YUVU YA ALEKE
O Fiba e Kiyakala Yovo Kikento Nga Mpila Mosi yo Yakala Ovukane yo Nkento?
Mun’owu wa lufimpi lwavangwa kwa Centro de Controle e Prevenção de Doenças kuna dos Estados Unidos, aleke ayingi bena ye mvu 15 yakuna 19 bevovanga vo bavukana kala muna nua. Muna nkand’andi, Oral Sex Is the New Goodnight Kiss (Sexo Oral É o Novo Beijo de Boa Noite) Sharlene Azam wavova vo: “Avo oyuvuidi aleke mu kuma kia vukana muna nua, bekuvovesa vo ke diambu diambi kwandi ko. Bevovanga nkutu vo ovukana muna nua ke vukana ko.”
Adieyi obenze?
Vana e mvutu mu yuvu ilende, “elo” yovo “ve.”
Nga mwan’a ndumba olenda yimita avo ovukanemuna nua?
Elo
Ve
Ovukana muna nua dilenda sambukisa yimbevo?
Elo
Ve
O fiba e kiyakala yovo kikento nga mpila mosi yo yakala ovukane yo nkento?
Elo
Ve
Akieyi i ludi?
Tala kana vo e mvutu zaku zaludi
Nga mwan’a ndumba olenda yimita avo ovukane muna nua?
Mvutu: Ve. Ekiaki i kuma aleke ayingi beyindulwilanga vo ovukana muna nua ke diavonza ko, kansi vuna bekuyivunanga.
Ovukana muna nua dilenda sambukisa yimbevo?
Mvutu: Elo. O muntu una ye fu kiaki olenda baka kimbevo kia hepatite (A yovo B), verrugas genitais, gonorreia, herpes, SIDA ye sífilis.
O fiba e kiyakala yovo kikento nga mpila mosi yo yakala ovukane yo nkento?
Mvutu: Elo. Konso vangu ditadidi kikento yovo kiyakala, kiakala vukana, vukana muna nua ye ku mpitu a nima yovo simba kiyakala yovo kinkento kia muntu una vo ke nkaz’aku ko, mpila mosi yo yakala ovukane yo nkento.
Ekuma tufwete tokanenanga diambu diadi?
Tala sono ya Bibila ivovelanga e diambu diadi.
Bibila kivovanga vo: “Kadi i luzolo lwa Nzambi lwalu vo . . . nuayikenga muna mavangu ma zumba.”—1 Tesalonika 4:3.
Muna Kingerekiya, o mvovo “mavangu ma zumba” i mpila zawonso za vukana zambi, nze vukana muna nua ye ku mpitu a nima yovo simba kiyakala yovo kinkento kia muntu una vo ke nkaz’aku ko. Ndiona okuyivananga mu mavangu ma zumba olenda baka mfwilu miayingi, e mfwilu usundidi i vidisa ngwizani andi yo Nzambi.—1 Petelo 3:12.
Bibila kivovanga vo: “Konso ndiona okuyivananga muna mavangu ma zumba, nitu andi kesumukinanga.”—1 Korinto 6:18.
Ovukana muna nua dilenda twasa mfwilu muna nitu ye muna kimwanda. Dilenda mpe twasa mfwilu muna ngindu. O nkanda Talking Sex With Your Kids (Falando de Sexo com Seus Filhos) uvovanga vo vukana kuna kikento, ke diau kaka ko difilanga mwana nkento mu mona vo sakanena bansakanene, kendalala yovo mona wonga. Wauna konso muntu ke monanga avo bavukane yandi lembi wo zola, iwau mpe kemona avo osadidi konso mpila yavukana lembi wo zola. Kadi o vukana i vukana kwandi kaka.
Bibila kivovanga vo: “Omono Yave, mono i Nzambi aku, ndiona okulonganga muna wete diaku.”—Yesaya 48:17.
Nga okwikilanga vo nsiku mia Nzambi mu diambu ditadidi vukana, milena kutwasila nluta? Yovo obanzanga vo nsiku miami mina se nkaku kwa ngeye? Muna kusadisa wabaka e mvutu za yuvu yayi, yindula e bala-bala yazala ye makalu. Muna bala-bala omwene sinsu ya mpila ofwete diatisila e kalu ye vana ofwete ningamesena e kalu. E sinsu yayi nga luvevoko lwaku ikakidilanga yovo tanina ikutaninanga? Avo ongeye ye akaka nuvezele sinsu yayi, adieyi divangama?
E sinsu ya nzila mu kuma kia diatisa makalu ikukakidilanga mu vanga maka mambu, kansi ikutaninanga. Diau dimosi mpe, e nsiku mia Nzambi mikukakidilanga mu lembi vanga maka mambu, kansi mikutaninanga.
Diau dimosi mpe ye nkanikinu mia Nzambi. Avo ovezele mio, zaya wo vo konso kina okuna i kiau mpe okutika. (Ngalatia 6:7) O nkanda educação sexual, uvovanga vo: “Avo ntangwa zayingi ovezanga malongi mana okwikilanga ye kadilu kiambote yo vanga mambu ozeye vo ke mambote ko, okuyimwena vo kuna kwaku mfunu ko.” Kansi, avo olemvokele nkanikinu mia Nzambi osonga vo otatidilanga fu yambote. Ediadi dikusadisa mu kala ye ntona zavelela.—1 Petelo 3:16.