Jehova i tlhanganyisa ngango wakwe
‘Nza mu khongotela a kuva mu hlayisa a wunwe ga moya.’ — EFE. 4:1, 3.
U NGA TI TLHAMUSELISA KUYINI A TIMHAKA LETI?
Hi gihi a kungo ga xaxameto wa Nungungulu ke?
Hi nga gi hlayisisa kuyini a “wunwe ga moya”?
Xini xi to hi vuna a kuva ni “wunene ka munwe ni munwani”?
1, 2. Hi gihi a kungo ga Jehova xungetano hi misava ni vanhu ke?
NGANGO. U alakanya yini loku uzwa a gezu legi? Kukhatalelana? Litsako? Ku tira zinwe na mu hi ni kungo ginwe? Niku u alakanya wutshamu gi nene ga ku kula kona, ku gonza, ni ku tshama mu bhula ke? U nga ha alakanya zontlhe lezo loku ku hi lezaku u hanya ngangweni lowu wu nga ni liranzo. Jehova hi yena Mutumbuluxi wa ngango. (Efe. 3:14, 15) A kungo gakwe hi lezaku zontlhe a zivangwa zakwe, za le tilweni ni za laha misaveni, ziva ni kutshamiseka, zi tsumbana, ni ku zwanana.
2 Anzhako ka loku va onhile, a vanhu a va ha lumbangi a ngango wa Nungungulu wa wuako gontlhe, kanilezi a kungo ga Jehova a gi onhiwangi. I ta maha zontlhe zi lavekako kasi a Paradise laha misaveni gi tala hi vana va Adamu na Eva. (Gen. 1:28; Isa. 45:18) I mahile malulamiselo kasi ku tatisa kungo legi. A yo kari ya malulamiselo lawo ma tsalilwe ka bhuku ga Va Le Efesusi, legi gi wulawulako hi kuzwanana. A hi kambisiseni mavesi yo kari ya bhuku lego kasi hi tiva ndlela yo tirisana ni kungo ga Jehova ga ku tlhanganyisa a zivangwa zakwe.
A XAXAMETO NI NTIRO WA WONA
3. Xini a xaxameto wa Nungungulu lowu wu kumbukiwako ka Va Le Efesusi 1:10, niku a xigava xa wona xo sangula xi sangulile rini?
3 Mosi i lo byela vaIsraeli aku: “Jehova Nungungulu wa hina i Jehova munwe.” (Deut. 6:4) A mitiro ya Jehova yi yelana ni kungo gakwe. Hikwalaho, “kumbheleni ka xikhati,” Nungungulu i lo yimisa “xaxameto” — ku nga lulamiselo ga ku tlhanganisa a zivangwa zakwe zontlhe zi pimisako. (Gonza Va Le Efesusi 1:8-10.) A xaxameto lowo wu ta tatisa a kungo ga wona hi zigava zimbiri. A xigava xo sangula ku longisela a bandla ga vatotilweko lezaku va ya hanya tilweni na va rangelwa hi Jesu Kristu kota Hloko yabye ya moya. A xigava lexi xi sangulile hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, a xikhati lexi Jehova a nga sangula ku hlengeletela lava va to fuma na Kristu le tilweni. (Mit. 2:1-4) Kota lezi a vatotilweko va hlayelwako kululama kasi va kuma wutomi hi kota ya kukholwa kabye muphahlelweni wa Kristu, a va kanakani ne ni kutsongwani lezaku va hlawulilwe kota “vana va Nungungulu.” — Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17.
4, 5. Hi xihi a xigava xa wumbiri xa xaxameto wa Nungungulu?
4 A xigava xa wumbiri xi longisela lava va to hanya Paradiseni laha misaveni Mufunweni wa Kristu wa wuMessia. A ntlawa wo sangula wa vanhu lavo “xidlemo xa tsanza-vahlayi.” (Kuv. 7:9, 13-17; 21:1-5) Mufunweni wa 1.000 wa malembe, va ta patsana ni vanhu vanwani va tsanza-vahlayi va to vuxiwa hi ka vafileko. (Kuv. 20:12, 13) Hi nga wona lezi a vanhu lavo vontlhe va talela ga cima va to engetelisa zona a wumunwe ga hina! Kumbheleni ka 1.000 wa malembe, ‘a zilo za laha misaveni’ zi ta ringwa hi khati go gumesa. Lava va to tsumbeka va ta hlayiwa kota “vana va Nungungulu” va laha misaveni. — Rom. 8:21; Kuv. 20:7, 8.
5 A zigava lezi za zimbiri za xaxameto wa Nungungulu zi maheka zinwe nyamutlha — le tilweni ni laha misaveni. Kanilezi, xana a munwe ni munwani wa hina a nga tirisanisa kuyini ni xaxameto wa Nungungulu?
“HLAYISA A WUNWE GA MOYA”
6. Xana a Biblia gi kombisa kuyini lezaku a maKristu ma fanele ku tlhangana?
6 A Biblia gi komba lezaku a maKristu ma fanele ku tlhangana. (1 Kor. 14:23; Maheb. 10:24, 25) A kutlhangana loko ku hunza ku mbheta xikhati xo kari na mu hi zinwe ka wutshamu ginwe, a ku khwatsi vanhu lava va nga bazarini kutani lava va tshamileko va hlalela a hlakano wo kari. A wumunwe ga lisine gi patsa zo tala. Hi kuma wumunwe lego hi ku lanzela a zileletelo za Jehova ni ku vumela ku gonzisiwa hi moya wa ku basa wa Nungungulu.
7. Zi wula yini “a ku hlayisa a wunwe ga moya”?
7 Hambu lezi Jehova a va hlayelako kululama a vatotilweko kota vana vakwe, ni lava va tiyivu tinwani kota vanghana vakwe hi kota ya kukholwa kabye muphahlelweni wa Kristu, loku ha ha hanya tikweni legi ga kubiha, ku ta tshuka kuva ni kungazwanani xikari ka hina. (Rom. 5:9; Jak. 2:23) Loku zi wa nga hi tano, a Mitsalo na yi nga hi khongoteli lezaku hi simama ku “timiselana.” Hi nga zi kotisa kuyini a ku zwanana ni maKristu-kulori? Hi fanele kuva ni “kutikoramisa kontlhe.” Tlhatakumbiri, Paule i hi kuca lezaku hi ti karatela ku “pinyamela a ku hlayisa a wunwe ga moya hi xiboho xa kurula.” (Gonza Va Le Efesusi 4:1-3.) A ku maha lezo zi wula ku vumela ku rangelwa hi moya wa ku basa wa Nungungulu ni ku wu tsika wu pswala a mbhanzu wa wona wutomini ga hina. A ku hambana ni mitiro ya nyama leyi xikhati xontlhe yi hambanisako vanhu, a mbhanzu wa moya wu lema a tifa leto, wu va vuna ku hanya hi kuzwanana.
8. Xana a mitiro ya nyama yi va hambanyisisa kuyini vanhu?
8 Wona lezi “a mitiro ya nyama” yi va hambanyisisako zona vanhu. (Gonza Va Le Galatia 5:19-21.) A wurembi gi hambanyisa munhu loyi a gi mahako na Jehova zinwe ni bandla. A wubhayi gi hambanyisa vana ni vapswali gi tlhela gi hambanyisa a nuna ni sati. A kungahlazeki ku onha a kuzwanana ka munhu na Nungungulu zinwe ni lava va mu ranzako. Ha zi tiva khwatsi lezaku loku munhu a lava ku lema zilo zimbiri i fanele ku ranga hi ku hala ku basa laha zi to kumana hi kona kasi a kola yi ta khoma yi tiya. A munhu loyi a nga ni mahanyela ya tingana i komba lezaku a nga na xichawo ne ni xitsongwani hi milayo ya Nungungulu yo lulama. Yontlhe a mitiro leyi yinwani ya nyama yi hambanyisa loyi a yi mahako ni vanhu-kulobye yi tlhela yi mu hambanyisa na Nungungulu. A mahanyela lawo ma hambana kule nguvu ni wumunhu ga Jehova.
9. Hi nga ti hlolisa kuyini kasi hi tiva lezaku ha “pinyamela a ku hlayisa a wunwe ga moya” ke?
9 Hikwalaho, a munwe ni munwani wa hina i fanele ku ti wutisa lezi: ‘Xana nzi ti karata kala kwihi na nzi zama ku “hlayisa a wunwe ga moya hi xiboho xa kurula”? Nzi maha yini loku ku humelela zikarato ke? Xana nza famba nzi chayela vanhu vontlhe na nzi lava lezaku va yima na mina? Xana nzi tsutsumela ku ya bikela madota kasi ma nzi lulamisela a xikarato lexo wutshanwini ga ku nzi ti karatela ku maha lezi zi lavekako kasi ku wuyisa kurula? Loku nzi onhele wokari, xana nza mu potsa-potsa kasi nzi nga mu alakanyisi lezi nzi nga mu onhela?’ Xana a ku maha lezo zi wa ta komba lezaku hi hanya hi ku yelana ni kungo ga Jehova ga ku tlhela a tlhanganyisa zilo zontlhe ka Kristu ke?
10, 11. (a) Zi na ni lisima muni a ku hanya hi kurula ni vamakabye va hina? (b) Mitiro muni leyi yi to vanga kurula ni kukula hi tlhelo ga moya?
10 Jesu i te ngalo: “Loku u humesa muphahlo wa wena laha alatini, u alakanya kona lezaku nakuloni i na ni mhaka na wena, siya a muphahlo wa wena mahlweni ka alati, u famba u ya wuyisana ni nakuloni kuranga, zonake wuya u ta humesa a muphahlo wa wena. Hatlisa u vumelana ni loyi a ku kecarako.” (Mat. 5:23-25) Jakobe i lo tsala lezaku “a mihanzu ya kululama yi byaliwa kuruleni hi vona lava va mahako kurula.” (Jak. 3:17, 18) Hikwalaho, a zi koteki kuva ni mahanyela yo lulama laha ku nga hiko na kurula.
11 Kasi ku kombisa: Ku alakanyelwa lezaku matikweni lawa ku lwilweko tiyimpi, a vanhu va wa ta simama ku vulula masimu maswa hi xipimo xa 35 wa tipursento loku va wa nga chavi a mamina. Loku ku kala ku buwuka mina, a varimi vo tsukula masimu yabye, a zidoropana zi vala mitiro zonake a madoropa ma vumala zakuga. Hi kufanana, hinawu a hi nge kuli hi tlhelo ga moya loku hi hi ni matshamela lawa ma nga wa ta colopetela a kurula ni vamakabye va hina. Kanilezi loku hi hatlisa ku tsetselela ni ku ti karatela ku hanyisana ni vanwani, hi vanga matshamela ma nene lawa ma nehako kurula ka lisine.
12. Xana a madota ma hi vunisa kuyini lezaku hiva ni wumunwe?
12 Ku nga hi lezo ntsena, a “zinyikiwo ka vanhu” za hi nyika ntamu wa ku bohana. Jehova i hi nyikile vavanuna lavo kasi va hi vuna ku “chikela kuzwaneni ka kukholwa.” (Efe. 4:8, 13) A xikhati lexi a madota ma tirako na hina ntirweni wo basa ma tlhela ma hi luleka hi ku tirisa a Biblia, mo hi vuna ku chukwatisa a wumunhu giswa. (Efe. 4:22-24) Ka wusungukati gabye, xana wa ku wona a kutikarata ka Jehova ka ku ku longisela lezaku u kuma wutomi misaveni yiswa kufumeni ka N’wana wakwe? Madota, xana ma ti karatela ku luleka vanwani na mu hi ni kungo lego? — Gal. 6:1.
“NGHA MU HI NI WUNENE KA MUNWE NI MUNWANI”
13. Ku ta humelela yini loku hi nga lanzeli a wusungukati gi nga ka Va Le Efesusi 4:25-32?
13 A bhuku ga Va Le Efesusi 4:25-29 gi kumbuka mahanyela lawa hi faneleko ku ma fularela. Lezo zi patsa mawunwa, zanga, wulolo, ni ku wulawula zo nyenyeza wutshanwini ga timhaka ti nene ta ku vunetela laha ku lavekako. Loku munhu a tsika ku lanzela wusungukati legi, i ta zangarisa a moya wa Nungungulu, hakuva a moya wa ku basa i ntamu lowu wu vuvumisako kuzwanana. (Efe. 4:30) Kasi hiva ni kurula ni kuzwanana, za lisima kambe a ku lanzela a timhaka leti Paule a ti tsalileko hi kulanzela aku: “A titsheku tontlhe, ni khulo, ni zanga, ni guwa, ni wuxezi, ngha zi suswa ka nwina, zinwe ni mona wontlhe. Ngha mu hi ni wunene ka munwe ni munwani, mu zwelana wusiwana, ni ku tsetselelana, kota lezi Nungungulu kambe a nga mu tsetselela ha Kristu.” — Efe. 4:31, 32.
14. (a) Xana a magezu “mu hi ni wunene” ma komba yini? (b) Xini xi to hi vuna ku kombisa wunene ka munwe ni munwani?
14 A magezu “mu hi ni wunene” ma komba lezaku hi kutsongwani ka kona, za koteka a ku ngavi na wunene, niku hi xigelo lexo hi fanele ku chukwatisa. A hi kusaseka ka zona loku hi ti gonzisa a ku nga khataleli za hina ntsena, kanilezi hi khatalela ni za vanwani! (Fil. 2:4) Kuzilava u navela ku wula zokari na u alakanya lezaku zi ta hlekisa kutani ku ku maha ku khwatsi wa tiva, kanilezi xana a ku maha lezo wunene ke? A ku ranga hi ku pimisa na hi nga se wulawula zi ta hi vuna ku kombisa “wunene ka munwe ni munwani.”
GONZA KU KOMBISA LIRANZO NI XICHAWO LAHA NGANGWENI
15. Ka magezu ma nga ka Va Le Efesusi 5:28, xana Paule i wa komba yini ha Kristu?
15 A Biblia gi ecanyisa a kuzwanana ka Kristu ni bandla ni loku ka nuna ni sati. Lezo zi hi gonzisa lezaku a nuna i fanele ku rangela, a ranza a tlhela a khatalela sati wakwe, ni lezaku a sati i fanele ku ti koramisa ka nuna wakwe. (Efe. 5:22-33) A xikhati lexi Paule a ngaku: “Hizalezo a vavanuna va fanele ku ranza a vasati vabye kota lezi va ranzako a mimiri yabye,” xana i waku va fanele ku lanzela xikombiso xa mani ke? (Efe. 5:28) A magezu yakwe yo ranga ma hi komba lezi ‘Kristu a nga gi ranzisa zona bandla, a ti nyikela hi kota ya gona, ni ku gi hlaza hi mati ya mhaka.’ Hakunene, kasi a zwanana ni kungo ga Jehova ga ku tlhanganyisa zilo zontlhe ka Kristu, a nuna i fanele ku ti karatela nguvu ku gisa a ngango wakwe hi tlhelo ga moya.
16. Hi yihi a mihanzu yi nene yi tshovelwako loku a vapswali va tatisa a wutihlamuleli legi va nyikilweko hi Jehova?
16 A vapswali va fanele ku zi tiva lezaku Jehova i va nyikile ntiro wa ku gonzisa ni ku khatalela a vana vabye. Lexi xi nga tsakisiko hi lezaku a vanyingi nyamutlha ‘a va ha ranzi a va ka kabye.’ (2 Tim. 3:1, 3) A vapswali va tsanza-vahlayi a va ha khatali hi wutihlamuleli gabye — lezo zi khunguvanyisa nguvu a vana vabye. Kanilezi, Paule i luleka vararu va maKristu aku: ‘Mu nga zangarisi a vana va nwina; kanilezi va wundleni hi kululeka ni kulaya ka Jehova.’ (Efe. 6:4) Tivani lezaku hi laha ngangweni a vanana va faneleko ku sangula kona a ku gonza ku kombisa liranzo ni xichawo. A vapswali lava va gonzisako khwatsi a zilo lezi ka vana vabye va zwanana khwatsi ni xaxameto wa Jehova. Loku hi ti karatela lezaku a miti ya hina yiva wuchavelo ga liranzo laha ku nga hiko na zanga, khulo, ge hambu kuwulawula ko nyenyeza, hi gonzisa a vana va hina a lisima la ku kombisa liranzo ni xichawo. Lezo zi ta va longisela kasi va ta hanya misaveni yiswa ya Nungungulu.
17. Xini xi lavekako kasi hilwa na Satani?
17 Hi nga rivali lezaku Satani, loyi a nga wo ranga ku byala a kungazwanani xikari ka zivangwa zontlhe, i ta simama ku hi beletela ku maha a kuranza ka Nungungulu. A vanhu vo tala nyamutlha va maha kuranza ka Satani hi ku daya wukati, va hanya zinwe na va nga chadangi, ni ku vumelela kutekana ka vanhu va xiro xa wubeleki xo fana. Hina a hi pimanyisi mahanyela ya tiko legi go biha. A xikombiso xa hina hi Kristu. (Efe. 4:17-21) Hikwalaho, hi kuciwa ku ‘hloma a matlhari wontlhe ya Nungungulu’ kasi hi hlula Satani ni madimoni yakwe. — Gonza Va Le Efesusi 6:10-13.
NGHA HI “FAMBA HI LIRANZO”
18. I nchumu muni wa lisima wu lavekako kasi hi zwanana kota maKristu ke?
18 A nchumu wa lisima wu lavekako kasi hi zwanana kota maKristu liranzo. Kota lezi a timbilu ta hina ti teleko hi liranzo hi “Hosi yinwe,” ni “Nungungulu munwe,” zinwe ni ku ranzana hina wutsumbu, hi ti yimisele “ku hlayisa a wunwe ga moya hi xiboho xa kurula.” (Efe. 4:3-6) Jesu i khongelile xungetano hi liranzo lelo aku: “A nzi khongeleli lava voce, kanilezi nza khongelela ni lava va ta nga kholwa ka mina hi kota ya kukanela kabye; aku kasi vontlhe va fela kuva munwe, kota lezi wena Dadani u nga ka mina, na mina nzi nga ka wena, lezaku na vona va fela ku tshama ka hina . . . Nzi va tivisile a vito ga wena, nza ha ta gi tivekisa; kasi a liranzo leli u nzi ranzileko ha lona li fela ku tshama ka vona, na mina nzi hi ka vona.” — Joh. 17:20, 21, 26.
19. U ti yimisele ku maha yini?
19 Loku ku hi ni nchumu wo kari mahanyeleni ya hina lowu zi hi karatelako ku wu cica, ngha a liranzo li hi kuca a ku khongela ku fana ni lezi a mutsali wa tisimu a nga maha. I te ngalo: “Maha mbilu ya mina yi chava vito ga wena.” (Tis. 86:11) Ngha hi ti yimisela ku ala mizamo ya Satani ya ku hi hambanisa ni Dadani wa hina wa liranzo zinwe ni lava a va ranzako. A hi ti karateleni kuva ‘vapimanyisi va Nungungulu, khwatsi hi vanana va ranzekako, hi famba hi liranzo’ — laha ngangweni, wutirelini, ni laha bandleni. — Efe. 5:1, 2.
[Mufota ka phajina 29]
I siya muphahlo wakwe mahlweni ka alati a ya maha kurula ni makabye wakwe
[Mufota ka phajina 31]
Vapswali, gonzisani xichawo a vana va nwina