በሐዋርያት ዘመን የፈነጠቁ የብርሃን ብልጭታዎች

“ብርሃን ለጻድቃን፣ ደስታም ለልበ ቅኖች ወጣ።”—መዝሙር 97:11

 1. በአሁኑ ወቅት ያሉት የይሖዋ ምሥክሮች የጥንት ክርስቲያኖችን የሚመስሉት እንዴት ነው?

እውነተኛ ክርስቲያኖች እንደ መሆናችን መጠን የመዝሙር 97:11ን ቃላት ምንኛ እናደንቃለን! ለእኛ በተደጋጋሚ ‘ብርሃን ወጥቶልናል።’ በእርግጥም አንዳንዶቻችን የይሖዋን እውቀት ሰጪ ብርሃን ለአሥርተ ዓመታት ተመልክተናል። ይህ ሁሉ “የጻድቃን መንገድ ግን እንደ ንጋት ብርሃን ነው፣ ሙሉ ቀን እስኪሆንም ድረስ እየተጨመረ ይበራል” የሚሉትን የምሳሌ 4:18 ቃላት ያስታውሰናል። እኛ የይሖዋ ምሥክሮች ከወግ ይልቅ ለቅዱሳን ጽሑፎች ከፍተኛ ግምት ስለምንሰጥ የጥንት ክርስቲያኖችን እንመስላለን። የጥንት ክርስቲያኖች የነበራቸውን አመለካከት በመለኮታዊ መንፈስ አነሣሽነት ከተጻፉት የክርስቲያን ግሪክኛ ቅዱሳን ጽሑፎች ታሪካዊ መጻሕፍትና ከመልእክቶቻቸው በቀላሉ መረዳት ይቻላል።

 2. የኢየሱስ ተከታዮች መጀመሪያ ከፈነጠቁላቸው የብርሃን ብልጭታዎች አንዱ ምን ነበር?

² የጥንት የኢየሱስ ተከታዮች ከፈነጠቁላቸው የመጀመሪያዎቹ የብርሃን ብልጭታዎች መካከል ስለ መሢሑ ያገኙት ብርሃን ይገኝበታል። እንድርያስ ለወንድሙ ለስምዖን ጴጥሮስ “መሢሕን አግኝተናል” ሲል ነግሮት ነበር። (ዮሐንስ 1:42) ከጥቂት ጊዜ በኋላ ሐዋርያው ጴጥሮስ ኢየሱስ ክርስቶስን “አንተ ክርስቶስ የሕያው እግዚአብሔር ልጅ ነህ” ባለው ጊዜ በሰማይ ያለው አባት ይህን አመለካከት የሚያንጸባርቅ ምሥክርነት እንዲሰጥ አስችሎታል።—ማቴዎስ 16:16, 17፤ ዮሐንስ 6:68, 69

የስብከት ተልእኳቸውን በተመለከተ የፈነጠቀ ብርሃን

 3, 4. ኢየሱስ ከሞት ከተነሣ በኋላ የወደፊቱን ሥራቸውን በተመለከተ ለተከታዮቹ ምን የእውቀት ብርሃን ፈንጥቆላቸው ነበር?

³ ኢየሱስ ክርስቶስ ከትንሣኤው በኋላ በተከታዮቹ ላይ የተጣለባቸውን ግዴታ በተመለከተ ብርሃን ፈንጥቆላቸው ነበር። “እንግዲህ ሂዱና አሕዛብን ሁሉ በአብ፣ በወልድና በመንፈስ ቅዱስ ስም እያጠመቃችኋቸው፣ ያዘዝኋችሁንም ሁሉ እንዲጠብቁ እያስተማራችኋቸው ደቀ መዛሙርት አድርጓቸው እነሆም እኔ እስከ ዓለም ፍጻሜ ድረስ ሁልጊዜ ከእናንተ ጋር ነኝ” ያለው በገሊላ ተሰብስበው ለነበሩት 500 ደቀ መዛሙርት ሳይሆን አይቀርም። (ማቴዎስ 28:19, 20፤ 1 ቆሮንቶስ 15:6) ከዚያ በኋላ የክርስቶስ ተከታዮች በሙሉ ሰባኪዎች መሆን ነበረባቸው፤ የስብከት ተልእኳቸውም ‘ለጠፉት የእስራኤል ቤት በጎች’ ብቻ መወሰን አልነበረበትም። (ማቴዎስ 10:6) ሰዎች የኃጢአት ይቅርታ ለማግኘት ንስሐ መግባታቸውን የሚያመለክተውን የዮሐንስን ጥምቀትም አያጠምቁም ነበር። ከዚህ ይልቅ ሰዎችን “በአብ፣ በወልድና በመንፈስ ቅዱስ ስም” ማጥመቅ ነበረባቸው።

⁴ ኢየሱስ ወደ ሰማይ ከማረጉ በፊት 11 ታማኝ ሐዋርያቱ “ጌታ ሆይ፣ በዚህ ወራት ለእስራኤል መንግሥትን ትመልሳለህን?” ሲሉ ጠየቁት። ኢየሱስ ይህን ጥያቄ ከመመለስ ይልቅ “መንፈስ ቅዱስ በእናንተ ላይ በወረደ ጊዜ ኃይልን ትቀበላላችሁ፣ በኢየሩሳሌምም በይሁዳም ሁሉ በሰማርያም እስከ ምድር ዳርም ድረስ ምስክሮቼ ትሆናላችሁ” በማለት ስለ ስብከት ተልእኳቸው ተጨማሪ መመሪያዎችን ሰጣቸው። እስከዚያ ጊዜ ድረስ የይሖዋ ምሥክሮች ብቻ ሆነው ቆይተዋል፤ ከዚያ ጊዜ ጀምሮ ግን የክርስቶስም ምሥክሮች ይሆናሉ።—ሥራ 1:6–8

 5, 6. የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት በጰንጠቆስጤ ዕለት ምን የብርሃን ብልጭታዎች ፈንጥቀውላቸው ነበር?

⁵ ከአሥር ቀናት በኋላ የኢየሱስ ተከታዮች ደማቅ የብርሃን ብልጭታ ፈንጥቆላቸዋል። በ33 እዘአ በጰንጠቆስጤ ዕለት በኢዩኤል 2:28, 29 ላይ ያለውን የሚከተለውን ትንቢት ትርጉም ለመጀመሪያ ጊዜ ሙሉ በሙሉ አስተዋሉ፦ “መንፈሴን በሥጋ ለባሽ ሁሉ ላይ አፈስሳለሁ፤ ወንዶችና ሴቶች ልጆቻችሁም ትንቢት ይናገራሉ፤ ሽማግሌዎቻችሁም ሕልምን ያልማሉ፣ ጎበዞቻችሁም ራእይ ያያሉ፤ ደግሞም በዚያ ወራት በወንዶችና በሴቶች ባሪያዎች ላይ መንፈሴን አፈስሳለሁ።” የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት መንፈስ ቅዱስ በእ ሳት ነበልባል መልክ በሁሉም ማለትም በኢየሩሳሌም ውስጥ በተሰበሰቡት 120 ወንዶችና ሴቶች ራስ ላይ ሲወርድባቸው ተመለከቱ።—ሥራ 1:12–15፤ 2:1–4

⁶ በተጨማሪም ደቀ መዛሙርቱ መዝሙር 16:10 ከሞት በተነሣው ኢየሱስ ክርስቶስ ላይ እንደተፈጸመ ለመጀመሪያ ጊዜ በጰንጠቆስጤ ዕለት አስተዋሉ። መዝሙራዊው “[ይሖዋ አምላክ ሆይ] ነፍሴን በሲኦል አትተዋትምና፤ ቅዱስህንም መበስበስን ያይ ዘንድ አትተወውም” ብሎ ነበር። ደቀ መዛሙርቱ እነዚህ ቃላት በንጉሥ ዳዊት ላይ ሊፈጸሙ እንደማይችሉ ተገንዝበው ነበር፤ ምክንያቱም መቃብሩ እስከዚያን ቀን ድረስ በእነሱ ዘንድ ነበር። ይህ አዲስ ብርሃን ሲብራራ የሰሙ 3,000 የሚያህሉ ሰዎች ሙሉ እምነት ስላደረባቸው በዚያው ቀን መጠመቃቸው አያስደንቅም!—ሥራ 2:14–41

 7. ሐዋርያው ጴጥሮስ ሮማዊውን መቶ አለቃ ቆርኔሌዎስን ሲጎበኝ ምን ደማቅ ብርሃን ፈንጥቆለት ነበር?

⁷ እስራኤላውያን ለብዙ መቶ ዘመናት አምላክ “እኔ ከምድር ወገን ሁሉ እናንተን ብቻችሁን አውቄአችኋለሁ” በማለት ስለ እነሱ የተናገረውን ቃል ያውቁ ነበር። (አሞጽ 3:2) ስለዚህ ሐዋርያው ጴጥሮስና ወደ ሮማዊው የመቶ አለቃ ቆርኔሌዎስ ቤት ከእሱ ጋር አብረውት የሄዱት ሌሎች ሰዎች መንፈስ ቅዱስ ለመጀመሪያ ጊዜ ባልተገረዙ አሕዛብ አማኞች ላይ ሲወርድ በተመለከቱ ጊዜ የፈነጠቀላቸው የብርሃን ብልጭታ በእርግጥም ደማቅ ነበር። ከጥምቀት በፊት መንፈስ ቅዱስ የተሰጠበት ጊዜ ይህ ብቻ እንደነበረ ሊስተዋል ይገባል። ይሁን እንጂ ይህ መሆን ነበረበት። እንደዚያ ባይሆን ኖሮ ጴጥሮስ እነዚህ ያልተገረዙ አሕዛብ ለጥምቀት ብቁ ስለመሆናቸው አያውቅም ነበር። ጴጥሮስ የዚህን ክስተት ትርጉም ሙሉ በሙሉ በመገንዘብ “እነዚህ [አሕዛብ] እንደ እኛ ደግሞ መንፈስ ቅዱስን የተቀበሉ እንዳይጠመቁ ውኃን ይከለክላቸው ዘንድ የሚችል ማነው?” ሲል ጠየቀ። በእርግጥም በቦታው የነበረ ማንም ሰው ሊቃወም ስላልቻለ እነዚህ አሕዛብ ተጠመቁ።—ሥራ 10:44–48፤ ከሥራ 8:14–17 ጋር አወዳድር።

ግርዘት ቀረ

 8. አንዳንድ የጥንት ክርስቲያኖች የግርዘትን ትምህርት መተው የከበዳቸው ለምን ነበር?

⁸ ሌላው የእውነት ደማቅ ብርሃን የፈነጠቀው ከግርዘት ጥያቄ ጋር በተያያዘ መልኩ ነው። የግርዘት ልማድ የጀመረው ይሖዋ ከአብርሃም ጋር ቃል ኪዳን ባደረገበት በ1919 ከዘአበ ነበር። በዚያን ወቅት አምላክ እሱና በቤቱ ውስጥ ያሉ ሌሎች ወንዶች በሙሉ እንዲገረዙ አብርሃምን አዘዘው። (ዘፍጥረት 17:9–14, 23–27) ስለዚህ ግርዘት የአብርሃም ዘሮች ተለይተው የሚታወቁበት ምልክት ሆኖ ነበር። በግርዘት በጣም ይኩራሩ ነበር! በዚህም ምክንያት “ያልተገረዘ” የሚለው ቃል የንቀት መግለጫ ሆኖ ነበር። (ኢሳይያስ 52:1፤ 1 ሳሙኤል 17:26, 27) አንዳንድ የጥንት አይሁድ ክርስቲያኖች ይህ መለያ ምልክት እንዳለ እንዲቀጥል የፈለጉበትን ምክንያት መረዳት አያስቸግርም። አንዳንዶቹ በዚህ ጉዳይ ላይ ከጳውሎስና ከበርናባስ ጋር ብዙ ተከራክረው ነበር። ከክርስቲያን ጉባኤ የአስተዳደር አካል ጋር በጉዳዩ ላይ ተነጋግሮ ችግሩን ለመፍታት ጳውሎስና ሌሎች ሰዎች ወደ ኢየሩሳሌም ሄዱ።—ሥራ 15:1, 2

 9. በሐዋርያት ሥራ ምዕራፍ 15 ላይ እንደተመዘገበው የመጀመሪያው አስተዳደር አካል የተገለጠለት ብርሃን ምን ነበር?

⁹ በዚህ ወቅት እነዚህ የጥንት ክርስቲያኖች ግርዘት የይሖዋ አገልጋዮች የሚፈለግባቸው አንዱ ብቃት መሆኑ ያበቃለት ነገር እንደሆነ የሚገልጸውን ብርሃን ያገኙት በተአምር አልነበረም። ከዚህ ይልቅ እየጨመረ የመጣውን ብርሃን የተቀበሉት ቅዱሳን ጽሑፎችን በመመርመር፣ በመንፈስ ቅዱስ አመራር በመታመንና ያልተገረዙ አሕዛብ ወደ ክርስትና ስለ መለወጣቸው የሚገልጹ ተሞክሮዎችን ከጴጥሮስና ከጳውሎስ በመስማት ነበር። (ሥራ 15:6–21) በወቅቱ በደብዳቤ የተላለፈው ውሳኔ በከፊል እንዲህ ይነበባል፦ “ለጣዖት ከተሠዋ፣ ከደምም፣ ከታነቀም፣ ከዝሙትም ትርቁ ዘንድ ከዚህ ከሚያስፈልገው በቀር ሌላ ሸክም እንዳንጭንባችሁ እኛና መንፈስ ቅዱስ ፈቅደናል።” (ሥራ 15:28, 29) በዚህ መንገድ የጥንት ክርስቲያኖች ከግርዘት ትእዛዝና የሙሴ ሕግ ከሚያዛቸው ሌሎች ብቃቶች ነጻ ሆኑ። ስለሆነም ጳውሎስ ለገላትያ ክርስቲያኖች “በነጻነት ልንኖር ክርስቶስ ነጻነት አወጣን” በማለት ሊናገር ችሏል።—ገላትያ 5:1

በወንጌሎች ውስጥ የሚገኝ ብርሃን

10. በማቴዎስ ወንጌል ውስጥ የተገለጡት አንዳንድ የብርሃን ብልጭታዎች የትኞቹ ናቸው?

¹⁰ በ41 እዘአ የተጻፈው የማቴዎስ ወንጌል አንባብያኑን የሚጠቅሙ ብዙ የብርሃን ብልጭታዎች እንዳቀፈ አያጠራጥርም። አንፃራዊ በሆነ ሁኔታ ሲታይ በመጀመሪያው መቶ ዘመን ከነበሩት ክርስቲያኖች መካከል ኢየሱስ ሲያስተምር በግለሰብ ደረጃ በቀጥታ ያዳመጡት ጥቂቶች ነበሩ። በተለይ የማቴዎስ ወንጌል የኢየሱስ ስብከት አጠቃላይ መልእክት መንግሥቱ እንደነበር ያጎላል። በተጨማሪም ኢየሱስ ትክክለኛ ዝንባሌ የመያዝን አስፈላጊነት አጽንኦት ሰጥቶት ነበር። በተራራ ስብከቱ፣ (በምዕራፍ 13 ላይ እንደተመዘገቡት ባሉ) ምሳሌዎቹ እና በምዕራፍ 24 እና 25 ላይ ባለው ታላቅ ትንቢት ምንኛ ደማቅ የሆነ የብርሃን ብልጭታ ፈንጥቋል! በ33 እዘአ የዋለው የጰንጠቆስጤ ዕለት ካለፈ ከስምንት ዓመታት በኋላ ገደማ የጥንት ክርስቲያኖች በማቴዎስ ወንጌል ዘገባ አማካኝነት እነዚህን ሐሳቦች በሙሉ እንዲያስቡባቸው ተደርጓል።

11. የሉቃስና የማርቆስ ወንጌሎችን ይዘት በተመለከተ ምን ሊባል ይቻላል?

¹¹ ማቴዎስ ወንጌሉን ከጻፈ 15 ዓመታት ያህል ካለፉ በኋላ ሉቃስ ወንጌሉን ጻፈ። አብዛኛው የወንጌሉ ክፍል ከማቴዎስ ዘገባ ጋር ተመሳሳይ ቢሆንም 59 በመቶው ተጨማሪ ነገሮችን ያካተተ ነው። ሉቃስ በመጽሐፉ ውስጥ ብቻ የሚገኙ ስድስት የኢየሱስ ተአምራትን የመዘገበ ሲሆን ሌሎች የወንጌል ጸሐፊዎች ከጠቀሷቸው ምሳሌዎቹ በእጥፍ ያህል የሚበልጡ ምሳሌዎችን ዘግቧል። ማርቆስ ኢየሱስ ክርስቶስ የተግባር ሰውና ተአምር ሠሪ መሆኑን በማጉላት ወንጌሉን የጻፈው፣ ሉቃስ ወንጌሉን ከጻፈ ከጥቂት ዓመታት በኋላ ሳይሆን አይቀርም። ማርቆስ በአብዛኛው የተረከው ቀደም ሲል ማቴዎስና ሉቃስ የተረኳቸውን ክንውኖች ቢሆንም እነሱ ያልመዘገቡትን አንድ ምሳሌ ጽፏል። ኢየሱስ በዚህ ምሳሌ ላይ መንግሥተ ሰማያትን ቀስ በቀስ ከሚበቅል፣ ከሚያድግና ፍሬ ከሚያፈራ ዘር ጋር አመሳስሏታል።a—ማርቆስ 4:26–29

12. የዮሐንስ ወንጌል ተጨማሪ የእውቀት ብርሃን የሚሰጠው ምን ያህል ነው?

¹² ከዚያም ማርቆስ ዘገባውን ከጻፈ ከ30 ዓመታት በላይ ካለፉ በኋላ የዮሐንስ ወንጌል ተጻፈ። ዮሐንስ በኢየሱስ አገልግሎት ላይ በተለይም ሰው ከመሆኑ በፊት የነበረውን ሕልውና በተመለከተ በጠቀሳቸው መረጃዎች አማካኝነት እንዴት ያለ ብርሃን ፈንጥቋል! ስለ አልዓዛር ትንሣኤ የሚናገረውን ታሪክ የጻፈው ዮሐንስ ብቻ ነበር፣ ከምዕራፍ 13 እስከ ምዕራፍ 17 ባሉት ምዕራፎች ላይ የሰፈሩትን ኢየሱስ ለታማኝ ሐዋርያቱ የሰጣቸውን ግሩም ምክሮችም ሆነ አሳልፎ በተሰጠበት ሌሊት የጸለየውን ልብ የሚነካ ጸሎት የገለጸልን እሱ ብቻ ነው። እንዲያውም ከዮሐንስ ወንጌል ውስጥ 92 በመቶው በሌሎች ወንጌሎች ውስጥ አይገኝም ተብሏል።

በጳውሎስ መልእክቶች ውስጥ የሚገኙ የብርሃን ብልጭታዎች

13. አንዳንዶች ጳውሎስ ለሮም ክርስቲያኖች የላከላቸውን መልእክት እንደ ወንጌል አድርገው የተመለከቱት ለምንድን ነው?

¹³ በሐዋርያት ዘመን በክርስቲያናዊ ሕይወት ላይ ብርሃን ለመፈንጠቅ በይበልጥ ያገለገለው ሐዋርያው ጳውሎስ ነበር። ለምሳሌ ያህል፣ ሉቃስ ወንጌሉን በጻፈበት በ56 እዘአ ገደማ ጳውሎስ ለሮማውያን መልእክት ጽፎላቸው ነበር። ጳውሎስ በዚህ መልእክቱ ላይ ጽድቅ የሚገኘው ይገባናል በማንለው የአምላክ ደግነትና በኢየሱስ ክርስቶስ በማመን መሆኑን አጉልቷል። ጳውሎስ ይህን የምሥራቹን ገጽታ ማጉላቱ አንዳንዶች ለሮም ሰዎች የጻፈላቸውን መልእክት እንደ አምስተኛ ወንጌል አድርገው እንዲመለከቱት አድርጓቸዋል።

14–16. (ሀ) ጳውሎስ ለቆሮንቶስ ክርስቲያኖች በጻፈላቸው የመጀመሪያ መልእክቱ ላይ የአንድነትን አስፈላጊነት በተመለከተ ምን ብርሃን ፈንጥቆ ነበር? (ለ) አንደኛ ቆሮንቶስ ጠባይን በተመለከተ ምን ተጨማሪ ብርሃን ይዟል?

¹⁴ ጳውሎስ በቆሮንቶስ ውስጥ የነበሩ ክርስቲያኖች ያስቸግሯቸው የነበሩ አንዳንድ ጉዳዮችን አስመልክቶ ጽፏል። ጳውሎስ ለቆሮንቶስ ሰዎች የጻፈላቸው መልእክት እስከ ዘመናችን ድረስ ለክርስቲያኖች ከፍተኛ ጥቅም ያስገኘ በመንፈስ አነሣሽነት የተጻፈ ብዙ ምክር ይዟል። በመጀመሪያ ደረጃ በአንዳንድ ግለሰቦች ላይ እያተኮሩ በቡድን በመከፋፈላቸው የሠሩትን ስሕተት አሳውቋቸዋል። ሐዋርያው “ወንድሞች ሆይ፣ ሁላችሁ አንድ ንግግር እንድትናገሩ በአንድ ልብና በአንድ አሳብም የተባበራችሁ እንድትሆኑ እንጂ መለያየት በመካከላችሁ እንዳይሆን በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ስም እለምናችኋለሁ” ሲል በድፍረት በመናገር አመለካከታቸውን አስተካክሏል።—1 ቆሮንቶስ 1:10–15

¹⁵ በቆሮንቶስ በሚገኘው የክርስቲያን ጉባኤ ውስጥ ከባድ የጾታ ብልግና በቸልታ ታልፎ ነበር። አንድ ሰው የአባቱን ሚስት አግብቶ ስለ ነበር ‘በአሕዛብ እንኳ የማይገኝ ዝሙት’ ተፈጽሞ ነበር። ጳውሎስ በግልጽ “ክፉውን ከመካከላችሁ አውጡት” በማለት ጽፏል። (1 ቆሮንቶስ 5:1, 11–13) ይህ ነገር ማለትም ውገዳ ለክርስቲያን ጉባኤ አዲስ ነበር። የቆሮንቶስ ጉባኤ ማስተዋል ያስፈልገው የነበረው ሌላው ጉዳይ ደግሞ አንዳንድ የጉባኤው አባላት ያለባቸውን ቅሬታ ለመፍታት መንፈሳዊ ወንድሞቻቸውን በዓለማዊ ፍርድ ቤቶች ከማቅረባቸው ጋር የተያያዘ ነበር። ጳውሎስ ይህን በማድረጋቸው በጣም ወቅሷቸዋል።—1 ቆሮንቶስ 6:5–8

¹⁶ ከዚህም ሌላ በጉባኤው ውስጥ የጾታ ብልግና በጣም ተስፋፍቶ ነበር። ጳውሎስ በ1 ቆሮንቶስ ምዕራፍ 7 ላይ የጾታ ብልግና በመስፋፋቱ ምክንያት እያንዳንዱ ወንድ የራሱ ሚስት ቢኖረውና እያንዳንዷም ሴት የራሷ ባል ቢኖራት ጥሩ እንደሆነ ጠቁሟል። በተጨማሪም ጳውሎስ ነጠላ የሆነ ሰው ሐሳቡ ብዙም ሳይከፋፈል ይሖዋን ማገልገል የሚችል ቢሆንም ሁሉም ሰው ነጠላ የመሆን ስጦታ እንደሌለው አሳይቷል። ከዚህም ሌላ አንዲት ሴት ባሏ ቢሞትባት “በጌታ ይሁን እንጂ” እንደገና ለማግባት ትችላለች።—1 ቆሮንቶስ 7:39

17. ጳውሎስ በትንሣኤ ትምህርት ላይ ምን ብርሃን ፈንጥቆ ነበር?

¹⁷ ጌታ ትንሣኤን በተመለከተ በጣም አስደናቂ የሆኑ የብርሃን ብልጭታዎችን እንዲፈነጥቅ ጳውሎስን ተጠቅሞበታል። ቅቡዓን ክርስቲያኖች የሚነሡት ምን ዓይነት አካል ይዘው ነው? ጳውሎስ “ፍጥረታዊ አካል ይዘራል፣ መንፈሳዊ አካል ይነሣል” ሲል ጽፏል። ‘ሥጋና ደም የእግዚአብሔርን መንግሥት ስለማይወርሱ’ ሥጋዊ አካል ወደ ሰማይ አይሄድም። ጳውሎስ ቅቡዓን በሙሉ በሞት እንደማያንቀላፉ ሆኖም በኢየሱስ መገኘት ወቅት የሚሞቱ በቅጽበት ዓይን የማይጠፋ ሕይወት ይዘው እንደሚነሡ አክሎ ተናገረ።—1 ቆሮንቶስ 15:43–53

18. ጳውሎስ ለተሰሎንቄ ሰዎች የጻፈላቸው የመጀመሪያ መልእክት የወደፊቱን ጊዜ በተመለከተ ምን ብርሃን ይዟል?

¹⁸ ጳውሎስ ለተሰሎንቄ ሰዎች በጻፈው መልእክቱ ላይ ስለ ወደፊቱ ጊዜ ብርሃን ለመፈንጠቅ አገልግሏል። የይሖዋ ቀን እንደ ሌባ በሌሊት ይመጣል። በተጨማሪም ጳውሎስ “ሰላምና ደኅንነት ነው ሲሉ፣ ያን ጊዜ ምጥ እርጉዝን እንደሚይዛት ጥፋት በድንገት ይመጣባቸዋል ከቶም አያመልጡም” ሲል ገልጿል።—1 ተሰሎንቄ 5:2, 3

19, 20. በኢየሩሳሌምና በይሁዳ የነበሩ ክርስቲያኖች ጳውሎስ ለዕብራውያን ከጻፈላቸው መልእክት ምን የብርሃን ብልጭታዎችን አግኝተው ነበር?

¹⁹ ጳውሎስ ወደ ዕብራውያን በጻፈው መልእክቱ በኢየሩሳሌምና በይሁዳ ለሚገኙ የጥንት ክርስቲያኖች የብርሃን ብልጭታዎችን ፈንጥቆላቸዋል። የክርስቲያን የአምልኮ ሥርዓት ከሙሴ የአምልኮ ሥርዓት የላቀ መሆኑን በጣም አሳማኝ በሆነ መንገድ ጠቁሟል። ክርስቲያኖች በመላእክት አማካኝነት የተሰጠውን ሕግ ከመከተል ይልቅ ከእነዚህ መላእክታዊ መልእክተኞች በላቀው በአምላክ ልጅ በተነገረው መዳን ላይ እምነት አላቸው። (ዕብራውያን 2:2–4) ሙሴ በአምላክ ቤት ውስጥ አገልጋይ ነበር። ሆኖም ኢየሱስ ክርስቶስ በቤቱ ሁሉ ላይ መሪ ነው። ክርስቶስ ከአሮናዊው ክህነት የላቀ ቦታ ያለው እንደ መልከ ጼዴቅ ሥርዓት ሊቀ ካህን ነው። በተጨማሪም ጳውሎስ እስራኤላውያን እምነትና ታዛዥነት ስላላሳዩ ወደ አምላክ እረፍት እንዳልገቡ ሆኖም ክርስቲያኖች በታማኝነታቸውና በታዛዥነታቸው ምክንያት ወደ እረፍቱ እንደሚገቡ ጠቁሟል።—ዕብራውያን 3:1 እስከ 4:11

²⁰ ከዚህም በላይ አዲሱ ቃል ኪዳን ከሕጉ ቃል ኪዳን የላቀ ነው። በኤርምያስ 31:31–34 ላይ ከ600 ዓመታት ቀደም ብሎ እንደተተነበየው በአዲሱ ቃል ኪዳን ውስጥ የገቡ ሰዎች የአምላክ ሕግ በልባቸው የተጻፈና እውነተኛ የኃጢአት ይቅርታ ያገኙ ናቸው። ክርስቲያኖች ያላቸው ሊቀ ካህን በየዓመቱ ለራሱና ለሕዝቡ የኃጢአት መሥዋዕት የሚያቀርብ ሊቀ ካህን ሳይሆን ኃጢአት የሌለበትና ለአንዴና ለሁልጊዜ የኃጢአት መሥዋዕት ያቀረበው ኢየሱስ ክርስቶስ ነው። ኢየሱስ መሥዋዕቱን ለማቅረብ የገባው በሰው እጅ ወደ ተሠራች ቅድስት ሳይሆን በይሖዋ ፊት ለመቅረብ ወደ ሰማይ ነበር። ከዚህም በተጨማሪ በሙሴ ሕግ ሥር የነበሩ የእንስሳ መሥዋዕቶች ኃጢአትን ሙሉ በሙሉ ለማስወገድ አይችሉም ነበር፤ ኃጢአትን ሙሉ በሙሉ ቢያስወግዱ ኖሮ በየዓመቱ ባልቀረቡ ነበር። ይሁን እንጂ ለአንዴና ለሁልጊዜው የቀረበው የኢየሱስ መሥዋዕት ኃጢአትን ሙሉ በሙሉ ያስወግዳል። ይህ ሁሉ በታላቁ መንፈሳዊ ቤተ መቅደስ እና ዛሬ ቅቡዓን ቀሪዎችና “ሌሎች በጎች” በሚያገለግሉበት አደባባይ ላይ ብርሃን ፈንጥቋል።—ዮሐንስ 10:16፤ ዕብራውያን 9:24–28

21. በሐዋርያት ዘመን መዝሙር 97:11 እና ምሳሌ 4:18 መፈጸማቸውን በተመለከተ ይህ ትምህርት የጠቆመው ነገር ምንድን ነው?

²¹ ሐዋርያው ጴጥሮስና የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት የነበሩት ያዕቆብና ይሁዳ በጻፏቸው መልእክቶች ውስጥ የሚገኙትን የብርሃን ብልጭታዎች የመሳሰሉ ተጨማሪ ምሳሌዎች ለመጥቀስ ቦታ አይበቃንም። ይሁን እንጂ መዝሙር 97:11 እና ምሳሌ 4:18 በሐዋርያት ዘመን አስደናቂ ተፈጻሚነት እንዳገኙ ለማሳየት ቀደም ሲል የተገለጸው ይበቃል። እውነት ከምሳሌነትና ጥላነት ተነሥቶ ፍጻሜ እያገኘና ተጨባጭ እውነታ እየሆነ ሄደ።—ገላትያ 3:23–25፤ 4:21–26

22. ከሐዋርያት ሞት በኋላ ምን ተከሰተ? የሚቀጥለው ርዕስ የሚጠቁመው ምንድን ነው?

²² ከኢየሱስ ሐዋርያት ሞትና አስቀድሞ የተነገረው ክህደት ከጀመረ በኋላ የእውነት ብርሃን እየደበዘዘ መጣ። (2 ተሰሎንቄ 2:1–11) ሆኖም ኢየሱስ በሰጠው ተስፋ መሠረት ጌታው ሲመለስ “ታማኝና ልባም ባሪያ” ለቤተ ሰዎቹ በተገቢው ጊዜ ምግብ ሲያቀርብ አገኘው። በዚህም ምክንያት ኢየሱስ ክርስቶስ ባሪያውን “ባለው ሁሉ ላይ” ሾመው። (ማቴዎስ 24:45–47) ከዚያ በኋላ የፈነጠቁት የብርሃን ብልጭታዎች የትኞቹ ናቸው? ይህ በሚቀጥለው ርዕስ ላይ ይብራራል።

[የግርጌ ማስታወሻ]

ከፍተኛና አነስተኛ የብርሃን ብልጭታዎች (ክፍል አንድ)

“የጻድቃን መንገድ ግን እንደ ንጋት ብርሃን ነው፣ ሙሉ ቀን እስኪሆንም ድረስ እየተጨመረ ይበራል።”—ምሳሌ 4:18

 1. እውነት ቀስ በቀስ የተገለጠው ለምንድን ነው?

​ከምሳሌ 4:18 ጋር በሚስማማ መንገድ መንፈሳዊ እውነቶች ቀስ በቀስ በታዩ የብርሃን ብልጭታዎች አማካኝነት መገለጣቸው የመለኮታዊ ጥበብ ማረጋገጫ ነው። ከዚህ በፊት በነበረው ርዕስ ላይ ይህ ጥቅስ በሐዋርያት ዘመን እንዴት እንደተፈጸመ ተመልክተን ነበር። ሁሉም ቅዱስ ጽሑፋዊ እውነት በአንዴ ቢገለጥ ኖሮ በድቅድቅ ጨለማ ከተዋጠ ዋሻ ውስጥ ወደ ደማቅ የፀሐይ ብርሃን ሲወጡ እንደሚከሰተው ዓይነት አጥርቶ የማየት ችግርና ግራ የመጋባት ሁኔታ ይፈጠር ነበር። ከዚህም በላይ እውነት ቀስ በቀስ መገለጡ የክርስቲያኖች እምነት ዘወትር እንዲጠናከር ያደርጋል። ተስፋቸውን ይበልጥ ብሩህ ከማድረጉም በላይ የሚሄዱበትን መንገድ ግልጽ ያደርግላቸዋል።

“ታማኝና ልባም ባሪያ”

 2. ኢየሱስ ለተከታዮቹ መንፈሳዊ ብርሃን ለመፈንጠቅ በማን እንደሚጠቀም ጠቁሞ ነበር? ይህ መሣሪያስ እነማንን ያጠቃልላል?

² ኢየሱስ ክርስቶስ በሐዋርያት ዘመን የመጀመሪያዎቹን የብርሃን ብልጭታዎች ለተከታዮቹ ለመግለጥ በመለኮታዊ ኃይል መጠቀምን ተስማሚ ሆኖ አግኝቶት ነበር። ለዚህ ማስረጃ የሚሆኑ ሁለት ምሳሌዎች አሉን፦ እነሱም በ33 እዘአ የጰንጠቆስጤ ዕለትና በ36 እዘአ የቆርኔሌዎስ ወደ ክርስትና መለወጥ ናቸው። ክርስቶስ አስቀድሞ እንደተነበየው ከጊዜ በኋላ ሰብዓዊ ወኪል መጠቀሙን ተስማሚ ሆኖ አግኝቶታል። እንዲህ ብሎ ነበር፦ “እንኪያስ ምግባቸውን በጊዜው ይሰጣቸው ዘንድ ጌታው በቤተ ሰዎቹ ላይ የሾመው ታማኝና ልባም ባሪያ ማን ነው? ጌታው መጥቶ እንዲህ ሲያደርግ የሚያገኘው ያ ባሪያ ብፁዕ ነው፤ እውነት እላችኋለሁ፣ ባለው ሁሉ ላይ ይሾመዋል።” (ማቴዎስ 24:45–47) ይህ ባሪያ በጰንጠቆስጤ ዕለት የክርስቲያን ጉባኤ ከተቋቋመበት ጊዜ አንሥቶ ጌታው የሆነው ኢየሱስ ክርስቶስ ለመቆጣጠር እስከመጣበት ጊዜ ድረስ መንፈሳዊ ምግብ ማቅረብ ስለ ነበረበት አንድ ግለሰብ ብቻ ሊሆን አይችልም። ይህ የታማኝና ልባም ባሪያ ክፍል በየትኛውም ወቅት በምድር ላይ የነበሩትን ቅቡዓን ክርስቲያኖች በሙሉ በቡድን ደረጃ እንዲሚያጠቃልል እውነታዎቹ ይጠቁማሉ።

 3. ከመጀመሪያዎቹ የባሪያው ክፍል አባላት መካከል እነማን ይገኙበታል?

³ ከመጀመሪያዎቹ የታማኝና ልባም ባሪያ አባላት መካከል የነበሩት እነማን ነበሩ? አንዱ ኢየሱስ “በጎቼን አሰማራ” ሲል ያዘዘውን ትእዛዝ የፈጸመው ሐዋርያው ጴጥሮስ ነበር። (ዮሐንስ 21:17) ሌሎች የባሪያው ክፍል የመጀመሪያ አባላት ደግሞ በስሙ የተጻፈውን ወንጌል የጻፈው ማቴዎስና በመንፈስ አነሣሽነት የተጻፉትን መልእክቶች የጻፉት ጳውሎስ፣ ያዕቆብና ይሁዳ ነበሩ። የራእይ መጽሐፍን፣ ወንጌሉንና መልእክቶቹን የጻፈው ሐዋርያው ዮሐንስም የታማኝና ልባም ባሪያ ክፍል አባል ነበር። እነዚህ ሰዎች ኢየሱስ የሰጣቸውን ተልእኮ በመፈጸም የመጽሐፍ ቅዱስ መጻሕፍትን ጽፈዋል።

 4. “ቤተ ሰዎቹ” እነማን ናቸው?

⁴ በየትኛውም የምድር ክፍል የሚገኙት ቅቡዓን በሙሉ በቡድን ደረጃ የባሪያው ክፍል አባላት ከሆኑ “ቤተ ሰዎቹ” እነማን ናቸው? ራሳቸው ቅቡዓን ናቸው፤ ሆኖም “ቤተ ሰዎቹ” የሚሆኑት ከሌላ አቅጣጫ ማለትም በግለሰብ ደረጃ ሲታዩ ነው። አዎን፣ በግለሰብ ደረጃ ሲታዩ ‘የባሪያው’ ክፍል ወይም “ቤተ ሰዎች” ሊሆኑ ይችላሉ፤ ይህ መንፈሳዊ ምግብ በመስጠታቸው አሊያም ደግሞ ከመንፈሳዊ ምግብ በመመገባቸው የተመካ ነው። ጉዳዩን በምሳሌ ለማስረዳት ያህል፣ በ2 ጴጥሮስ 3:15, 16 ላይ እንደተመዘገበው ሐዋርያው ጴጥሮስ የጳውሎስን መልእክቶች ጠቅሷል። ጴጥሮስ እነዚህን መልእክቶች ሲያነብ ጳውሎስ የባሪያውን ክፍል በመወከል ካቀረበው መንፈሳዊ ምግብ ከሚመገቡት ቤተ ሰዎች እንደ አንዱ ይሆን ነበር።

 5. (ሀ) ከሐዋርያት ዘመን በኋላ በነበሩት መቶ ዓመታት በባሪያው ላይ ምን ደርሶበት ነበር? (ለ) ከ19ኛው መቶ ዘመን አጋማሽ በኋላ በነበሩት ጊዜያት ላይ ምን ነገሮች ተከስተው ነበር?

⁵ ይህን በተመለከተ የአምላክ መንግሥት የሺህ ዓመት ግዛት ቀርቧል የተባለው የእንግሊዝኛ መጽሐፍ እንዲህ በማለት ገልጾ ነበር፦ “ከጌታው ከኢየሱስ ክርስቶስ ሐዋርያት ሞት በኋላ በነበሩት መቶ ዘመናት ‘የታማኝና ልባም ባሪያ’ ክፍል እንዴት እንደኖረና እንዳገለገለ የምናውቅበት የሚያስተማምን ታሪካዊ ማስረጃ የለንም። አንደኛው ‘የባሪያው’ ክፍል ትውልድ የሚቀጥለውን ትውልድ በመመገብ እንደቀጠለ ግልጽ ነው። (2 ጢሞቴዎስ 2:2) ነገር ግን ከአሥራ ዘጠነኛው መቶ ዘመን አጋማሽ በኋላ መጽሐፍ ቅዱስ . . . በውስጡ የያዘውን መንፈሳዊ ምግብ የሚወዱና እርሱን የሚመገቡ ፈሪሃ አምላክ ያደረባቸው ሰዎች ነበሩ። . . . የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ቡድኖች ተመስርተው በቅዱሳን ጽሑፎች ውስጥ የሚገኙትን መሠረታዊ እውነቶች በይበልጥ መረዳት ጀመሩ። ከእነዚህ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች መካከል ይገኙ የነበሩት ቅንና ራስ ወዳድ ያልሆኑ ሰዎች እነዚህን እጅግ አስፈላጊ የሆኑ መንፈሳዊ ምግቦች ለሌሎች ለማካፈል ጓጉተው ነበር። ‘ለቤተ ሰዎቹ ምግባቸውን በተገቢው ጊዜ ይሰጣቸው ዘንድ’ የተሾመው ‘የባሪያው’ የታማኝነት መንፈስ ነበራቸው። ያ ጊዜ ምግቡን የሚያቀርቡበት ትክክለኛ ጊዜ መሆኑንና ምግቡን የሚያቀርቡባቸውን መንገዶች ስላስተዋሉ ‘ልባሞች’ ነበሩ። ምግቡን ለማቅረብ ጥረት ያደርጉ ነበር።”—ገጽ 344–5a

በዘመናችን በቅድሚያ የፈነጠቁት የብርሃን ብልጭታዎች

 6. እውነት ቀስ በቀስ ከመገለጡ ጋር በተያያዘ ሁኔታ ጎልቶ የታየው ነገር ምን ነበር?

⁶ ይሖዋ ቀስ በቀስ መንፈሳዊ ብርሃን እንዲበራ ለማድረግ በተጠቀመባቸው ሰዎች ላይ ጎልቶ የታየው አንዱ ነገር ለራሳቸው ክብር ለማግኘት አለመፈለጋቸው ነው። የመጀመሪያው የመጠበቂያ ግንብ ማኅበር ፕሬዘዳንት ሲ ቲ ራስል ጌታ ተራ በሆነው ተሰጥዎአችን ለመጠቀም ይፈልጋል የሚል አመለካከት ነበረው። ጠላቶቹ የሚጠቀሙባቸውን ቅጽል ስሞች በተመለከተ ወንድም ራስል አንድም “ራስላዊ” የሆነ ሰው አግኝቶ እንደማያውቅና “ራስሊዝም” የሚባል ነገር እንደሌለ በግልጽ ተናግሮ ነበር። ለተደረገው ማንኛውም ነገር የተመሰገነው አምላክ ነው።

 7. ወንድም ራስልና ጓደኞቹ የታማኝና ልባም ባሪያ ክፍል እንደነበሩ ያስመሰከሩት እንዴት ነበር?

⁷ ነገሩን ከተገኙት ውጤቶች አንፃር ስንመለከተው የይሖዋ ቅዱስ መንፈስ ወንድም ራስልና ጓደኞቹ ያደረጓቸውን ጥረቶች ይመራ እንደነበር አያጠራጥርም። የታማኝና ልባም ባሪያ ክፍል እንደነበሩ አስመስክረዋል። ምንም እንኳ በወቅቱ የነበሩት ብዙ ቀሳውስት መጽሐፍ ቅዱስ በአምላክ መንፈስ አነሣሽነት የተጻፈ የአምላክ ቃል እንደሆነና ኢየሱስ የአምላክ ልጅ እንደሆነ እናምናለን ቢሉም እንደ ሥላሴ፣ የሰው ነፍስ አትሞትምና ዘላለማዊ ሥቃይ አለ የሚሉ የሐሰት ባቢሎናዊ መሠረተ ትምህርቶችን በግልጽ ይደግፉ ነበር። ኢየሱስ በገባው ቃል መሠረት ወንድም ራስልና ጓደኞቹ ባደረጉት ትሕትና የተሞላበት ጥረት እውነት ከመቼውም ጊዜ በበለጠ እንዲበራ ያደረገው መንፈስ ቅዱስ ነው። (ዮሐንስ 16:13) እነዚህ ቅቡዓን የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ለጌታው ቤተ ሰዎች መንፈሳዊ ምግብ የማቅረብ ተልእኮ ያለው የታማኝና ልባም ባሪያ ቡድን ክፍል እንደሆኑ አስመስክረዋል። እነሱ ያደረጓቸው ጥረቶች ቅቡዓንን በመሰብሰቡ ሥራ ከፍተኛ አስተዋጽኦ አበርክተዋል።

 8. የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ይሖዋን፣ መጽሐፍ ቅዱስን ኢየሱስ ክርስቶስንና መንፈስ ቅዱስን በተመለከተ በግልጽ የተገነዘቧቸው የትኞቹን መሠረታዊ እውነቶች ነበር?

⁸ ይሖዋ በመንፈስ ቅዱስ አማካኝነት ለእነዚያ የቀድሞ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ምን ያህል የብርሃን ብልጭታዎች እንደፈነጠቀላቸው መመ ልከቱ በጣም የሚያስደንቅ ነው። በመጀመሪያ ደረጃ፣ ፈጣሪ እንዳለና ይሖዋ የተባለ ለእሱ ብቻ የተወሰነ ስም እንዳለው በሚገባ አረጋግጠዋል። (መዝሙር 83:18 አዓት ፤ ሮሜ 1:20) ይሖዋ አራት ዋና ዋና ባሕርያት ይኸውም ኃይል፣ ፍትሕ፣ ጥበብና ፍቅር እንዳሉት ተገንዝበው ነበር። (ዘፍጥረት 17:1፤ ዘዳግም 32:4፤ ሮሜ 11:33፤ 1 ዮሐንስ 4:8) እነዚህ ቅቡዓን ክርስቲያኖች መጽሐፍ ቅዱስ በመንፈስ አነሣሽነት የተጻፈ የአምላክ ቃልና እውነት እንደሆነ በግልጽ ተረድተው ነበር። (ዮሐንስ 17:17፤ 2 ጢሞቴዎስ 3:16, 17) ከዚህም በላይ የአምላክ ልጅ የሆነው ኢየሱስ ክርስቶስ ፍጡር እንደሆነና ሕይወቱን ለመላው የሰው ዘር ቤዛ አድርጎ እንደሰጠ ያምኑ ነበር። (ማቴዎስ 20:28፤ ቆላስይስ 1:15) መንፈስ ቅዱስ ሦስተኛ የሥላሴ አካል ሳይሆን የአምላክ አንቀሳቃሽ ኃይል እንደሆነ ተገንዝበው ነበር።—ሥራ 2:17

 9. (ሀ) የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ሰው ምን እንደሆነና በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የሚገኙትን ተስፋዎች በተመለከተ በግልጽ የተረዷቸው እውነቶች የትኞቹ ናቸው? (ለ) የይሖዋ አገልጋዮች በግልጽ የተገነዘቧቸው ሌሎች እውነቶች የትኞቹ ናቸው?

⁹ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ሰው የማትሞት ነፍስ ያለችው አካል ሳይሆን ሰው ራሱ ሟች ነፍስ እንደሆነ በግልጽ ተረድተው ነበር። “የኃጢአት ደሞዝ” ዘላለማዊ ሥቃይ ሳይሆን “ሞት” እንደሆነና መቃጠያ ሲኦል እንደሌለ ተገንዝበዋል። (ሮሜ 5:12፤ 6:23፤ ዘፍጥረት 2:7 አዓት ፤ ሕዝቅኤል 18:4) ከዚህም በላይ የዝግመተ ለውጥ ንድፈ ሐሳብ ቅዱስ ጽሑፋዊ ያልሆነ ብቻ ሳይሆን ምንም ተጨባጭ መረጃ እንደሌለው በግልጽ ተረድተዋል። (ዘፍጥረት ምዕራፍ 1 እና 2) በተጨማሪም መጽሐፍ ቅዱስ ሁለት ተስፋዎችን ማለትም የክርስቶስን ፈለግ ለሚከተሉት ለ144,000 ቅቡዓን ሰማያዊ ተስፋና የ“ሌሎች በጎች” ክፍል የሆኑ ቁጥራቸው ያልተወሰነ “እጅግ ብዙ ሰዎች” ደግሞ የምድራዊ ገነት ተስፋ እንደያዘ አስተውለው ነበር። (ራእይ 7:9፤ 14:1፤ ዮሐንስ 10:16) እነዚህ የቀድሞ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ምድር ለዘላለም እንደምትኖርና ብዙ ሃይማኖቶች እንደሚያስተምሩት በእሳት እንደማትጠፋ ተገንዝበው ነበር። (መክብብ 1:4፤ ሉቃስ 23:43) ከዚህም በተጨማሪ ክርስቶስ የሚመለሰው በማይታይ ሁኔታ እንደሆነ፣ በዚያን ጊዜም በአሕዛብ ላይ እንደሚፈርድና ምድራዊ ገነትን እንደሚያመጣ ተረድተው ነበር።—ሥራ 10:42፤ ሮሜ 8:19–21፤ 1 ጴጥሮስ 3:18

10. የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ጥምቀትን፣ ቀሳውስት እና ምእመናን እያሉ መከፋፈልንና የክርስቶስን ሞት መታሰቢያ በተመለከተ ያገኟቸው እውነቶች ምንድን ናቸው?

¹⁰ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ቅዱስ ጽሑፋዊ ጥምቀት በሕፃናት ላይ ውኃ መርጨት ሳይሆን ኢየሱስ በማቴዎስ 28:19, 20 ላይ ከሰጠው ትእዛዝ ጋር በሚስማማ መንገድ የተማሩ አማኞችን ውኃ ውስጥ በማጥለቅ የሚከናወን ጥምቀት እንደሆነ ተረድተው ነበር። ቀሳውስትና ምእመናን እያሉ መከፋፈል ቅዱስ ጽሑፋዊ መሠረት የሌለው ነገር እንደሆነ ተገንዝበዋል። (ማቴዎስ 23:8–10) ከዚህ በተቃራኒ ሁሉም ክርስቲያኖች የምሥራቹ ሰባኪዎች መሆን አለባቸው። (ሥራ 1:8) የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች የክርስቶስ ሞት መታሰቢያ በዓል በየዓመቱ አንድ ጊዜ ብቻ ኒሳን 14 ላይ መከበር እንዳለበት ተገንዘበው ነበር። ከዚህም በላይ ፋሲካ ተብሎ የሚከበረው አረማዊ በዓል መሆኑን ተረድተው ነበር። በተጨማሪም እነዚያ ቅቡዓን አምላክ ሥራቸውን እንደሚደግፈው ሙሉ በሙሉ በመተማመን ለሥራቸው ማንቀሳቀሻ የሚሆን ገንዘብ ከተለያዩ የገቢ ምንጮች አያሰባስቡም ነበር። (ማቴዎስ 10:8) ከመጀመሪያ ጀምሮ የአምላክ ቅዱስ መንፈስ ፍሬዎችን መኮትኮትን የሚጨምሩትን የመጽሐፍ ቅዱስን መሠረታዊ ሥርዓቶች ክርስቲያኖች ማክ በር እንዳለባቸው ተረድተው ነበር።—ገላትያ 5:22, 23

እየጨመሩ የሄዱ የብርሃን ብልጭታዎች

11. በክርስቲያኖች ተልእኮና ኢየሱስ በሰጠው የፍየሎችና የበጎች ምሳሌ ላይ ምን ብርሃን ፈንጥቆ ነበር?

¹¹ በተለይ ከ1919 ጀምሮ የይሖዋ አገልጋዮች እየጨመሩ በሚሄዱ የብርሃን ብልጭታዎች ተባርከዋል። በ1922 በሴዳር ፖይንት በተደረገው ትልቅ ስብሰባ ላይ የመጠበቂያ ግንብ ማኅበር ሁለተኛ ፕሬዘዳንት ጄ ኤፍ ራዘርፎርድ የይሖዋ አገልጋዮች ቀደምት ኃላፊነት ‘ንጉሡንና መንግሥቱን ማስታወቅ፣ ማስታወቅ፣ ማስታወቅ’ እንደሆነ ሲያጎላ እንዴት ያለ ደማቅ የብርሃን ብልጭታ ፈንጥቆ ነበር! በቀጣዩ ዓመት በበጎቹና በፍየሎቹ ምሳሌ ላይ ደማቅ ብርሃን በራ። ከዚያ በፊት ያስቡ እንደነበረው ይህ ትንቢት የሚፈጸመው ወደፊት በሺው ዓመት ወቅት ሳይሆን በዚህ በያዝነው የጌታ ቀን ውስጥ እንደሆነ ተስተዋለ። በሺው ዓመት ወቅት የክርስቶስ ወንድሞች አይታመሙም፤ አይታሰሩምም። ከዚህም በላይ በሺው ዓመት መጨረሻ ላይ ፍርድ የሚሰጠው ኢየሱስ ክርስቶስ ሳይሆን ይሖዋ አምላክ ነው።—ማቴዎስ 25:31–46

12. አርማጌዶንን በተመለከተ ምን የብርሃን ብልጭታ ፈን ጥቋል?

¹² በ1926 ሌላ ደማቅ የብርሃን ብልጭታ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ከዚያ በፊት ያስቡ እንደነበረው የአርማጌዶን ጦርነት ማኅበራዊ አብዮት እንዳልሆነ ገለጠ። ከዚህ ይልቅ ይሖዋ ኃይሉን በግልጽ ከማሳየቱ የተነሳ ሰዎች በሙሉ እሱ አምላክ መሆኑን እንዲያምኑ የሚገደዱበት ጦርነት ይሆናል።—ራእይ 16:14–16፤ 19:17–21

አረማዊ በዓል የሆነው ገና

13. (ሀ) የገናን በዓል በተመለከተ ምን ብርሃን ፈነጠቀ? (ለ) የልደት ቀናትን ማክበር የቀረው ለምንድን ነው? (የግርጌ ማስታወሻውን አክልበት።)

¹³ ይህ ከሆነ ከጥቂት ጊዜ በኋላ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች የፈነጠቀላቸው የብርሃን ብልጭታ ገናን ማክበራቸውን እንዲያቆሙ አደረጋቸው። ከዚያ በፊት በመላው ዓለም የሚገኙ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ሁልጊዜ ገናን ያከብሩ ነበር፤ ብሩክሊን በሚገኘው ዋና መሥሪያ ቤት የሚከበረው የገና በዓል ከፍተኛ ግብዣ የሚደረግበት ወቅት ነበር። ይሁን እንጂ ታኅሣሥ 25ን የማክበር ልማድ ከአረማውያን የመጣ እንደሆነና ቀኑ አረማውያንን ወደ ክርስትና ለመለወጥ እንዲቀል ተብሎ በከሃዲዋ ሕዝበ ክርስትና እንደተመረጠ ተስተዋለ። ከዚህም በላይ ኢየሱስ የተወለደው በክረምት ወራት ሊሆን እንደማይችል ታወቀ፤ ምክንያቱም በወቅቱ እረኞች መንጋዎቻቸውን በሜዳ አሰማርተው ነበር። በታኅሣሥ ወር መገባደጃ ሌሊት ላይ እረኞቹ መንጋዎቻቸውን በሜዳ ሊያሰማሩ አይችሉም። (ሉቃስ 2:8) ከዚህ ይልቅ ቅዱሳን ጽሑፎች ኢየሱስ ጥቅምት 1 ገደማ እንደተወለደ ይጠቁማሉ። ከዚህም በተጨማሪ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ኢየሱስ ከተወለደ ከሁለት ዓመታት በኋላ የጎበኙት ጠቢባን ተብዬዎች አረማዊ ጠንቋዮች እንደሆኑ ተገነዘቡ።b

አዲስ ስም

14. የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች የተባለው ስም የይሖዋ ሕዝቦችን በትክክል የማይገልጸው ለምን ነበር?

¹⁴ ለእነዚህ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች በ1931 የፈነጠቀላቸው ደማቅ የእውነት ብርሃን ቅዱስ ጽሑፋዊ የሆነ አንድ ተስማሚ ስም ገለጠላቸው። የይሖዋ ሕዝቦች ራስላውያን፣ የሺህ ዓመት አማኞች፣ “ሲኦል የለም ባዮች” እና የመሳሰሉትን እያሉ ሌሎች ያወጡላቸውን ቅጽል ስሞች ሊቀበሉ እንደማይችሉ ተገንዝበው ነበር።c ይሁን እንጂ እነሱ ራሳቸው የሚጠሩበት ዓለም አቀፍ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች የተባለው ስምም በትክክል እንደማይወክላቸው መገንዘብ ጀመሩ። የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ብቻ አልነበሩም። ከዚህም ሌላ መጽሐፍ ቅዱስን የሚማሩ ግን ከመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ጋር ምንም የማይመሳሰሉ ብዙ ሌሎች ቡድኖች ነበሩ።

15. የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች በ1931 የተቀበሉት የትኛውን ስም ነበር? ስሙ ተገቢ የነበረውስ ለምንድን ነው?

¹⁵ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎቹ አዲስ ስም ያገኙት እንዴት ነው? መጠበቂያ ግንብ ለብዙ ዓመታት የይሖዋን ስም በስፋት ሲያሳውቅ ቆይቶ ነበር። ስለዚህ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎቹ በኢሳይያስ 43:10 ላይ የሚገኘውን የሚከተለውን ስም መቀበላቸው የተገባ ነበር፦ “ታውቁና ታምኑብኝ ዘንድ እኔም እንደሆንሁ ታስተውሉ ዘንድ፣ እናንተ የመረጥሁትም ባሪያዬ ምስክሮቼ ናችሁ ይላል እግዚአብሔር [“ይሖዋ” አዓት]፤ ከእኔ በፊት አምላክ አልተሠራም ከእኔም በኋላ አይሆንም።”

የይሖዋን ሉዓላዊነት ትክክለኛነት ማረጋገጥና “እጅግ ብዙ ሰዎች”

16. ወደ ቀድሞ ሁኔታ ስለ መመለስ የተነገሩት ትንቢቶች የሥጋዊ አይሁዶችን ወደ ጳለስጢና ምድር መመለስ የማያመለክቱት ለምንድን ነው? ሆኖም በማን ላይ ተፈጽመው ነበር?

¹⁶ በ1932 በመጠበቂያ ግንብ ማኅበር በታተመው ቪንዲኬሽን በተባለው የእንግሊዝኛ መጽሐፍ ሁለተኛ ጥራዝ ላይ በኢሳይያስ፣ በኤርምያስ በሕዝቅኤልና በሌሎች ነቢያቶች የተመዘገቡት ወደ ቀድሞ ሁኔታ ስለ መመለስ የሚናገሩት ትንቢቶች የሚፈጸሙት (በአንድ ወቅት ይታሰብ እንደነበረው) እምነት አጥተውና ፖለቲካዊ መንፈስ ይዘው ወደ ጳለስጢና ምድር እየተመለሱ በነበሩት ሥጋዊ አይሁዶች ላይ እንዳልሆነ የሚጠቁም የብርሃን ብልጭታ ፈነጠቀ። ከዚህ ይልቅ አይሁዶች በ537 ከዘአበ ከባቢሎን ምርኮ በተመለሱበት ወቅት በትንሹ የተፈጸሙት እነዚህ ወደ ቀድሞ ሁኔታ ስለ መመለስ የሚናገሩ ትንቢቶች መንፈሳዊ እስራኤላውያን ከ1919 ጀምሮ ነፃ ሲወጡና ወደ ቀድሞ ሁኔታቸው ሲመለሱ እንዲሁም በዚሁ ሳቢያ በአሁኑ ወቅት የይሖዋ እውነተኛ አገልጋዮች በመንፈሳዊ ገነት ውስጥ ባገኙት ብልጽግና ከፍተኛ ተፈጻሚነት አግኝቷል።

17, 18. (ሀ) ከጊዜ በኋላ የፈነጠቀው የብርሃን ብልጭታ የይሖዋ ዋነኛ ዓላማ ምን እንደሆነ ጠቁሟል? (ለ) ራእይ 7:9–17ን በተመለከተ በ1935 የፈነጠቀው የብርሃን ብልጭታ ምን ነበር?

¹⁷ ከጊዜ በኋላ የይሖዋ ዋና ዓላማ ሰዎችን ማዳን ሳይሆን ሉዓላዊነቱን ማረጋገጥ እንደሆነ የሚገልጽ የብርሃን ብልጭታ ፈነጠቀ። የመጽሐፍ ቅዱስ ዋነኛ መልእክት ቤዛው ሳይሆን የይሖዋን ሉዓላዊነት የሚያረጋግጠው መንግሥቱ እንደሆነ ተስተዋለ። ይህ እንዴት ያለ አስደናቂ የብርሃን ብልጭታ ነበር! ራሳቸውን ለአምላክ የወሰኑ ክርስቲያኖች ከሁሉ ይበልጥ የሚያሳስባቸው ነገር ወደ ሰማይ የመሄዳቸው ጉዳይ መሆኑ አከተመለት።

¹⁸ በ1935 በራእይ 7:9–17 ላይ የተጠቀሱት እጅግ ብዙ ሰዎች ሁለተኛ ደረጃ ያላቸው ሰማያዊ ክፍል እንዳልሆኑ የሚገልጽ ደማቅ የብርሃን ብልጭታ ፈነጠቀ። በእነዚህ ጥቅሶች ላይ የተጠቀሱት ሰዎች ሙሉ በሙሉ ታማኝ ያልሆኑ ቅቡዓን ናቸው፤ ከኢየሱስ ክርስቶስ ጋር በዙፋን ላይ ተቀምጠው ነገሥታትና ካህናት ሆነው ከመግዛት ይልቅ በዙፋኑ ፊት ለፊት ቆመው የታዩት ለዚህ ነው ተብሎ ይታመን ነበር። ይሁን እንጂ በከፊል ታማኝ መሆን የሚባል ነገር የለም። አንድ ሰው ወይ ታማኝ ይሆናል አለዚያም አይሆንም። ስለዚህ ይህ ትንቢት የሚገልጸው በአሁኑ ወቅት እየተሰበሰቡ ስላሉት ስፍር ቁጥር የሌላቸው ምድራዊ ተስፋ ያላቸው እጅግ ብዙ ሰዎች እንደሆነ ለማስተዋል ተቻለ። እነዚህ እጅግ ብዙ ሰዎች በማቴዎስ 25:31–46 ላይ የተገለጹት “በጎች” እና በዮሐንስ 10:16 ላይ የተጠቀሱት “ሌሎች በጎች” ናቸው።

የክርስቲያን ምልክት ያልሆነው መስቀል

19, 20. መስቀል የእውነተኛ ክርስትና ምልክት ሊሆን የማይችለው ለምንድን ነው?

¹⁹ የመጽሐፍ ቅዱስ ተማሪዎች ለብዙ ዓመታት መስቀልን እንደ ክርስትና ምልክት አድርገው ከፍተኛ ቦታ ይሰጡት ነበር። ሌላው ቀርቶ “የመስቀልና የዘውድ” ቅርጽ ያለው አርማ ደረታቸው ላይ ይለጥፉ ነበር። በኪንግ ጀምስ ቨርሽን መሠረት ኢየሱስ ተከታዮቹ የራሳቸውን “መስቀል” እንዲሸከሙ ስላዘዘ ነው ብለው ብዙዎች ኢየሱስ የተሰቀለው በመስቀል ላይ እንደነበረ ያምኑ ነበር። (ማቴዎስ 16:24፤ 27:32) በተጨማሪም ይህ ምልክት ለብዙ አሥርተ ዓመታት በመጠበቂያ ግንብ መጽሔት ሽፋን ላይ ይወጣ ነበር።

²⁰ በ1936 ማኀበሩ ያሳተመው ሪችስ የተባለው የእንግሊዝኛ መጽሐፍ ኢየሱስ ክርስቶስ የተሰቀለው በመስቀል ላይ ሳይሆን ቀጥ ባለ ምሶሶ ወይም እንጨት ላይ እንደሆነ ግልጽ አደረገ። አንድ ምሁር እንደተናገሩት በኪንግ ጀምስ ቨርሽን ላይ “መስቀል” ተብሎ የተተረጎመው የግሪክኛ ቃል (ስታውሮስ) “በመሠረቱ የሚያመለክተው ቀጥ ያለ ምሰሶን ወይም እንጨትን ነው። ቤተ ክርስቲያን ከምትጠቀምበት ሁለት እንጨት ያለው መስቀል የተለየ ነው። . . . የኋለኛው የመጣው ከጥንት ከለዳውያን ሲሆን ታሙዝ የተባለው አምላክ ምልክት ሆኖ ያገለግል ነበር።” ኢየሱስ የተሰቀለበትን መሣሪያ እንደ ጣዖት ከማምለክ ይልቅ ልንጸየፈው ይገባል።

21. በሚቀጥለው ርዕስ ላይ ምን እንመለከታለን?

²¹ ከፍተኛና አነስተኛ ማስተካከያዎችን የጠየቁ የብርሃን ብልጭታዎች እንደፈነጠቁ የሚጠቁሙ ሌሎች ምሳሌዎችም አሉ። እስቲ የእነዚህን የብርሃን ብልጭታዎች ማብራሪያ ለማግኘት የሚቀጥለውን ርዕስ ተመልከት።

[የግርጌ ማስታወሻዎች]