ENUKPLAKPLA NYƆTA 10
Enujeŋnamɛ koɖo lɔnlɔn nɔ Yehowa atɛnŋ acucu eo nawa ʒinʒindoshimɛ
“Nyi yí xe mɔ nɔŋ yí ŋdawa ʒinʒindoshimɛɔ?”—EDƆ. 8:36, NWT.
EHAJIJI 37 Subɔ Yehowa Kple Luʋɔ Blibo
SUSU VEVI LƆa
1-2. Shigbe lé Edɔwawawo 8:27-31, 35-38 nui nɛ ɖe, nyi yí cucu Etiopi fyɔxwejikpɔtɔ lɔ yí ewa ʒinʒindoshimɛɔ?
ÈJI mɔ yeawa ʒinʒindoshimɛ keŋ anyi Kristo nukplavia? Lɔnlɔn koɖo enujeŋnamɛ kpedo amɛ sugbɔ nu yí wosɔ gbeta cɛ. Mìakpɔ ŋsu ci yí kpɔnɔ Etiopi fyɔnyɔnu xwe ji kpɔwɛ.
2 Etiopi fyɔxwejikpɔtɔ lɔ wa do enu ci ekpla le Ŋwlɛnŋwlɛn lɔwo mɛ ji le afɔdumɛ. (Hlɛn Edɔwawawo 8:27-31, 35-38.) Nyi yí na ewa ahan ɔ? Mawu Nyɔ lɔ nyi enu nɔnui ni sugbɔ, ɖo hwecinu ele ehunvi lɔ mɛɔ, éhlɛnkɔ kpukpui ɖewo le Ezai wema mɛ. Gbesɔ kpe niɔ, enyɔ ci Filipu nu ni na edasɛ mɔ enu ci Yesu wa, jeŋ nɔ ye. Vɔ nyi yí taɖo ŋsu cɛ zɔn mɔ keke yi Ʒeruzalɛmuɔ? Ðo élɔn Yehowa daɖɛ sa. Lé mìwɛ yí nyaɔ? Évayi sɛn Yehowa le Ʒeruzalɛmu yí trɔgbɔ vayikɔ axwe. Ele shigbe mɔ Etiopitɔ cɛ tashi sɛnsɛn ci mɛ woji do keŋ vado gbɛ koɖo jukɔn ci yí sɔ yiɖeki na Mawu adodwi lɔ. Lɔnlɔn ci eɖo nɔ Yehowa yí gbecucui yí esɔ gbeta vevi bu. Éwa ʒinʒindoshimɛ yí trɔ Kristo nukplavi.—Mt. 28:19.
3. Nyi yí atɛnŋ axe mɔ nɔ mɛɖe yí awa ʒinʒindoshimɛ agloɔ? (Kpɔ dakavi ci yí nyi “Mɛ ciŋmɛ ènyi le jimɛɔ?”)
3 Lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa atɛnŋ cucu eo nawa ʒinʒindoshimɛ. Vɔ lɔnlɔn tɛnŋ xe mɔ nɔ eo yí àwa ʒinʒindoshimɛ aglo. Lé awɛ anyi ahan ɔ? Bu tamɛ kpɔ so kpɔwɛ ciwo yí gbɔgbɔ nu. Lɔnlɔn ci èɖo nɔ ao xomumɛtɔ koɖo ao xlɔ ciwo yí denyi Yehowa sɛntɔwo o, tɛnŋ sɛnŋ keke navɔn nɔ ʒinʒindoshimɛ wawa. Ðo èvɔnkɔ mɔ woavagbe ye. (Mt. 10:37) Alo adɛn ɖewo tɛnŋ ma do eo, yí ètrɔ nya mɔ wodekpenɔ nɔ Mawu o, vɔ ètɛnŋ kpɔɛ mɔ yedatɛnŋ atashi wo o. (Eha. 97:10) Alo ètɛnŋ ɖunɔ ŋsusɛnsɛn xwe ɖewo so vihwɛmɛ. Ètɛnŋ ɖonɔ ŋwi jijɔkpɔkpɔ ci yí le exwe lɔwo ɖuɖu mɛ. Eyi taɖo ètɛnŋ kpɔɛ mɔ exwe koɖo kɔnu ciwo dekpenɔ nɔ Yehowa tatashi agbɔnnu nɔ ye. (1 Kor. 10:20, 21) Enyɔ ci àbiɔ eoɖeki se yí nyi mɔ: “Nyi yí ŋlɔn wuɔ?”
MƐ CI MÌALƆN WU
4. Nyi yí nyi enuvevitɔ ci yí acucu mɛɖe yí awa ʒinʒindoshimɛɔ?
4 Enunywi sugbɔ li yí jɔnɔ ji nɔ eo yí èlɔn wo. Le kpɔwɛ mɛ, gbɔxwe àtɔ enu kplakpla koɖo Yehowa Kunuɖetɔwoɔ, taŋfuin èdonɔ bubu gangan Bibla nu yí gbelɔn Yesu. Evyɛ, ci èvajeshi Yehowa Kunuɖetɔwo ɖɛɔ, ehadodo koɖo wo tɛnŋ jɔnɔ ji nɔ eo. Vɔ denyi lɔnlɔn ɖoɖo nɔ enunywi hunnɔwo yí acucu eo dandandan yí naji mɔ yeasɔ yeɖeki jo nɔ Yehowa yí awa ʒinʒindoshimɛ o. Lɔnlɔn ɖoɖo nɔ Yehowa Mawu yí nyi enuvevi ŋkɔtɔ ci yí acucu eo yí nawa ʒinʒindoshimɛ. Nɔ èlɔn Yehowa wu ŋɖekpokpuiɔ, dalɔn yí ŋɖe axe mɔ nɔ eo yí àsin aglo o. Lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa yí acucu eo yí nawa ʒinʒindoshimɛ, eyi ke agbekpedo eo nu nakpɔtɔ anɔ gbeji le ʒinʒindoshimɛ godu.
5. Nyɔbiɔse ci mìakpɔ ɖoŋci nɔɔ?
5 Yesu nu mɔ mìɖo alɔn Yehowa koɖo mìwo ji, mìwo se, mìwo susu koɖo mìwo ŋsɛn pleŋ. (Maki 12:30) Lé mìatɛnŋ alɔn Yehowa yí ana bubu gangan yi doɔ? Tamɛbubukpɔ so lɔnlɔn ci Yehowa ɖo nɔ mì nu, acucu mìwo can mìaluin. (1 Ʒan 4:19) Nyi yí lɔnlɔn gangan ŋtɔ́ acucu eo nawaɔ?b
6. Sɔ koɖo Rɔmatɔwo 1:20 ɖe, emɔ ɖeka ci ji mìato akpla nu so Yehowa nuɔ?
6 Kpla nu so Yehowa nu to enu ciwo yí ewa ji. (Hlɛn Rɔmatɔwo 1:20; Enyɔ. 4:11) Bu tamɛ kpɔ so aci koɖo elan ciwo Yehowa wa nu keŋ akpɔ lé wodasɛ yi nunya do. Bu tamɛ kpɔ so lé ewa ao lankpu yí enya kpɔkpɔ do. (Eha. 139:14) Gbekpɔ ŋsɛn gangan ci yí le ewe shi ɖa! Vɔ denyi ewe ɖekɛ yí Yehowa wa o, ewe nyi ɖeka le wlecivi miliya nɛniɖe ci ewa mɛ.c (Ezai 40:26) Nɔ èbunɔ tamɛ kpɔ so enu ciwo Yehowa wa nuɔ, bubu ci àɖo ni agbegangan doji. Nɔ ènya mɔ Yehowa ɖo nunya koɖo ŋsɛn ɔ, ana natɔ exlɔ nyinyi koɖi. Vɔ nɔ èji mɔ lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa asɛnŋ dojiɔ, èɖo agbejeshi enu sugbɔ so nu.
7. Nyi ji èɖo akando gbɔxwe lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa asɛnŋ dojiɔ?
7 Èɖo akando ji mɔ Yehowa lɔn ye sugbɔ. Egbɔnnɔnu nɔ eo mɔ àkando ji mɔ, jeŋkwi koɖo nyigban Watɔ lɔ nya mɔ yeli keke yí sɔ ɖe le ji nɔ yea? Nɔ ahan yɔ nɛɔ, ɖo ŋwi mɔ Yehowa “de jinjin le mì gbɔ o.” (Edɔ. 17:26-28) “Yehowa gbejenɔ ejiwo pleŋ mɛ kpɔ,” yí ɖo gbe nɔ eo shigbe lé Davidi nu nɔ Salomɔ nɛ mɔ, “nɔ èjiɔ, ána akedo nu, vɔ nɔ ètashiɔ, ágbe eo tɛgbɛɛ.” (1 Kro. 28:9, NWT) Susu ci yí taɖo èkplakɔ Bibla yí nyi mɔ Yehowa ‘dɔn eo va yiɖeki gbɔ.’ (Ʒer. 31:3, NWT) Nɔ èdo jeshi enu ciwo pleŋ Yehowa wa nɔ eoɔ, lɔnlɔn ci èɖo ni agbesɛnŋ doji.
8. Lé àdasɛ do mɔ lɔnlɔn ci Yehowa ɖo nɔ ye jeŋ nɔ yeɔ?
8 Emɔ ɖeka ci ji mìato adasɛ nɔ Yehowa mɔ mìluin yí nyi mɔ, mìaxonɔ nuxu ni le gbedodoɖa mɛ. Nɔ ènunɔ enu ciwo yí xakɔ eo nɔ Mawu yí donɔ akpe ni nɔ enu ciwo pleŋ ewa nɔ eoɔ, lɔnlɔn ci èɖo ni asɛnkɔŋ doji. Ekacaca ci yí le eo koɖo Yehowa gblamɛ asɛnŋ doji, nɔ èkpɔ lé eɖonɔ ao gbedodoɖawo ŋci do. (Eha. 116:1) Àvakando ji mɔ yɛjeshi ye ɖɛ. Vɔ gbɔxwe àte gogo Yehowa dojiɔ, èɖo anya enu ci yí elɔnnɔ koɖo enu ci yí delɔnnɔ o. Èɖo agbenya enu ci eji mɔ eo le wa. Emɔ kuɖeka ci ji àto yí anya enu cɛwo yí nyi mɔ, àkpla nu so nu le yi Nyɔ, Bibla mɛ.
9. Lé àwɛ adasɛ mɔ Bibla nyi enu nɔnui nɔ yeɔ?
9 Na nɔ Mawu Nyɔ, Bibla anyi enu nɔnui nɔ eo. Bibla ɖekɛ mɛ yí àkpɔ nyɔnɔnwi ci yí kudo Yehowa nu koɖo susu ci eɖo do eo nu le. Gbɔxwe àdasɛ mɔ Bibla nyi enu nɔnui nɔ yeɔ, èɖo ahlinni ŋkeke ɖeka duu yí adranɔ do gbɔxwe woavakpla Bibla koɖo eo. Wanɔ do enu ci èkpla ji hɛnnɛ. (Eha. 119:97, 99; Ʒan 17:17) Èwa toto nɔ Bibla hlɛnhlɛn a? Èwanɔ do toto lɔ ji keŋ yí hlɛnnɔ Bibla ŋkeŋkea?
10. Susu ɖeka ci yí na Bibla nyi wema ci yí to akpoɔ?
10 Susu ɖeka ci yí na Bibla nyi wema ci yí to akpo yí nyi mɔ, mɛ ciwo yí ŋwlɛn Yesu xolɔlɔwo nɔ enujɔjɔ lɔwo tɔxu. Wema kuɖeka ci ji woakando ci yí xo nuxu so Yesu nu yí nyi Bibla. Nɔ èkpla enu ciwo Yesu wa koɖo enyɔ ciwo enuɔ, àji mɔ ye koɖo yɛ anyi exlɔ bakpomadɔn.
11. Nyi yí akpedo eo nu yí najeshi Yehowa ɖɛɔ?
11 Nɔ èlɔn Yesuɔ, lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa asɛnŋ doji. Nyi yí taɖoɔ? Ðo Yesu sran Dalɔ nɔnɔmɛwo pɛpɛpɛ. (Ʒan 14:9) Eyi taɖo nɔ èkpla nu so Yesu nu nywiɖeɔ, àvajeshi Yehowa ɖɛ nywiɖe yí yi nu ajɔnɔ ji nɔ eo. Bu tamɛ kpɔ so lé Yesu se vevi do wamɛnɔwo, dɔ̀nɔwo koɖo amɛmaleɖewo nu do. Gbebu tamɛ kpɔ so emɔdasɛnamɛ ciwo ena koɖo lé ao gbe nyɔ doji, ci èwa do wo ji nu.—Mt. 5:1-11; 7:24-27.
12. Nɔ èkpla nu so Yesu nu ɖe, nyi atɛnŋ acucu eo nawaɔ?
12 Nɔ èbu tamɛ kpɔ nywiɖe so vɔnsa ci Yesu wa nɔ woatɛnŋ asɔ mìwo nuvɔnwo ke mì nuɔ, lɔnlɔn ci èɖo ni atɛnŋ asɛnŋ doji. (Mt. 20:28) Nɔ èmɔŋje mɛ mɔ Yesu ŋtɔ yí lɔn faa yí ku do ta nɔ yeɔ, ecɛ atɛnŋ acucu eo yí natrɔ jimɛ yí aji mɔ Yehowa le sɔ nuvɔnwo ke ye. (Edɔ. 3:19, 20; 1 Ʒan 1:9) Nɔ èlɔn Yesu koɖo Yehowa nywiɖeɔ, àvate gogo mɛ ciwo yí lɔn wo hɛnnɛ.
13. Nyi yí Yehowa na eoɔ?
13 Lɔn mɛ ciwo yí lɔn Yehowa. Taŋfuin ao xomumɛtɔ koɖo ao xlɔ ciwo yí dejeshi Yehowa ɖɛ, danya enu ci yí taɖo èsɔ eoɖeki jo ni o. Wotɛnŋ fɔn gu do eo ji hɛnnɛ. Yehowa ana gbɔngbɔnmɛ xomu ci yí nyi nɔviwo eo yí asɔ kpedo eo nu. Nɔ ènɔ ju koɖo gbɔngbɔnmɛ xomu ŋtɔ́ɔ, woalɔn eo yí agbekpedo eo nu. (Maki 10:29, 30; Ebre. 10:24, 25) Le yiyimɛɔ, ao xomumɛtɔwo tɛnŋ tɔ wawa do Yehowa sewo ji yí avawa ɖeka koɖo eo le yi sɛnsɛn mɛ.—1 Piɛ 2:12.
14. Sɔ koɖo enyɔ ci 1 Ʒan 5:3 nu ɖe, nyi èdo jeshi le Yehowa sewo nuɔ?
14 Do bubu Yehowa sewo nu yí awanɔ do wo ji. Gbɔxwe àjeshi Yehowa ɖɛɔ, èdonɔ ese ɖewo nɔ eoɖeki sa, vɔ evyɛɔ, èvakpɔɛ mɔ Yehowa sewo nyɔ wu ye tɔ xoxoxo. (Eha. 1:1-3; Hlɛn 1 Ʒan 5:3.) Bu tamɛ kpɔ so emɔdasɛnamɛ ciwo Bibla na asu koɖo ashiwo, jilawo koɖo ɖeviwo nu. (Efe. 5:22–6:4) Jijɔ vale ao xomu mɛ ci èzɔn do Bibla mɔdasɛnamɛ lɔwo jia? Ci èwa do Yehowa nukplamu ciwo yí ena so exlɔwo cancan nywiɖe nu ɖe, ao gbenɔnɔ vanyɔ dojia? Èkpɔnɔ jijɔa? (Elo. 13:20; 1 Kor. 15:33) Ètɛnŋ ɖo nyɔbiɔse lɔwo ŋci mɔ ɛɛ.
15. Lé àwɛ nɔ denya lé àzan Bibla mɛ gɔnmɛɖosewo doɔ?
15 Taŋfuin hweɖewonuɔ, denya lé àwɛ azan Bibla gɔnmɛɖose ciwo yí èkpla o. Eyi taɖo Yehowa zan yi habɔbɔ lɔ yí eŋwlɛnkɔ wema ciwo yí ɖenɔ Bibla mɛ. Wema lɔwo akpedo eo nu nakpɔ vovototo ci yí le enywi koɖo evwin gblamɛ. (Ebre. 5:13, 14) Nɔ èhlɛnnɔ wema lɔwo yí gbekplanɔ woɔ, àvakpɔ lé wonyɔ nɔ zanzan do. Ecɛ atɛnŋ ana naji mɔ yeanɔ Yehowa habɔbɔ lɔ mɛ.
16. Lé Yehowa wa toto nɔ yi mɛwo doɔ?
16 Lɔn Yehowa habɔbɔ lɔ yí adonɔ alɔ yi. Yehowa bɔ yi sɛntɔwo do hamɛwo mɛ yí Eviɛ, Yesu yí nyi eta nɔ wo pleŋ. (Efe. 1:22; 5:23) Yesu ɖo amɛshiaminɔwo gbɛbɔbɔ hwɛhwɛ ɖeka yí wokpɔkɔ edɔ ci eji mɔ woawa le egbɛmɛ ji. Yesu yɔ gbɛbɔbɔ cɛ mɔ “hwashi egbejinɔtɔ koɖo ŋɖɛnyatɔ.” Agban le wo ji mɔ woakpɔ Mawu mɛwo ji, eyi taɖo woji veviɖe mɔ yewoaglɔn ta nɔ eo yí ana gbɔngbɔnmɛŋɖuɖu eo. (Mt. 24:45-47, NWT) Emɔ ɖeka ci ji hwashi egbejinɔtɔ lɔ to yí lekɔ bu eo yí nyi mɔ, éɖo ŋsu ciwo yí je yí wonyi hamɛmɛshinshinwo nɔ woaglɔn ta nɔ eo. (Ezai 32:1, 2; Ebre. 13:17; 1 Piɛ 5:2, 3) Hamɛmɛshinshinwo lɔn faa mɔ, yewoawa ci ji yewosun keŋ afa akɔn nɔ eo yí akpedo eo nu nate gogo Yehowa doji. Vɔ enuvevitɔ ci woatɛnŋ awa nɔ eo yí nyi mɔ, woakpedo eo nu nakpla nu mɛbuwo so Yehowa nu.—Efe. 4:11-13.
17. Sɔ koɖo Rɔmatɔwo 10:10, 13, 14 ɖe, nyi yí taɖo mìɖo axo nuxu so Yehowa nu nɔ mɛbuwoɔ?
17 Kpla nu mɛbuwo nɔ woalɔn Yehowa. Yesu nu nɔ yi dokplɔtɔwo mɔ, wo le kpla nu mɛbuwo so Yehowa nu. (Mt. 28:19, 20) Etɛnŋ jɔ mɔ, mìawakɔ edɔ lɔ shigbe mɔ ci wodɔ mì taɖo yí mìwɛkɔ nɛ. Vɔ nɔ lɔnlɔn ci èɖo nɔ Yehowa vasɛnkɔŋ dojiɔ, àse le eoɖeki mɛ shigbe apotru Piɛ koɖo Ʒan hannɛ. Wonu mɔ: “Mì da tɛnŋ bɔ enu o. Mì ɖo a nu enu ciwo yí mì se yí kpɔ nɔ amɛwo.” (Edɔ. 4:20) Nɔ mìkpedo mɛbuwo nu yí wovalɔn Yehowaɔ, jijɔ gangan ŋtɔteŋ enyinɔ nɔ mì. Kpɔ jijɔ ci eŋɛnywidratɔ Filipu kpɔ hwecinu ekpla nyɔnɔnwi ciwo yí le Ŋwlɛnŋwlɛn lɔwo mɛ Etiopitɔ lɔ yí ewa ʒinʒindoshimɛ ɖa! Nɔ èsran Filipu yí wanɔ do ese ci Yesu do mɔ wo le dra eŋɛnywi lɔ jiɔ, èdadasɛ mɔ yeji mɔ yeanyi Yehowa Kunuɖetɔ. (Hlɛn Rɔmatɔwo 10:10, 13, 14.) Le gaxoxo ŋtɔ́ mɛɔ, àtɛnŋ abiɔ se shigbe Etiopitɔ lɔ nɛ mɔ: “Nyi yí xe mɔ nɔŋ yí ŋdawa ʒinʒindoshimɛɔ?”—Edɔ. 8:36, NWT.
18. Nyi mìakpɔ le nyɔta ci yí gbɔgbɔ mɛɔ?
18 Nɔ èji mɔ yeawa ʒinʒindoshimɛɔ, gbeta vevi enyi èsɔkɔ le ao gbemɛ. Ci enyi gbeta veviɔ, èɖo abu tamɛ kpɔ nywiɖe so enu ciwo ebiɔ so eo shi nu. Nyi èɖo anya so ʒinʒindoshimɛ nuɔ? Nyi èɖo awa doŋkɔ nɔ ʒinʒindoshimɛ koɖo le yi goduɔ? Mìaɖo nyɔbiɔse ŋtɔ́wo ŋci le nyɔta ci yí gbɔgbɔ mɛ.
EHAJIJI 2 Ŋkɔwòe Nye Yehowa
a Mɛɖewo lɔn Yehowa, vɔ wodenya nɔ wosɔgbe yí awa ʒinʒindoshimɛ o. Nɔ ewanɔ ahan nɔ eoɔ, nyɔta cɛ akpedo eo nu yí nagbebu tamɛ kpɔ so enu ciwo yí atɛnŋ akpedo eo nu nawa ʒinʒindoshimɛ.
b Mì pleŋ to akpo, eyi taɖo mɛɖewo tɛnŋ zan nukplamu ciwo wona do enyɔta cɛ mɛ do bu.
c Nɔ àkpɔ kpɔwɛ buwoɔ, kpɔ wema gbaja ciwo yí nyi La vie a-t-elle été créée? koɖo Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie.
d FOTO MƐ ÐEÐE: Nɔvinyɔnu ɖeka nakɔ trakti nyɔnuvi ɖeka ci ekpɔ le afimɛ.