5 jalja

Jehová Diosan yupaychirinakapax qhispiyataw sarnaqapxi

1, 2. 1) ¿Kunjam suma sarnaqasiñsa Diosax nayra awk taykasar churatayna? 2) Kuna kamachinakarjamas Adanampi Evampix sarnaqapxañapäna uk mä qhawqha qhanañchtʼäta.

KUNAPACHATÏ Jehová Diosax nayra awk taykasar lurkatayna ukhaxa, wali sumaw jupanakax jakasipxäna, jichhürunakan janiw khitis ukham jakkaspati. Edén huerta sat Paraison jakasipxäna. Janiw kuna usus utjkänti wali kusisitaw sarnaqasipxäna, jupanakax suma amuyuni ukat jan juchani ukhamapxänwa. Janiw jiwasjam jiwapxañapäkänti. Janiw autonakjam luratäpkänti, jan ukasti taqi kunsa chuymapat luriri, mä arunxa, amtaparjam sarnaqiri luratäpxänwa. Ukampis ukham sum sarnaqaskañatakix Diosan kamachinakapar istʼapxañapänwa.

² Kunanakatï jañchisatak munaski ukanakat amuytʼañäni: Diosax janis walja arunakampi qhanañchkchïnxa, jan kamskata ukarjam sarnaqapxañapatakiw Adanampir Evampirux luratayna. Awtjatax manqʼapxañapänwa; um munasasti umtʼapxañapänwa, ukat inti jalantax ikxapxañapänwa. Ukxarusti, Jehová Diosax akham satayna, ukax mä kamachïnwa, ukarjam sarnaqapxañapänwa: Wawanïpxañapänwa, taqi animalanak apnaqapxañapäna, ukatxa uraqpachwa Paraisor tukuyapxañapäna (Génesis 1:28; 2:15). ¡Ukax chuymar purtʼkir wali suma kamachïnwa! Ukanak lurañax jupanakatakix wali askïnwa, kunanak lurañatakixay chʼamas amuyus utjchïnxa, ukanak lurapxaspänwa. Ukatxa, kunjamsa ukanak lurapxañapäna ukxa jupanakaw amtapxañapäna. Ukhamasti Jehová Diosax taqi kun jupanakar churäna.

3. Adanampi Evampix amtaparjam sarnaqiri luratäsaxa, ¿kunjamsa yatiqapxaspäna ukarjam sum sarnaqañxa?

³ Adanamp Evampix chuymaparjam sarnaqiri luratäpkchïnsa, ukampix janiw taqi amtanakapax askïniw sañ munkänti. Ukham sarnaqiri suma luratäsinxa Diosan thakinakap ukat kamachinakapa jan pʼakintasaw kuns amtapxañapäna. ¿Kunjamatsa kawkïris Diosan thakinakapax ukat kamachanikapax uk yatipxaspäna? Lurir Diosar istʼasa ukat luratanakap uñjasawa. Adanamp Evampix yatiqatarjam sarnaqapxañapatakix Jehová Diosaw chʼikhikankañ churatayna. Niyakixay jan juchani luratäpxchïnxa, kun amtañatakis Diosjam amuytʼasirïpxañapänwa. Jehová Diosar kusisiyañatakis ukat jupanak layku lurkatayna ukar yuspärasasa ukarjamaw sarnaqapxañapäna (Génesis 1:26, 27; Juan 8:29).

4. 1) Janiw mä quqat manqʼapxätati siskäna uka kamachimpixa, ¿chuymaparjam sarnaqasiñatti Adanampiru Evampirux jarkʼaspachäna? 2) ¿Kunatsa ukax munasïnxa?

⁴ Ukhamasti, chiqapunit jupar yupaychañ munapxi janicha, ukat kamachinakapat kamsapxisa ukwa jakañ Churir Diosax yatiñ munäna. Ukatwa Adanarux akham säna: “Aka huerton taqi quqanakat manqʼasïta, ukampisa aski ukhamarak ñanqha yatiñ churir quqatxa janiw manqʼätati. Uka quqan achunakapxa jan manqʼamti, manqʼäta ukapachasti chiqpachan jiwäta” sasa (Génesis 2:16, 17). Evax luratäkäna ukhaxa, juparux uka kamachix yatiyasirakïnwa (Génesis 3:2, 3). ¿Uka kamachimpix chuymaparjam sarnaqasiñatti jarkʼpachänxa? Janiwa. Janiw uka mä quqakïkänti, kunayman suma achunakaw jupanakatakix utjäna (Génesis 2:8, 9). Jupanakax ak amuyapxañapänwa; niyakixay Uraqix Diosan luratächixa, taqi kunasa Jupankiwa, ukhamasti jupakiw amtap phuqañatakisa, jaqinakan askipatakisa kamachinak uchaspaxa (Salmo 24:1, 10).

5. 1) ¿Kunjamsa Adanampi Evampix suma jakasiñ aptʼasiwayapxi? 2) ¿Adanampin Evampina suma jakasiñap lantix jichhax kunakis utjxi, ukat kunjamsa jiwasar uñjasiyarakistu?

⁵ Ukat ¿kunas kamachäna? Jupatakik taqi kun munir mä angelaw amtaparjam jan wal luratayna, ukatwa Satanás sataxa, ukaxa “kutkatasiri” sañ muni. Uka angelaw Diosan munañap contra lurañapataki Evarux kʼarinak arxayatayna (Génesis 3:4, 5). Ukhamatwa Evax Diosan kamachip pʼakintatayna, Adanas ukham lurarakitayna. Yaqhankir aptasaw uka suma jakañxa aptʼasiwayapxi. Juchar katuyataw uñjasiwayapxi, ukat kunjamtï Diosax siskänxa, tiempompix jiwxapxänwa. Ukhamatwa wawanakaparux juch katuyawayapxi, ukatwa wawatpach jan walinak lurirïtanxa. Juchanïtap laykurakiw jaqinakax usuntapxi, chuymankiptapxisa ukat jiwapxisa. Jaqinakax ukham jan wali chuymanïsaxa, ukat Satanasampi jan walinakar jukʼamp apatäsa uñisiñanakampi, jiwayasiñanakampi, tʼaqhisiñanakampi, ukat chʼaxwañanakampi phuqantatawa, millón millonaw ukanakampix jiwarapxi. ¡Diosax janiw ukham jakasiñxa qalltan churkänti! (Deuteronomio 32:4, 5; Job 14:1, 2; Romanos 5:12; Apocalipsis 12:9.)

¿Kawkjansa qhispiyat sarnaqañ jikxatsna?

6. 1) ¿Kawkjansa qhispiyat sarnaqasiñ jikxatsna? 2) ¿Kuna kasta qhispiyasiñatsa Jesusaxa parläna?

⁶ Uraqpachanwa akham jan waltʼañanakax utji, ukatwa jaqinakax taqi chiqansa uka jan walinakat qhispit sarnaqasiñ munapxi. Ukampis ¿kawkjansa uka jan walinakat qhispit sarnaqasiñ jikxatsna? Jesusax akham sänwa: “Jumanakatix chiqpach saytʼapxäta kuntix sapxsma ukhamarjama ukkhaxa, nayan chiqpacha discipulonakaxaw tukupxäta. Uñtʼapxarakïtawa kunatix chiqäki ukxa, uka chiqa kankañasti qhispiyat sarnaqasiñ churapxarakïtam” sasa (Juan 8:31, 32). Ukham qhispiyat sarnaqasiñax janiw político apnaqirinakata ni yaqha kasta apnaqirinakat qhispiñäkisa, kunjamtï jaqinakaxa munapki ukhama, jan ukasti taqi jan walinakat qhispiñawa. Jesusax juchat qhispiñ tuqitwa parlaskäna (Juan 8:24, 34-36). Ukhamawa, maynitix Jesusan chiqpach arkiripäxi ukaxa, jupapachaw qhispiyat sum sarnaqasitapxa amuyasi.

7. 1) ¿Jichhürunakanxa kunjamatsa juchamp jan apnaqayasksna? 2) ¿Qhispit sarnaqañatakix kun lurañasasa?

⁷ Janiw uka arunakampix chiqpach cristianonakax janiw pantjasxapxiti sañ munktanti. Niyakixay juch katuqapxchixa, jan pantjasiñatakix chʼamachasisipkakiwa (Romanos 7:21-25). Ukampis khititï Jesusan yatichataparjam sarnaqki ukax janiw juchan esclavopäxiti; ukhamax janiw jan amuyasisa juchampix apnaqayasxiti. Janiw qʼañu chuymani jan amtani ukham jakxapxiti. Jan ukasti, Diosan nayraqatapanxa qʼuma chuymanïxapxiwa, nayra juchanakapax Criston luqtasïwipar iyawsatap laykuw pampachatäxi. Inas jan walinakax lurañjamapunïchispa, ukampis Criston yatichäwinakap amtasina janipuni uka jan walinak lurkäta ukhaxa, juchar atipatam uñachtʼayäta (Romanos 6:12-17).

8. 1) ¿Kunanakatsa Criston yatichäwinakapax qhispiyistu? 2) ¿Kunjam uñjapxañasas marka apnaqirinakaruxa?

⁸ Cristianonakax kunaymanit qhispiyatätanwa, ukanakat jichhax amuytʼañäni. Kʼari yatichäwinakat juchampit qhispiyatätanwa, ukatxa qhiñchhaw sapki ukanakarus janiw yäqxtanti. Ukat jiwatanakax kawkinkasipkis ukat jaktanipxanit janicha, ukanakata chiq yatisaxa janiw jan amuytʼasis jiwatanakar axsarxtanti. Ukatxa, Diosan suma Apnaqäwipaw jucharar jaqinakan apnaqäwip lanti uttʼasxani, uk yatisax sum jakasxañänix sasaw kusisita sarnaqastanxa (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Ukampis uk yatisax janiw marka apnaqirinakarus ni markan kamachinakaparus jiskʼachañasäkiti (Tito 3:1, 2; 1 Pedro 2:16, 17).

9. 1) ¿Jichhürunakanxa kunjamsa Jehová Diosax jan walinakata qhispit sum sarnaqañasatakix wali munasiñampi yanaptʼistu? 2) ¿Aski amtäwinakar puriñatakix kun lurañasasa?

⁹ Jehová Diosax janiw suma jakañxa pantjas pantjas thaqhañas munkiti. Jupaw yatix kunjam luratätansa, kunanakas chiqpachapuni kusisiyistaspa ukat kunas wiñayatak yanapistaspa ukanakxa. Jehová Diosaw sum yatix kuna amuyunakas jan ukax kuna luräwinakas jupampis jaqi masimpis jan sum apasiykistaspa, ukat jutïrpachan jakasiñsa aptʼasiyistaspa ukanakxa. Ukatwa Bibliampi aka uraqinkir markapampix taqi ukanak wali munasiñampi yatiyistu (Marcos 13:10; Gálatas 5:19-23; 1 Timoteo 1:12, 13). Chuymasarjam sarnaqir Diosax luristu, jichhax Diosatakix askti lurañäni janicha, uk amtañax jiwasatäxiwa. Diosan arunakap sum katuqañänixa, janiw Adanjam jan amuytʼasis sarnaqkañäniti, jan ukasti kun lurañatakis sum amuytʼasiñänixa. Ukhamatwa, taqi kunat sipansa Jehová Diosampi suma apasiñ munatasxa uñachtʼayañäni.

Jan wali thakinakar munaña

10. ¿Kuna mayja sarnaqañsa Jehová Diosan yaqhip Qhanañchirinakapax thaqhapxi?

¹⁰ Yaqhip wayn tawaqunakasa, jilïr jaqinakasa Jehová Diosan Qhanañchiripäkasaw mayja sarnaqañ munapxi. Inasa akapachan wali uñtʼata jan wali luräwinak uñchʼukisipkakchi, uk lupʼisax uka jan walinakwa chuymapan lurañ munapxi. Inas droga sat jan wali qullanaksa machañsa jan munapkchi, ukhamaraki jan wali qʼañunak lurañsa jan amtapkchi, ukampis jan chiqpach cristianüpki ukanakampiw sarnaqapxi, ukat jupanakampi yäqayasiñatakix jupanakjamaw parlxapxisa sarnaqapxarakisa (3 Juan 11).

11. ¿Khitinakas jan walinakar wiytarakistaspa?

¹¹ Ukampis Jehová Diosaruw yupaychaskta siri mä cristianow jan walinakar wiytistaspa. Ukaruw nayrïri mä qhawqha cristianonakax puripxatayna, ukaxa jichhürunakan utjarakispawa. Ukham jaqinakax Diosan kamachinakapar jan istʼasaw kusistʼañ laykuki jan walinak lurapxi. Mä jukʼa “kusistʼañäni” sasawa yaqhanakar wiytapxi, ukatxa ‘qhispit sarnaqasiñäni sapxiwa, ukampis jupanakpachaw juchan esclavopäsipki’ (2 Pedro 2:19).

12. Diosan yatichäwinakap jan istʼasa, kamachinakap jan istʼasa sarnaqañaxa, ¿kuna llakinakarus puriyistaspa?

¹² Ukham sarnaqañax jan walinakaruw api, Diosan kamachinakap pʼakintañawa. Sañäni, jaqichatäxasin yaqhanakamp ikintasiñas ukat janïra jaqichatäkasina ikintasiñas aka jan walinak apanispa: llakinaka, usunaka, jiwayasiñanaka, ukatxa chacha warmirus jaljtayaspawa, jan wawanïñ munirinakarus wawani uñjasiyaspa (1 Corintios 6:18; 1 Tesalonicenses 4:3-8). Ukat droga sat jan wali qullanakampi qulljatax maynix kunatsa thitxakiwa, janiw sums parlxiti ni sumsa uñjxarakiti, ukatxa pʼiqis muytxi, samsuñas chʼamäxiwa, ukatsti jiwañar kunaw puripxi. Ukampis maynix uka qullanakar yatinuqtki ukhaxa kunayman jan walinakwa luraspa uka qullanak alañatakixa. Alcohol umirinakas ukham jan walinakaruw puripxaraki (Proverbios 23:29-35). Ukham sarnaqirinakax inas sumakiw sarnaqasta sapxchispa, ukampis ukanak armañax wali chʼamäxi ukhakiw juchan esclavotap amuyasipxi. ¡Uka juchax wali uñisir uywirimpi sasiwa! Jichhatpacha ukanak amuyañasawa, uka jan walinakar jan puriñatakixa (Gálatas 6:7, 8).

¿Kawkitsa jan waltʼäwinakax qallti?

13. 1) ¿Kunjamatsa jan waltʼäwinakar apiri amtanakax qalltaspa? 2) ¿Khitinakas “jan wali jaqinaka[xa]”, uk amuyañatakix kun yatiñasasa? 3) Aka tʼaqa tukuyar utjki uka jisktʼanakar qhanañchtʼam ukat Jehová Diosax kamsisa uk amuyäta.

¹³ Kawkits ukham jan waltʼäwinakax qallti, uk amuytʼañäni. Bibliaxa akham siwa: “Kunapachatix maynix uka jan wali amtatanakapampi atipjayasiskixa, ukkhaw tentacionarux purixa. Uka jan wali amtäwinakatwa juchax sarti, ukatsti kunapachatix uka juchax jachʼäxi ukkhaxa, jiwañakiw purinxaraki” sasa (Santiago 1:14, 15). ¿Kunjamatsa uka amtanakax qallti? Kuntï uñjktan ukat istʼktan ukatwa uka amtanakax qallti, ukampis kunapachatï maynix Biblian kamachinakaparjam jan sarnaqir jaqinakampi chikachaski ukhaxa jukʼampiwa. Taqiniw ak yattanxa: janiw “jan wali jaqinakampi” sarnaqañasäkiti (1 Corintios 15:33). ¿Khitinakäspas uka ‘jan wali jaqinakaxa’? ¿Uka tuqit Jehová Diosax kamspachasa? Akxar utjki uka jisktʼanakata amuytʼañäni ukat jiskʼa tʼaqanaksa Bibliat thaqtarakiñäni sum amuyañatakixa.

Mä jaqix wali aytatächi ukhaxa, ¿uka jaqimpi sarnaqañax walikiw sisnati? (Génesis 34:1, 2, 18, 19.)

Maynimpi sarnaqañax walïspati janicha, ¿uk yatiñatakix sawkasitapas parlatapas amuytʼayistaspati? (Efesios 5:3, 4.)

¿Jiwasatï Diosar jan munir jaqimpix sum apasiñäni ukhaxa Jehová Diosax kamsaspasa? (2 Crónicas 19:1, 2.)

Irnaqäwinsa yatiqañ utansa jan jiwasjam iyawsäwini jaqinakampi parlañäni ukhaxa, ¿kunatsa amuyasiñasa? (1 Pedro 4:3, 4.)

Kunapachatix televisión uñchʼuktan jan ukaxa peliculanaksa uñtastan ukhaxa yaqhanakampis parlksna ukhamawa; internetar matktan, libronaksa, revistanaksa ukat periodicsa liyktan ukhaxa ukhamarakiwa, ¿kuna kasta arunakatsa amuyasiñasa? (Proverbios 3:31; Isaías 8:19; Efesios 4:17-19.)

Munat masinak ajllitasaxa, ¿kuna kasta jaqïtassa Jehová Diosar uñachtʼayi? (Salmo 26:1, 4, 5; 97:10.)

14. Khitinakatix Diosan arunakaparjam jichhürunakan sarnaqapki ukanakaxa, ¿kunjam qhispiyat jakasiñsa niya katuqapxani?

¹⁴ Niyaw Diosan jutïrpachapan jakasxañäni, ukanxa Diosan alaxpachankir Apnaqäwipampi apnaqataxa, Supayampit ñanqha pachapampit qhispiyataw jakasxañäni. Istʼasirinakatxa juchax jukʼat jukʼat apaqatäxaniwa, amuyuns jañchinsa kunjamäkäntï Adanax janïr juchachaskasaxa ukhamäxañäniwa, ukhamasti wiñayaw Paraíso uraqin wali kusisit jakasxañäni. Ukatxa, taqi luratanakaw ‘Jehová Diosan ajayupampixa’ wali sum qhispiyata, mayakiw jakasxapxani (2 Corintios 3:17). Jichhaxa, ¿uka sumanak Diosan arunakap jan istʼasa aptʼasiñax walïspati? Ukhamasti, qhispiyat cristianonakjamax taqinis chʼikhi amuytʼani sarnaqapxañäni, ukhamatwa ‘Diosan wawanakapjam qhispiyat jakasiñ’ munatasxa uñachtʼayañäni (Romanos 8:21).

Amtañataki

• ¿Nayrïri awk taykasax kunj sumsa sarnaqasipxäna? Ukampis ¿kunjamsa jichhürunakan sarnaqastanxa?

• ¿Kunanakat qhispiyatas chiqpach cristianonakax kusisit sarnaqapxi? Ukampis ¿akapachankir jaqinakax kuna kasta qhispiyäwirus walikiw sapxi?

• ¿Kunatsa jan wali jaqinakampix janipuni sarnaqañasäki? Adanat sipansa, kunatï jan walïki uka tuqitxa, ¿khitirus istʼañasa?

[46 janan fotonakapa]

Jan sallqjayasipxamti. “Jan wali jaqinakampi sarnaqañax suma luräwinaka chhaqhayañawa” siw Bibliaxa.