Xana wa wona lava va nga ni gome kota lezi Jehova a va wonisako zona?

1, 2. Hikuyini Paule a nga va zwisisa lava va nga hi ni gome ke?

HONTLHENI ha tshuka hiva ni gome. Ka masiku lawa hi kalako hi nga tizwi khwatsi, hi nga tshuka hi vumala ntamu wa ku maha mitiro ya hina ya siku ni siku. Makunu hi nga alakanya loku wo tshama viki, kutani maviki mambiri, zi kala ziku hweti ni kuhunza na u hi ni feveri yo kari. Ka xiyimo lexo, xana u wa nga ta tsaka loku a vanwani va kombisa ku ku zwela wusiwana ke?

² Mupostoli Paule i wa zi tiva lezi a tshikelelo wa lomu bandleni ni wa le handle wu bayisisako zona, hambu ku vanga gome. Hi wutsongwani ga kona, ku vile ni makhati mambiri laha a nga alakanya lezaku a nge he simami ntirweni wakwe. (2 Kor. 1:8; 7:5) Na a ehleketa hi wutomi gakwe ni tixanisa tontlhe leti a kumeneko nato hi kota ya kuva muKristu wo tsumbeka, Paule i te ngalo: “Himani a nga ni gome, mina nzi ngavi na gome ke?” (2 Kor. 11:29) Niku na a wulawula hi ziro zo hambanahambana za bandla ga wuKristu, lezi zi fananiswako ni ziro za miri wa munhu, Paule i te a ziro lezi “zi nge khwatsi zi na ni gome, za laveka nguvu.” (1 Kor. 12:22) I wa lava ku wula yini? Hikuyini hi faneleko ku wona lava va nga ni gome kota lezi Jehova a va wonisako zona ke? Niku hi ta vunekisa kuyini loku hi maha lezo?

 3. Xini xi nga khumbako a mawonela ya hina xungetano hi lava va lavako xivuno lomu bandleni?

³ Hi hanya ka tiko ga mapalisana laha a votala va alakanyako lezaku a munhu i fanele kuva muswa a tlhela a hi ni ntamu kasi ku humelela wutomini. Va maha ni xihi kasi ku kuma lezi va zi lavako, hambu loku lezo zi patsa ku xanisa lava va nga ni gome. A ma hi tsakisi a matshamela lawo, kanilezi hinawu hi nga tshuka hiva ni mawonela ya hava hi lava va tolovelako ku lava xivuno, hambu kwalomu bandleni. Kanilezi hi nga zi kota kuva ni mawonela ma nene yo fana ni ya Nungungulu.

4, 5. a) A mufananiso wu nga ka 1 Va Le Korinte 12:21-23 wu hi vunisa kuyini ku zwisisa mawonela ya Jehova hi vanhu va nga ni gome ke? b) Hi bhinzula yini hi ku vuna lava va nga ni gome?

⁴ Hi nga zi kota ku zwisisa khwatsi a ndlela leyi Jehova a wonako hi yona lava va nga ni gome ka mufananiso wu nga ka papilo go ranga legi Paule a tsaleleko va le Korinte. Ka xipimo 12, Paule i hi alakanyisa lezaku hambu ziro lezi zi nge khwatsi a hi za lisima laha ka munhu, zi na ni ntiro. (Gonza 1 Va Le Korinte 12:12, 18, 21-23.) A vaseketeli vo kari va evolusawu va kaneta a mhaka leyi. Hambulezo, a vagonzi va ziro za miri wa munhu va polile lezaku a ziro lezi ku nga tshuka ku wuliwa lezaku a zi vuni nchumu zi na ni ntiro wa lisima.a Hi xikombiso, a vokari va wa kanakana lezaku a xitihwana xa nkonzo xi na ni ntiro; kanilezi ku polilwe lezaku xa vunetela ku tiyisa miri wontlhe.

⁵ A mufananiso wa Paule wu dlunyatisa lezaku zontlhe ziro za bandla ga wuKristu za lisima. A kuhambana na Satani, loyi a suselako vanhu a wudzunzo gabye, Jehova i wona malanza yakwe wontlhe kota ya lisima, hambu lawa ma wonekisako ku khwatsi ma na ni gome. (Joba 4:18, 19) Lezo zi fanele ku vuna munwe ni munwani wa hina lezaku a tsaka hi ntiro wakwe ka bandla legi a nga ka gona ni ntiro wakwe kota xipanze xa bandla ga vanhu va Nungungulu misaveni yontlhe. Hi xikombiso, ehleketa hi xikhati xo kari laha u nga khometela munhu a khosaheleko loyi a nga hi ni xilaveko xa ku vuniwa. Kuzilava zi lavile lezaku u hungula zambo ga wena. Xana a hi nchumu wa lisima lowo u wu mahileko, niku xana lezo a zi ku mahangi u xalala ke? Kunene, a xikhati lexi hi khatalelako a zilaveko za vanwani, hi kuma litsako, hi tlhela hi engetela lihlaza-mbilu, liranzo ni ku buva hi tlhelo ga moya. (Efe. 4:15, 16) A Dadani wa hina wa liranzo wa zi tiva lezaku a bandla gi nyikako lisima a ziro zontlhe za gona, na ku nga khataliseki a kugumelwa ka zona, gi kombisa kuringanisela ni liranzo.

 6. Paule i ma tirisisile kuyini a magezu “gome” ni “ntamu” ka zikhati zinwani ke?

⁶ Wona lezaku ka papilo gakwe ka Va Le Korinte, Paule i tirisile a gezu “gome” na a wulawula hi lezi a vangakholwiko va nga ma wonisa zona a maKristu ya zana go sangula a tlhela a gi tirisa ka lezi yena wutsumbu a nga ti zwisa zona. (1 Kor. 1:26, 27; 2:3) A kungo ga Paule loku a wulawulile hi lava va “nga ni ntamu” ku wa nga hi lezaku a maKristu yo kari ma ti wona na ma hi chukwana ku hunza vanwani. (Rom. 15:1) Kanilezi, i wa wula lezaku a maKristu lawa ma buvileko ma fanele kuva ni lihlaza-mbilu ka lava va kalako va nga se tiya lisineni.

 7. Xini xi nga hi mahako hi tsika ku vuna lava va nga ni xilaveko?

⁷ A xikhati hi vunako “lava va vumalako,” a hi pimanyisi Jehova ntsena kanilezi hi tlhela hi tsakelwa hi yena. (Tis. 41:1; Efe. 5:1) Hambulezo, ka zikhati zinwani a mawonela ya hava xungetano hi lava va nga ni xilaveko ma nga hi maha hi tsika ku va vuna. Kutani hi kota ya ku nga tivi lezi hi to wula, hi nga tshuka hi tizwa tingana hi tshama kule ni lava va nga zikaratweni. Cintia,b loyi a nuna wakwe a nga mu bhangula i ngalo: “Loku a vamakabye va ku potsa kutani va nga mahi lezi u nga zi rinzela ka vanghana va laha kusuhani, za bayisa. Loku u hi ni zikarato u lava vanhu vo ku singata.” Davida wa xikhatini xi hunzileko i wa zi tava lezi zi bayisisako zona a ku potsiwa hi vanghana. — Tis. 31:12.

 8. Xini xi to hi vuna kuva vo zwela wusiwana?

⁸ Kuzilava zi nga ha hi olovela nguvu ku zwisisa a gome ga vanwani loku hi alakanya lezaku a vokari xikari ka vamakabye va hina va mbhetiwa ntamu hi zikarato — zo kota mababyi, kuhanya ngangweni wu nga zwananiko timhakeni ta wukhongeli, kutani gome. Hinawu hi nga tshuka hiva ka xiyimo lexo. Na va nga si nghena tikweni gi tsumbisilweko, a vaIsraeli lava va nga hi zisiwana tikweni ga Gipite, va lo alakanyiswa lezaku va wa nga faneli ku ‘nonohisa a timbilu tabye’ ka vamakabye vabye va vumalako. Jehova i wa rinzela lezaku va wona zisiwana kota vanhu va nga ni xilaveko xa ku vuniwa. — Deut. 15:7, 11; Levi 25:35-38.

 9. Xini hi faneleko ku xi rangisa loku hi vuna lava va yimisanako ni zikarato? Kombisa.

⁹ Wutshanwini ga ku ti maha valamuli kutani ku kanakanela vanwani, hi fanele ku va kuchavelela lava va yimisanako ni ziyimo zo binza. (Joba 33:6, 7; Mat. 7:1) Kasi ku kombisa: Loku a mufambisi wa mota a bayisiwa ka mhango yokari zonake va mu heleketa xipitali hi xihatla, xana a vadokodela va wa ta mbheta xikhati na va zama ku tiva lezaku hi yena a nga vanga mhango leyo ke? Ahihi, va wa ta tekela ku mu khatalela. Hinawu, loku a mukholwa-kulori a hi ni gome hi kota ya zikarato, a xo sangula hi faneleko ku xi maha ku mu nyika xivuno xa moya. — Gonza 1 Va Le Tesalonika 5:14.

10. Lava va wonekisako ku khwatsi va na ni gome va ngava va ‘fumile kukholweni’ hi ndlela muni?

¹⁰ A vamakabye vo kari va nga ha wonekisa ku khwatsi va na ni gome. Kanilezi loku hi nyima hi ehleketa hi ziyimo zabye, hi nga ha pola lezaku hi lisine a va nago. Ehleketa hi vamakabye va xisati lava va nga ni malembe na va lwisana ni kukanetwa mingangweni yabye. A vokari va nga ha wonekisa ku khwatsi va na ni gome, hambulezo xana a va kombisi kukholwa ko tiya ni kutiya-hlana? Loku u wona mamani a wundlako vana yece na ata mitlhanganweni ni vana vakwe, xana a wu hlamaliswi hi kukholwa kakwe ni kutiyimisela kakwe? Ahati vaswa lava va khomelelako ka lisine hambu loku va kumana ni kucetelo wo biha xikoleni? Loku hi ehleketa khwatsi, ha zi wona lezaku a vanhu lavo, va nga ha wonekisako ku khwatsi va na ni gome, va ‘fumile kukholweni’ a ku fana ni lava va nga hiko ka ziyimo lezo zo nonoha. — Jak. 2:5.

11, 12. a) Xini xi to hi vuna ku pimanyisa a mawonela ya Jehova xungetano hi lava va nga ni gome? b) Hi gonza yini ka lezi Jehova a tirisanisileko zona na Aroni?

¹¹ A ku ehleketa hi lezi Jehova a tirisanisileko zona ni malanza yakwe zi nga hi vuna ku pimanyisa mawonela yakwe xungetano hi lava va nga ni gome. (Gonza Tisimu 130:3.) Hi xikombiso, loku ku wo khwatsi u wa hi zinwe na Mosi a xikhati lexi Aroni a nga maha a xifananiso xa role ga nzalama, na u ti zwisile kuyini a xikhati lexi Aroni a nga zama ku ti yimelela ke? (Ekso. 32:21-24) Na u mu wonisile kuyini Aroni a xikhati lexi a nga vumela ku kucetelwa hi makabye wakwe Miriamu va solasola Mosi hi kuva a tekile wasati wa tiko ginwani ke? (Mitse. 12:1, 2) Na u te yini laha Aroni na Mosi va nga kala ku dumisa Jehova a xikhati lexi a nga va humesela mati le Meriba? — Mitse. 20:10-13

¹² Ka makhati wontlhe lawo, Jehova na a tekele ku tsayisa Aroni kwalaho. Kanilezi i lo zi zwisisa lezaku Aroni i wa nga hi munhu wo biha. Zi wonekisa ku khwatsi Aroni i no vumela ku a ziyimo kutani kucetelo wa vanwani zi mu hambukisa ndleleni yi lulamileko. Hambulezo, a xikhati a nga kombiwa zihoxo zakwe, i lo tekela ku vumela a tlhela a vumela ku kawukiwa hi Jehova. (Ekso. 32:26; Mitse. 12:11; 20:23-27) Jehova i lo hlawula ku veka kupima kakwe ka kukholwa loku Aroni a nga hi nako ni kutisola kakwe. Anzhako ka zana ga malembe, Aroni ni vana vakwe va wa ha alakanyiwa kota vanhu va nga chava Jehova. — Tis. 115:10-12; 135:19, 20.

13. Hi nga ma hlolisa kuyini mawonela ya hina xungetano hi lava va nga ni gome?

¹³ Kasi hi tekelela a maalakanyo ya Jehova, hi fanele ku hlola lezi hi va wonisako zona lava va nga ni gome. (1 Sam. 16:7) Hi xikombiso, hi hlamulisa kuyini loku a muswa wo kari a nga hlawuli khwatsi a zihungato kutani loku a kombisa matshamela ma nga tsakisiko? Wutshanwini ga ku mu wona kota munhu wo biha, a hi chukwana ku ehleketa hi tindlela ta ku mu vuna a kuva a buva timhakeni leto ke? Loku hi vuna munhu a nga ni xilaveko, hi engetela kuzwisisa ka hina ni liranzo.

14, 15. a) I ti zwisile kuyini Jehova a xikhati lexi Elija a nga mbhelelwa hi kutiya-hlana? b) Hi nga gonza yini ka lezi Jehova a nga mu vunisa zona Elija?

¹⁴ A xinwani xi hi vunako ku chukwatisa a mawonela ya hina hi vanwani kuva hi ecanyisa a kupima ka hina ni lezi Jehova a nga vunisa zona a malanza yakwe lawa ma nga hi ni gome. Elija munwe wa wona. Hambu lezi a nga tiyile ku vukela a 450 wa vaprofeti va Baali, Elija i lo tsutsuma a xikhati a ngazwa lezaku muzinza Jezebeli i lava ku mu daya. Anzhako ka ku famba xipimo xa 150 wa tikilometro kala Berexeba, i lo nghena xiwuleni. Hi kuzwa kukarala hi lezi a nga fambile pfhuka wontlhe lowo na aswa hi mumu, i lo ya tshama lahasi ka sinya “a kombela kufa.” — 1 Tih. 18:19; 19:1-4.

¹⁵ I ti zwisile kuyini Jehova a xikhati a nga korama a wona muprofeti wakwe wo tsumbeka na a karatekile ke? Xana i mu tsukulile hi kuva a mbhelelwe hi kutiya-hlana a tlhela ava ni gome? Ahihi! Jehova i lo alakanya kugumelwa ka Elija zonake a rumela ngelosi lezaku yi ya mu vuna. A ngelosi leyo yi lo famba kumbiri ka Elija yi ya mu nyika zakuga kasi a kuma ntamu wa ku simama ni lienzo lakwe. (Gonza 1 Tihosi 19:5-8.) Jehova i lo demba ndleve ka muprofeti wakwe a tlhela a mu nyika xivuno lexi xi nga laveka na a nga se mu nyika zileletelo.

16, 17. Hi nga yi pimanyisisa kuyini a ndlela leyi Jehova a nga khatalela Elija ha yona?

¹⁶ Hi nga mu pimanyisisa kuyini Nungungulu wa hina wo khatala ke? Hi nga mu pimanyisa hi ku nga tsutsumeli ku nyika wusungukati. (Mav. 18:13) Zi ngava chukwana a ku ranga hi ku demba ndleve hi ingisela hi tlhela hi kombisa kuzwela wusiwana lava va nga ha ti wonako na va nga vuni nchumu hi kota ya zikarato zabye. (1 Kor. 12:23) Lezo zi ta hi maha hi zi kota ku nyika xivuno lexi hakunene xi lavekako.

¹⁷ Hi xikombiso, ehleketa hi Cintia, a kumbukilweko kusanguleni, loyi a nuna wakwe a nga mu bhangula a mu siya ni vanhanyana vambiri. Va lo ti wona na va hi laha ndengelengeni. Zini lezi a Timboni-kulobye ti nga maha? Cintia i ngalo: “Neti hi nga va fonela hi va byela lezi zi nga humelela, va lota kaya ka mina nzeni ka 45 wa timeneti. Va wa kari va rila. A va hi tsikangi hoce ka masiku mambiri kutani manharu yo sangula. Lezi hi nga kala hi ngagi khwatsi ni lezi hi nga hi ni gome, va lo hi teka hi ya tshama navo kaya kabye hi xikhati xo kari.” Lezo kuzilava za ku alakanyisa magezu ya Jakobe yaku: “Loku a nakuloni kutani makwenu a hi ni wuna, va vumala kuga ka masiku ni masiku, zonake munwe wa nwina aku kabye: Fambani hi kurula, mu kufumela, mu xura, na mu nga va nyikangi lezi zi lavekako mirini, zi vuna yini lezo ke? Lezo ni kukholwa, loku ku nga hi na mitiro, ku file a wutsumbu ga kona.” (Jak. 2:15-17) A xivuno xa vamakabye lavo va xinuna ni va xisati xi vunile Cintia ni vanhanyana vakwe lezaku va kuma ntamu wa ku tira kota maphayona yo vunetela anzhako ka ntlhanu wa tihweti ni yinwe na va bhangulilwe. — 2 Kor. 12:10.

18, 19. a) Hi nga va vunisa kuyini lava va nga ni gome? b) Hi vamani va wuyelwako a xikhati lexi hi vunako lava va nga ni gome ke?

¹⁸ A munhu a babyileko nguvu wa teka xikhati kasi ku tlhela a kuma ntamu. Hi kufanana, a muKristu a mbhetilweko ntamu hi zikarato kutani minzhingo wa teka xikhati kasi ku tlhela a tiya hi tlhelo ga moya. Lisine lezaku i fanele ku tiyisa kukholwa kakwe hi xigonzo xa munhu wutsumbu, kukhongela, ni mitiro yinwani ya wuKristu. Kanilezi, xana hi tava ni lihlaza-mbilu kala a wuyela ka xiyimo xakwe xa xi nene ke? Niku xana hi ta kombisa liranzo ka xikhati lexo xa kuwuyela? Xana hi ta ti karatela ku vuna lava va nga ni gome lezaku va ti wona na va hi va lisima va tlhela va wona liranzo la hina la wuKristu? — 2 Kor. 8:8.

¹⁹ Hi nga rivali lezaku loku hi vuna a vamakabye va hina, hi kuma litsako leli li tako hi ku nyika. Ahandle ka lezo hi gonza ku kombisa kuzwela-wusiwana ni lihlaza-mbilu. Kanilezi a hi hina hoce hi bhinzulako hi ku maha lezo. A bandla gontlhe gi engetela kuzwanana ni liranzo. A ku hunza zontlhe, hi pimanyisa Jehova, loyi a wonako vanhu vontlhe kota va lisima. Hakunene, hi na ni zigelo zo zwala za kuva hi “vunetela lava va nga ni gome.” — Miti. 20:35.