzihisa zo kota munyu ni zinwani. Kota lezi xi nga kala ku cheliwa comelo, xi wa nga kukumuki. Xi wa tava xo vevuka, xo woma, xaku khakharu-khakharu, xi vumelako ku khemeka. Inyamutlha, na siku ga Xialakanyiso gi nga se chikela, a madota ya bandla ma nga ha kombela wokari lezaku a maha xibaba lexo hi mapa ya tirigu ni mati, a xi woca ka pani gi totilwenyeneko mafura. (Loku ku nga hi na mapa ya tirigu, xi nga ha mahiwa hi ya maroxa, ya zipfhaki, ya zigema, kutani ya timbewu tinwani ta tshamela legi.)
7. I vinya muni legi Jesu a nga wulawula hi gona, niku i vinya ga lixaka muni gi nga tiriswako Xialakanyisweni masikwini lawa?
7 Mateu i loya mahlweni aku: “[Jesu] i lo teka a gombe, a bonga, a gi nyika kabye, aku: Nwanani nwentlhe ha gona.” (Mat. 26:27, 28) Lexi Jesu a nga teka ku’ve gombe ga vinya go pswhuka. (Ku wa nga tava sumu ya mauva, hakuva a xikhati xo khayela mauva xi wa hunzile kale.) A vinya gi wa nga hi kona ka Pasika go sangula le Gipite, hambulezo, Jesu a nga vangi ni xisolo a kuva gi tirisiwa ka Pasika. I tirisile a go kari ga gona ka Xilalelo xa Hosi. Hi xigelo lexo, a maKristu ma tirisa vinya ka Xialakanyiso. Kota lezi ku nga kala ku nga hi na xilaveko xa ku engetela ntamu wa nkhata wa Jesu, a vinya legi gi tiriswako a gi engetelwi kubava ge hambu ku cheliwa zilo zinwani. Ku fanele ku tiriswa a vinya go pswhuka go kala ku engetelwa nchumu, go mahiwa laha kaya kutani go xavisiwa go kota Beaujolais, Burgundy, kutani Chianti.
ZIKOMBISO ZI NGA NI TLHAMUSELO WA LISIMA
8. Hikuyini a maKristu ma chelako nguvu kota hi tlhamuselo wa xibaba ni vinya ke?
8 Mupostoli Paule i wulile ziku dlunya lezaku a maKristu manwani ahandle ka vapostoli ma wa fanele ku simama va maha Xilalelo xa Hosi. I lo tsalela maKristu-kulobye ya le Korinte aku: “Mina nzi amukele ka Hosi lezi nzi mu tivisileko zona; lezaku . . . Hosi Jesu i lo teka xibaba; laha a nga bongile i lo xi khema, aku ngalo: Lexi hi miri wa mina, lowu wu khemelelweko nwina; mahani lezo kasi ku nzi alakanya.” (1 Kor. 11:23, 24) Hi ku lanzela xileletelo lexi, a maKristu kala nyamutlha ma maha xialakanyiso lexi xo hlawuleka lembe ni lembe niku ma chela nguvu kota ka tlhamuselo wa xibaba ni vinya.
9. Xana a vokari va na ni mawonela muni ya hava xungetano hi xibaba lexi Jesu a nga xi tirisa?
9 A vanhu vo kari va yako tichechini ve ngalo Jesu i te: ‘Lowu hi miri wa mina,’ hikwalaho va alakanya lezaku a xibaba xi lo hunzuka xiva nyama yakwe hi xihlamaliso. Hambulezo, lezo a zi mahekangi.a A miri wa Jesu wu wa hi kwalaho mahlweni ka vapostoli vo tsumbeka; a xibaba xi nga hiko na comelo lexi va nga wa taga xonawu xi wa hi kwalaho. Zi la su dlunya lezaku Jesu i wo fananisa, khwatsi hi lezi a nga sina a zi mahile ka makhati manwani yo tala. — Joh. 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1.
10. Xana a xibaba lexi xi tiriswako ka Xilalelo xa Hosi xi yimela yini?
10 A xibaba lexi a vapostoli va nga xi wona ni lexi va nga wa ta xiga zalezo xi wa wula a miri wa Jesu. Wihi wa kona ke? Ka khati go kari, a malanza ya Nungungulu ma wa alakanyile lezaku kota lezi Jesu a nga khema xibaba kanilezi a ku vangi ni rambu ni ginwe gakwe gi nga tshoviwa, a xibaba xi wa wula “a miri wa Kristu,” ku nga bandla ga vatotilweko. (Efe. 4:12; Rom. 12:4, 5; 1 Kor. 10:16, 17; 12:27) Hambulezo, hi kufamba ka xikhati, ku lo zwisisiwa lezaku a xibaba xi yimela a miri wa nyama wa Jesu. A Mitsalo yi ngalo Jesu i lo “xaniseka nyameni” a kala a belelwa. Hikwalaho, ka Xilalelo xa Hosi, a xibaba xi yimela a miri wa nyama lowu Jesu “a nga rwala zionho za hina” ka wona. — 1 Ped. 2:21-24; 4:1; Joh. 19:33-36; Maheb. 10:5-7.
11, 12. (a) Zini lezi Jesu a nga wula xungetano hi vinya? (b) A vinya legi gi tiriswako ka Xilalelo xa Hosi gi yimela yini?
11 Lezi zi hi vuna ku zwisisa lezi Jesu a nga wula hi kulanzela xungetano hi vinya. Hi gonza lezi: “Zinghaho anzhako ka xilalelo i lo teka a gombe, aku: A gombe legi hi xivumelwano xiswa nkhateni wa mina.” (1 Kor. 11:25) Xana a gombe legi Jesu a nga hi nago lomu mandleni xi wa hi xona a xivumelwano xiswa? Ahihi. A gezu “gombe” gi wa wula a vinya legi gi nga hi lomo. Xana Jesu i te a vinya lego gi wa yimela yini? Gi wa yimela a nkhata wakwe wu halatilweko.
12 Ka Ivangeli ya Marku hi kuma magezu lawa yaku: “Lowu hi nkhata wa mina wa xivumelwano, lowu wu halatelweko a vanyingi.” (Mar. 14:24) Kunene, a nkhata wa Jesu wu wa ta ‘halatelwa a vanyingi kasi va tsetselelwa a zionho.’ (Mat. 26:28) Hikwalaho, a vinya go pswhuka gi yimela hi kufaneleko a nkhata wa xiviri wa Jesu. Hi kota ya nkhata lowo, ha zi kota ku tlhatlhiswa hi nzhiho, “ku nga kutsetselelwa ka zihambuko za hina.” — Gonza Va Le Efesusi 1:7.
KU ALAKANYA KUFA KA KRISTU
13. Tlhamusela lezi a Xialakanyiso xa kufa ka Kristu xa lembe ni lembe xi mahisiwako zona.
13 Loku gi hi khati go sangula a kuva kona Xialakanyisweni ni Timboni ta Jehova, zini u faneleko ku zi rinzela? A mutlhangano lowo wu tala kuva wo saseka, wu mahiwako ka wutshamu go basa, laha vontlhe va zi kotako ku tsaka hi kuva ka ximaho lexo. Za koteka ku a wutshamu legi gi sasekiselwa hi zitsangi zo kari, kanilezi u nga ta djudjiwa kupima hi zilo zo phatima a ku khwatsi kova ni mubuzo. A dota go buva gi ta tlhamusela hi ndlela yo dlunyateka ni ya xichawo lezi a Biblia gi zi wulako xungetano hi ximaho lexo. Gi ta vuna vontlhe lezaku va kombisa kubonga ka lezi Kristu a hi maheleko. Kristu i lofa kota nzhiho kasi hina hi hanyiswa. (Gonza Va Le Roma 5:8-10.) A mukaneli i ta tlhamusela a kutsumba kumbiri loku a maKristu ma nga nako ku kombiswako lomu ka Biblia.
14. Nzeni ka kanelo ya Xialakanyiso, kutsumba muni loku a mukaneli a to wulawula hi kona?
14 Ku na ni lava va nga ni kutsumba ka kuya fuma na Kristu le tilweni. I ntlawa wu tsongwani wa valanzeli va Kristu wu nga ni kutsumba loko, khwatsi hi vapostoli vo tsumbeka. (Luka 12:32; 22:19, 20; Kuv. 14:1) A wunyingi ga maKristu lawa ma tirelako Nungungulu hi kutsumbeka xikhatini xa hina ma na ni kutsumba kunwani. Ma na ni kutsumba ka ku hanya kala kupinzuka laha misaveni yi to ngha yi hi paradise. Xikhatini lexo, a kuranza ka Nungungulu ku ta mahiwa laha misaveni kota lezi ku mahiwako le tilweni, ku nga nchumu lowu a maKristu ma wu khongelelako kusukela kale. (Mat. 6:10) Niku a Mitsalo yi komba a matshamela yo tsakisa ni yo hlamalisa lawa ma tova kona kala kupinzuka. — Isa. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23.
15, 16. Ku mahiwa yini hi xibaba Xilalelweni xa Hosi?
15 Kusuhani ni ku gumesa kanelo, a mukaneli i ta wula lezaku a xikhati xa ku maha lezi Jesu a nga leletela vapostoli vakwe xi chikele. Kota lezi zi nga wuliwa le hehla, ku ta tiriswa zikombiso zimbiri, xibaba xi nga hiko na comelo ni vinya go pswhuka. Za koteka ku ngha zi vekilwe laha mezeni kusuhani ni mukaneli. I ta yisa kupima ka mahungu ya Biblia lawa ma tlhamuselako lezi Jesu a nga wula ni ku maha, a xikhati lexi a nga yimisa a ximaho lexi. Hi xikombiso, ka Ivangeli ya Mateu hi gonza lezi: “Jesu i lo teka xibaba, a khesa, a xi khema; i lo nyika vapizani aku: Tekani, muga; lexi hi miri wa mina.” (Mat. 26:26) Jesu i lo khema xibaba xi nga hiko na comelo zonake a nyika vapostoli va nga hi matlhelweni yakwe. Ka mutlhangano lowu wu to mahiwa hi 14 ka Abril, u ta wona xibaba xi nga hiko na comelo xi sinako xi khemelelwe xi vekiwa ka tiparatu.
16 Ku nga ha tiriswa tiparatu to hlayanyana lezaku nzeni ka xikhatanyana, a xibaba xi hunziselwa ka vontlhe va nga kona. A ku na mukhuwo wu mahiwako. Ku to mahiwa a mukhongelo wo koma, anzhako ka wona ku hunziselwa a tiparatu hi nongameto, maringano ni lezi zi tova chukwana ka wutshamu lego. Za koteka aku kuhumelela wo kari wa kuga (kutani ku ne munwe), khwatsi hi lezi zi mahekileko ka mabandla yo tala a xikhati lexi ku nga hunziselwa xibaba ka ximaho lexi hi 2013.
17. A xileletelo xa Jesu xungetano hi vinya xi lanzeliswa kuyini laha Xialakanyisweni ke?
17 Anzhako ka lezo hi ta yisa kupima ka lezi Mateu a nga engeta a zi tlhamusela aku: “[Jesu] i lo teka a gombe, a bonga, a gi nyika kabye, aku: Nwanani nwentlhe ha gona; hakuva lexi hi nkhata wa mina wa xivumelwano xiswa, lowu wu halatelwako a vanyingi a kutsetselelweni ka zionho.” (Mat. 26:27, 28) Hi ku lanzela a mahela legi, ku ta mahiwa munwani mukhongelo zonake ku hunziselwa a ‘magombe’ ya vinya go pswhuka ka vontlhe va nga kona.
18. Loku va hi va tsongwani va gako kutani ku ne munwe a ngagi zikombiso, hikuyini za ha simamako kuva za lisima a kuva kona Xialakanyisweni?
18 A kutala ka lava va nga kona a vagi a zikombiso a xikhati lexi zi hunziswako hakuva Jesu i wulile lezaku ntsena lava va to fuma Mufunweni wakwe wa le tilweni hi vona va gako. (Gonza Luka 22:28-30; 2 Tim. 4:18) Vontlhe lava vanwani va tova kona va to zi cuwukisa hi xichawo. Hambulezo, a kuva kona Xilalelweni xa Hosi za lisima, hakuva hi kuva seyo va komba lezaku a muphahlelo wa Jesu wa lisima nguvu wutomini gabye. Nzeni ka Xialakanyiso, va zi kota ku ehleketa hi makatekwa lawa va to ma kuma hi kota ya muphahlo wa Jesu. Va na ni kutsumba ka ku hlayiwa zinwe ni “xidlemo xa tsanza-vahlayi” lexi xi to pona “kuxanisekeni ka hombe.” Lava hi vakhozeli lava va to ‘hlaza tinguwo tabye va ti basisa nkhateni wa Yivana.’ — Kuv. 7:9, 14-17.
19. Zini lezi u faneleko ku maha kasi ku ti longisela ni ku vuneka hi Xilalelo xa Hosi?
19 A Timboni ta Jehova misaveni yontlhe ta ti longisela kasi tiva kona ka mutlhangano lowu wo hlawuleka. Na ka ha kiyela maviki, hi ta ti karatela ku ramba vanhu vo tala hi laha zi kotekako ha kona lezaku va tava kona. Ahandle ka lezo, ka masiku ya laha kusuhani ni Xialakanyiso, a kutala ka hina hi ta gonza a mahungu ya Biblia ya lezi Jesu a nga maha ni lezi zi nga maheka ka siku lego hi 33 Nguveni ya Hina. Hi ta xaxameta mitiro ya hina kasi hi tava kona ka siku legi. Zi nene a ku chikela na ka ha hi ni xikhati, na lisimu ni mukhongelo wo sangula zi nga se sangula lezaku hi hoyozela vapfhumba anzhako ka lezo hi tshama hasi hi ingisela ntlhangano wontlhe. Hontlheni, ziro za bandla ni vapfhumba, hi ta vuneka nguvu hi ku lanzela lomu ka maBiblia ya hina a xikhati lexi ku gonziwako mitsalo. A xa lisima ka zontlhe, a kuvakona ka hina Xialakanyisweni zi ta komba lezaku ha bonga hi mbilu yontlhe a muphahlelo wa Jesu, zi tlhela zi komba kambe lezaku ha ingisa a xileletelo xakwe xaku: “Mahani lezo kasi ku nzi alakanya.” — 1 Kor. 11:24.
a Heinrich Meyer, a tlhari ya ku hlola timhaka ta Biblia ya muJermani, i te ngalo: “Kota lezi a miri wa Jesu wu nga kala wu nga se khwetsiwa, ni lezi a nkhata wakwe wu nga kala wu nga se halatiwa, a ku na mupostoli ni munwe a nga wa ta alakanya . . . lezaku i woga a miri wa Hosi ge hambu kunwa a nkhata wakwe. Jesu wutsumbu i wa nga ta ngha a lavile lezaku a magezu yakwe yo olova ma zwisisiwa hi ndlela ya hava hi vapostoli vakwe.”