Jkoltaybeytik skʼoplal te smelelil kʼop ta swenta te lajele

1, 2. 1) ¿Bin-utʼil sloʼlayoj ants winiketik te Satanase? 2) ¿Bin ya jnoptik ta artikulo ini?

TE Satanás te «ha tatil yuʼun lot», sloʼlayoj te ants winiketik ta sjajchibalto tal (Juan 8:44). Te lotiletik yaloje ochem skʼoplal tey-a te lotil nojptesel ta swenta te machʼatik lajemikix sok te aylaj bin kuxul ya xjil yuʼunike. Bayal kostumbreetik sok te bintik lotil chʼuunbil yuʼun te ants winiketik lokʼem tal ta nojpteseletik ini. Jaʼ yuʼun kʼalal ay machʼa ya xlaj ta jun familia o ta jpam lum, ay chaʼoxtul ermanoetik spasojik tulan ta skoltaybeyel skʼoplal te bintik schʼuunejike (Jud. 3).

² Teme ay machʼa ya sujotik ta spasel jun kostumbre te maba lek ya yil te Diose, ¿bin ya skoltayotik ta skoltaybeyel skʼoplal te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia ta swenta te lajele? (Efes. 6:11). Jaxan teme jtul ermano ya sitintay te tenel ini, ¿bin-utʼil ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan sok yip yoʼtan? Te artikulo ini ya yalbey skʼoplal te tojobtesel ya yakʼ Jehová. Pero nail kiltik te bin ya yal te Biblia ta swenta te lajele.

 3. ¿Bin wokoliletik la yichʼ tal te sbabial lote?

³ Te Dios ma jaʼuk skʼanoj te ya xlajik te ants winiketike, jaʼ ya skʼan te yakuk xkuxinik ta sbajtʼelkʼinal. Jich yuʼun, te Adán sok Eva ya skʼan ya schʼuunbeyik skʼop te Jehová te akʼbotik te mantal ini te ma tulan ta pasele: «Yan te teʼ yuʼun snaʼel te bintic lec soc te bintic ma lecuc ma me xaloʼbe sit stuquel, como te bin ora yac aloʼbe te site, ya me xchamat yuʼun» (Gén. 2:16, 17). Pero te Satanás la stuuntes jkojt chan yuʼun jich ya yalbey te Evae: «Ma ba ya xchamex yuʼun». Mel-oʼtantik sba ta aʼiyel, te Eva la schʼuun te lotil-abi sok la sloʼbey sit te teʼe. Ta patil, te smamlal la sloʼ-euk (Gén. 3:4, 6). Jich och tal mulil sok lajel ta stojol te ants winiketike (Rom. 5:12).

4, 5. ¿Bin-utʼil sloʼlayojxan ants winiketik te Satanase?

⁴ Jich bitʼil yalojix-a te Diose, te Adán sok Eva lajik. Pero te Satanás ma la skom sba ta spasel lot ta swenta te lajele. Jajch ta yalel yantik lotiletik, jich bitʼil te nojptesel yuʼun te aytolaj bin kuxul ya xjil yuʼun te machʼa ya xlaje, ya yalik te yaniwan xbajtʼ te banti ay te espirituetike. Te yanyantik bitʼil ya scholbeyik skʼoplal te lotil ini, bayal ants winiketik ta ora ini loʼlaybilik yuʼun (1 Tim. 4:1).

⁵ ¿Bin yuʼun juʼem yuʼun te Satanás yakʼbeyel schʼuun ants winiketik te lotil kʼopetik yaloje? Melel snaʼoj bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik ta swenta te lajele, jaʼ yuʼun ya stuuntes swenta ya sloʼlayotik. Jich bitʼil te pasbilotik swenta sbajtʼelkʼinal ya xkuxinotik, ma jkʼantik ya xlajotik (Ecl. 3:11). Te lajele jaʼ jkontratik (1 Cor. 15:26).

6, 7. 1) ¿Juʼembal yuʼun te Satanás smukel te smelelil kʼop ta swenta te lajele? Cholbeya skʼoplal. 2) ¿Bin-utʼil ya yakʼotik ta libre te smelelil kʼop ay Biblia ta swenta te tojol xiwele?

⁶ Manchukme spasoj tulan, te Satanás ma juʼem yuʼun smukel te smelelil kʼop ta swenta te lajele. Ta melel, maʼyuk jich kʼoem ta pasel-a te bitʼil bayal ants winiketik snaʼojik sok ya spukik ta alel te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia ta swenta te lajel sok te bin ya smaliyik te machʼatik lajemikixe (Ecl. 9:5, 10; Hech. 24:15). Te smelelil kʼop ini ya yakʼ smukʼul koʼtantik sok ya yakʼotik ta libre ta swenta te bin ma smeleliluk sok te tojol xiwele. Jich bitʼil, ma jxiʼtik te ya yutsʼinotik o te ya yichʼik utsʼinele. Jnaʼojtik te maba kuxulikixe sok te ma xjuʼ ya yutsʼin te yantike. Jich kʼoem te kʼuben swayelike (Juan 11:11-14). Jaʼnix jich jnaʼojtik te ma xyaʼiyik ya xkʼax te tiempoe. Jaʼ yuʼun, kʼalal ya xchaʼkuxajik, te machʼa bayalix jaʼbil slajele jich ya yaʼiy te jtsʼin-nax tiempo kʼaxe, mujtsʼnax ta sitil.

⁷ ¿Mabal jichuk te snujpʼ ta aʼiyel, te jamal chikan, sok te ma chujkʼul ta naʼbeyel swentail te smelelil kʼop yuʼun te machʼatik lajemikixe? Jkʼaxel ma pajaluk sok te lotiletik yaloj te Satanás. Ma jaʼuknax ya sloʼlay te ants winiketike, jaʼnix jich ya sbolkʼoptay te Jpaswanej kuʼuntike. Swenta ya xkʼotxan ta koʼtantik jayebto wokol yakʼoj te Satanase, kiltik oxchajp bin ma lek lokʼem-a. Sbabial, sbolobtesbeyoj sbiil te Jehová. Schebal, spejkʼanbeyoj skʼoplal te schʼuunel koʼtantik ta swenta te slajel te Cristoe. Yoxebal, yakʼojbeyxan skʼuxul swokol te ants winiketike.

 8. Jich bitʼil ya yakʼ ta naʼel Jeremías 19:5, ¿bin yuʼun ya sbolobtesbey sbiil Jehová te lotiletik yaloj Satanás ta swenta te machʼatik lajemikixe?

⁸ Te lotiletik yaloj te Satanás ta swenta te machʼatik lajemikixe ya sbolobtesbey sbiil te Jehová. Jun te lotil kʼope, jaʼ te nojptesel te ya xkʼax swokolik ta infierno te machʼatik lajemikixe. ¿Bin yuʼun ya sbolobtesbey skʼoplal Dios te nojptesel ini? Melel ya yakʼ ta nopel te jich stalel bitʼil Pukuj te jkʼuxul oʼtanil Diose (1 Juan 4:8). ¿Bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik yuʼun-abi? Te bin mukʼxan skʼoplale, ¿bin yaʼiyel ya yaʼiy sba yuʼun te Jehovae? Mame xchʼay ta koʼtantik te ya yilay spisil utsʼinel (kʼopona Jeremías 19:5).

 9. Te lotil yaloj te Satanás, ¿bin-utʼil spejkʼanbeyoj skʼoplal te chʼuunel oʼtanil ta swenta te slajel te Cristo te ya yalbey skʼoplal Juan 3:16 sok 15:13?

⁹ Te lotiletik yaloj te Satanás ta swenta te lajele ya spejkʼanbey skʼoplal te schʼuunel koʼtantik ta swenta te slajel te Cristoe (Mat. 20:28). Yan lotil te yaloj te Pukuje jaʼ te aylaj jchʼuleltik te ma xlaje. Te smeleliluke spisil te ants winiketik ya xkuxinik sbajtʼelkʼinal te jichuke. Jich yuʼun, te Cristo ma puersauk la yakʼ skuxlejal swenta ya jtatik jkuxlejaltik sbajtʼelkʼinal te jichuke. Juluk ta koʼtantik te maʼyuk jich akʼbil ta ilel kʼuxul oʼtanil ta stojol te ants winiketik te bitʼil la yakʼ sba ta lajel te Jesuse (kʼopona Juan 3:16; 15:13). ¿Binwan yaʼiyel ya yaʼiy sba te Jehová sok te sNichʼan ta skaj te lotil nojptesel te ya spejkʼanbey skʼoplal te mukʼul majtʼanil-abi?

10. ¿Bin-utʼil yakʼojbeyxan skʼuxul swokol ants winiketike te lotiletik yaloj te Satanás ta swenta te lajele?

¹⁰ Te lotiletik yaloj te Satanás yakʼojbeyxan skʼuxul swokol te ants winiketike. Jich bitʼil, te meʼil tatiletik te lajem yal snichʼanik ay ya x-albotik te jaʼlaj ikʼot yuʼun Dios swenta ya xkʼot bitʼil chʼul-abat ta chʼulchan. ¿Yabal slamantesbey skʼuxul swokolik te lotil ini o ya yakʼbeyxan skʼuxul? Jaʼnix jich, te lotil nojptesel ta swenta te infierno stuuntesojik swenta ya yalik te ma chopol te ya yakʼbeyik tulan kastigo te ants winiketik, jich bitʼil te ya schikʼik te machʼatik maba lek ya yilik te bintik schʼuunej te Iglesia. Jun libro ta swenta te Inquisición española, ya yal te ay chaʼoxtul te machʼatik ya yakʼik te tulan wokol ini, jich yilel te skuyojik te jaʼnaxlaj ya yakʼbeyik yaʼiy te jkontrainwanejetik yuʼun Iglesia «jtebuk skʼuxul te kʼajkʼel ta sbajtʼelkʼinal» swentalaj ya sut yoʼtanik yuʼun jich ma xbajtʼik ta infierno-a. Jaʼnix jich ta cheʼoxeb lugaretik, ay ants winiketik ya skuyik te ya skʼan ichʼel ta mukʼ te namey smeʼ statik lajemikixe sok ya sleik bitʼil ya x-akʼbotik bendision. Yantik ya spasik tulan ta slamantesbeyel yoʼtanik swenta ma x-akʼbotik kastigo. Mel-oʼtantik sba, te lotiletik chʼuunbil te talemik ta stojol Pukuj ma xyakʼ smelelil mukʼul oʼtanil. Ma jaʼuknax-abi yato yakʼ tojol mel-oʼtan sok xiwel-a.

11. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya sujotik te jfamiliatik o kamigotaktik te maniwan ta schopolil yoʼtan ya spasike?

¹¹ Te skʼuxul koʼtantik ta stojol Dios sok ta stojol te sKʼope ya yakʼ kiptik ta schʼuunbeyel skʼop te Jehová kʼalal te jfamiliatik o kamigotaktik te maniwan ta schopolil yoʼtanik ya sujotik ta spasel jun kostumbre te ya skontrain te bin ya yal te Biblia ta swenta te machʼatik lajemikixe. Yaniwan spasik tulan yuʼun ma lek ya kaʼiy jbatik kʼalal ya yalik te ma kʼux ta koʼtantik sok te maʼyuk skʼoplal ta koʼtantik te machʼa lajeme. O yaniwan yalik te jaʼ jmultik teme ya xtal yakʼbey swokol te machʼatik kuxajtike. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaybeytik skʼoplal te smelelil kʼop ay ta Bibliae? Kiltik cheʼoxeb tojobteseletik te ya yakʼ te Biblia sok kiltik bitʼil ya jpas ta jkuxlejaltik.

12. ¿Bintik chʼuunbil sok bin kostumbreetik ta swenta te machʼatik lajemikix jamal chikan ta ilel te ya skontrain te bin ya yal te Bibliae?

¹² Akʼa kakʼ ta koʼtantik spʼajel te bintik chʼuunbil sok kostumbreetik te ya skontrain te bin ya yal te Bibliae (2 Cor. 6:17). Ta jpam lum ta Caribe, bayal machʼatik schʼuunejik te kʼalal ay machʼa ya xlaje te schʼulele yalaj xjil ta balumilal yuʼun ya yakʼbey spakol teme ay machʼa utsʼinot te kʼalal kuxulto-ae. Jun libro ya yal te yalaj xjuʼ «ya yutsʼin te machʼatik kuxinemik ta slumal-ae». Ta cheʼoxeb lugaretik ta África, te skostumbreike jaʼ te ya smukik te espejoetik ay ta snaʼ te machʼa laje sok ya sutik ta pajkʼ te sfotoe. ¿Bin yuʼun jich ya spasik? Jaʼ yuʼun te ay machʼatik ya yalik te malaj xjuʼ ya yil sfoto te machʼa laje. Te j-abatotik yuʼun Jehová ya jpʼajtik biluk tojol aʼiyej o te bintik ya yichʼ pasel te ya spukbey skʼoplal te lotiletik yaloj te Satanase (1 Cor. 10:21, 22).

13. Jich bitʼil ya yal Santiago 1:5, ¿bin ya skʼan ya jpastik teme ma jnaʼtik ta lek teme lek o ma lek ya yil Jehová jun kostumbree?

¹³ Teme maba jnaʼojtik ta lek teme lek o ma lek ya yil Jehová te jun kostumbre, jkʼanbeytik sok schʼuunel koʼtantik te yakuk yakʼbotik te spʼijile (kʼopona Santiago 1:5). Ta patil jpastik inbestigar ta junetik kuʼuntik. Teme ya xtuun kuʼuntik ya kaʼiytike, jojkʼoybeytik te ansianoetik ta kongregasion. Ta melel, ma jaʼuk ya yalik te bin ya jpastike, pero ya yakʼ kiltik cheʼoxeb tekstoetik ta Biblia te ya stojobtesotike, jich bitʼil ay ta artikulo ini. Jaʼ ini ya skoltayotik swenta ya xpʼijubotik ta swenta te bin ya jnoptike yuʼun jich ya jnaʼtik «stsahtayel te bintic lec soc te bintic ma lecuque» (Heb. 5:14).

14. ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ma kakʼbeytik skʼojchinojibal te yantike?

¹⁴ «Pasahic spisil ta scuenta yichʼel ta mucʼ te Diose. Ma me haʼuc scʼohchinojibal ya xcʼohex» (1 Cor. 10:31, 32). Kʼalal ya skʼan jnoptik teme ya jpastik o ma jpastik te kostumbreetike, jaʼnix jich ya skʼan ya kichʼtik ta wenta te bin ya x-albot yoʼtan te yantike, jaʼ kʼaxtoxan-a te kermanotaktike. Ma jkʼan ya kakʼbeytik skʼojchinojibal te yantike (Mar. 9:42). Jaʼnix jich ma jkʼan ya kutsʼinbeytik yoʼtan te machʼatik maba Testigoetike. Te kʼuxul oʼtanil ya stij koʼtantik ta yichʼel ta mukʼ te bitʼil ya jkʼopontike, melel jaʼ ya x-ichʼot ta mukʼ Jehová yuʼun ini. Maba tulan ya jkʼopontik o maba ya jlabanbeytik te skostumbreike. Juluk ta koʼtantik te bayal yip te kʼuxul oʼtanil. Teme ya x-ichʼawanotik ta mukʼ sok ya x-ichʼawanotik ta wenta, yaniwan xjuʼ ya jkʼunubtesbeytik yoʼtan te machʼatik ya skontrainotike.

15, 16. 1) ¿Bin yuʼun jaʼ lek te ya kalbeytik yantik te bin jchʼuunejtike? Ala jun ejemplo. 2) ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la yal te Pablo ta Romanos 1:16?

¹⁵ Kalbeytik te jfamiliatik sok jpatxujktik te testigootik yuʼun Jehová (Is. 43:10). Teme kalojtikix-ae, maniwan wokolix ya kaʼiytik schajpanel teme ay bin tulan ya xkʼot ta pasele. Te Francisco te nainem ta Mozambique jich ya stsʼibay: «Kʼalal te joʼon sok te kinam Carolina la jnoptik te smelelil kʼope, la kalbeytik te jfamiliatik te ma jpastikix te bin ya spasik ta yichʼel ta mukʼ te machʼatik lajemikixe. Te bin la jtatik ta nopel yijkʼitayele la yichʼ pasel ta prueba kʼalal laj swix te Carolina. Ta jlumaltik kʼayemik ta yatintesel te machʼa laje, jaʼ jun kostumbre yuʼunik. Ta patil, te machʼa mero sfamilia ya skʼan ya xway oxeb ajkʼabal te banti la yichʼ atintesele. Ya snopik te ya slamantesbey schʼulel te machʼa laje. Te sfamilia te Carolina ya skʼanik te jaʼuk ya xway tey-a».

¹⁶ ¿Bin la spas te Francisco sok te yiname? Jich ya schol: «Ta swenta te bitʼil kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te ya jkʼantik te tseʼel yoʼtan kuʼuntike, ma la jchʼuuntik spasel te kostumbre-abi. Te sfamilia te Carolina bayal ilinik yuʼun. La yalik te malaj ayuk skʼoplal ta koʼtantik te machʼa laje sok la yalbotik ta jamal te maʼyuk bin-ora ya yulaʼtayotik sok ya skoltayotik. Te bitʼil kalojbeytikix-a te bin jchʼuunejtike, ma la kalbeytikix skʼoplal kʼalal ilinemik-ae. Ay chaʼoxtul jfamiliatik la skoltay jkʼoplaltik sok la yalik te kalojtikix-a te bin ma jpaskotike. Ta patil bael, te sfamilia te Carolina lamaj yoʼtanik sok lekub yoʼtanik. Ay chaʼoxtul yulaʼtayojotik swenta ya skʼanbotik junetik te lokʼem ta Biblia». Jaʼ yuʼun, mame ayuk bin-ora ya xkʼexawotik ta skoltaybeyel skʼoplal te smelelil kʼop ta swenta te lajele (kʼopona Romanos 1:16).

17. Kʼalal jtul ermano ay machʼa ya xlaj yuʼun, ¿bin ya skoltayotik ta yakʼel ta ilel te lekil amigootike?

¹⁷ Kʼalal jtul ermano ay machʼa ya xlaj yuʼun, ya skʼan ya jpastik tulan yuʼun lekil amigo ya xkʼootik, jich «bin utʼil sbanquil ta yorahil wocol” (Prov. 17:17). ¿Bin ya skoltayotik yuʼun jich ya jpastik, kʼaxtoxan-a teme ya yichʼ sujel ta spasel jun kostumbre te ya skontrain te bin ya yal te Bibliae? Kiltik cheb tojobteseletik te ya yakʼ te Biblia.

18. 1) ¿Bin yuʼun okʼ te Jesuse? 2) ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun Jesús?

¹⁸ «Ocʼanic me soc te machʼatic ya xʼoqʼuic» (Rom. 12:15). Ayniwan ma jnaʼtik ta lek bin ya kalbeytik te machʼa lajem ya yaʼiy sba yuʼun swokolik. Pero julukme ta koʼtantik te jaʼ bayalxan bin ya yakʼ ta ilel te ya x-okʼotik te bitʼil ay bin ya kaltike. Kʼalal laj te Lázaro, te María sok Marta sok te yantike, okʼik yuʼun te sbankil sok yamigoike. Te Jesús jul chaneb kʼajkʼal ta patil sok jaʼnix jich «ocʼ» manchukme snaʼoj te ya schaʼkuxajtese (Juan 11:17, 33-35). Te yalel site, la yakʼ ta ilel bin yaʼiyel la yaʼiy sba Jehová yuʼun te laj te Lázaroe. Jaʼnix jich la yakʼxan ta naʼel te Jesús te bayal kʼux ta yoʼtan te familia-abi, jaʼ-abi akʼbot smukʼul yoʼtan te María sok te Marta. Jaʼnix jich, kʼalal te ermanoetik ya yilik te skʼuxul koʼtantik sok te ay skʼoplalik ta koʼtantike, ya snaʼik te ma stukel ayike sok kanantaybil ya yaʼiy sbaik yuʼun te skʼuxul yoʼtan yamigotakike.

19. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Eclesiastés 3:7 ta yakʼbeyel smukʼul yoʼtan jtul ermano?

¹⁹ «Ay yorahil chʼabal ta cʼop, ay yorahil ya xcʼopoj» (Ecl. 3:7). Yanxan te bitʼil ya kakʼbeytik smukʼul yoʼtan jtul ermano, jaʼ te ya jchʼam kaʼiytik te bin ya yale. Kakʼtik te ya slokʼes spisil te bin ay ta yoʼtane sok mame x-ilinotik yuʼun teme ay ma nopbil ta lek sok teme ma jichuk te bin ya yale (Job 6:2, 3). Jaʼniwan tulanxan ya yaʼiy swokol yuʼun te ay bin ya sujot ta spasel te sfamiliatak te ma Testigoike. Jich yuʼun, jokintik ta spasel orasion sok jkʼanbeytik te Dios te ya yaʼiybey skʼop spisil te machʼa ya xkʼoponot yuʼune te akʼa yakʼbey yip yoʼtan sok te akʼa sjambey spensar (Sal. 65:2). Teme ya xjuʼe, jokintik ta skʼoponel te Biblia o jun artikulo yuʼun te junetik kuʼuntike, jich bitʼil jun eksperiensia te ya yakʼ mukʼul oʼtanile.

20. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta yan artikulo?

²⁰ Ya kaltik bayal wokol yuʼun te ya jnaʼtik te smelelil kʼop ta swenta te lajele sok te bin lek yakik ta smaliyel te machʼatik «ayic ta muquenal» (Juan 5:28, 29). Ta swenta te bin ya kaltik sok bin ya jpastike, jkoltaybeytik skʼoplal te smelelil kʼop ay ta Biblia te kʼalal ya xjuʼ o snujpʼ ta pasel ya kiltike. Te yan artikulo ya yalbey skʼoplal yanxan bin ya stuuntes te Satanás yuʼun ya yakʼ ta ijkʼal kʼinal te ants winiketike, jaʼ te espiritismo. Ya kilbeytik skʼoplal bin yuʼun ma skʼan ya jpastik sok te ma jkʼasestik kʼajkʼal-a te bin snitojbey sba skʼoplal sok te pejtsʼ ini te jaʼ yuʼun te Pukuje.