Bạn có biết?

Đối với người Hê-bơ-rơ trong Đất Hứa, một năm thế tục bắt đầu với việc cày cấy và gieo hạt, là điều diễn ra vào tháng 9/tháng 10 theo lịch ngày nay.

Vào thời xưa, người ta xác định các tháng theo chu kỳ mặt trăng (lịch âm), tính ra là mỗi tháng có 29 hoặc 30 ngày. Còn các năm thì được tính theo chu kỳ trái đất quay quanh mặt trời (lịch dương). Tuy nhiên, một năm theo lịch âm thì sẽ ngắn hơn một năm theo lịch dương. Vì thế, người ta cần tìm cách sao cho hai cách tính này hòa hợp với nhau. Họ làm điều này bằng cách thêm ngày hoặc thỉnh thoảng thêm tháng, có lẽ trước khi bắt đầu một năm mới. Nhờ thế, lịch sẽ hợp với thời gian trồng và thu hoạch vụ mùa.

Tuy nhiên, vào thời Môi-se, Đức Chúa Trời phán với dân ngài năm thánh sẽ bắt đầu với tháng A-bíp, hoặc Ni-san, vào mùa xuân (Xuất 12:2; 13:4). Một kỳ lễ diễn ra vào tháng này liên quan đến vụ lúa mạch.—Xuất 23:15, 16.

Trong một sách nói về lịch sử của dân Do Thái vào thời Chúa Giê-su (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ [175 B.C.–A.D. 135]) của học giả Emil Schürer, ông cho biết: “Quy tắc để quyết định có thêm một tháng hay không rất đơn giản”. Ông nói thêm: “Lễ Vượt Qua, được tổ chức vào ngày trăng tròn của tháng Ni-san (ngày 14 tháng Ni-san), phải luôn rơi vào sau tiết xuân phân… Vì thế, nếu gần hết năm mà người ta thấy là Lễ Vượt Qua sẽ rơi vào trước tiết xuân phân thì họ quyết định rằng cần cho thêm một tháng [thứ 13] vào trước tháng Ni-san”.

Nhân Chứng Giê-hô-va dựa trên quy tắc này để xác định ngày thích hợp cho Bữa Ăn Tối Của Chúa, là ngày diễn ra vào mùa xuân và tương ứng với ngày 14 tháng Ni-san theo lịch Hê-bơ-rơ. Các hội thánh trên khắp thế giới được thông báo trước về ngày này.a

Nhưng làm thế nào người Hê-bơ-rơ biết khi nào một tháng sẽ kết thúc và bắt đầu một tháng mới? Ngày nay có lẽ chúng ta chỉ cần xem lịch in hoặc lịch trên thiết bị điện tử. Tuy nhiên, vào thời Kinh Thánh thì không đơn giản như vậy.

Vào thời Đại Hồng Thủy, một tháng được xem là dài 30 ngày (Sáng 7:11, 24; 8:3, 4). Về sau, đối với người Hê-bơ-rơ thì một tháng không cố định là 30 ngày. Theo lịch Hê-bơ-rơ, một tháng bắt đầu khi vừa thấy trăng mới. Đó là 29 hoặc 30 ngày sau khi tháng trước bắt đầu.

Vào một dịp, cả Đa-vít lẫn Giô-na-than đều nói về sự bắt đầu của một tháng mới: “Ngày mai là ngày trăng mới” (1 Sa 20:5, 18). Vì thế, dường như đến thế kỷ 11 TCN, các tháng được tính trước. Làm thế nào người Y-sơ-ra-ên có thể xác định thời điểm một tháng mới bắt đầu? Sách Mishnah, một sưu tập gồm các truyền thống và luật truyền khẩu của người Do Thái, cung cấp một số thông tin. Sách này cho biết sau thời kỳ lưu đày, Tòa Tối Cao Do Thái đóng vai trò trong việc giải quyết vấn đề này. Trong bảy tháng khi các kỳ lễ diễn ra, tòa nhóm lại vào ngày thứ 30 của tháng. Những người thuộc tòa này sẽ chịu trách nhiệm xác định tháng mới sẽ bắt đầu khi nào. Họ quyết định dựa trên cơ sở nào?

Một số người được bố trí ở những nơi cao xung quanh Giê-ru-sa-lem để quan sát bầu trời đêm xem khi nào trăng mới vừa ló ra. Khi thấy, họ sẽ nhanh chóng báo cho Tòa Tối Cao. Khi những người thuộc tòa thấy có đủ bằng chứng là có trăng mới, họ sẽ thông báo là một tháng mới bắt đầu. Nhưng nói sao nếu mây hoặc sương mù cản tầm nhìn của những người có nhiệm vụ quan sát, khiến họ không thể thấy được trăng mới? Trong trường hợp này, họ sẽ tuyên bố rằng tháng hiện tại có 30 ngày và tháng mới được bắt đầu vào ngày hôm sau.

Sách Mishnah cho biết quyết định của Tòa Tối Cao được thông báo qua một đống lửa được đốt trên đỉnh núi Ô-liu, gần Giê-ru-sa-lem. Tại những nơi cao khác khắp Y-sơ-ra-ên, các đống lửa được dùng để truyền tin ra. Về sau, các sứ giả được phái đi để báo tin đó. Điều này giúp người Do Thái ở Giê-ru-sa-lem, khắp Y-sơ-ra-ên và những nơi khác biết được khi nào tháng mới bắt đầu. Nhờ thế, tất cả họ có thể cử hành các kỳ lễ được ấn định vào cùng một lúc.

Có lẽ anh chị thấy biểu đồ bên dưới hữu ích để hiểu các tháng, kỳ lễ và mùa của người Hê-bơ-rơ liên quan đến nhau như thế nào.