Veka kukarateka ka wena kontlhe hehla ka Jehova

1, 2. a) Hikuyini hi tshukako hi karateka? (Wona mufota laha hehla.) b) Zini hi to wulawula hi zona ka nzima leyi?

INYAMUTLHA, “Satani wa fambafamba kota nghala leyi yi dzumako, a hlota loyi a ta nga mu khadamula.” (1 Pedro 5:8; Kuvululelwa 12:17) Hikwalaho, a wutomi gi tele hi zikarato, niku hambu malanza ya Nungungulu ma tshuka ma karateka. Lezo zi wa humelela ka malanza ya Nungungulu ya kale. Hi xikombiso, a Biblia gi wula lezaku Hosi Davida i wa tshuka a karateka. (Tisimu 13:2) Mupostoli Paule yenawu i wa karateka hi ku “khatalela wontlhe mabandla.” (2 Va Le Korinte 11:28) Kanilezi hi nga maha yini kasi hi nga reriwi hi kukarateka?

² A Dadani wa hina wa liranzo i vunile malanza yakwe xikhatini xi hunzileko lezaku ma tlhatlha kukarateka, niku i lava ku hi mahela zalezo nyamutlha. A Biblia ga hi kuca giku: “Vekani hehla ka yena kontlhe a kukarateka ka nwina, hakuva wa mu khatalela.” (1 Pedro 5:7) Kanilezi, hi nga zi mahisa kuyini lezo? Hi ta wona mune wa tindlela. 1) U nga khongela, 2) u gonza Mhaka ya Nungungulu u tlhela u ehleketa hi yona, 3) vumela ku a moya wa ku basa wa Jehova wu ku vuna, 4) u tlhela u ti tlhatlha xifuva ka munhu u mu tsumbako. A xikhati lexi hi bhulako hi tindlela leti ta mune, zama ku wona ku hi kwihi laha wa ha seleko nzhako.

 3. U nga ‘rulisa kuyini a nzhwalo wa wena ka Jehova’?

³ A ndlela yo sangula leyi hi nga rulako hi yona a kukarateka ka hina ka Jehova ku maha mukhongelo wu humako mbilwini. Loku u karatekile, a Dadani wa wena wa liranzo le tilweni i lava lezaku u mu tlhatlhela xifuva xa wena. Muyimbeleli Davida i kombele Jehova aku: “Nungungulu, ingisa mukombelo wa mina.” Ka lisimu laleli la linwe, Davida i tlhelile aku: “Rula a nzhwalo wa wena ka Jehova, i ta ku seketela.” (Tisimu 55:1, 22) Anzhako ka ku maha zontlhe u zi kotako kasi ku lulamisa xikarato xo kari, a ku khongela ka Jehova hi zona zi to ku vuna nguvu ku hunza ku karateka. Kanilezi hi wahi a matirela ya mukhongelo? Wu nga ku vunisa kuyini ku potsa ku reriwa hi kukarateka ke? — Tisimu 94:18, 19.

 4. Hikuyini a mukhongelo wu nga wa lisima nguvu loku hi karatekile?

⁴ Gonza Va Le Filipi 4:6, 7. Jehova i hlamulisa kuyini a mikhongelo yo huma mbilwini leyi hi yi mahako hi kuphindaphinda? A nga hi vuna ku rulisa maalakanyo hi tlhela hi potsa ku alakanyela za hava. Wutshanwini ga ku karateka ni ku chava, Nungungulu i hi vuna ku kuma kurula ka hombe nguvu ka mbilu. A vamakabye vo tala va ku kuma kurula loko. Wenawu u nga ku kuma. “A kurula ka Nungungulu” ku nga ku vuna ku hlula ni xihi xikarato! U nga tsumba hi kumbhelela a magezu ya Jehova yaku: “U nga mbheli ntamu, hakuva nzi Nungungulu wa wena! Nzi ta ku tiyisa, nzi ku vunetela.” — Isaya 41:10.

 5. A Mhaka ya Nungungulu yi nga ku vunisa kuyini ku kuma kurula ka mbilu?

⁵ A ndlela ya wumbiri ya ku kuma kurula ka mbilu ku gonza ni ku ehleketa hi mavesi ya Biblia. Hikuyini lezo zi nga za lisima? A Biblia i Mhaka ya Nungungulu. Gi na ni wusungukati ga wutlhari gi tako hi ka Muvangi wa hina. Ni xihi xikhati u ti wonako na u karateka, u nga ehleketa hi maalakanyo ya Nungungulu ni lezi a wusungukati gakwe gi nga ku tiyisisako zona. Lezo zi nga ku vuna ku mbheta, ku hungula, hambu ku potsa a kukarateka. Jehova i zwananisile a ku lera Mhaka yakwe ni ku “tiyisa a mbilu, uva ni ntamu” u tlhela “u nga chavi, u nga tsemeki hlana.” — Joxua 1:7-9.

 6. A magezu ya Jesu ma nga ku vunisa kuyini?

⁶ Lomu ka Mhaka ya Nungungulu, hi gonza hi wona lezi Jesu a nga wulawulisa zona ni vanhu. Va wa zi ranza ku mu ingisela hakuva a magezu yakwe ma wa va chavelela ni ku va tangalisa, nguvunguvu lava va nga hi ni gome kutani kukarateka. (Gonza Mateu 11:28-30.) Jesu i wa chela nguvu kota hi lezi a vanwani va nga ti zwisa zona. (Marku 6:30-32) Khwatsi hi lezi Jesu a nga tsumbisa ku vuna vapostoli vakwe lava va nga fambafamba naye, i ta hi vunawo nyamutlha. A zi lavi ku kala hiva zinwe na Jesu kasi ku vuneka. Kota Hosi ya hina le tilweni, Jesu wa hi ranza ni zezi. Hikwalaho, loku u karatekile, tiyiseka lezaku i ta ku khatalela ni ku ku vuna hi xikhati xi faneleko. Jesu i hi nyika kutsumba ni kutiya-hlana, lezi zi to hi vuna ku mbheta kukarateka. — Maheberu 2:17, 18; 4:16.

 7. Hi vunekisa kuyini hi moya wa ku basa wa Nungungulu?

⁷ Jesu i tsumbisile lezaku a Dadani wakwe i ta hi nyika moya wa ku basa loku hi wu kombela. (Luka 11:10-13) A ndlela leyi ya wunharu ya ku hungula kukarateka yi nga hi vunisa kuyini? A moya wa ku basa, kutani ntamu wa Nungungulu, wu hi vuna ku kuma matshamela ya ma nene lawa a Nungungulu wa hina wa ntamu wontlhe a nga nawo. (Va Le Kolosi 3:10) Lomu ka Biblia, a matshamela lawo ma vitaniwa lezaku “mihanzu ya moya.” (Gonza Va Le Galatia 5:22, 23.) Loku hi ti karatela kuva ni matshamela lawo, hi ta hanyisana khwatsi ni vanwani, niku hi ta potsa ziyimo zi vangako kukarateka. A hi woneni tindlela to kari to kongoma ta lezi a mihanzu ya moya yi to hi vunisa zona.

8-12. A mihanzu ya moya wa ku basa wa Nungungulu yi nga ku vunisa kuyini?

⁸ “Liranzo, ni kutsaka, ni kurula.” Loku u khoma vanwani hi xichawo, u ta wona lezaku u nga ta karateka nguvu. Hikuyini? Loku u ranza vamakabye u tlhela u va dzunza, u nga potsa ziyimo za hava zi vangako zanga, kupanza ka mbilu, kutani kukarateka. Lezo zi ta maha ku zi olova nguvu ku hanyisana hi kurula ni vanwani. — Va Le Roma 12:10.

⁹ “Kutimisela, a wunene, ni kusasa.” A Biblia gi ngalo: “Ngha mu hi ni wunene ka munwe ni munwani, mu zwelana wusiwana, ni ku tsetselelana.” (Va Le Efesusi 4:32) Loku hi lanzela wusungukati lego, hi ta hanyisana hi kurula ni vanwani, niku hi ta potsa ziyimo zi vangako kukarateka. Zi ta hi olovela kambe ku tiva xo maha ka ziyimo lezi zi tshukako ziva kona hi kota ya lezi hi kalako hi nga mbhelelangi.

¹⁰ “Kutsumbeka [‘Kukholwa,’ Tradução do Novo Mundo].” Inyamutlha, ha tolovela ku karateka hi mali ni titshomba. (Mavingu 18:11) Hi nga potsisa kuyini a kukarateka ka tshamela lego? Hi fanele ku lanzela a wusungukati ga mupostoli Paule ga ku ‘eneliswa hi lezi hi nga nazo.’ A kukholwa ko tiya ka Jehova ku ta hi vuna ku tsumba lezaku i ta hi nyika lezi zi lavekako wutomini ga hina. Wa hi tsumbisa aku: “Cima nzi nga ta ku tsika, hambu ku ku siya.” Hi xigelo lexo, hi nga fana na Paule hiku: “[Jehova] hi muvuni wa mina, nzi nga ta chava; a vanhu va nga nzi mahela yini ke?” — Maheberu 13:5, 6.

¹¹ “Kuolova, ni kutikhoma.” Hi nga ehleketa hi lezi a kuolova ni kutikhoma zi vunisako zona. A matshamela lawa ma ku valela ku maha kutani ku wula zilo zi vangako kukarateka, niku u ta vuneka hi ku potsa a “titsheku tontlhe, ni khulo, ni zanga, ni guwa, ni wuxezi.” — Va Le Efesusi 4:31.

¹² Zi lava kutikoramisa kasi ku tsumba a “canja ga ntamu wa Nungungulu” ni ku ‘veka hehla ka yena kontlhe a kukarateka ka wena.’ (1 Pedro 5:6, 7) Loku u ti koramisa, Jehova i ta ku vuna a tlhela a ku khatalela. Loku u tiva lezi u zi kotako ku maha ni lezi u kalako u nga zi koti u nga ta ti tsumba. U nga ta karateka ku hunza mpimo hakuva u ta tsumba Nungungulu. — Mika 6:8.

13. Jesu i wa lava ku wula yini laha a ngaku: ‘Mu nga karateki’?

¹³ Ka Mateu 6:34 (gonza), hi kuma wusungukati ga Jesu gaku: ‘Mu nga karateki.’ Lezo zi nga ha wonekisa ku khwatsi a zi koteki ku zi maha. Kanilezi Jesu i wa lava ku wula yini? Hi sina hi gonzile lezaku Davida na Paule va wa tshuka va karateka. Jesu i wa nga wuli lezaku a munhu a tirelako Nungungulu a nga tshuki a karateka. Kanilezi i wo vuna vapizani vakwe a ku zwisisa lezaku a ku karateka ku hunza mpimo, kutani na ku nga hi na xigelo, a zi mbheti xikarato. Siku ni siku hi ta kumana ni zikarato. Hikwalaho, a maKristu a ma faneli ku engetela kukarateka loko hi ku alakanyela a zikarato zi hunzileko kutani za ha tako. A wusungukati ga Jesu gi nga ku vunisa kuyini ku hungula kukarateka ku hunza mpimo ke?

14. U nga hungulisa kuyini a kukarateka ka wena, a ku fana na Davida?

¹⁴ A zikhati zinwani a vanhu va karateka hi kota ya zihoxo va zi mahileko kale. Va nga ha tizwa nanzu wa hombe hi lezi va nga maha, hambu lezi ku hunzako malembe yo tala na va zi mahile. Hosi Davida i wa tshuka a karateka nguvu hi kota ya zihoxo zakwe. I wulile lezi: “[Nza] keta hi kota ya kuxaniseka ka mbilu ya mina.” (Tisimu 38:3, 4, 8, 18) Ka xiyimo lexo, Davida i kombisile wutlhari ga hombe. I tsumbile a tipswalo ni kutsetselela ka Jehova. I tsakile nguvu kambe hi ku tiva lezaku Nungungulu i mu tsetselele. — Gonza Tisimu 32:1-3, 5.

15. a) Zini zinwani hi zi gonzako ka Davida? b) U nga maha yini kasi ku hungula kukarateka? (Wona a kwadru “Tindlela to kari ta ku hungula kukarateka.”)

¹⁵ A zikhati zinwani, u nga ha karateka hi lezi u kumanako nazo zezi. Hi xikombiso, a xikhati lexi Davida a nga tsala a Lisimu 55, i wa chava ku dawa. (Tisimu 55:2-5) Hambulezo, a nga tsikangi a kukarateka loko ku mu maha a rivala ku tsumba Jehova. I kombele Jehova lezaku a mu vuna ka zikarato zakwe, kanilezi i wa zi tiva ku za lisima kuva a maha xokari xungetano hi xiyimo lexo. (2 Samueli 15:30-34) U nga gonza xokari ka Davida. Wutshanwini ga ku tsika ku karateka ku ku mbheta ntamu, maha lezi zi nga ntanwini wa wena kasi ku lulamisa xikarato lexo, u tlhela u tsumba lezaku Jehova i ta ku khatalela.

16. A tlhamuselo wa vito ga Nungungulu wu nga tiyisisa kuyini a kukholwa ka hina?

¹⁶ A maKristu ma nga tshuka ma karateka kambe hi kota ya zikarato ma alakanyako lezaku ma ta kumana nazo xikhatini xi tako. Kanilezi a hi na xigelo xa ku karateka hi zilo zo kala zi nga se maheka. Hikuyini? Hi lezaku a kutala ka zikhati, a zilo a zizi zi biha nguvu ku khwatsi hi lezi hi nga zi alakanyisa zona. Alakanya kambe lezaku a ku na xiyimo lexi Nungungulu a kalako a nga zi koti ku xi wonelela. A vito gakwe gi woniwa na gi wula ku “I maha lezaku zi humelela.” (Eksodusi 3:14, NM) Hikwalaho a hi na xigelo xa ku karateka hi za manziko, hakuva a vito ga Nungungulu gi komba lezaku wontlhe a makungo yakwe hi vanhu ma ta tatiseka. U nga tsumba lezaku Nungungulu i ta katekisa malanza yakwe yo kholwa a tlhela a ma vuna ku hungula kukarateka ka wona xungetano hi zilo zi hunzileko, lezi zi humelelako zezi, ni lezi za ha tako.

17, 18. A ku ti tlhatlha xifuva zi nga ku vunisa kuyini loku u karatekile?

¹⁷ A ndlela ya wumune ya ku kuma xivuno loku u karatekile ku tlhatlhela xifuva munhu u mu tsumbako. A sati wa wena kutani nuna, a munghana, kutani dota ga bandla va nga ku vuna ku zwisisa khwatsi a xiyimo xa wena. A Biblia gi ngalo: “A kubinza ka mbilu ku maha munhu a korama; kanilezi a gezu gi nene gi tsakisa a mbilu.” (Mavingu 12:25) Gi tlhela giku: “Laha a wusungukati gi nga hava a zikungo za tsanzeka; kanilezi za tiya hi kutala ka masungukati.” — Mavingu 15:22.

¹⁸ A mitlhangano ya hina ya bandla yonawu ya hi vuna ku hungula kukarateka. Mitlhanganweni ya viki ni viki u kumana ni vamakabye va wena, lava va khatalako hi wena va tlhela va xuva ku ku tiyisa. (Maheberu 10:24, 25) A kutiyisana loko ku ta ku nyika ntamu ku tlhela ku maha lezaku zi ku olovela ku mbheta kukarateka ka wena. — Va Le Roma 1:12.

19. Xini xi ku tiyisako lezaku a wunghana ga wena na Jehova gi ta ku nyika ntamu?

¹⁹ A dota go kari le Canadá gi gonzile a lisima la ku veka kukarateka ka gona hehla ka Jehova. I na ni ntiro wo karata nguvu wa kuva mugonzisi, niku a lihanyo lakwe lonawu la vanga kukarateka. Xini xi mu vunako kuva a simama a tiyile? A xa hombe ka zontlhe hi lezi a ti karatako nguvu kasi ku tiyisa wunghana gakwe na Jehova. A vanghana va lisine vonawu va mu vuna nguvu ka zikhati zo nonoha, niku a nga chavi ku ti tlhatlha xifuva ka sati wakwe. A madota-kulobye ni muwoneleli wa xipanze vonawu va mu vunile ku hlola xiyimo xakwe hi kuya hi mawonela ya Jehova. Ahandle ka lezo, a dokodela wo kari i mu vunile ku zwisisa xiyimo xakwe xa lihanyo. Hikwalaho, a makabye loye i zi kotile ku cica matirela yakwe kasi a kuma xikhati xo enela xa ku humula ni ku tiyisa miri. Hi ndlela leyo, i zi kotile hi kutsongwani-kutsongwani a ku wonelela xiyimo xakwe ni mapimo yakwe. Loku ku hi ni zilo a kalako a nga tivi ku i ta zi mahisa kuyini, i bikela Jehova kasi a mu vuna.

20. a) U nga vekisa kuyini kukarateka ka wena hehla ka Nungungulu? b) Zini hi to wulawula hi zona ka nzima yi lanzelako?

²⁰ Ka nzima leyi hi gonzile a lisima la ku veka kukarateka ka hina hehla ka Jehova hi ku khongela ka yena ni ku gonza Mhaka yakwe hi tlhela hi ehleketa hi yona. Hi tlhelile hi tiva a lisima la ku vumela ku vuniwa hi moya wa ku basa wa Jehova, ku tlhatlhela xifuva munhu hi mu tsumbako, ni kuva kona mitlhanganweni. Ka nzima yi lanzelako hi ta wona lezi Jehova a hi vunisako zona hi ku hi tsumbisa nchachazelo. — Maheberu 11:6.