20 jalja
Jehová Diosan jachʼa urupxa jan armapxañäniti
1. Niyaw qhispiyatäxañäni, ¿uk yatiqasax kunjams jikxatasta?
JEHOVÁ DIOSAN munañaparjamaxa, aka Uraqix paraisoptayatäniwa, uk nayraqat Bibliat yatiqpachätaxa. Ukanxa janiw chʼaxwañas lunthatasiñas tʼaqhisiñas utjxaniti, janirakiw pisinkañas usuntañas jiwañas utjxaniti. Ukat jiwatanakas jaktanxapxaniwa. ¡Ukax wali sumäniwa! 1914 maranwa Jesusax jan uñjkaña apnaqirjam alaxpachan uttʼasïna, ukat aksarusti aka ñanqha pachan qhipa urunakapaw qalltawayi, ukhamax niyaw uka suma bendicionanakxa katuqxañäni. Aka qhipa urunak tukuyxani ukhaxa, Jehová Diosaw aka ñanqha pachxa tukjani, uka lantisti paraíso apanini.
2. ¿Kunas Jehová Diosan “urupaxa”?
2 Jakʼachasisinki uka tʼunjäwixa, Jehová Diosan “urupa” sataw Biblianxa (2 Pedro 3:10). Ukhaw Supayan ñanqha pachap contra ‘Diosan jachʼa colerasïwi urupaxa’ (Sofonías 2:3). Ukxa “Taqi chʼaman Diosan jachʼa urupan[wa]” tukuyani, uka urux hebro arunxa “Armagedón” satawa. Uka nuwasïwinsti ‘taqi reyinakaruw’ tukjasini (Apocalipsis 16:14, 16). ¿Jehová Diosan “urupax” chiqapuniw jakʼankxi sistati, ukat ukhamarjamati sarnaqaskta? (Sofonías 1:14-18; Jeremías 25:33.)
3. 1) ¿Kunapachas Jehová Diosan “urupax” jutani? 2) Kuna urünis ukxa janiw Diosax yatiykistuti, ¿kunatsa ukax askixa?
3 Jehová Diosaw Supayan pachap tʼunjañatakix Jesusar uttʼayi, ukampis kuna urus Jesusax jutani ukxa janiw Bibliax yatiykiti. “Uka urumpita horasampitxa, janiw khitis yatkiti, ni [...] angelanakas yatkiti, ni Diosan Yuqapasa, jan ukasti Dios Awki sapakiw yati” sasaw Jesusax säna (Marcos 13:32). Khititï Jehová Diosarux jan chiqpachapun munaski ukaxa, amuyupanxa uka uru jittʼayañwa munani, ukatxa aka ñanqha pachan luräwinakap lurañwa munani. Ukampis chiqapun Jupar munirinakaxa, kuna urus aka ñanqha pachan tukjäwipax jutaskpan, jupanakax taqi chuymaw yupaychapxani (Salmo 37:4; 1 Juan 5:3).
4. ¿Jesusax kunanakat amuyasipxäta sänsa?
4 Jehová Diosar munasirinakaruxa Jesusax akham siwa: “Jumanakax suyapxam, amuyasipxam, janirakiw yatipktati kuna horasar puriniñapsa” sasa (Marcos 13:33-37). Janirak manqʼañatsa umañatsa ‘aka pachan sarnaqäwinakatsa’ sinti llakisipxamti sarakistuwa, ukhamat kuna tiempons jakasktan uk jan armañasataki (Lucas 21:34-36; Mateo 24:37-42).
5. ¿Pedron arunakaparjamaxa kunanakas Jehová Diosan jachʼa urupanxa utjani?
5 Jehová Diosan “jutañap ursti suytʼapxam, jankʼakïñapa munasa. Uka urux alaxpachax ninampi nakhantatäniwa, taqi kunas ninampirakiw umatatatäni” sistuw apóstol Pedroxa. “Alaxpachar” uñtasita taqi apnaqäwinakwa tʼunjatäni, ukxaruxa “uraqisti” —jan wali jaqinakasti— tukjatäpxarakiniwa, ukat “taqi kunas” mä arunxa aka ñanqha pachan amuyunakapasa luräwinakapasa tukjatarakïniwa, ukat qullqi chuymäñasa, qʼañu lurañanak munañasa, Diosat jithiqtañ munañasa, janiw utjxarakiniti. Uka lantisti “mä machaq uraqi, [sat suma chuyman jaqinakampi] mä machaq alaxpachampi [mä arunxa Diosan Apnaqäwipampiw uttʼasini]”. Ukanxa “taqi kunasa chiqapapunïniwa” (2 Pedro 3:10-13). Taqi ukanakax mä akatjamatwa qalltani, jan amtat horasaruw qalltani (Mateo 24:44).
Chimput amuyasipxapuniñäni
6. 1) Arkirinakapar Jesusax qhanañchkäna uka arunakaxa, ¿kawkhakamas Jerusalenan phuqasïna? 2) 1914 maratxa jan wali amuyunakampi ukat jan wali luräwinakampikiw utjawayi, ¿Jesusan kuna arunakapas uka tuqit parli?
6 Qhipa urunakankxtanwa, ukhamax kuna chimpunakas (señal) utji uk sum uñtʼañasawa, uka chimpunakaw ‘aka pachan tukusiñapxa’ mä arunxa qhipa urunakan jakatas amuytʼayistu. Ak amuyañasawa: arkirinakax kuna chimpunakas utjani sas jisktʼapkäna ukaxa Mateo 24:3 jiskʼa tʼaqankiwa, ukat Jesusan qhanañchatapaxa Mateo 24:4-22 jiskʼa tʼaqanakankiwa, uka qhanañchäwix 33 marat 70 marakamaw Jerusalenan phuqasïna. Ukampis uka profeciax 1914 maranwa sum phuqasiñ qalltäna, ukhaw Cristox ‘jutäna’, ukharakiw ‘aka pachan tukusiñapax’ qalltäna. Ukampis 70 marat Criston jutañapkamax kunanakas kamachañapäna ukax Mateo 24:23-28 jiskʼa tʼaqanakan qillqatawa. Ukat Mateo 24:29–25:46 jiskʼa tʼaqanakan uka qillqatanakaxa aka qhipa urunakan phuqasiñapawa.
7. 1) ¿Kunjamsa aka urunakanxa chimpunakax phuqasiski ukxa kunatsa sapa maynis sum amuyañasa? 2) Kunjamsa 1914 maratxa chimpunakax phuqasi, ukxa aka tʼaqxankir jisktʼanakar jaysasaw qhanañchäta.
7 Sapa mayniw uka chimpunak amuyañasa, uka chimpunakax kunayman luräwinakäspawa, ukatxa kunayman sarnaqäwinakarakïspawa. Ukampis Biblian profecianakapax ukanakat kamsis uk amuyañäni ukhaxa, janiw Jehová Diosan urupxa aliqaki suykañäniti, jan ukasti jaqinakarusti chuymar purtʼkirwa arxayañänixa, ukhamat jupanakax uka urux wali jakʼankatapa amuyasipxañapataki (Isaías 61:1, 2). Uka amuyumpi akxankkï uka jisktʼanak jisktʼasipxañäni. Mateo 24:7 ukat Lucas 21:10, 11 jiskʼa tʼaqanakankki uka chimpunakax aka jisktʼanakaruw qhanañchi.
¿Kunjamsa 1914 maratxa “mä jachʼa markax yaqha jachʼa marka contraw nuwasini, mä markasti yaqha marka contrarakiw sartani” siski uka arunakax phuqasiwayi? ¿Kuna chʼaxwäwinakas ukat aksarux utjawayi?
¿Kuna usus jaqinakarux 1918 maranxa Uraqpachan Nayrïr Chʼaxwäwit sipansa walpun jiwthapiyänxa? Qullañ tuqit wal yatxatasipki, ukampis ¿kuna usunakas waranq waranqa jaqinakar jiwarayaskakixa?
1.900 maranakanxa jaqix wal ciencia tuqitsa nayrar sartawayi, ukampis ¿kunjamsa machʼanakax jaqir uñjasiyi?
Kunjamsa aka qhipa urunak tukuskipanxa jan walinakar puriñäni uka tuqitwa 2 Timoteo 3:1-5 qillqatax parli, ukat kunjamapunïpxänsa jaqinakax janiw uka tuqit parlkiti, ¿kunatsa jumax ukhamäskapuniw sistaxa?
Jaqinakax lakjatäpxaniwa
8. 1) ¿Akapachan tukusiñapat qhanañchañatakix kuna tuqitsa Jesusax parläna?, ukaxa Mateo 13:24-30, 36-43 jiskʼa tʼaqanakankiwa. 2) ¿Jesusax parlkäna uka uñachtʼäwix kun sañs muni?
8 Aka pachan tukusiñap uñachtʼayañatakix yaqha luräwinakarakiw utjañapa sataynaw Jesusaxa. Mayax akawa: ‘Diosan ajllit wawanakapampi’ ukat ‘Supayan wawanakapampix’ lakjatäpxaniw sän Jesusaxa. Suma jathampi phawantat trigo yaput parlkasaw uka tuqit Jesusax parläna, ukatxa mä uñisiriw jan wali qurampix uka yapur phawantarakitayna. Uka “trigoxa” jawtʼat chiqpach cristianonak sañ muni. Ukat “jan wali qurasti” khitinakatix cristianüpxtwa sasin jan walinak lurapki ukanakawa, ukatxa Supayan apnaqat pachan jakañ munasaxa ‘Supayan wawanakapätapwa’ uñachtʼayapxi. Ukat jupanakax ‘Diosan ajllit wawanakapatxa’ jaljatäpxaniwa, ukat tʼunjañatak jiltʼayatäpxiwa (Mateo 13:24-30, 36-43). ¿Niyat jaqinakar ukham lakjasiski?
9. 1) Uraqpachana Nayrïr Chʼaxwäwi qhipatxa, ¿cristianüpxtwa sirinakax kunjam lakjatäpxänsa? 2) ¿Jawtʼat cristianonakax kunjamsa Diosan Apnaqäwipar taqi chuyma luqtatanakapxa uñachtʼayapxäna?
9 Uraqpachan Nayrïr Chʼaxwäwi qhipatxa, pä tuqitwa cristianüpxtwa sirinakarux lakjasïna: 1) yupaychäwinak pʼiqiñchirinakas ukat uka yupaychäwir yanapirinakasa, Sociedad de Naciones sat uttʼäwi tuqitwa saytʼasipxäna (jichhaxa Organización de las Naciones Unidas satawa), ukatxa taqi chʼamampiw markanakapatxa saytʼasipxarakïna; ukatxa 2) chiqpach cristianonakax Criston apnaqat Diosan Apnaqäwiparuw taqi chuyma atinisipxäna, janiw akapach markanakar atinisipkänti (Juan 17:16). Jupanakax Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinak Uraqpachar apasaw Diosan Apnaqäwipar taqi chuym luqtapxatapxa uñachtʼayapxäna (Mateo 24:14). ¿Uk lurasax kuns jikxatapxi?
10. ¿Diosan Apnaqäwipat yatiyasax khitinakarus apthapisi?
10 Diosan ajayupampi jawtʼatanakatxa khitinakatï aka Uraqin jiltʼapki ukanakaruw nayraqat apthapisïna, jupanakax Cristomp chikaw alaxpachan apnaqapxani. Walja markatäpxchisa Diosan mayachtʼat markaparuw mayachthapisi. Niyaw jupanakax jan mayampitaki chimputäpxani (Apocalipsis 7:3, 4).
11. 1) ¿Khitinakarus apthapisiski, ukat ukax kuna arunaksa phuqaski? 2) ¿Uka profecian phuqasitapax kunsa uñachtʼayistu?
11 Ukat Criston yatichäwiparjamaxa ‘walja jaqinakaw’ apthapisiraki, jupanakax “taqi markanakata, kunayman janchini, ukhamarak taqi casta parlan[ïpxiwa]”. Jupanakax “yaqha ovejanaka” satäpxarakiwa, jupanakaw “wali tʼaqhisiñ” urunakxa pasapxani, ukatxa Diosan machaq jutïrpachaparuw mantapxani (Apocalipsis 7:9, 14; Juan 10:16). Janïra akapach tukusiñapkamaxa Diosan Apnaqäwipat yatiyasiskakiwa. Yaqha tamankiri uka walja jaqinakax millón millonäpxiwa, jupanakaw Diosan Apnaqäwipat yatiyañxa jawtʼat cristianonakarux taqi chuymampi yanaptʼasipki. Ukhamatwa taqi markanakan uka yatiyäwix istʼasiski.
¿Kunanakampis utjaskakini?
12. Jehová Diosan urupa janïr purinkipanxa, ¿kawkhakamas Diosan Arupax yatiyasiñapa?
12 Ukhamasti, aka qhipa urunakax niyaw tukusxani, Jehová Diosan urupax wali jakʼankxiwa. Ukampis ¿janïr uka axsarkañ uru purinkipanxa phuqasir yaqha profecianakax utjaskiti? Jïsa utjaskiwa. Nayraqataxa, janïraw jaqinakar lakjañax tukuskiti, ukhamata khitinakas Diosan Apnaqäwip tuqit saytʼasipxani uk yatiñataki. Kuna markanakantï Qhanañchirinakax walja maranak jarkʼatäpkäna uka chiqanakanxa Jehová Diosan Qhanañchirinakapax wal jilxatasipki. Jaqinakax janis suma yatiyäwinak istʼañ munapkchixa, Jehová Diosan khuyapayasiñapwa yatiyasax uñachtʼaytanxa. Ukhamasti, ¡saraskakiñäni! Yatiyir sarañax tukusxan ukhaw akapachan tukusiñapax jutani sasaw Jesusaxa säna.
13. ¿1 Tesalonicenses 5:2, 3 qillqatarjamaxa kunas phuqasiñapa, ukat ukax kun sañs muni jiwasatakixa?
13 Yaqha profeciax akham sarakiwa: “Kunapachatix jaqix akham siskani: ‘Taqi kunas sumakïskiwa, janiw kunas paskaniti’ sasa, ukkhawa akatjamata jupanakxar tʼunjäwix jutani, kunjamtix mä usur warmirux parto usux katuntki ukhama; ukatxa janiw jaltapkaniti” sasa (1 Tesalonicenses 5:2, 3). Kunjams uka arunakax phuqasini ukxa jichhaw uñjaskañäni. Ukampis janiw akapach apnaqirinakax jaqinakan jan waltʼäwinakapxa chiqpachapun askichapkaniti. Khitinakatï Jehová Diosan urup suyasipki ukanakaxa, janiw uka arunakampix sallqjayasipkiti, jan ukasti mä akatjamatwa uka arunakxaruxa tʼunjäwix jutani, uk jupanakax yatipxi.
14. ¿Wali tʼaqhisiñ urunxa kunas utjani, ukat kunas nayraqat apasini, ukat kunanakas ukxarux utjarakini?
14 Wali tʼaqhisiñ urunakax qalltkani ukhaxa, marka apnaqirinakaxa Jachʼa Babilonia —mä arunxa Uraqpach apnaqir kʼari yupaychäwinak— contraw saytʼapxani, ukatxa jan mayampitakiw tʼunjapxani (Mateo 24:21; Apocalipsis 17:15, 16). Ukxarusti markanakax Jehová Diosan jachʼakankañap tuqit saytʼasirinakar tukjañatakiw sartapxani, ukatwa Jehová Diosax político tuqit apnaqirinakatakis yanapirinakapatakis wal colertʼasini, ukatxa jan mayampitakiw tukjani. Ukaw Armagedón sat urünixa, wali tʼaqhisiñ urüniwa. Ukatsti Supayampi ñanqhanakapampixa ñachʼantataw mikʼayaru jan ukax manqhapach chʼamakaru jaquntatäpxani, ukhamax janiw jaqinakarux jan walinak lurxapxaniti. Ukhamwa Jehová Diosan urupax tukuyani, Sutipax wali jachʼañchatäniwa uka uruxa (Ezequiel 38:18, 22, 23; Apocalipsis 19:11–20:3).
15. ¿Kunatsa Jehová Diosan urupax jayankaskiw sañax jan walïkaspa?
15 Kuna urutï Diosax akapach tukjañ amtkixa, uka uruw tukjani. Janiw qhiptʼankaniti (Habacuc 2:3). Ak amtañäni: 70 j.p. maranxa Jerusalenax akatjamat tukjataw uñjasïna, janiw judionakax suyapkpachänti, janiw tʼunjatäkañänit sapxpachänwa. ¿Ukat nayra Babiloniasti? Jan kun kamachañjam wali chʼaman markänwa, ukatxa jan mantkañ wali jachʼa uyunakamp muyuntayatänwa, ukampis mä arumakiw tʼunjat uñjasïna. Akapachax ukham akatjamat tʼunjataw uñjasirakini. Uka uru suykas Diosarux mayachtʼat yupaychaskañasawa, ukanak luraskir Jehová Diosan urupan katjistpan.
Amtañataki
• ¿Kunatsa Jehová Diosan urup wal suyañasaxa? ¿Kunjamsa uk lursna?
• Jichhürunakanxa walja jaqinakaruw mayachthapisiski, ¿jiwasax kun lurañasas ukanxa?
• ¿Jehová Diosan urup janïra qalltkipanxa kunas lurasiñapa? ¿Ukhamax kuns jiwasax luraskañasa?
[180, 181 jananakan fotonakapa]
Supayan ñanqha pachapax tukjatäkani ukhaw aka qhipa urunakax tukusxani