Xidyoho I Yini?
Nhlamulo ya le Bibeleni
Xidyoho i swiendlo, matitwelo kumbe ku ehleketa swilo leswi nga fambisaniki ni milawu ya Xikwembu. Swi katsa ku tlula milawu ya Xikwembu hi ku endla swilo leswi hoxeke kumbe leswi nga lulamangiki ematihlweni ya xona. (1 Yohane 3:4; 5:17) Bibele yi tlhela yi hlamusela swidyoho swo endliwa hi vomu, ku nga ku tsandzeka ku endla swilo leswinene.—Yakobo 4:17.
Eka tindzimi to sungula ta le Bibeleni, rito xidyoho ri vula “ku hupa,” ku fana ni loko munhu a copa nseve a wu kongomisa endhawini yo karhi kambe wu fika wu nga bi kona. Hi xikombiso, ntlawa wa masocha ya le Israyele wa khale a ma ri ni vuswikoti byo hoxa ribye hi xipelupelu lerova “a ma nga hupi.” Xiga xexo loko xi hundzuluxeriwa hi ku kongoma xi nga hlayeka hi ndlela leyi, “a va nga dyohi.” (Vaavanyisi 20:16) Hikwalaho, ku dyoha i ku hupa milawu ya Xikwembu yo lulama.
Leswi xi nga Muvumbi, Xikwembu hi xona xi nga ni mfanelo yo vekela vanhu milawu. (Nhlavutelo 4:11) Hi ta tihlamulela eka xona hikwalaho ka swiendlo swa hina.—Varhoma 14:12.
Xana swa koteka ku papalata ku dyoha hi ku helela?
Doo! Bibele yi vula leswaku “hinkwavo va dyohile naswona va kayivela ku vangama ka Xikwembu.” (Varhoma 3:23; 1 Tihosi 8:46; Eklesiasta 7:20; 1 Yohane 1:8) Hikwalahokayini swi ri tano?
Vanhu vo sungula, ku nga Adamu na Evha a va nga ri na xidyoho eku sunguleni. Sweswo swi endleke hileswi va vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu va nga ri na xidyoho. (Genesa 1:27) Hambiswiritano, va lahlekeriwe hi lunghelo ro hanya va nga ri na xidyoho hileswi va nga xi yingisangiki Xikwembu. (Genesa 3:5, 6, 17-19) Loko va va ni vana va va tlulete xidyoho tanihi ndzhaka leyi va karhataka swinene. (Varhoma 5:12) Hilaha Hosi Davhida wa le Israyele a vuleke hakona a ku: “Ndzi velekiwe ndzi ri ni xihoxo.”—Pisalema 51:5.
Xana swidyoho swin’wana i swikulu ku tlula swin’wana?
Ina. Hi xikombiso, Bibele yi vula leswaku vavanuna va le Sodoma wa khale a va “hombolokile, a va ri vadyohi lavakulu” naswona “swidyoho swa vona [a] swi tele ngopfu.” (Genesa 13:13; 18:20) Xiya swilo swinharhu leswi kombisaka vukulu kumbe ntikelo wa xidyoho.
Xidyoho lexikulu. Bibele yi hi lemukisa ku papalata swidyoho leswikulu swo tanihi ku tikhoma ku biha hi swa masangu, ku gandzela swikwembu, ku yiva, vudakwa, ku dyelela, ku dlaya ni vungoma. (1 Vakorinto 6:9-11; Nhlavutelo 21:8) Bibele yi hambanisa swidyoho leswi ni swidyoho swa ku va munhu a endla swilo handle ko anakanya kumbe a endla swidyoho handle ka ku tiyimisela, hi xikombiso ku nga ha va hi marito kumbe swiendlo leswi vavisaka van’wana. (Swivuriso 12:18; Vaefesa 4:31, 32) Hambiswiritano, Bibele yi hi khutaza leswaku hi nga tekeli xidyoho xin’wana ni xin’wana ehansi hikuva sweswo swi ta endla leswaku hi endla swidyoho leswikulu leswi lwisanaka ni milawu ya Xikwembu.—Matewu 5:27, 28.
Xikongomelo. Swidyoho swin’wana swi endliwa hikwalaho ko pfumala vutivi bya leswi Xikwembu xi swi lavaka. (Mitirho 17:30; 1 Timotiya 1:13) Hambileswi yi nga swi beki hi makatla swidyoho leswi kambe Bibele ya swi hambanisa eka swidyoho leswi munhu a swi endlaka hi vomu leswi lwisanaka ni milawu ya Xikwembu. (Tinhlayo 15:30, 31) Swidyoho leswi endliwaka hi vomu swi huma eka “mbilu . . .yo homboloka.”—Yeremiya 16:12.
Ku phikelela. Bibele yi hi hlamusela ku hambana loku nga kona eka ku endla xidyoho kan’we ni ku xi endla hi ku phindhaphindha ku ringana nkarhi wo leha. (1 Yohane 3:4-8) Lava endlaka xidyoho hi vomu hambiloko va dyondzile ku endla leswinene, va ta kuma vuavanyisi bya Xikwembu.—Vaheveru 10:26, 27.
Lava endlaka swidyoho leswikulu va nga titwa va tshikilelekile swinene hikwalaho ka vukulu bya swidyoho swa vona. Hi xikombiso, Hosi Davhida u tsale a ku: “Milandzu ya mina yi tele ngopfu; yi ndzi tika ku fana ni ndzhwalo wo tika lowu ndzi tsandzekaka ku wu rhwala.” (Pisalema 38:4) Kambe Bibele yi hi nyika ntshembo lowu: “Lowo homboloka a a tshike mahanyelo yakwe, ni lowo biha miehleketo yakwe; a a tlhelele eka Yehovha, loyi a nga ta n’wi twela vusiwana eka Xikwembu xa hina, hikuva xi ta rivalela hi ndlela leyikulu.”—Esaya 55:7.