Ligongo Cici Tukusosekwa Kucimbicisya Ulamusi?

1, 2. (a) Ligongo cici yikusatusawusya kucimbicisya ulamusi? (b) Ana citulijiganye ya yiwusyo yapi?

ANA pakwete pam’weni mwanace mwakusatendela naga ngakusaka kutenda yindu yamsalile nangolo jwakwe kuti atende? Akusanyalayisya ngope, yampaka yatendekasye wawojo kumanyilila kuti ngakusaka. Jwalakwe akusaŵa kuti apikene yasasile nangolo jwakwe, soni akusamanyilila kuti akusosekwa kupikanila ulamusi wa nangolojo. Nambo pandaŵiji jwalakwe akusaŵa kuti ngakusaka kupikanila. Kulepela kupikanila kwa mwanacejo kukulosya yatukusatendaga ndaŵi sine.

² Ndaŵi sine kucimbicisya ulamusi kukusaŵa kwakusawusya. Ana wawojo yikusasawusyasoni kwacimbicisya ŵakwete ulamusi? Naga yikusasawusya, nganaŵa jika. Tukutama mu ndaŵi jele kucimbicisya ulamusi kukunondipilanondipila. Nambope, Baibulo jikusasala kuti tukusosekwa kwacimbicisya ŵakwete ulamusi pa m’weji. (Miyambo 24:21) Kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa naga tukusaka kwendelecela kuŵa m’cinonyelo ca Mlungu. Nambo yiwusyo yakusosekwa yili yakuti: Ligongo cici ndaŵi sine yikusatusawusya kucimbicisya ulamusi? Ligongo cici Yehofa akusatuŵenda kuti tucimbicisyeje ulamusi, soni cici campaka citukamucisye kupikanila? Soni, ana mpaka tulosye catuli kuti tukusacimbicisya ulamusi?

3, 4. Ana ulemwa, soni ungali umlama yatandite catuli, soni ligongo cici cipagwa cetu ca ulemwa cikusatutendekasya kuti yitusawusyeje kucimbicisya ulamusi?

³ Kwende tulole magongo gaŵili gagakusatutendekasya kuti yitusawusyeje kucimbicisya ŵakwete ulamusi. Ligongo lyandanda lili lyakuti m’weji tukusalaga ni ungali umlama. Lyaŵili lili lyakuti ŵakwete ulamusiwo akusalagasoni ni ungali umlama. Ulemwa, soni ungali umlama yatandite kalakala Adamu ni Hawa ali ajimucile ulamusi wa Mlungu mu mgunda wa Edeni. M’yoyo ulemwa watandite ligongo lya kwimucila. Kutandila pandaŵijo mpaka lelojino, tukusapagwa ni mtima wakusaka kwimucila.​—Genesis 2:15-17; 3:1-7; Salimo 51:5; Aloma 5:12.

⁴ Ligongo lyakuti twapagwile ni ulemwa, yikusaŵa yangasawusya kutanda kupoka, soni kulitulumbasya. Nambo kulinondiya kuli kwakusoŵa mwati tukusosekwa kulingalinga mwamtawu kuti tukole ndamoji. Atamose kuti tuŵele tuli mkutumicila Mlungu mwakulupicika kwa yaka yejinji, komboleka kutanda kulikwesya, soni kupoka. Mwambone, aganicisye ya Kola juŵaliji jwakulupicika ku likuga lya Yehofa pandaŵi jele likuga lyosopelyo lyasimanaga ni yakusawusya yejinji. Nambope, ligongo lyakusacilila ulamusi mwakutunduka, soni mwangali sooni, jwalakwe ŵalongolele ŵandu kumjimucila Mose, juŵaliji mundu jwakulinondiya mnope pandaŵijo. (Numeri 12:3; 16:1-3) Aganicisyesoni ya Mwenye Usiya, jwele ligongo lya kupoka ŵajinjile m’nyumba ja Mlungu kukamula masengo gaŵasosekwaga kugakamula ŵambopesipe. (2 Mbiri 26:16-21) Jemanjaji ŵapocele cilango ligongo lya kwimucila kwawo. Yisyasyo yakusakala ya jemanjaji yili yakutukalamusya wosope. Tukusosekwa kumalana ni mtima wakupoka wawukusatutendekasya kuti yitusawusyeje kucimbicisya ulamusi.

5. Ana ŵakulamulila ŵangali umlama aŵele mkukamulicisya masengo mwatuli macili gawo?

⁵ Konjecesya pelepa, ŵandu ŵangali umlama ŵakwete macili gakulamulila ni ŵatendekasisye kuti ŵandu akacimbicisyaga ulamusi. Ŵajinji mwa jemanjaji aŵele ali mkwatendela ŵandu yangalwe. Kutandila kalakala, ŵandu aŵele ali mkukamulicisya masengo macili gawo mwakulemweceka. (Aŵalanje Mlaliki 8:9.) Mwambone, Sauli ŵaliji mundu jwambone, soni jwakulinondiya pandaŵi jele Yehofa ŵamsagulaga kuŵa mwenye. Nambo kaneko jwalakwe ŵatandite kupoka, soni kutenda jelasi, mwati ŵatandite kumlagasya mundu jwakulupicika Daudi. (1 Samueli 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11) Kaneko Daudi ŵaŵele mwenye jwambone kupunda mayimwene gosope gagapali. Nambo mkupita kwandaŵi jwalakwe ŵakamulicisye masengo macili gakwe mwakulemweceka pakumsumula Uliya ŵamkwakwe, soni pakulamula kuti mundu jwangalemwaju akam’ŵice pamsele wa paujo kungondo kuti akawe. (2 Samueli 11: 1-17) Kusala yisyene, ungali umlama ukusatendakasye ŵandu kuti yasawusyeje kukamulicisya masengo ulamusi wawo mwakuŵajilwa. Soni naga ŵakulamulila ali ŵangamcimbicisya Yehofa, kalamulile kawo kakusaŵa kakusakala mnope. Pakusala yaŵatesile acipapa ŵa Cikatolika pakwalagasya ŵandu mwangalwe, mundu jwine jwandale jwa ku Britain jwalembile kuti; “Ukumu ukusamtendekasya mundu kutenda yangalumbana, soni naga akwete ukumu wekulungwa akusapundanganya mnope.” Tuli mkuganicisya yaŵele ali mkutenda ŵandu pakukamulicisya masengo macili gawo mwakulemweceka, kwende tulole ciwusyo cakuti: Ligongo cici tukusosekwa kucimbicisya ulamusi?

6, 7. (a) Ana kumnonyela Yehofa kukusatulimbikasya kutenda cici, soni ligongo cici? (b) Ana mpaka tulosye catuli kuti tuli ŵakupikanila?

⁶ Ligongo lyambone lyatukusosecela kucimbicisya ulamusi lili cinonyelo cetu kwa Yehofa, kwa ŵandu, soni kwa acimsyewe. Tukusaka kumsangalasya Yehofa ligongo lyakuti tukusamnonyela. (Aŵalanje Miyambo 27:11; Maliko 12:29, 30.) Tukusamanyilila kuti ŵandu aŵele ali mkukayicila ulamusi wa Yehofa kutandila pakwimucila kwakwatendekwe mu mgunda wa Edeni, soni kuti ŵandu ŵajinji ali kumbali ja Satana pakukana ulamusi wa Yehofa. Tukusasangalala kuŵa kumbali jakamucisya ulamusi wa Yehofa. Patuŵalasile maloŵe gakusangalasya ga pa Ciunukuko 4:11, tukusasacilila ni mtima wetu wosope kukamucisya ulamusi wa Yehofa. Ngatukusakayicila kuti Yehofa ni jwakuŵajilwa kulamulila cilamboci. Tukusakamucisya ulamusi wa Yehofa, patukukuya malamusi gakwe lisiku lililyose pa umi wetu.

⁷ Kucimbicisya ulamusi kukusapwatika yejinji ngaŵa kwamba kuŵa ŵakupikanilape. Tukusampikanila Yehofa mwakusacilila ligongo lyakumnonyela. Nambope, ndaŵi sine kupikanila mpaka kuŵe kwakusawusya mnope. Pandaŵi mpela jeleji, tukusosekwa kulijiganya kuŵa ŵakupikanila mpela yampaka asosecele kutenda mwanace jwatumsasile kundanda kwa nganiji. Tukusakumbucila kuti Yesu ŵatesile lisosa lya Mlungu atamose kuti kutenda yeleyi kwaliji kwakusawusya mnope. Jwalakwe ŵaŵecete kwa Atati ŵakwe kuti: “Andyocesye mgawo wa yisawusyowu, nambo ngaŵa lisosa lya une.”​—Luka 22:42.

8. (a) Ana lelojino mpaka tulosye catuli kuti tukusapikanila ulamusi wa Yehofa, soni ana Yehofa ŵalosisye catuli nganisyo syakwe panganiji? (b) Ana cici campaka citukamucisye kupikanila camuko? (Alole libokosi pa mapeji 46 mpaka 47.)

⁸ Yili yisyene kuti Yehofa jwangaŵeceta ni m’weji pameso ni pameso, nambo akusaŵeceta ni m’weji kupitila m’Maloŵe gakwe, soni kwa ŵakumjimila ŵapacilambo capasi. M’yoyo, tukusalosya kuti tukusampikanila Yehofa mwakucimbicisya ŵakumjimila ŵakweŵa, kapena ŵandu ŵele jwalakwe akwakunda kuti akole ukumu pa m’weji. Naga tukwajimucila jemanjaji, mwangapikanila maloŵe gakutyocela m’Malemba gakutusalila, tucimlemwecesya Mlungu. Ayisalayeli paŵatandite kunyinyitika, soni kumjimucila Mose, Yehofa ŵayiweni mpela kuti jemanjajo akumjimucila jwalakwe.​—Numeri 14:26, 27.

9. Ligongo cici kwanonyela acimjetu mpaka kututendekasye kucimbicisya ulamusi? Asale cisyasyo.

⁹ Tukusacimbicisyasoni ulamusi ligongo lyakuti tukusanonyela acimjetu. Ligongo cici yili m’yoyo? Awanicisye kuti wawojo ali msilikali jwa ngondo. Kuti likuga lyawo lipunde, soni kuti likulupuce yikwegamila pa mkamulano wa wosope, kupikanila, soni kucimbicisya ŵakwalongolela. Naga ngakukamulana ni acimnjawo, mpaka aŵice umi wa acimjawowo pangosi. Moŵa agano makuga ga ngondo ga ŵandu gajonasile mnope yindu pacilambopa. Nambope Yehofa akwete makuga ga ngondo gagakusatenda yambonepe. Baibulo jikusamsala Mlungu ndaŵi syejinji kuti, “Yehofa jwa makuga.” (1 Samueli 1:3) Jwalakwe ali jwamkulungwa jwa makuga ga malayika gamacili. Ndaŵi sine, Yehofa akusiŵawanicisya ŵakulambila ŵakwe ŵapacilambo capasi ni likuga lya ngondo. (Salimo 68:11; Ezekieli 37:1-10) Naga tukwajimucila ŵandu ŵele Yehofa ŵapele ukumu wakuti atulamulileje, mpaka tuŵice pa ngosi umi wa ŵangondo ŵausimu acimjetu. Naga Mklistu jwine akwimucila acakulungwa ŵa mumpingo, Aklistu ŵane mumpingomo mpaka alajeje. (1 Akolinto 12:14, 25, 26) Soni naga mwanace akwimucila mwiŵasa, liŵasa lyosope likusalaga. M’yoyo, tukusalosya kuti tukusanonyela acimjetu mwakucimbicisya, soni kukamulana ni ulamusi.

10, 11. Ana kusaka kuti yindu yitujendeleje cenene mpaka kutulimbikasye catuli kuti tupikanileje ulamusi?

¹⁰ Tukusacimbicisyasoni ulamusi kuti yindu yitujendeleje cenene. Yehofa pakutuŵenda kuti tucimbicisyeje ulamusi, akusatusalilagasoni umbone wampaka tupate ligongo lya kucimbicisyako. Mwambone, jwalakwe akusasalila ŵanace kuti ŵapikanileje acinangolo ŵawo kuti akole upile, soni kuti umi wawo uŵe welewu. (Aefeso 6:2, 3) Akusatusalila kuti tupikanileje acakulungwa ŵa mumpingo ligongo naga ngatukwapikanila unasi wetu ni Yehofa Mlungu mpaka ujonasice. (Ahebeli 13:7, 17) Akusatusalilasoni kuti twapikanileje ŵakulamulila ŵa boma kuti yitujendele cenene.​—Aloma 13:4.

¹¹ Ana ngakwiticisya kuti kumanyilila ligongo lyakwe Yehofa akusaka kuti tupikanileje mpaka kutukamucisye kucimbicisya ulamusi? Kwende sambano, tulole mbali sitatu syakusosekwa mnope pa umi wetu syampaka tutende pakulosya kuti tukusacimbicisya ulamusi.

12. Ana Yehofa apelece ukumu watuli kwa jwamlume jwamlombele, soni ana jwamlumeju mpaka akwanilisye mwatuli ukumu wakwe?

¹² Yehofa ni jwaŵalinganyisye yakuti paŵeje maŵasa. Pakuŵa Mlungu jwangali cisokonasyo, jwalakwe ŵalinganyisye liŵasa kuti lijendeje cenene. (1 Akolinto 14:33) Jwalakwe ampele jwamlume jwamlombele ukumu wakuŵa jwakulongolela liŵasa mpela mtwe. Jwamlume jwamlombele akusalosya kuti akucimbicisya Mtwe wakwe, wawuli Klistu Yesu, mwakusyasya yakusatendaga Yesu pakulongolela mpingo. (Aefeso 5:23) M’yoyo, jwamlume akusosekwa kuŵa jwamtawu kuti ukumu wakwe mwamtawu, soni kutenda yeleyo mwakusacilila. Ngakusosekwa kuŵa jwangalwe, nambo aŵe jwacinonyelo, jwakupikanicisya, soni jwacanasa. Jwalakwe akusamanyilila kuti ulamusi wakwe wana pakulecela, soni wangapunda ulamusi wa Yehofa.

13. Ana jwamkongwe jwamlombegwe mpaka akwanilisye catuli ukumu wakwe mulitala lyakumsangalasya Yehofa?

¹³ Jwamkongwe jwamlombegwe akusosekwa aŵe jwakamucisya kwa ŵamkwakwe. Pakuŵa Baibulo jikusasala ya “lilamusi lya mama,” nikuti jwamkongwe jwamlombegwe ampelesoni ulamusi mwiŵasa. (Miyambo 1:8) Nambope ulamusi wa jwamkongwe jwamlombegwe uli kwakamucisya ŵamkwakwe. Jwamkongwe jwa Ciklistu jwamlombegwe akusalosya kucimbicisya ulamusi wa ŵamkwakwe mwakwakamucisya kuti akomboleje cenene kulongolela liŵasalyo mpela mtwe. Jwalakwe jwangacembulusya kapena kwakalamucila ŵamkwakwe kuti atendeje yakusaka yakwe, soni jwangalinga kusumula ukumu wa ŵamkwakwe. Mmalo mwakwe, akusaŵa jwakamucisya, soni jwakamulanicika. Naga jwamkongweju ngakukamulana ni nganisyo sya ŵamkwakwe, mpaka asale nganisyo syakwe mwakwacimbicisya ŵamkwakwewo. Nambope jwalakwe akusaŵa jwakupikanila. Naga ŵamkwakwe ali ŵangakulupilila, mpaka paŵeje yakusawusya yine. Nambope kuŵa kwakwe ŵakupikanila mpaka kumkamucisye jwamlumejo kuti atande kulijiganya ya Yehofa.​—Aŵalanje 1 Petulo 3:1.

14. Ana ŵanace mpaka ŵasangalasye mwatuli acinangolo ŵawo, soni Yehofa?

¹⁴ Ŵanace akusamsangalasya Yehofa naga akupikanila acinangolo ŵawo. Acinangolo akusaŵasoni ŵakusangalala naga ŵanace akwapikanila. (Miyambo 10:1) Liŵasa lyalikwete nangolo jumo, ŵanace akusampikanila nangolojo, acikumbucilaga kuti nangolo jwawojo mpaka asace kumkamucisya mnope, soni kukamulana najo. M’maŵasa gele jwalijose akusakwanilisya ukumu waŵampele Mlungu mukusaŵa mtendele ni kusengwa. Yeleyi yikusacimbicisya Mkutandisya jwa maŵasa, jwali Yehofa Mlungu.​—Aefeso 3:14, 15.

15. (a) Ana mpaka tulosye catuli kuti tukusacimbicisya ulamusi wa Yehofa mumpingo? (b) Ana cici campaka citukamucisye kupikanila ŵakutulongolela? (Alole libokosi pa mapeji 48 mpaka 49.)

¹⁵ Yehofa ŵasagwile Mwanace jwakwe kuŵa Jwakulamulila jwa Mpingo wa Ciklistu. (Akolose 1:13) Nombe najo Yesu apelece masengo kwa “jwamasengo [“kapolo,” NW] jwakulupicika ni jwa lunda” kuti akamucisyeje ŵandu ŵa Mlungu kuti aŵe paunasi ni Yehofa. (Matayo 24:45-47) Likuga Lyakulongolela lya Mboni sya Yehofa ni lyalikwimila kapoloju. Mpela muyaŵelaga ni Mipingo jandanda ja Ciklistu, lelojinosoni Likuga Lyakulongolela likusasalila acakulungwa ŵa mumpingo mwampaka alongoleleje mipingo kupitila mu yikalata kapena ŵakwajimila ŵawo ŵali ŵakulolela ŵakwendajenda. Naga jwalijose akucimbicisya ulamusi wa acakulungwa ŵa mumpingo, nikuti akusaŵasoni kuti akumpikanila Yehofa.​—Aŵalanje 1 Atesalonika 5:12; Ahebeli 13:17.

16. Ana acakulungwa akusasagulwa ni msimu weswela mwatuli?

¹⁶ Acakulungwa wa mumpingo, soni ŵakutumicila ŵakamucisya ali wangali umlama. Jemanjaji akusalemwesyaga mpela mwatukusatendela wosope. Nambope acakulungwaŵa ali “mituka” mwa acalume kuti akamucisye mipingo kuŵa jakulimbangana mwausimu. (Aefeso 4:8) Acakulungwa akusasagulwa ni msimu weswela. (Masengo 20:28) Mwatuli? Kuti Jemanjaji aŵajilwe ukumuwu, akusasosekwa kwanilisya kaje yayili m’Maloŵe ga Mlungu gaŵagapujile ni msimu weswela. (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9) Nambosoni acakulungwa ŵa mumpingo ŵakusalola naga Mklistu ali jwakuŵajilwa kuŵa jwamkulungwa jwa mumpingo, akusapopela kaje kuŵenda msimu weswela wa Yehofa kuti walongolele.

17. Ligongo cici ndaŵi sine acakongwe akusawala kandu kumtwe pakulongolela masengo gane mumpingo?

¹⁷ Mumpingo ndaŵi sine mpaka yisimanikwe kuti acakulungwa, soni ŵakutumicila ŵakamucisya ŵakuti alongolele masengo gane gakwe pangali, mwambone, kulongolela msongano wakosecela undumetume wamumgunda. Naga yikutendekwa yeleyi, abale ŵane ŵabatiswe komboleka kulongolela masengogo. Naga m’bale pangali, mlongo jwakuŵajilwa komboleka kulongolela. Nambo naga mlongo akutenda masengo gakusatendaga m’bale jwam’batiswe, jwalakwe akusosekwa kuwala cakulisiŵila mumtwe.* (1 Akolinto 11:3-10) Kuwala kandu kumtweko ngaŵa kwacembulusya acakongwewo. Nambo kuli kwapa upile wakulosya kuti akusacimbicisyaga yaŵalinganyisye Yehofa yakuti paŵeje ŵakulongolela, cinga mwiŵasa kapena mumpingo.

18, 19. (a) Ana lilemba lya Aloma 13:1-7 likusala ya ŵani? (b) Ana tukusacimbicisya catuli ŵakulamulila ŵa m’cilambo?

¹⁸ Aklistu ŵasyesyene akusapikanila ni mtima wosope lilamusi lyalili pa Aloma 13:1-7. (Aŵalanje.) Pakuŵalanga maloŵe ga pa lilembali, cayiwone kuti “acakulungwa ŵakulamulila” ŵakwasala pelepa ali ŵakulamulila ŵa m’cilambo. Ligongo lyakuti Yehofa akundile kuti paŵe ŵakulamulila ŵa m’cilambo, jemanjaji akusakamula masengo gakusosekwa mnope, mpela kulolecesya kuti m’cilambomo mwana bata, soni kwapa ŵandu yindu yine yakusosekwa. Tukusalosya kucimbicisya ulamusi patukupikanila malamusi ga m’cilambo cetu. Tukusalolecesya kuti tukulipila misongo, kulemba mwakuŵajilwa yikalata yiliyose yakuyisaka ŵakulamulila, soni tukusapikanila lilamusi lililyose lyalikutukwaya m’weji, ŵamwiŵasa mwetu, malonda getu, kapena cipanje cetu. Nambope ngatukusapikanila ŵakulamulila ŵa m’cilambo naga akutusalila kuti tukase malamusi ga Mlungu. Mmalo mwakwe tukusajanga mpela mwaŵaŵecetele ŵandumetume kuti: “Tukwenela kumpikanila Mlungu kupunda kupikanila mundu.”—Masengo 5:28, 29; alole libokosi lyakuti “Ana Ngusosekwa Kupikanila Ulamusi wa Ŵani?” pa peji 42.

¹⁹ Tukusalosyasoni kucimbicisya ŵakulamulila ŵa m’cilambo mu katende ketu ka yindu ni jemanjajo. Ndaŵi sine, mpaka tutende yindu yine ni acakulungwakulungwa ŵa boma. Ndumetume Paulo ŵatesilepo yindu ni ŵakulamulila ŵa m’cilambo mpela, Mwenye Helodi Agilipa, soni Fesito. Jemanjaji ŵamlemwecesyaga mnope Paulo, nambope jwalakwe ŵaŵecetaga nawo mwakwacimbicisya. (Masengo 26:2, 25) Tukusakuya cisyasyo ca Paulo, patukuŵeceta ni mundu jwa ulamusi mnope kapena jwapolisi. Kusukulu, ŵanace ŵa Ciklistu akusalolecesya kuti akwacimbicisya ŵakwiganya, soni acakulungwakulungwa ŵane ŵakusalolela ya majiganyo. Ngatukusacimbicisyape ŵakulamulila ŵakusakamulana ni yikulupi yetu, nambo tukusacimbicisya atamose ŵakulamulila ŵakusaŵengana mnope ni Mboni sya Yehofa. Ŵandu ŵanganaŵa ŵa Mboni sya Yehofa akusosekwa amanyilileje cenene kuti tukusacimbicisya ŵandu wosope.​—Aŵalanje Aloma 12:17, 18; 1 Petulo 3:15.

20, 21. Ana pana yakuyicisya yambone yatuli yayikusayikaga ligongo lyakucimbicisya ulamusi?

²⁰ Kwende tuŵe ŵakusacilila kucimbicisya ŵane. Ndumetume Paulo ŵalembile kuti: “Mwacimbicisyeje ŵandu wosope.” (1 Petulo 2:17) Naga ŵandu akuyiwona kuti tukusacimbicisya yisyesyene, mpaka asangalaleje mnope. Tukaliŵalila kuti kucimbicisyana kukunondipilanondipila. M’yoyo, patukwacimbicisya ŵane tukusaŵa kuti tukupikanila lilamusi lya Yesu lyakuti: “Mlosyeje lilanguka lyenu pa meso pa ŵandu, kuti pitagawoneje masengo genu gambone, ŵacimbicisyeje Atati ŵenu ŵakwinani.”​—Matayo 5:16.

²¹ Moŵa agano, ŵandu ŵakulinandiya akusasacilila kulijiganya usyesyene wakwamba ya Mlungu. Patukucimbicisya ulamusi wa mwiŵasa, wa mumpingo, soni wa m’cilambo yicikamucisya kuti ŵandu ŵane atande kulambila Mlungu pampepe ni m’weji. Yeleyi yili yakusangalasya kwabasi! Atamose yeleyi yikatendekwa, mpaka tuŵe ŵakusimicisya kuti, Yehofa Mlungu akusasangalala naga tukusacimbicisya ŵandu. Yeleyi yikusatukamucisya kwendelecela kuŵa m’cinonyelo cakwe. Ana panasoni upile wine wekulungwa kupunda pelepa?