CHƯƠNG MƯỜI MỘT
Ông tỉnh thức và chờ đợi
1, 2. Ê-li phải thi hành nhiệm vụ khó khăn nào? Ông và A-háp khác nhau ra sao?
Ê-li mong muốn được cầu nguyện riêng với Cha trên trời. Nhưng đám đông vây quanh vừa mới nhìn thấy nhà tiên tri thật này cầu lửa từ trời xuống, và chắc chắn nhiều người trong số họ muốn cầu cạnh ông. Trước khi lên đỉnh núi Cạt-mên và cầu nguyện riêng với Đức Giê-hô-va, Ê-li phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn nữa, đó là nói chuyện với vua A-háp.
2 A-háp và Ê-li khác hẳn nhau. A-háp, trong bộ trang phục hoàng gia, là kẻ tham lam, nhu nhược và bội đạo. Trong khi đó, Ê-li mặc chiếc áo đơn sơ, mộc mạc của một nhà tiên tri, có thể được làm từ da thú hoặc lông lạc đà hay lông dê. Ông là người vô cùng can đảm, trung kiên và có đức tin mạnh mẽ nơi Đức Chúa Trời. Bấy giờ đã cuối ngày, và tính cách của hai người đàn ông này dần bộc lộ rõ.
3, 4. (a) Tại sao có thể nói A-háp và những kẻ thờ Ba-anh đã trải qua một ngày nhục nhã? (b) Chúng ta sẽ thảo luận những câu hỏi nào?
3 Đó là một ngày nhục nhã đối với A-háp và những kẻ thờ Ba-anh. Tà giáo mà A-háp và hoàng hậu Giê-sa-bên lan truyền khắp nước Y-sơ-ra-ên mười chi phái đã thất bại thảm hại. Ba-anh bị vạch trần là một thần giả. Thần vô tri ấy không thể thắp lên dù chỉ là một đốm lửa để đáp lại những lời cầu khẩn và điệu nhảy điên cuồng, cùng nghi lễ rạch người của những tiên tri tà giáo. Ba-anh đã không thể bảo vệ 450 nhà tiên tri ấy khỏi sự hành quyết thích đáng dành cho họ. Hơn nữa, thần giả này cũng thất bại trong một lĩnh vực khác, và điều này sắp được thấy rõ. Trong hơn ba năm, những tiên tri của Ba-anh đã cầu xin hắn chấm dứt cơn hạn hán đang hoành hành trong xứ, nhưng hắn không làm được. Một chút nữa thôi, chính Đức Giê-hô-va sẽ chứng minh uy quyền tối cao của ngài bằng cách chấm dứt hạn hán.—1 Vua 16:30–17:1; 18:1-40.
4 Vậy khi nào Đức Giê-hô-va sẽ hành động? Ê-li sẽ làm gì trong lúc chờ đợi? Chúng ta có thể học được gì từ gương đức tin của ông? Hãy cùng xem xét lời tường thuật được ghi lại trong Kinh Thánh.—Đọc 1 Các Vua 18:41-46.
Tha thiết cầu nguyện
5. Ê-li bảo A-háp làm gì, và A-háp có học được gì từ những sự kiện xảy ra không?
5 Ê-li đến nói với A-háp: “Hãy đi lên, ăn và uống, vì tôi đã nghe tiếng mưa lớn”. Vua gian ác này có học được gì từ những sự kiện xảy ra vào hôm đó không? Lời tường thuật không cho biết cụ thể, nhưng chúng ta không thấy A-háp nói lời nào để bày tỏ sự ăn năn, hay nhờ nhà tiên tri cầu nguyện xin Đức Chúa Trời tha thứ. Thật vậy, A-háp chỉ “trở lên đặng ăn uống” (1 Vua 18:41, 42). Còn Ê-li thì sao?
6, 7. Ê-li đã cầu xin điều gì, và tại sao?
6 “Ê-li leo lên chót núi Cạt-mên, cúi xuống đất và úp mặt mình giữa hai đầu gối”. Khi A-háp đi ăn uống, Ê-li có cơ hội cầu nguyện với Cha trên trời. Hãy chú ý đến tư thế khiêm nhường của Ê-li: Ông quỳ xuống đất, đầu cúi thấp đến mức mặt ông gần sát đầu gối. Ê-li đang làm gì vậy? Chúng ta không cần suy đoán. Gia-cơ 5:18 cho biết Ê-li cầu xin Đức Chúa Trời chấm dứt hạn hán. Chắc hẳn Ê-li đã dâng lời cầu nguyện ấy trên đỉnh núi Cạt-mên.
7 Trước đó, Đức Giê-hô-va đã phán: “Ta sẽ khiến mưa sa xuống đất” (1 Vua 18:1). Vì vậy, Ê-li đã cầu xin cho ý muốn của Đức Giê-hô-va được thực hiện, giống như điều Chúa Giê-su dạy môn đồ cầu nguyện khoảng một ngàn năm sau đó.—Mat 6:9, 10.
8. Gương của Ê-li dạy chúng ta điều gì về việc cầu nguyện?
8 Gương của Ê-li dạy chúng ta nhiều điều về việc cầu nguyện. Điều Ê-li nghĩ đến trước tiên là ý muốn của Đức Chúa Trời được thực hiện. Khi cầu nguyện, chúng ta nên nhớ rằng: “Nếu chúng ta xin bất cứ điều gì phù hợp với ý muốn [Đức Chúa Trời] thì ngài nghe chúng ta” (1 Giăng 5:14). Rõ ràng, để lời cầu nguyện được Đức Chúa Trời chấp nhận, chúng ta phải biết ý muốn của ngài là gì. Vì vậy, chúng ta có lý do chính đáng để xem việc học hỏi Kinh Thánh như một phần trong đời sống thường ngày. Chắc chắn Ê-li cũng muốn thấy hạn hán chấm dứt vì dân tộc của ông đã chịu khổ sở quá nhiều. Lòng ông tràn đầy biết ơn sau khi chứng kiến Đức Giê-hô-va làm phép lạ vào hôm đó. Chúng ta cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn chân thành và quan tâm đến lợi ích của người khác trong lời cầu nguyện của mình.—Đọc 2 Cô-rinh-tô 1:11; Phi-líp 4:6.
Vững tin và tỉnh thức
9. Ê-li bảo tôi tớ của mình làm gì? Chúng ta sẽ xem xét hai điểm tốt nào của Ê-li?
9 Ê-li tin chắc Đức Giê-hô-va sẽ chấm dứt hạn hán, nhưng ông không biết rõ khi nào ngài hành động. Vậy nhà tiên tri đã làm gì trong khi chờ đợi? Lời tường thuật cho biết: “Người nói với kẻ tôi-tớ mình rằng: Xin hãy đi lên, ngó về phía biển. Kẻ tôi-tớ đi lên xem, nhưng nói rằng: Không có chi hết”. Ê-li lại nói bảy lần: “Hãy trở lên” (1 Vua 18:43). Gương của Ê-li dạy chúng ta ít nhất hai bài học. Trước tiên, chúng ta hãy lưu ý đến sự vững tin của nhà tiên tri, và sau đó hãy xem xét tinh thần tỉnh thức của ông.
Ê-li háo hức tìm dấu hiệu cho thấy Đức Giê-hô-va sẽ hành động
10, 11. (a) Ê-li cho thấy ông vững tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời qua cách nào? (b) Tại sao chúng ta có thể vững tin như Ê-li?
10 Vì vững tin nơi lời hứa của Đức Chúa Trời nên Ê-li háo hức tìm dấu hiệu cho thấy ngài sẽ hành động. Ông sai tôi tớ đi lên một chỗ cao và thuận lợi để xem ở đường chân trời có dấu hiệu nào cho thấy trời sắp mưa hay không. Khi trở lại, người tôi tớ báo cáo một điều không mấy phấn khởi: “Không có chi hết”. Phía chân trời vẫn trong xanh và bầu trời không một gợn mây. Bạn có thấy điều bất thường ở đây không? Hãy nhớ lại Ê-li vừa mới nói với vua A-háp rằng: “Tôi đã nghe tiếng mưa lớn”. Làm sao nhà tiên tri có thể nói như thế khi bầu trời không hề có một áng mây báo mưa?
11 Ê-li đã biết lời hứa của Đức Giê-hô-va. Là nhà tiên tri và người đại diện của Đức Chúa Trời, ông tin chắc ngài sẽ thực hiện những gì ngài phán. Ê-li vững tin như thể là ông đã nghe tiếng mưa trút xuống rồi. Có lẽ chúng ta nhớ đến lời miêu tả trong Kinh Thánh về Môi-se: “Ông luôn vững vàng như thể nhìn thấy đấng vô hình”. Đức Chúa Trời có thật đến thế đối với bạn không? Ngài cho chúng ta rất nhiều lý do để có đức tin như thế nơi ngài và lời hứa của ngài.—Hê 11:1, 27.
12. Ê-li cho thấy ông tỉnh thức như thế nào? Ông đã phản ứng ra sao khi nghe nói có một cụm mây nhỏ?
12 Tiếp theo, chúng ta hãy chú ý xem Ê-li đã tỉnh thức đến mức nào. Ông sai tôi tớ đi lên lại không chỉ một hay hai lần, mà đến bảy lần! Chúng ta có thể hình dung người tôi tớ đã mệt mỏi thế nào khi cứ phải đi lên đi xuống như vậy. Nhưng Ê-li vẫn không bỏ cuộc mà háo hức trông chờ dấu hiệu. Cuối cùng, sau khi trở lại lần thứ bảy, người tôi tớ cho biết: “Tôi thấy ở phía biển lên một cụm mây nhỏ như lòng bàn tay”. Bạn có thể hình dung cảnh người tôi tớ đưa tay ra, và dùng lòng bàn tay để đo độ lớn của cụm mây nhỏ đang xuất hiện ở đường chân trời phía Biển Lớn không? Có lẽ người tôi tớ nghĩ điều đó không có ý nghĩa gì. Nhưng đối với Ê-li, cụm mây đó rất quan trọng. Bấy giờ, ông chỉ thị gấp rút cho tôi tớ: “Hãy đi nói với A-háp rằng: Hãy thắng xe và đi xuống, kẻo mưa cầm vua lại chăng”.—1 Vua 18:44.
13, 14. (a) Làm sao chúng ta có thể noi theo tinh thần tỉnh thức của Ê-li? (b) Những lý do nào thúc đẩy chúng ta hành động cấp bách?
13 Ê-li lại nêu gương tuyệt vời cho chúng ta. Chúng ta cũng đang sống trong một thời kỳ mà chẳng bao lâu nữa Đức Chúa Trời sẽ hành động để thực hiện ý định của ngài. Ê-li chờ đợi hạn hán chấm dứt, còn tôi tớ Đức Chúa Trời thời nay trông mong sự kết liễu của thế gian bại hoại này (1 Giăng 2:17). Từ đây cho đến khi Đức Giê-hô-va hành động, chúng ta phải tiếp tục tỉnh thức hơn bao giờ hết, như Ê-li đã làm. Chúa Giê-su khuyên các môn đồ: “Vậy, hãy luôn thức canh, vì anh em không biết ngày nào Chúa mình đến” (Mat 24:42). Có phải Chúa Giê-su muốn nói rằng các môn đồ hoàn toàn không biết khi nào sẽ đến thời điểm kết thúc không? Không, vì ngài đã báo trước tình trạng thế giới sẽ như thế nào khi thời điểm kết thúc gần kề. Tất cả chúng ta có thể quan sát dấu hiệu chi tiết chỉ về “kỳ cuối cùng của thời đại này” được ứng nghiệm.—Đọc Ma-thi-ơ 24:3-7.
Một cụm mây nhỏ cũng đủ thuyết phục Ê-li rằng Đức Giê-hô-va sắp hành động. Dấu hiệu về những ngày sau cùng cho chúng ta những lý do xác đáng để hành động cấp bách
14 Mỗi khía cạnh của dấu hiệu ấy đều cho thấy bằng chứng mạnh mẽ và thuyết phục. Bằng chứng đó không đủ thúc đẩy chúng ta hành động cấp bách trong việc phụng sự Đức Giê-hô-va hay sao? Một cụm mây nhỏ xuất hiện ở đường chân trời cũng đủ thuyết phục Ê-li rằng Đức Giê-hô-va sắp hành động. Nhà tiên tri trung thành này có bị thất vọng không?
Đức Giê-hô-va giải thoát và ban phước
15, 16. Các sự kiện nào đã xảy ra thật nhanh chóng? Ê-li có thể thắc mắc điều gì về A-háp?
15 Lời tường thuật cho biết: “Trong một lúc, trời bị mây che đen, gió nổi dậy, và có cơn mưa rất lớn. A-háp bèn lên xe mình, đi đến Gít-rê-ên” (1 Vua 18:45). Các sự kiện xảy ra thật nhanh chóng. Khi người tôi tớ đang chuyển thông điệp của Ê-li đến A-háp thì cụm mây nhỏ ấy bỗng lan dần ra, đen kín cả bầu trời. Một cơn gió mạnh thổi lên. Cuối cùng, sau ba năm rưỡi, mưa bắt đầu rơi xuống vùng đất Y-sơ-ra-ên. Mặt đất khô cằn hút lấy từng giọt nước. Khi mưa tuôn xối xả, nước sông Ki-sôn tràn lên và chắc hẳn rửa sạch máu những tiên tri của Ba-anh đã bị hành quyết. Dân Y-sơ-ra-ên ương ngạnh cũng có cơ hội để gột rửa đạo Ba-anh bẩn thỉu khỏi xứ.
16 Chắc chắn Ê-li mong muốn như thế! Có lẽ ông thắc mắc là A-háp sẽ phản ứng ra sao trước những sự kiện gay cấn đang diễn ra. A-háp có ăn năn và từ bỏ đạo Ba-anh ô uế không? Những gì xảy ra trong ngày ấy quả là những lý do xác đáng để một người thay đổi. Dĩ nhiên, chúng ta không biết lúc đó A-háp nghĩ gì. Lời tường thuật chỉ nói nhà vua “bèn lên xe mình, đi đến Gít-rê-ên”. Ông có rút ra bài học nào không? Ông có quyết tâm thay đổi đường lối của mình không? Những sự kiện sau đó cho thấy câu trả lời là không. Tuy nhiên, ngày ấy vẫn chưa kết thúc đối với A-háp lẫn Ê-li.
17, 18. (a) Chuyện gì xảy ra trên con đường Ê-li tới Gít-rê-ên? (b) Tại sao việc Ê-li chạy từ Cạt-mên tới Gít-rê-ên là phi thường? (Cũng xem chú thích).
17 Nhà tiên tri của Đức Giê-hô-va bắt đầu chuyến hành trình trên cùng con đường với A-háp. Trước mặt ông là đoạn đường dài, tăm tối và ướt át. Nhưng có một chuyện kỳ lạ sắp xảy ra.
18 “Tay Đức Giê-hô-va giáng trên Ê-li; người thắt lưng, chạy trước A-háp cho đến khi tới Gít-rê-ên” (1 Vua 18:46). “Tay Đức Giê-hô-va” rõ ràng đã hành động trên Ê-li một cách siêu phàm. Gít-rê-ên cách đó khoảng 30km mà Ê-li thì đã cao tuổia. Hãy thử hình dung nhà tiên tri ấy kéo vạt áo dài lên, buộc vào hông để chân có thể chạy dễ dàng trên con đường ướt đẫm nước mưa. Ông chạy nhanh đến độ bắt kịp, rồi vượt qua và bỏ xa cả cỗ xe ngựa hoàng gia!
19. (a) Năng lượng và sự dẻo dai mà Đức Chúa Trời ban cho Ê-li có thể nhắc chúng ta nhớ đến những lời tiên tri nào? (b) Khi Ê-li chạy đến Gít-rê-ên, chắc chắn ông biết điều gì?
19 Ê-li có ân phước lớn biết bao! Chắc hẳn cảm giác mạnh mẽ, đầy sinh lực và dẻo dai—có lẽ còn khỏe hơn cả thời trai trẻ—là vô cùng lý thú. Chúng ta có thể nhớ đến những lời tiên tri trong Kinh Thánh bảo đảm là những người trung thành sẽ có sức khỏe hoàn hảo và sung mãn trong địa đàng sắp đến. (Đọc Ê-sai 35:6; Lu 23:43). Khi chạy trên con đường ướt mưa ấy, chắc chắn Ê-li biết Cha Giê-hô-va, Đức Chúa Trời có một và thật, đã hài lòng về ông!
20. Làm sao chúng ta có thể nhận được những ân phước của Đức Giê-hô-va?
20 Đức Giê-hô-va mong muốn ban phước cho chúng ta. Những ân phước của ngài rất quý giá nên chúng ta hãy nỗ lực để nhận được những ân phước ấy. Giống như Ê-li, chúng ta cần tỉnh thức, xem xét kỹ bằng chứng mạnh mẽ cho thấy Đức Giê-hô-va sắp hành động trong thời kỳ đầy nguy hiểm và cấp bách này. Như Ê-li, chúng ta có mọi lý do để hoàn toàn vững tin nơi lời hứa của Đức Giê-hô-va, “Đức Chúa Trời chân-thật”.—Thi 31:5.
a Không lâu sau đó, Đức Giê-hô-va đã giao cho Ê-li nhiệm vụ huấn luyện Ê-li-sê, sau này được biết đến “là người thường xối nước cho Ê-li rửa tay” (2 Vua 3:11, Bản Dịch Mới). Ê-li-sê đã làm phụ tá cho Ê-li, dường như làm những việc thiết thực để giúp một người cao tuổi.